Του Γιώργου Καραμπελιά* πρωτοδημοσιεύτηκε στο liberal.gr
Ο αρθρογράφος του Βήματος, Παύλος Παπαδόπουλος, με ένα μακροσκελές πόνημα για την κυβέρνηση Τσίπρα και τα σχέδια περί δραχμής (βλ. Η σκευωρία του εθνικού νομίσματος και το σαμποτάζ στη Δημοκρατία), επισημαίνει ένα σύνολο από γεγονότα και παράγοντες που επιβεβαιώνουν όλα όσα –τουλάχιστον εμείς– τονίζουμε από τον Μάρτιο του 2015. Από τότε υποστηρίζαμε πως η κυβέρνηση Σύριζα-Ανέλ, και στις δύο παραμέτρους της, κινούνταν εξαρχής με δύο εναλλακτικά σχέδια, είτε ρήξη και έξοδο από την Ευρωζώνη, εάν εξασφάλιζε τις απαραίτητες διεθνείς συμμαχίες και στηρίξεις, είτε υποταγή στις απαιτήσεις των εταίρων και υπογραφή νέου μνημονίου (βλέπε σχετικά τα βιβλία μου, 6 μήνες που συγκλόνισαν την Ελλάδα, Αύγουστος 2015, και Πέραν της Αριστεράς και της Δεξιάς, Η υπέρβαση, Οκτώβριος 2016).
Το γεγονός ότι ο Τσίπρας και ο Καμμένος έπαιζαν από την αρχή και συστηματικά σε δύο ταμπλό, μπορεί εκείνη την εποχή να μην ήταν τόσο εμφανές, σήμερα όμως αποτελεί μυστήριο μόνο για ολιγοφρενείς ή ιδεοληπτικούς. Διαφορετικά, εκ των υστέρων, δεν μπορεί να εξηγηθεί ούτε ο Βαρουφάκης και η διαρκής υπονόμευση των διαπραγματεύσεων, ούτε η Ζωή Κωνσταντοπούλου και το «επονείδιστο χρέος», ούτε ο Λαφαζάνης και το «σχέδιο Νομισματοκοπείο». Όλα αυτά ήταν ενταγμένα στο υπ’ αριθμόν ένα σενάριο του Τσίπρα και του Καμμένου με την προϋπόθεση ότι θα έβρισκαν στήριξη είτε στις ΗΠΑ είτε/και στη Ρωσία ώστε να μπορούν να υλοποιηθούν. Και μόνον η έλλειψη αυτής της στήριξης απέτρεψε την εφαρμογή του. Σε ό,τι αφορά στη Ρωσία, όπως αποκάλυψε ο ίδιος ο Πούτιν στον Ολάντ, το ζήτημα «παιζόταν» μέχρι το βράδυ του δημοψηφίσματος – η Μόσχα όχι μόνον αρνήθηκε να στηρίξει με δάνειο τον Τσίπρα αλλά αρνήθηκε ακόμα και να τυπώσει δραχμές για λογαριασμό της Ελλάδας. Παράλληλα, οι Αμερικανοί, αφού πρώτα είχαν αποδυναμώσει την ευρωζώνη μέσω της ελληνικής κρίσης, επιθυμούσαν πλέον την παραμονή της Ελλάδας στη ζώνη του ευρώ.
Έτσι απετράπη η εφαρμογή του πρώτου σχεδίου, εξήλθαν από το τραίνο οι απροκάλυπτα δραχμικοί και οδηγηθήκαμε στο δεύτερο σενάριο με την υπογραφή ενός τερατώδους νέου μνημονίου, την εκχώρηση της δημόσια περιουσίας κ.λπ κ.λπ.
Όμως, η απίστευτη επανεκλογή της ίδιας κυβέρνησης, στις εκλογές του Σεπτεμβρίου του 2015 –έκφραση της παρακμής του πολιτικού συστήματος και της δραματικής υποβάθμισης του πολιτικού κριτηρίου του ελληνικού λαού–, οδήγησε σε μια νέα ατέρμονα και σισύφεια διαπραγμάτευση. Ως συνέπεια, η εκδοχή του Grexit επανεμφανίζεται και πάλι με αξιώσεις σήμερα – και μάλιστα με λιγότερα «ρίσκα» απ’ ό,τι στο παρελθόν.
Και είναι απόλυτα «φυσιολογικό». Η κυβέρνηση έχει αποτύχει να ελέγξει τα ΜΜΕ, ο έλεγχος της δικαιοσύνης είναι μικρότερος του αναμενομένου (όπως απέδειξε η απόφαση του ΣτΕ για τις τηλεοπτικές άδειες), ταυτόχρονα βυθίζεται όλο και πιο πολύ δημοσκοπικά – ενώ ενισχύεται συμμετρικά ο αντίπαλος νεοδημοκρατικός πόλος. Βρίσκεται, για άλλη μια φορά, μπροστά σε ένα αδιέξοδο με… τρεις πιθανές επιλογές: Πρώτον, εκείνη της εξόδου από την ευρωζώνη με τη συναίνεση του Σόιμπλε και ίσως πλέον και των Τραμπ, Πούτιν και… Ερντογάν· δεύτερον, της παραμονής στην εξουσία και της υπογραφής των μέτρων με εκλογική συντριβή, εξαιτίας των προς υπογραφή μέτρων. Και η τρίτη λύση είναι η «ηρωική έξοδος» και οι εκλογές εδώ και τώρα, ώστε να διασωθεί ό,τι είναι δυνατόν από το κόμμα-ΣΥΡΙΖΑ και να παραμείνει στο προσκήνιο ως ο δεύτερος πόλος του πολιτικού συστήματος.
Η εξουσιαστική υφή της κυρίαρχης ομάδας των Συριζανέλ, δηλαδή η εμμονή τους για παραμονή στην εξουσία με κάθε τίμημα, οδηγεί αυθόρμητα σε επιλογές που κινούνται μάλλον στις δύο πρώτες εναλλακτικές και μόνο από «ατύχημα», δηλαδή απώλεια της πλειοψηφίας στο Κοινοβούλιο, θα οδηγούνταν στην εκλογική λύση. Η έξοδος από το ευρώ θα διασφάλιζε ίσως την παραμονή στην εξουσία και τη «συντριβή των ταξικών αντιπάλων», αλλά με το ρίσκο απρόβλεπτων εξελίξεων τόσο στο οικονομικό πεδίο (ντόμινο μιας καταστροφικής πορείας με υποτίμηση του νομίσματος) όσο και στα εθνικά θέματα (με την «απελευθέρωση» του τουρκικού επεκτατισμού), που μπορεί να οδηγήσουν ακόμα και στο ειδικό δικαστήριο ή τον Κορυδαλλό – και μόνον αυτά φοβίζουν το εξουσιαστικό δίδυμο, που μάλλον τρομάζει μπροστά στις πιθανές συνέπειες ακραίων επιλογών. Η δεύτερη επιλογή θα μπορούσε να εξασφαλίσει την εξουσία για ένα ή δύο χρόνια, στην καλύτερη περίπτωση, πιθανώς και με νέες συμμαχίες (π.χ. ΠΑΣΟΚ), αλλά το μέλλον των δύο εταίρων Τσίπρα-Καμμένου δεν προδιαγράφεται πολιτικά ευοίωνο μετά το τέλος της διακυβέρνησης. Ωστόσο –παρ’ όλα αυτά και παρότι η εκλογική έξοδος θα ήταν μια κάποια λύση– αυτή παραμένει η πιθανότερη επιλογή, εξ αιτίας της ταξική υφής του Σύριζα: εξουσία χωρίς ιδιαίτερα ρίσκα μέχρι το τέλος.
Έτσι, τόσο ο Τσίπρας όσο και ο Καμμένος παίζουν και πάλι το παιχνίδι της καθυστέρησης, περιμένοντας να δουν προς τα πού θα γείρουν οι διεθνείς και ευρωπαϊκές εξελίξεις, κρατώντας πάντοτε ανοικτές και τις δύο πιθανότητες. Αυτό σημαίνει πως θα πρέπει να αναζωπυρώσουν και πάλι τη συζήτηση περί Grexit (η οποία επανέρχεται δειλά-δειλά, ακόμα και σε συστημικά μέσα ενημέρωσης) και προπαντός να διατηρήσουν ως κόρη οφθαλμού τη συμμαχία μεταξύ τους, διότι μόνον αυτοί μοιάζουν «αποφασισμένοι για όλα». Διότι μία αλλαγή κυβερνητικού εταίρου από την πλευρά του Σύριζα, δηλαδή η προσέγγιση με το ευρωπαϊστικό ΠΑΣΟΚ, δεν θα μπορούσε να εξυπηρετήσει τη στρατηγική του Grexit, αφού οι δυνάμεις της κεντροαριστεράς είναι ταγμένες εμμονικά στην παραμονή στο ευρώ. Γι’ αυτό εν τέλει η παρέα του Μαξίμου αποκρούει μετά βδελυγμίας, σήμερα, τη συμμαχία με το ΠΑΣΟΚ –παρά τις άοκνες προσπάθειες του Λαλιώτη– και όχι βέβαια διότι δεν της «αρέσει» η Φώφη. Αντίθετα, οι δυνάμεις που στο εσωτερικό του απορρίπτουν το Grexit προκρίνουν την επιλογή συμμαχίας με το ΠΑΣΟΚ, και την παράλληλη υπογραφή των μέτρων, όπως φάνηκε από την τοποθέτηση του Νίκου Φίλη ή, στην έσχατη περίπτωση, την επιλογή των εκλογών που θα επέτρεπε στον ΣΥΡΙΖΑ να αποφύγει το δίλημμα.
Επομένως, ανοίγεται και πάλι μία περίοδος απόλυτης αβεβαιότητας και ανασφάλειας, και όπου «κάτσει η μπίλια». Εάν η έξοδος από την ευρωζώνη μπορέσει να χρεωθεί αποκλειστικά στον Σόιμπλε και το ΔΝΤ, με τη συναίνεση του Τραμπ, και η ελληνική κυβέρνηση φανεί πως απλώς «υποτάσσεται στη μοίρα», γιατί όχι, εάν το αντάλλαγμα είναι η διατήρηση στην εξουσία;
Το άρθρο του Παύλου Παπαδόπουλου στο Βήμα περιγράφει αρκετά ικανοποιητικά ένα μεγάλο μέρος των τεκταινομένων, της διγλωσσίας της κυβέρνησης και του ρόλου ενός μέρους των πολιτικών δυνάμεων. Και γι’ αυτό αξίζει να διαβαστεί από όλους – συμφωνούμε ή διαφωνούμε μαζί του. Ωστόσο, χαρακτηρίζεται από μερικά πολύ σημαντικά κενά, τα οποία δεν είναι καθόλου τυχαία. Αρχικώς, αποσιωπά τον ρόλο των ΜΜΕ, και κατ’ εξοχήν των συστημικών, στην άνοδο και ενίσχυση του φαινομένου Τσίπρα-Καμμένου και στη δηλητηρίαση του ελληνικού λαού με τα δραχμικά φληναφήματα. Ήταν τα τρία τουλάχιστον από τα πέντε κανάλια πανεθνικής εμβέλειας που ενίσχυσαν και πρόβαλαν το λόμπι της δραχμής και τους υπερασπιστές του, υποβάλλοντας σε κυριολεκτική πλύση εγκεφάλου τους Έλληνες πολίτες –ιδιαίτερα τους πλέον ανυπότακτους και αμφισβητησιακούς–, προτάσσοντας ως αποφασιστική παράμετρο για την αντιμετώπιση της κρίσης όχι την παραγωγική ανασυγκρότηση και την ενίσχυση της αυτοδυναμίας της χώρας, αλλά τη μαγική λύση της δραχμής. Μια λύση που θα επέτρεπε σε μπατιριμένους επιχειρηματίες με τεράστια χρέη και σε εφοπλιστές-πειρατές να κερδοσκοπήσουν, αγοράζοντας με τα κεφάλαιά τους, από το εξωτερικό, την «υποτιμημένη» ελληνική οικονομία.
Σε ένα άρθρο ποταμό, εννιάμισι χιλιάδων λέξεων, που περιγράφει τις πολιτικές δυνάμεις της Αριστεράς και της Δεξιάς που στήριξαν ή στηρίζουν αυτά τα σχέδια, ο κ. Παπαδόπουλος, παραδόξως, δεν έχει να πει κουβέντα για όσα προαναφέραμε. Πιθανώς διότι δεν μιλάνε για σκοινί στο σπίτι του κρεμασμένου. Δηλαδή, του συγκροτήματος του ΔΟΛ που, παρ’ ότι δεν συντάχθηκε ποτέ με τη δραχμή, στήριξε και ενίσχυσε με αυτοκτόνικη εμμονή την άνοδο του Τσίπρα στην εξουσία. Και ο ΔΟΛ δεν ήταν μόνος του. Ούτε εκφράζει μόνον τον Ψυχάρη. Αποτέλεσε έναν σημαντικό δίαυλο μέσω του οποίου το μεγαλύτερο κομμάτι της «κεντροαριστεράς» αιμοδότησε με στελέχη και ψηφοφόρους τον Τσίπρα και την παρέα του. Ο κ. Παπαδόπουλος αποδομεί αρκετά συστηματικά τα τμήματα της Άκρας Δεξιάς, της Κεντροδεξιάς και της Εκκλησίας (Χρυσή Αυγή, ΑΝΕΛ, Κωνσταντίνος Καραμανλής, Προκόπης Παυλόπουλος, αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος), που εκμεταλλεύονται (η Χρυσή Αυγή) το εγχείρημα των Συριζανέλ ή λειτουργούν ως χρήσιμοι ηλίθιοι για την ευόδωσή του. Αποκρύπτει όμως επιμελώς τις δυνάμεις εκείνες που στήριξαν και πολλοί συνεχίζουν να στηρίζουν, ακόμα και σήμερα, το εγχείρημα Τσίπρα από την πλευρά των επιχειρηματιών και της κεντροαριστεράς (Ψυχάρης, Μπόμπολας, Βαρδινογιάννης, Λαλιώτης κ.ο.κ.).
Εάν το έκανε, θα μπορούσε όντως να πραγματοποιήσει μια ολοκληρωμένη ακτινογραφία των δυνάμεων που, μέσα από την ιδιοτέλεια, τον καιροσκοπισμό και την ανικανότητά τους, κινδυνεύουν να οδηγήσουν την Ελλάδα σε μια μεγάλη εθνική καταστροφή που πλησιάζει καλπάζοντας.
*Ο Γιώργος Καραμπελιάς είναι συγγραφέας, εκδότης του Άρδην, επικεφαλής του ομώνυμου πολιτικού κινήματος.
4 ΣΧΟΛΙΑ
Ορθά μεν τίθεται το επιχείρημα ότι η παραγωγική ανασυγκρότηση είναι πιο ουσιαστική λύση από την μετάβαση στη δραχμή, και ότι μια τέτοια μετάβαση θα ήταν καταστροφική χωρίς παραγωγική ανασυγκρότηση, αλλά… πως θα γίνει αυτή η ανασυγκρότηση χωρίς ποσά προς επένδυση;
Η μόνη δυνατότητα για βρεθούν πόροι προς επένδυση είναι να συνδυαστούν μέτρα όπως:
• δια νόμου αναστολή των οφειλών των απλών πολιτών για δάνεια που αφορούν τα σπίτια, αυτοκίνητα και μικρές επιχειρήσεις,
• αναστολή πληρωμών του δημόσιου χρέους προς ξένες δυνάμεις,
• δημιουργία νέου είδους πίστωσης όπως πολύ φτηνά κρατικά ομόλογα,
• δημιουργία μεικτού συστήματος πληρωμών που να βασίζεται σε ανταλλαγή προϊόντων και υπηρεσιών, τοπικών νομισμάτων (πχ. δραχμή Αθηνών, δραχμή Δωδεκανήσου, κοκ.), και,
• ΜΑΖΙΚΕΣ κοινωνικές-πολιτικές εκστρατείες για αναδόμιση της οικονομίας μέ την εργασία εθελοντών με μηδενική ή πολύ χαμηλή πληρωμή (τροφή, ρούχα και στέγη συν ίσως κάτι λίγο ακόμα), με συμμετοχή από τον στρατό (με τάγματα εργασίας), τα συνδικάτα εργαζομένων, λαϊκές οργανώσεις κλπ. συν,
• μεγάλη έμφαση σε αναδόμιση και ανασυγκρότηση πρώτα σε τομείς που αφορούν την αυτάρκεια τροφής, ρούχων, υποδημάτων, καυσίμων, απλών εργαλείων, φαρμάκων, στέγης, και αμέσως μετά (ή παράλληλα) σε τομείς που δύνανται να μετατρέψουν μέρη της οικονομίας σε δημοφιλείς αγορές σε ξένους επισκέπτες, όπως ο ποιοτικός φτηνός τουρισμός, ιατρικός τουρισμός, συνεδριακός τουρισμός, χειμερινός τουρισμός – όλα με οικολογικές προδιαγραφές μικρών μεγεθών και πολλαπλών μονάδων με όσον το δυνατό μικρότερο αντίκτυπο στο ανθρώπινο και φυσικό περιβάλλον.
Το κλειδί για την παραγωγική ανασυγκρότηση είναι η έννοια που φαινομενικά (προσωρινά) οδηγεί ενάντια στην συγκέντρωση κέρδους, ήτοι βρίσκεται στην εφαρμογή της έννοιας της επένδυσης σε βιομηχανίες και εργασίες που είναι πιο απαιτητικές σε εργατικό δυναμικό αντί σε μηχανές (labour-intensive αντί capital-intensive), πράμα που οδηγεί σε πιο πλατειά εργοδότηση, άρα και σε πιο ευρείς κύκλους παραγωγής-αγοράς-κέρδους-επένδυσης-παραγωγής.
Όλα αυτά δεν μπορούν να γίνουν με διατάγματα. Μόνο με συνειδητή και οργανωμένη συμμετοχή του λαού είναι εφικτά. Σε τέτοιες συνθήκες, καλείται από την εθνική, πολιτική και κρατική ηγεσία η μεγάλη μάζα ανθρώπων να εμπλακούν συνειδητά και οργανωμένα σε εκστρατεία διάσωσης της χώρας (πράμα που είναι προτιμότερο από πολεμικές επιχειρήσεις ή από ολική οικονομική καταστροφή). Θα συνεπάγεται ένα αναγκαίο κόστος: το ότι μεγάλοι αριθμοί ανθρώπων θα ζήσουν για λίγα χρόνια με πολύ λίγα (όπως οι στρατιώτες, ή οι μαχητές σε οποιαδήποτε εκστρατεία εθνικής ή κοινωνικής απελευθέρωσης). Αυτό χρειάζεται να εξηγηθεί στον λαό και να δημιουργηθούν μονάδες εθελοντών που θα μπούν μπροστά, δίνοντας το παράδειγμα σε άλλους, ώστε συνολικά να μπορέσουν να εμπλακούν παραγωγικά μερικά εκατομμύρια ανθρώπων.
Οι βιομηχανίες που βασίζονται στην Κάνναβη είναι ιδανικές για όλα αυτά, και θα μπορούσαν επίσης να γίνουν το επίκεντρο μιας αναβάθμισης της αυτο-οργάνωσης των εργαζομένων με συνεργατικές παραγωγής, επιχειρήσεις που ανήκουν στους εργαζόμενους, κοινόβια και κολλεκτίβες, μονάδες περιπλανώμενων εργαζόμενων (πχ. εποχιακά όπου χρειάζεται), αναβάθμισης της υπαίθρου, της πολιτιστικής και πνευματικής ζωής, καθώς και της υγείας.
Όλα αυτά ισχύουν τόσο για την Ελλάδα όσο και για την Κύπρο – παρ’ όλο που στην Κύπρο πρέπει να προσθέσουμε στις ομάδες εργασίας και την έννοια του ένοπλου εργαζόμενου, γιατί εκεί πάμε: αν δεν τεθούν σήμερα τα θεμέλια ενός Λαϊκού Στρατού τότε “η Κύπρος μάνα καίγεται, καίγεται και το βιός μας…”
Πέτρος Ευδόκας, petros@cyprus-org.net
Λεφτά υπάρχουν για παραγωγική ανασυγκρότηση. Τα έχουν οι συνταξιούχοι ηλικίας κάτω των 65 και αυτοί που δεν πλήρωσαν παρά ελάχιστες εισφορές, οι δημόσιοι υπάλληλοι, οι γιατροί, οι φαρμακοποιοί, οι δικαστές, εισαγγελείς κτλ, οι επιχειρηματίες του τουρισμού, οι εργολάβοι που έπαιρναν δουλείες από το δημόσιο στις καλές εποχές και άλλοι πολλοί. Άντε όμως να πας να τους τα πάρεις, επειδή αυτοί είναι το σύστημα.
Αν ακολουθήσουμε τον συλλογισμό σου και δεδομένων αυτών που κρατά εκτός κειμένου ο Π. Π. τότε το τελίκό συμπέρασμα μπορεί να είναι τελείως διαφορετικό. Δεν λειτουργεί αποτρεπτικά για το grexit αλλά… υπέρ του καθώς τα επιχειρήματα υπέρ της παραμονής ή γιατί φτάσαμε ως εδώ ή για το ποια είναι η σημερινή κατάσταση είναι απολύτως… σημιτικά!
…πρεπει να εχουμε καταλαβει ολοι πλεον,οτι υπαρχουν περιπου 200 δις ΕΥΡΩ στο εξωτερικο απο Ελληναραδες υποστηρικτες της δραχμης ως δηθεν ”εθνικο” νομισμα …επισης υπαρχουν εδω μεσα σε θυρηδες τραπεζων, σε στρωματα,παπλωματα και διαφορες κρυψωνες αλλα 40-50 δις που καραδοκουνε για το τι θα γινει…αυτο το πολυ ισχυρο ”ΛΟΜΠΥ” εχει αμολυσει τα διαφορα ”παπαγαλακια” να αναφερονται στη ΔΡΑΧΜΗ ποτε ,αδιαφορα και ποτε με ”δυνατα” επιχειρηματα…και να υποθεσουμε ,οχι χωρις καποιο κερδος…παρα μονο τον πατριωτικο..καυμο…