Προτάσεις για την παραγωγική ανασυγκρότηση

Η επικαιρότητα του παραγκωνισμένου, διεθνούς ανταλλακτικού εμπορίου

Του Χαγκέα από την Ρήξη φ. 134

Η παραγωγική ανασυγκρότηση, η οποία θα επιτρέψει τη σταδιακή απελευθέρωση της χώρας από τα δεσμά του μνημονίου και της υποτέλειας, δεν αποτελεί ουτοπία ούτε άπιαστο όνειρο. Η απελπισία και η μαζικής κλίμακας κατάθλιψη του μέσου Έλληνα εμποδίζουν την ορθολογική αντίδραση μέσα σε ένα υγιές πλαίσιο δράσης. Σε αυτό πρέπει να απαντήσουμε με θετικές ενέργειες, ορθά συγκροτημένες και δομημένες με απτό χρονικό ορίζοντα θέσπισης μέτρων και μέτρησης των αποτελεσμάτων τους.
Στο παρόν άρθρο θα αναφερθώ επιγραμματικά σε έναν παλαιό θεσμό –πρακτική του εμπορίου ο οποίος κάποτε, πριν την «εκσυγχρονιστική» περίοδο ήταν λειτουργικός, αλλά μετά έπεσε σχεδόν σε αχρησία. Αναφέρομαι στο αντισταθμιστικό – ανταλλακτικό εμπόριο (burter), το οποίο αποτελεί και την αρχαιότερη μορφή εμπορίου στην ιστορία της ανθρωπότητας. Πολλές φορές βασιζόμαστε σε ιστορικά γεγονότα για να προβλέψουμε μελλοντικά, εντός κάποιων πλαισίων. Θεωρώ πως υπάρχουν παλαιοί θεσμοί, που αν επανεξεταστούν με κριτικό πνεύμα και προσαρμοστούν στις σημερινές συνθήκες, μπορούν να προσφέρουν ένα λιθαράκι στον αγώνα της συλλογικής μας ανάκαμψης.
Στο πρόσφατο παρελθόν, το ανταλλακτικό εμπόριο αν και θεωρούνταν κάπως πρωτόγονη συναλλαγή, λειτουργούσε αποδοτικά. Ένας σχετικά μικρός παραγωγός – εξαγωγέας ενός προϊόντος πρόσφερε στη διεθνή αγορά την παραγωγή του αναφερόμενος σε διεθνείς τιμές, με το αμερικανικό δολάριο (USD) να αποτελεί νόμισμα αναφοράς (π.χ. εξαγωγή σε αγροτικά προϊόντα και πληρωμή τους με ξυλεία). Οι χώρες που απευθυνόταν αφορούσαν για την ελληνική πραγματικότητα τις γειτονικές βαλκανικές χώρες και γενικά το πρώην ανατολικό πάλαι ποτέ μπλοκ. Στις χώρες αυτές υπήρχε έλλειψη ρευστότητας και συναλλάγματος, με συνέπεια μια συμφωνία ανταλλαγής να αποτελεί μονόδρομο για την ολοκλήρωση της συναλλαγής. Αυτό είχε πολλαπλά οφέλη και στα δύο μέρη, όπως και στις οικονομίες και των δύο χωρών:
1. Μείωση συναλλαγματικού κινδύνου.
2. Περιορισμός εκροής συναλλάγματος.
3. Εξασφάλιση φερεγγυότητας και ολοκλήρωσης της συναλλαγής χωρίς κίνδυνο.
4. Συνήθως τα προϊόντα που ανταλλάσσονταν είχαν το καθένα υψηλή ζήτηση στην άλλη χώρα – αγορά, οπότε δεν υπήρχε κίνδυνος αποθεματοποίησης
5. Η συναλλαγή γενικά δεν ήταν σύνθετη και κοστοβόρα για μια μικρομεσαία επιχείρηση.
6. Το μείγμα των ανταλλασσόμενων αγαθών μπορούσε να προσαρμοστεί εξυπηρετώντας και άλλες ανάγκες
7. Μπορούσε να διευρυνθεί σημαντικά ο αριθμός των συναλλασσόμενων, με συνέπεια πολλές μαζί επιχειρήσεις να δημιουργούν ένα δίκτυο με όλα τα οφέλη του σε ποικιλία, ποσότητες και καλή τιμολόγηση των αγαθών.
Νομίζω αποτελεί, με βάση την εικόνα της ελληνικής οικονομίας, μια εφικτή και παραγωγική λύση η υιοθέτηση του παραπάνω μοντέλου από τις μικρομεσαίες μας επιχειρήσεις. Αυτό θα ενδυναμώσει απίστευτα τις εξαγωγές μας σε αγαθά στα οποία λόγω του μικρού μεγέθους των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται, μένουν πίσω στο διεθνές εμπόριο. Αυτό όμως από μόνο του δεν αρκεί, χρειάζεται η δημιουργία νομοθετικού πλαισίου το οποίο θα ενισχύει με κάθε τρόπο την αύξηση του παραπάνω εμπορίου. Θα μπορούσαν, για παράδειγμα, υπηρεσίες του υπουργείου Ανάπτυξης και Εμπορίου να παρέχουν συμβουλευτική υποστήριξη και, γιατί όχι, να παίξουν και ρόλο ενδιάμεσου μεταξύ του εξαγωγέα και του εισαγωγέα.
Τον τελευταίο καιρό είμαστε στα πρόθυρα ενός εμπορικού πολέμου μεταξύ των ΗΠΑ και του υπόλοιπου κόσμου. Η διοίκηση Τραμπ θεωρεί πως πρέπει να αυξήσει την προστασία της παραγωγής σε αμερικανικό έδαφος με κάθε κόστος, διότι προβλέπει την κατίσχυση της Κίνας, η οποία έχει προσαρμοστεί και εκμεταλλεύεται με ευχέρεια το ελεύθερο διεθνές εμπόριο. Ο θεσμός του ανταλλακτικού εμπορίου αποτελεί απάντηση και εξουδετέρωση εμποδίων σε χώρες οι οποίες θα παρακολουθούν στενά το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών τους, δίνοντας πλεονεκτήματα και στα δύο μέρη, ουσιαστικά θα υπάρχει ισορροπία στις διμερείς εμπορικές σχέσεις. Νομίζω, πέρα από τις ΗΠΑ θα υπάρξουν αρκετές χώρες που θα υψώσουν παρόμοια εμπόδια. Το ανταλλακτικό εμπόριο θα μετατρέψει τα παραπάνω από απειλές σε ευκαιρίες, δίνοντας μάλιστα και σημαντικές δυνατότητες για τα ελληνικά προϊόντα να μπούνε σε νέες αγορές.
Θα μπορούσε κανείς να απαριθμήσει αρκετά, όμως ο σκοπός αυτού του άρθρου είναι να γίνει κατανοητό πως τίποτε δεν πρέπει να μας κάνει να σταματήσουμε να σκεφτόμαστε δημιουργικά. Πρέπει η επιστροφή στην παράδοση να γίνει με σύγχρονο, δημιουργικό και ευέλικτο τρόπο, ώστε να επανεκκινήσουμε τη χώρα. Το κίνημα του ΑΡΔΗΝ αποτελεί ένα υγιές και λογικά σκεπτόμενο κομμάτι της κοινωνίας και χρέος μας είναι όχι μόνο η διάδοση των θέσεών μας, αλλά και η κατάδειξη του γεγονότος ότι είναι ταυτόχρονα εφικτές και υλοποιήσιμες.