Η Μέρκελ στο Κίεβο (με το βλέμμα στο Μινσκ)

Της Μαργαρίτας Βεργολιά από την εφημερίδα των Συντακτών

Καθώς τα μέτωπα του ουκρανικού εμφυλίου έχουν πάρει για τα καλά φωτιά -με το Κίεβο να ετοιμάζεται για ολοκληρωτική επικράτηση έναντι των αυτονομιστών στα ανατολικά της χώρας-, η ευρωπαϊκή διπλωματία δείχνει τώρα πλέον έτοιμη να σύρει πιο γρήγορα τα πόδια της, σε αναζήτηση μιας συνολικής διευθέτησης της, χρονίζουσας πια, κρίσης…

Επειτα από ώριμη σκέψη λοιπόν και πολλές παρασκηνιακές διαβουλεύσεις, η Γερμανίδα καγκελάριος Μέρκελ ανακοίνωσε χθες ότι θα μεταβεί τελικά στο Κίεβο το Σάββατο, παραμονή της εθνικής επετείου για την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας της Ουκρανίας, κατόπιν πρόσκλησης του προέδρου Πέτρο Ποροσένκο. Στο πρόγραμμα του πρώτου αυτού ταξιδιού της στην περιοχή από το ξέσπασα της ουκρανικής κρίσης, προβλέπεται -σύμφωνα με το γραφείο της- σειρά επαφών «με την εθνική ηγεσία και τοπικούς αξιωματούχους», με επίκεντρο «την παρούσα κατάσταση στην Ουκρανία και τις σχέσεις με τη Ρωσία».

 Ο ενεργειακός εφιάλτης

 Ετσι φαίνεται ότι θα στρωθεί το έδαφος -τώρα που ο εμπορικός πόλεμος μεταξύ Ρωσίας και Δύσης έχει αρχίσει να αφήνει βαθύ αποτύπωμα στις ευρωπαϊκές οικονομίες και ο… ενεργοβόρος χειμώνας πλησιάζει- και για τη βαρυσήμαντη σύνοδο κορυφής μεταξύ Ε.Ε., Ουκρανίας και Ρωσίας, που ανακοινώθηκε αίφνης ότι κανονίστηκε για την επόμενη Τρίτη, στις 26 του μήνα, στο Μινσκ της Λευκορωσίας.

 Παρόντες θα είναι ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν, ο Ουκρανός ομόλογός του Πέτρο Ποροσένκο και η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Κάθριν Αστον, συνοδευόμενη από τους επιτρόπους Ενέργειας, Γκίντερ Ετινγκερ και Εμπορίου, Κάρελ ντε Χουχτ. Κατά το Κίεβο, στη συνάντηση «θα συζητηθούν θέματα που άπτονται της εφαρμογής της συμφωνίας σύνδεσης μεταξύ Ε.Ε. και Ουκρανίας, της ενεργειακής ασφάλειας και της σταθεροποίησης της κατάστασης στο Ντονμπάς». Κατά το Κρεμλίνο, «οι ηγέτες θα συζητήσουν τις σχέσεις μεταξύ της Ουκρανίας και της Ευρασιατικής Τελωνειακής Ενωσης» -εξ ου και στη σύνοδο του Μινσκ θα πάρουν επίσης μέρος ο «οικοδεσπότης» της, πρόεδρος της Λευκορωσίας Αλεξάντερ Λουκασένκο και ο πρόεδρος του Καζακστάν Νουρσουλτάν Ναζαρμπάγεφ.

 «Θα υπάρξουν διάφορες διμερείς συναντήσεις», προσέθεσε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ. Παρ’ όλα αυτά, δεν έχει ανακοινωθεί επίσημα κάποια κατ’ ιδίαν συνάντηση μεταξύ Πούτιν και Ποροσένκο, όπως είχε συμβεί στη Νορμανδία στις αρχές του περασμένου Ιουνίου. Το γεγονός πάντως ότι στο πρόγραμμα του Ουκρανού προέδρου προστέθηκε χθες και μια αστραπιαία επίσκεψη εργασίας στις Βρυξέλλες, στις 30 του μήνα, καταδεικνύει την έντονη πια κινητικότητα στις διπλωματικές γκουίντες.

 «Υπάρχουν ενδείξεις ότι τόσο η Μόσχα, όσο και το Κίεβο αναζητούν μια έξοδο διαφυγής (από την κρίση)», γράφει ο ανταποκριτής της βρετανικής εφημερίδας Guradian στη Μόσχα, Σον Γουόκερ. «Αυτό που παραμένει ωστόσο αβέβαιο είναι εάν μπορεί να βρεθεί ένας συμβιβασμός που θα είναι αποδεκτός και από τις δύο πρωτεύουσες», τονίζει. Εξίσου θολή παραμένει άλλωστε και η θέση των Αμερικανών, που προς το παρόν προτιμούν να δείχνουν ότι παρακολουθούν από απόσταση τις εξελίξεις, αναμένοντας προφανώς τη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ, στις 4-5 Σεπτεμβρίου, όπου το «παρών» μεταξύ άλλων θα δώσουν οι πρόεδροι ΗΠΑ και Ουκρανίας.

 Μέχρι τότε, βέβαια, πολλά μπορεί να έχουν ήδη αλλάξει. «Οι συναντήσεις στο Μινσκ αποτελούν μέρος ενός γύρου διπλωματικών επαφών του Ποροσένκο μέσα στις επόμενες δύο εβδομάδες», σχολιάζει το πρακτορείο Reuters, «δηλαδή τις ημέρες των εορτασμών στη χώρα του για την Ημέρα της Ανεξαρτησίας, οπότε ο Ουκρανός πρόεδρος ευελπιστεί να είναι σε θέση να πανηγυρίσει τη στρατιωτική νίκη επί των αυτονομιστών» στα ανατολικά εδάφη.

 Μεταφέρθηκαν οι μάχες

 Ηδη μέσα στο τελευταίο 24ωρο οι μάχες μεταξύ κυβερνητικών δυνάμεων και αυτονομιστών μεταφέρθηκαν στην «καρδιά» του αντάρτικου. Απεσταλμένοι του Reuters στο Ντονέτσκ μετέφεραν χθες στις ανταποκρίσεις τους σκηνές αλλοφροσύνης, με κατοίκους να τρέχουν έντρομοι στο κέντρο της πόλης εν μέσω καταιγισμού πυρών και οβίδων. Ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες από τις τοπικές αρχές αναφέρουν ότι χτυπήθηκε και ένας παιδικός σταθμός, με αποτέλεσμα τουλάχιστον 10 μικρά παιδιά να χάσουν τη ζωή τους…

 Πιο κοντά στα σύνορα με τη Ρωσία, στην πόλη του Λουγκάνσκ, η κατάσταση επίσης αγριεύει. Στο κέντρο της ξέσπασαν χθες άγριες μάχες, ενώ στα περίχωρά της συνεχίζεται το θρίλερ με το προχθεσινό μακελειό σε κομβόι προσφύγων. Εν μέσω αλληλοκατηγοριών με τους αυτονομιστές για το ποιος έβαλε εναντίον της οχηματοπομπής με βαρέα όπλα, το Κίεβο ανακοίνωσε ότι από τα συντρίμμια των λεωφορείων έχουν μέχρι στιγμής ανασυρθεί 17 πτώματα αμάχων.

Κατηγόρησε δε τους αντάρτες ότι προσπαθούν με επιθέσεις να καταστρέψουν τα αποδεικτικά στοιχεία, παρεμποδίζοντας Ουκρανούς αξιωματούχους και ξένους δημοσιογράφους να προσεγγίσουν το σημείο.

Προς το παρόν, το μοναδικό οπτικό υλικό που έχει παρουσιάσει ο ουκρανικός στρατός από το μακελειό που καταγγέλλει είναι μερικά αναρτημένα στο Facebook (!) βίντεο, με εικόνες και μαρτυρίες -όπως λέει- επιζώντων. Σύμφωνα με τον στρατιωτικό εκπρόσωπο Αντρίι Λισένκο, τουλάχιστον έξι επιβαίνοντες στο κομβόι νοσηλεύονται σε ουκρανικά νοσοκομεία, εκ των οποίων οι τρεις σε κρίσιμη κατάσταση. Οι σοροί που έχουν ανασυρθεί, διευκρίνισε, είναι αδύνατον να αναγνωριστούν, καθότι είναι απανθρακωμένες.

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

 Παιχνίδια πολέμου στην επαρχία Αστραχάν

 Παράλληλα πάντως με την κινητικότητα στο διπλωματικό πεδίο, η Ρωσία προχωρά σε νέες επιδείξεις στρατιωτικής αποφασιστικότητας και ισχύος. Σε στρατιωτικά γυμνάσια στη νότια επαρχία Αστραχάν, οι ένοπλες δυνάμεις της πραγματοποίησαν χθες δοκιμαστικές εκτοξεύσεις πυραύλων εδάφους-αέρος τύπου S-400 και S-300. Παράλληλα, ο υπουργός Αμυνας, Σεργκέι Σόιγκου, ανήγγειλε τον επανεξοπλισμό του ρωσικού Πολεμικού Ναυτικού «με σύγχρονα οπλικά συστήματα μέσα στην επόμενη εξαετία», σε μια προφανή απάντηση στην αύξηση της ΝΑΤΟϊκής παρουσίας στην Ανατολική Ευρώπη, ενώ οι ρωσικές δυνάμεις δίνουν δυναμικό «παρών» και στα κοινά γυμνάσια που διεξάγονται με μέλη του Οργανισμού Συνεργασίας της Σανγκάης στην Κίνα. Υπό την επωνυμία «Ειρηνευτική Αποστολή 2014», γίνονται με τη συμμετοχή -πέραν της Μόσχας και του Πεκίνου- του Καζακστάν, του Τατζικιστάν, του Ουζμπεκιστάν και της Κιργιζίας. Σύμφωνα με το κινεζικό πρακτορείο Xinhua, το σενάριο της άσκησης αφορά την αντιμετώπιση ενός αυτονομιστικού κινήματος, που δρα με τη στήριξη μίας διεθνούς τρομοκρατικής οργάνωσης κι οργανώσει σειρά επιθέσεων, αλλά και πραξικόπημα για τον διαμελισμό μιας χώρας. Κατά τον ραδιοφωνικό σταθμό China Radio Internatinal, τα κοινά γυμνάσια «στοχεύουν στην προετοιμασία των ενόπλων δυνάμεων για την προστασία του οικονομικού και εμπορικού “Δρόμου του Μεταξιού”, που πλέον θα εκτείνεται από την Κίνα, διαμέσου της Κεντρικής Ασίας, μέχρι την Ευρώπη». Κατά τον Μάθιου Σάσεξ, καθηγητή Πολιτικών και Διεθνών Σχέσεων στο αυστραλιανό Πανεπιστήμιο της Τασμανίας, «πρόκειται για μια άσκηση στρατιωτικού συντονισμού έναντι παντός ενδεχομένου»…