Οι δραστηριότητες της πιο δυναμικής πρωτοβουλίας απευθείας διάθεσης προϊόντων στη Θεσσαλονίκη
Συνέντευξη της Ελένης Παπαθεοδοσίου, μέλους του Αγροτικού Παντοπωλείου Καλαμαριάς στον Κώστα Κωνσταντινίδη από τη Ρήξη φ. 91
Πόσον καιρό λειτουργεί το Αγροτικό Παντοπωλείο;
Σε λίγο καιρό το Α.Π. κλείνει ένα χρόνο λειτουργίας. Πέρυσι το Μάρτιο πραγματοποιήθηκε η ιδρυτική του συνέλευση όπου συναποφασίστηκε ο τρόπος λειτουργίας, ενώ παράλληλα έγιναν και οι εκλογές της πρώτης Συντονιστικής Ομάδας, η οποία εκλέγεται κάθε εξάμηνο.
Ποιος είναι ο τρόπος λειτουργίας του Α.Π.;
Ο τρόπος λειτουργίας διαφέρει λίγο από άλλες ομάδες που επιχειρούν απευθείας διάθεση. Το Α.Π. λειτουργεί σε εβδομαδιαία βάση και λειτουργεί επίσης με μέλη. Αυτό σημαίνει ότι τα μέλη συμμετέχουν και συναποφασίζουν σχετικά τόσο με τα προϊόντα που διακινούνται, όσο και με τη λειτουργία του παντοπωλείου. Επιλέξαμε αυτή τη μορφή για να υπάρχει η συμμετοχή των συμπολιτών μας, αλλά και η συνευθύνη για τη λειτουργία του.
Πόσα μέλη αριθμεί αυτήν τη στιγμή το Α.Π.;
Αυτή τη στιγμή τα μέλη είναι περίπου 600. Η επικοινωνία γίνεται τόσο τηλεφωνικά και ηλεκτρονικά, αλλά υπάρχει και η εβδομαδιαία επαφή με τα μέλη, τα οποία συναντάμε στις παραδόσεις και τις πωλήσεις που γίνονται από τους παραγωγούς.
Πώς πήρατε την απόφαση να προχωρήσετε σε εβδομαδιαίες παραδόσεις;
Ο στόχος ήταν να καλύψουμε τις ανάγκες των συμπολιτών μας και αυτές δεν θα μπορούσαν να καλυφθούν σε μηνιαία βάση. Και δεν θα μπορούσαν, διότι, ιδιαίτερα για τις ευπαθείς ομάδες, είναι δύσκολο να καλύψουν τις ανάγκες ενός μήνα σε μία μόνο φορά, καθώς το κόστος θα ήταν ιδιαίτερα υψηλό.
Επομένως, η ανάγκη των πιο συχνών παραδόσεων προέκυψε και από την ανταπόκριση του κόσμου.
Προέκυψε από την ανάγκη, που τη βλέπαμε από την επαφή μας με τον κόσμο. Όταν τα μέλη του παντοπωλείου είναι μισθωτοί, συνταξιούχοι, άνεργοι, θα πρέπει η λειτουργία του να βαδίζει σύμφωνα με τις ανάγκες, αλλά και τις δυνατότητες που έχουν αυτοί οι άνθρωποι να καλύψουν τις ανάγκες τους.
Με βάση τη μέχρι τώρα πορεία, αλλά και το γενικότερο επίπεδο του κινήματος στην πόλη, ποιοι βλέπετε να είναι οι στόχοι του κινήματος για το επόμενο διάστημα;
Ο πρώτος στόχος ήταν η δημιουργία ενός δικτύου παραγωγών–καταναλωτών, αλλά και η ανάδειξη από όλους μας της λειτουργίας του στρεβλού συστήματος της αγοράς, που οδηγεί στη δημιουργία καρτέλ. Οι μεσάζοντες δεν είναι ένα σύμπτωμα που απλώς δεν αντιμετωπίζεται, είναι μια στρατηγική επιλογή του κυρίαρχου συστήματος. Ο στόχος μας λοιπόν είναι να βρεθεί μια διέξοδος σε αυτό, να δείξουμε ότι οι μεσάζοντες δεν είναι αναγκαίοι. Άρα θα πρέπει να δημιουργηθούν δομές της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας, η οποία δεν εμπλέκει την κερδοσκοπία και δεν ανέχεται την εκμετάλλευση.
Τι απαντάτε σε όσους κατηγορούν το κίνημα για αθέμιτο ανταγωνισμό, αλλά και για τη δημιουργία προβλημάτων στην αγορά; Έχουν ακουστεί διάφορες κατηγορίες, κυρίως από τους ανθρώπους των λαϊκών αγορών.
Οι λαϊκές αγορές, λόγω του κανονισμού λειτουργίας τους, επιτρέπουν τη συμμετοχή και μη παραγωγών, δηλαδή εμπόρων. Από εκεί ξεκινάει λοιπόν μια λειτουργία, η οποία δημιουργεί πολλές στρεβλώσεις και τελικά δεν έρχεται να καλύψει αυτό που η ίδια λέξη λέει, δηλαδή το «λαϊκή» αγορά. Αυτό δεν είναι μόνο δική μας διαπίστωση αλλά είναι διαπίστωση, και των ίδιων των αγροτών, οι οποίοι λένε ότι οι λαϊκές αγορές έχουν κλείσει τον κύκλο τους και δεν επιτελούν πλέον το στόχο τους, αφού και εκεί λειτουργούν πια καρτέλ. Τις τιμές τις διαμορφώνουν οι έμποροι. Μάλιστα υπάρχουν καταγγελίες για παραγωγούς οι οποίοι τόλμησαν να πουλήσουν σε πιο χαμηλές τιμές και δέχτηκαν απειλές για αυτήν τους την απόφαση. Χαρακτηριστικά, παραγωγός μας έχει αναφέρει πώς ένα λεμόνι ξεκινάει από αυτόν στην τιμή των 0,35€ και φτάνει να πωλείται στον πάγκο της λαϊκής 1€. Ποια λειτουργία είναι αυτή που αυξάνει σε τέτοιο μεγάλο ποσοστό την αμοιβή;
Για ποιο σκοπό έχει ξεκινήσει η διαβούλευση μεταξύ των διαφόρων ομάδων της πόλης που δραστηριοποιούνται στην απευθείας διάθεση;
Στην πορεία της λειτουργίας μας και ενώ ξεκινούσαν και άλλες ομάδες στην πόλη να δραστηριοποιούνται, διαπιστώσαμε ότι θα υπήρχαν προβλήματα τα οποία δε θα μπορούσαμε να λύσουμε, αν δεν πηγαίναμε σε μία συνεργασία. Για να γίνει αυτό θα έπρεπε να υπάρξει μεταξύ των ομάδων μια συζήτηση ώστε να διαμορφώσουμε κοινές αρχές. Ξεκίνησε λοιπόν από το μηδέν μία συζήτηση και, βήμα βήμα, διαμορφώσαμε τις αρχές του κινήματος στη Θεσσαλονίκη. Έχει δημιουργηθεί λοιπόν πια, μετά από τέσσερις περίπου μήνες, ένα ανοιχτό δίκτυο στο οποίο μετέχουν οι ομάδες της πόλης που ασχολούνται με την απευθείας διάθεση.
Πόσες ομάδες υπογράφουν αυτήν τη στιγμή τις αρχές του Ανοιχτού Δικτύου και ποιες είναι οι μέχρι τώρα δραστηριότητες του;
Αυτήν τη στιγμή τις αρχές συνυπογράφουν δεκατέσσερις ομάδες της πόλεις, αλλά στις συναντήσεις μας έρχονται συνεχώς και καινούργιες. Η πρώτη δράση του Δικτύου ήταν η στήριξη των εργαζομένων της ΒΙΟ.ΜΕΤ., όπου στη συναυλία υποστήριξης των εργαζομένων πραγματοποιήθηκε και απευθείας διάθεση προϊόντων. Προχωράμε λοιπόν μέσα σε σύντομο διάστημα στη δικτύωση των κινημάτων. Η επόμενη ενέργεια θα είναι η παρουσία μας στο Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Θεσσαλονίκης, όπου το δίκτυο θα υποστηρίξει μία από τις ομάδες που συμμετέχουν σε αυτό, την Επιτροπή Κέντρου, η οποία υπέστη επανειλημμένα την παρουσία και τις απειλές από τη δημοτική αστυνομία και την αστυνομία. Μία τρίτη, θα είναι μία συνέντευξη Τύπου στις 3 Μαρτίου στην πλατεία Αριστοτέλους.
Τι πιστεύετε σχετικά με την παρουσία της αστυνομίας και της δημοτικής αστυνομίας σε απευθείας διαθέσεις το τελευταίο διάστημα. Γιατί γίνεται αυτό τώρα; Γιατί στη Θεσσαλονίκη; Και πώς απαντάει το κίνημα;
Είναι πραγματικά ενδιαφέρον το ότι αυτό συμβαίνει εδώ και όχι, για παράδειγμα, στην Αθήνα. Δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι. Είναι γεγονός πάντως ότι εδώ δημιουργήθηκε το πρώτο δίκτυο και ίσως αυτό παίζει τον ρόλο του. Ωστόσο, πάντως ότι η επίθεση αυτή βρίσκει τις ομάδες τις πόλεις ενωμένες, αλληλοϋποστηριζόμενες και έτοιμες να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις.
Πώς θα βλέπατε τη θέση του κινήματος σε σχέση με την αναγκαία πια αγροτική ανασυγκρότηση της χώρας;
Η όλη λειτουργία του συστήματος δημιουργούσε έναν μονόδρομο για τους παραγωγούς, που οδήγησε στο σημερινό αδιέξοδο. Χαρακτηριστικό είναι το ζήτημα της πατάτας, από όπου ξεκίνησε και το κίνημα. Εκεί, η μη στήριξη της ελληνικής παραγωγής, αφού οι τιμές που κατάφεραν να πουλήσουν οι παραγωγοί στους μεσάζοντες ήταν εξευτελιστικές, οδήγησε την επόμενη χρονιά σε τεράστια μείωση της παραγωγής. Τα αδιέξοδα λοιπόν του συστήματος οδηγούν τον πρωτογενή τομέα στον πλήρη μαρασμό. Η απευθείας διάθεση έρχεται άρα σε αυτή τη φάση να δώσει διέξοδο στους παραγωγούς, να στηρίξει την ελληνική παραγωγή. Σε ένα επόμενο στάδιο, αυτό της κοινοτικά υποστηριζόμενης γεωργίας, η στήριξη θα είναι πολύ πιο ουσιαστική, καθώς θα είναι στο πλαίσιο της αειφορίας. Το κίνημα που ήδη στηρίζεται στην τοπικότητα θα μπορεί να εγγυηθεί ένα προϊόν σε δίκαιη τιμή, υψηλής ποιότητας, με στόχο τη διατροφική αυτάρκεια του τόπου.
Σημείωση: Το Αγροτικό Παντοπωλείο Καλαμαριάς αποτελεί ένα δίκτυο απευθείας διάθεσης προϊόντων (χωρίς μεσάζοντες) που ξεκίνησε με πρωτοβουλία της Κίνησης Πολιτών Καλαμαριάς. Στόχος της πρωτοβουλίας είναι η κάλυψη των αναγκών των καταναλωτών με ντόπια, ποιοτικά και φθηνά προϊόντα και η στήριξη της ελληνικής αγροτικής παραγωγής με την εξασφάλιση δίκαιων τιμών για τους παραγωγούς και τον αποκλεισμό κάθε μεσάζοντα. Μέλη του δικτύου αποτελούν τόσο οι παραγωγοί όσο και οι καταναλωτές. Το Αγροτικό Παντοπωλείο πραγματοποιεί παραδόσεις Κάθε Σάββατο από τις 11.00 π.μ. – 1.00 μ.μ. στο πάρκιγκ της πλαζ (αναψυκτήριο) Καλαμαριάς (Αρετσού)
