Μεταναστευτικό: η Ελλάδα στη δίνη ενός παγκόσμιου προβλήματος…
Του Ανάστασιου Λαυρέντζου*
Όπως έχουμε αναφέρει επανειλλημένως, τα τελευταία χρόνια λόγω της σχεδόν αποκλειστικής μας ενασχόλησης με τα οικονομικά προβλήματα της Ελλάδας, έχουμε την τάση να παραβλέπουμε ότι η χώρα αντιμετωπίζει μια σειρά από σοβαρά προβλήματα, ορισμένα εκ των οποίων –χωρίς υπερβολή– είναι υπαρξιακού χαρακτήρα. Δύο κατ’ εξοχήν τέτοια προβλήματα είναι το δημογραφικό και το μεταναστευτικό, τα οποία από κοινού δημιουργούν προοπτικές εκ βάθρων ανατροπής των πληθυσμιακών και κοινωνικών δεδομένων. Ειδικότερα το μεταναστευτικό θέτει μια σειρά κινδύνων που σύντομα θα μπορούσαν να πάρουν πολύ μεγάλη έκταση… Με τί ακριβώς όμως βρίσκεται αντιμέτωπη η Ελλάδα όσον αφορά το μεταναστευτικό; Σε αυτό το ερώτημα θα προσπαθήσουμε να απαντήσουμε στη συνέχεια.
Πληθυσμιακή έκρηξη και πολιτική αστάθεια στον τρίτο κόσμο
Σήμερα πολλές χώρες της Ευρώπης, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, εισέρχονται λόγω της υπογεννητικότητάς τους σε φάση δημογραφικής παρακμής. Την ίδια στιγμή οι εκρηκτικοί ρυθμοί γεννήσεων που εμφάνισαν μεταπολεμικά η Ασία και η Αφρική, συνεχίζουν να διογκώνουν τον πληθυσμό πολλών χωρών τους. Χαρακτηριστική π.χ. είναι η περίπτωση του Μπαγκλαντές, το οποίο με έκταση όση η Ελλάδα, έχει φτάσει να έχει πληθυσμό 150 εκατομμυρίων! Εντυπωσιακά είναι επίσης τα δημογραφικά στοιχεία του Πακιστάν (6η χώρα στον κόσμο με πληθυσμό 175 εκατομμύρια κατοίκους), της Νιγηρίας (πρόβλεψη ΟΗΕ για πληθυσμό 205 εκατομμυρίων το 2020), της γειτονικής Αιγύπτου, η οποία μπορεί να έχει «μόνο» 80 εκατομμύρια κατοίκους, αλλά ήδη αντιμετωπίζει συνθήκες υπερπληθυσμού, αφού η κατοικίσιμη γη περιορίζεται στις περιοχές γύρω από τον Νείλο, κ.λπ. Στην εικόνα αυτή θα πρέπει κανείς να προσθέσει και την πολιτική αστάθεια που εμφανίζεται σε έναν μεγάλο αριθμό χωρών της Μεσογείου (Λιβύη, Αλγερία, Μαρόκο, Συρία), αλλά και σε πιο μακρινές χώρες της Ασίας (Αφγανιστάν, Πακιστάν, Ιράκ) και της Αφρικής (Σομαλία, Νιγηρία, Ερυθραία). Τα στοιχεία αυτά σε συνδυασμό με την κινητικότητα που καθιερώνει η παγκοσμιοποίηση διαμορφώνουν ένα εκρηκτικό σκηνικό…
Σε αυτές τις συνθήκες, η Ελλάδα περιέρχεται σε εξαιρετικά δυσμενή θέση διότι είναι γεωγραφικά η πιο εκτεθειμένη χώρα της ΕΕ στα μεταναστευτικά ρεύματα που ήδη καταφθάνουν από την Ασία και την Αφρική, ενώ παράλληλα υπόκειται στους περιορισμούς του κανονισμού 2003/343/CE («Δουβλίνο ΙΙ») οι οποίοι εγκλωβίζουν στη χώρα όσους μετανάστες διαβαίνουν τα σύνορά της με προορισμό την Κεντροδυτική Ευρώπη. Επίσης έχει την ατυχία να μετατρέπεται σε άμεσο αποδέκτη όλων των κρίσεων που συμβαίνουν στην ευρύτερη περιοχή, με πιο πρόσφατη την περίπτωση της Συρίας.
Μεταναστευτική άλωση της Ελλάδας
Οι εξελίξεις αυτές φέρνουν αντιμέτωπη τη δημογραφικά φθίνουσα Ελλάδα με τη δραματική προοπτική της ραγδαίας πληθυσμιακής της αλλοίωσης και αναπόφευκτα της ριζικής μεταβολής της ταυτότητάς της. Αυτό γίνεται προφανές αν αναλογιστεί κανείς ότι σε μια χώρα με πληθυσμό 11 εκατομμυρίων, εκ των οποίων το 25% είναι άνω των 60 ετών, αυτή τη στιγμή καταφθάνουν σε ετήσια βάση περίπου 80.000 μετανάστες νεαρής ηλικίας με πολύ υψηλούς δείκτες γονιμότητας. Ήδη, σύμφωνα με τις πιο συντηρητικές εκτιμήσεις, το ποσοστό των αλλοδαπών στη χώρα υπερβαίνει το 15%, με τη συντριπτική πλειονότητα τους να προέρχεται πλέον από χώρες της Ασίας και της Αφρικής. Αν μάλιστα αναλογιστεί κανείς ότι το σύνολο των μεταναστών ανήκει στις νεαρές ηλικιακές ομάδες, είναι σαφές ότι η αναλογία μεταναστών στις παραγωγικές ηλικιακές ομάδες υπερβαίνει κατά πολύ το παραπάνω ποσοστό, ενώ η εισροή συνεχίζεται με εκρηκτικούς ρυθμούς.
Αν στα παραπάνω προσθέσει κανείς το μεταναστευτικό ρεύμα εξόδου των Ελλήνων και την επιδείνωση του ελληνικού ισοζυγίου γεννήσεων-θανάτων το οποίο είναι πλέον καθαρά αρνητικό, φαινόμενα που και τα δύο επιδεινώνονται από τη βαθιά οικονομική ύφεση που ξεκίνησε μετά το 2010, είναι σαφές ότι βρισκόμαστε προ μιας εκ βάθρων ανατροπής της πληθυσμιακής φυσιογνωμίας της χώρας. Το γεγονός αυτό αναπόφευκτα θα έχει βαθύτατες κοινωνικές και πολιτικές συνέπειες, πολλές εκ των οποίων δεν θα είναι και τόσο ομαλές.
Οι συνέπειες της μεταναστευτικής πλημμυρίδας
Το φαινόμενο της παράνομης μετανάστευσης σήμερα σοκάρει με τη δημιουργία μεγάλων τρικοσμικών θυλάκων μέσα στην ελληνική κοινωνία και την πλήρη ανατροπή που φέρνει στα κοινωνικά και οικονομικά δεδομένα (εκμετάλλευση αλλοδαπών από Έλληνες ή ομοεθνείς τους, φαινόμενα εξαθλίωσης μεταναστών, εγκληματικότητα, υπαίθρια πορνεία, ναρκωτικά, παράνομο λιανεμπόριο, αύξηση κρουσμάτων φυματίωσης, AIDS, κ.λπ.). Πολύ περισσότερο όμως το φαινόμενο αυτό θα πρέπει να ανησυχεί και να προβληματίζει για τις δυνητικές εξελίξεις που δρομολογεί σε ένα μέλλον όχι και τόσο μακρινό. Η συσσώρευση εκατοντάδων χιλιάδων νεαρών ατόμων τελείως ξένων σε νοοτροπία προς την ελληνική κοινωνία, αλλά και μεταξύ τους, δημιουργεί ένα εκρηκτικό κοινωνικό μείγμα το οποίο ανά πάσα στιγμή θα μπορούσε να εκραγεί είτε αυθόρμητα είτε με εξωτερική υποδαύλιση. Το πρόβλημα εδώ δεν έγκειται τόσο στη διαφορετικότητα των ατόμων που καταφθάνουν στη χώρα, όσο στους ρυθμούς των συντελούμενων μεταβολών, οι οποίοι εξαντλούν την κοινωνική και την οικονομική της χωρητικότητα.
Δυστυχώς η ελληνική κοινωνία δεν φαίνεται να αντιλαμβάνεται το εύρος ούτε και τη διάρκεια του προβλήματος με το οποίο έρχεται αντιμέτωπη. Για μία ακόμη φορά (όπως έγινε και με την οικονομία) αισθάνεται την άνεση να προσεγγίζει ένα τόσο σοβαρό ζήτημα με ιδεολογήματα, με αδιαφορία, περιπτωσιολογικές αναφορές ή ενίοτε και με πολιτικό καιροσκοπισμό. Είναι προφανές όμως ότι το μεταναστευτικό ζήτημα δεν είναι ούτε ζήτημα ρατσισμού ούτε μπορεί να αντιμετωπιστεί (μόνο) με συναισθηματικά κριτήρια. Είναι ένα σοβαρό εθνικό και κοινωνικό ζήτημα το οποίο από κοινού με το δημογραφικό πρόβλημα απαιτεί σχέδιο δράσης και μια οργανωμένη απάντηση από πλευράς πολιτείας και κοινωνίας. Ειδικά η τελευταία πρέπει επί τέλους να αποφασίσει ποιά θέλει να είναι η ζωή της τα επόμενα χρόνια και όχι να αφήνεται στις εξελίξεις μέχρι αυτές να καταστούν αναπότρεπτες. Το σκληρό μάθημα που μας έδωσε η οικονομία θα έπρεπε να είναι ήδη αρκετό…
*Ο Αναστάσιος λαυρέντζος είναι συγγραφέας του βιβλίου, Η Θράκη στο μεταίχμιο.
Διαβάστε ακόμα για το μεταναστευτικό:
Μεταναστευτικό ή η σχιζοφρένεια της «Αριστεράς των Δικαιωμάτων»
Επίσης την ερχόμενη Παρασκευή (24-4-15) το Άρδην θα πραγματοποιήσει εκδήλωση για το μεταναστευτικό, το δημογραφικό και την ιθαγένεια. Συζήτηση για το μεταναστευτικό και το δημογραφικό (24-4-15)
2 ΣΧΟΛΙΑ
Δημοσιογραφος της Αυγης,ειπε οτι νοιωθει Ελληνας,μονο επειδη πληρωνει φορους και οτι η Γερμανικη οικονομια σωθηκε λογω των μεταναστων.Επισης,ο Πριμικηρης,μας ενημερωσε οτι δεν υπαρχουν λαθραιοι ανθρωποι,οποτε η λεξη λαθρομεταναστης ειναι λαθος,υπαρχει ομως λεξη λαθροκυνηγος,αφου αυτοι σκοτωνουν λαγους.Οχι,δεν εξηγησε αν τους θεωρει ανθρωπους.Κατα πασα πιθανοτητα,εχει τελειωσει το ιδιο σχολειο με τον Ζηκο στην γνωστη ταινια.Επισης ειπε οτι δεν ειναι θρησκευτικος πολεμος στην Μεση Ανατολη,αφου και στο Ιραν,σκοτωναν κομμουνιστες,αλλα δεν το εκαναν για αντικομμουνιστικους λογους.Δυστυχως αυτοι οι ανθρωποι,βρισκονται στην εξουσια
Έχει σημασία να γίνει κατανοητή η σημασία της μετατροπής του “μεταναστευτικού” σε “προσφυγικό”. Η παρουσία τέτοιων αριθμών παιδιών στα κύματα που ξεβράζουν (ή τσακίζουν ή φουντάρουν) τα δουλεμπορικά στις ακτές των χωρών της Ν. Ευρώπης, είναι ασφαλής δείκτης: Η πλειοψηφία των ανθρώπων αυτών δεν ψάχνουν “καλύτερη ζωή”, δουλειά ή πρόσβαση σε εισόδημα, είναι άνθρωποι που φέυγουν από κάτι, και αυτό το κάτι είναι ο κινδυνος ζωής.
Είναι μια ποσοτικά και ποιοτικά νέα κατάσταση, που τα κλασικά μέσα διαχείρισης (φύλαξη των συνόρων για να περιοριστούν οι αριθμοί, περίθαλψη και πολιτικές ένταξης για όσους περάσουν τον φράχτη) αδυνατούν να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά.
Οι αριθμοί ξεπερνούν τις δυνατότητες, και η ιδεολογική συζήτηση που συνεχίζεται με όρους του χθές δυσκολεύεται να αποτυπώσει. Ακόμη κι αν δεχτούμε πχ. ότι η πολιτική Χριστοδουλοπούλου είναι στην πράξη μια προτροπή “ελάτε”, η Ιταλία ή η Ισπανία αντιμεςτωπίζουν το ίδιο και μεγαλύτερο πρόβλημα χωρίς την “αντιρατσιστική ρητορική”.
Οι επιλκογές μοιάζουν να περιορίζονται, καθώς η αποτροπή δεν λειτουργεί όταν το κίνητρο είναι η σωτηρία της ζωής τους.
Δυστυχώς η πορεία των πραγμάτων δείχνει ότι “στραβά αρμενίζουμε”
Το πρόβλημα δεν είναι “ευρωπαικό”, η οπτική αυτή είναι μονοδιάστατη, είναι η οπτική των χωρών υποδοχής. Είναι αντίθετα διεθνές, αφορά και (κυρίως) στις χώρες που η ζωή έχει καταστεί αφόρητη και ο κίνδυνος πανταχού παρών. Αφορά στην Συρία, τη Λιβύη, την υποσαχάρεια Αφρική. Όσο δεν υπάρχουν εκεί ασφαλέις ζώνες οι άνθρωποι θα φεύγουν και τα κύματα θα γίνουν τσουνάμια που θα υπερβούν κάθε δυνατότητα διαχείρισης. Η “ευρωπαική” αντιμετώπιση από την φύση της καταλήγει στο αίτημα χρηματικών αντισταθμισμάτων: Πληρώστε μας ώστε να τους περιθάλψουμε (και να τους κρατήσουμε σε μας, μακριά από το σπίτι της Φράου Μέρκελ. Με άλλα λόγια να μεταβληθούν οι χώρες μας σε φυλακές κι οι λαοί μας σε κάτι ανάμεσα σε δεσμοφύλακες και μέλη ΜΚΟ!