Η νομική βάση της υπεράσπισης του Οτσαλάν

του Θρ. Κονταξή

Οι τουρ­κι­κές αι­τιά­σεις για τον δή­θεν τρο­μο­κρά­τη Α. Ο­τσα­λάν εί­ναι νο­μι­κά α­νε­πέ­ρει­στες, ου­σια­στι­κά α­βά­σι­μες και η­θι­κά α­πα­ρά­δε­κτες. Ως γνω­στόν ο Α. Ο­τσα­λάν εί­ναι ο η­γέ­της του α­γώ­να των Κούρ­δων α­πέ­να­ντι στον α­φα­νι­σμό τους, που ε­πι­χει­ρεί η Τουρ­κί­α.
Πρό­κει­ται σα­φώς πε­ρί ε­θνι­κού α­πε­λευ­θε­ρω­τι­κού α­γώ­να, ο ο­ποί­ος δεν έ­χει κα­μί­α σχέ­ση με τρο­μο­κρα­τι­κό κί­νη­μα. Στο ση­μεί­ο αυ­τό πρέ­πει να ση­μειω­θεί ό­τι η έν­νοια της τρο­μο­κρα­τί­ας δεν έ­χει α­πο­σα­φη­νι­σθεί ού­τε θε­ω­ρη­τι­κά ού­τε νο­μο­λο­για­κά σε κα­μί­α έν­νο­μη τά­ξη. Πα­ρα­μέ­νει μια θο­λή και νο­μι­κά α­σα­φής έν­νοια, η ο­ποί­α α­πο­τε­λεί πρό­κλη­ση για την αρ­χή της α­σφά­λειας του Δι­καί­ου. Δεν εί­ναι, ό­μως, μό­νον η α­δυ­να­μί­α ο­ριο­θέ­τη­σης της έν­νοιας, λό­γω του ό­τι κά­θε δρά­ση, η ο­ποί­α χα­ρα­κτη­ρί­ζε­ται ως τρο­μο­κρα­τι­κή, εν­σω­μα­τώ­νει (προς δυ­στυ­χί­α των ε­κά­στο­τε κρα­τού­ντων) στοι­χεί­α πο­λι­τι­κής και κοι­νω­νι­κής  μορ­φής αλ­λά και η αυ­τή η ί­δια η τα­κτι­κή των δι­και­ϊ­κών συ­στη­μά­των να α­πο­φεύ­γουν για λό­γους σκο­πι­μό­τη­τας έ­να α­κρι­βή ο­ρι­σμό της έν­νοιας τρο­μο­κρα­τί­α. Σκο­πι­μό­τη­τα που συ­ναρ­τά­ται με την ε­πι­δί­ω­ξη των κρα­τι­κών αρ­χών να ε­ντάσ­σουν κα­τά βού­λη­ση στην έν­νοια της τρο­μο­κρα­τί­ας κά­θε τι που δεν μπο­ρεί να ε­ντα­χθεί στα πλαί­σια του κοι­νού ποι­νι­κού Δι­καί­ου ή κά­θε τι που μπο­ρεί να διεκ­δι­κή­σει τον χα­ρα­κτη­ρι­σμό του πο­λι­τι­κού ε­γκλή­μα­τος.
Πρό­κει­ται δηλ. για τον α­γώ­να ε­νός λα­ού να α­πο­κτή­σει κρα­τι­κή ο­ντό­τη­τα, πράγ­μα το ο­ποί­ο συ­νι­στά στοι­χειώ­δες δι­καί­ω­μα σύμ­φω­να τό­σο με τον κα­τα­στα­τι­κό χάρ­τη των Η­νω­μέ­νων Ε­θνών, ό­σο και με τις ε­πι­μέ­ρους διε­θνείς συμ­βά­σεις και συν­θή­κες. Και αυ­τό διό­τι ο Κουρ­δι­κός λα­ός έ­χει και κοι­νω­νι­κή και πο­λι­τι­στι­κή και πο­λι­τι­κή ταυ­τό­τη­τα. Δια­θέ­τει δηλ. ό­λα τα χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά ε­νός έ­θνους. Α­κό­μη, μά­λι­στα, έ­χει και σχε­τι­κή ε­δα­φι­κή πε­ρι­χα­ρά­κω­ση.
Αρ­νεί­ται ό­μως να δε­χθεί τον βί­αιο α­φα­νι­σμό του, με με­θό­δους γε­νο­κτο­νί­ας, α­πό το Τουρ­κι­κό κρά­τος. Σε μια ε­πο­χή που μι­κρό­τε­ρα έ­θνη  αλ­λά και μι­κρές πο­λι­τι­σμι­κές ο­μά­δες έ­χουν α­πο­κτή­σει κρα­τι­κή ο­ντό­τη­τα, εί­ναι α­δια­νό­η­το έ­να ο­μοιο­γε­νές έ­θνος 40 εκ. αν­θρώ­πων να υ­πό­κει­ται διώ­ξεις, σφα­γές, διωγ­μούς, δια­συρ­μούς. Ποια λοι­πόν θα έ­πρε­πε να εί­ναι η ε­λά­χι­στη νό­μι­μη, η­θι­κά και ου­σια­στι­κά, α­ντί­δρα­ση του Κουρ­δι­κού Έ­θνους στον α­νη­λε­ή πό­λε­μο φυ­σι­κής του ε­ξό­ντω­σης και ε­ξα­φά­νι­σης του α­πό την Τουρ­κί­α; Η πα­θη­τι­κή α­πο­δο­χή των σφα­γών; Η συ­ναί­νε­ση στην νέ­α γε­νο­κτο­νί­α, που ε­πι­χει­ρούν οι Τούρ­κοι; Άλ­λω­στε, ας μη μας δια­φεύ­γει ό­τι το δι­καί­ω­μα ά­μυ­νας εί­ναι ε­πί­σης κα­το­χυ­ρω­μέ­νο στις διε­θνείς συν­θή­κες. Ό­λα αυ­τά, ό­μως, «δια­φεύ­γουν» ό­λων ό­σων ο­μι­λούν πε­ρί τρο­μο­κρα­τί­ας κ.λπ.
Εί­ναι προ­φα­νές ό­τι ο α­πε­λευ­θε­ρω­τι­κός, α­μυ­ντι­κός α­γώ­νας του Κουρ­δι­κού Έ­θνους δεν έ­χει κα­μί­α σχέ­ση με τρο­μο­κρα­τι­κό κί­νη­μα, (α­κό­μη και με την συ­νη­θι­σμέ­νη ση­μα­σί­α της, ό­πως αυ­τή έ­χει κα­τα­γρα­φεί στην συ­νεί­δη­ση του κό­σμου). Η δη­μιουρ­γί­α του κρά­τους του Ισ­ρα­ήλ, το 1947, ή­ταν α­πό­το­κη ε­νός α­νά­λο­γου κι­νή­μα­τος. Η δη­μιουρ­γί­α του κρά­τους των Πα­λαι­στι­νί­ων, εί­ναι α­πο­τέ­λε­σμα ε­νός α­ντί­στοι­χου α­γώ­να. Θα υ­πήρ­χε, έ­στω ως ε­λά­χι­στη, κρα­τι­κή ο­ντό­τη­τα η Πα­λαι­στί­νη χω­ρίς τους α­γώ­νες της ε­να­ντί­ον του Ισ­ρα­ήλ που α­σκεί κα­το­χή και βί­α; Η Ελ­λη­νι­κή Ε­πα­νά­στα­ση ε­να­ντί­ον των τούρ­κων το 1821 ή­ταν τρο­μο­κρα­τι­κό κί­νη­μα; Αν εί­ναι πο­τέ δυ­να­τόν να θε­ω­ρη­θεί τρο­μο­κρα­τι­κό κί­νη­μα η ε­πι­θυ­μί­α κρα­τι­κής, πο­λι­τεια­κής αυ­το­νο­μί­ας ε­νός ο­μοιο­γε­νούς  (α­πό κά­θε ά­πο­ψη νο­μι­κών και ου­σια­στι­κών προ­ϋ­πο­θέ­σε­ων) και πο­λυ­πλη­θούς έ­θνους, ό­πως αυ­τού των Κούρ­δων.
Κα­τά συ­νέ­πεια δεν μπο­ρεί να ευ­στα­θή­σει κα­μί­α κα­τη­γο­ρί­α σε βά­ρος του Α. Ο­τσα­λάν, για δή­θεν συμ­με­το­χή του σε τρο­μο­κρα­τι­κές ε­νέρ­γειες. Άλ­λω­στε αυ­τή εί­ναι και η έν­νοια του πο­λι­τι­κού α­σύ­λου. Δέ­χε­σαι στο έ­δα­φος σου κά­ποιον ο ο­ποί­ος κα­τη­γο­ρεί­ται για πο­λι­τι­κή δρά­ση μη α­νε­κτή σε άλ­λη, μη δη­μο­κρα­τι­κή μά­λι­στα χώ­ρα. Η έν­νοια του πο­λι­τι­κού πρό­σφυ­γα α­να­φέ­ρε­ται α­κρι­βώς σε δρά­ση συ­νεί­δη­σης, η ο­ποί­α ε­ρεί­δε­ται σε  α­να­γνω­ρι­σμέ­να πα­γκό­σμια έν­νο­μα α­γα­θά, αυ­τά της ζω­ής και της α­ξιο­πρέ­πειας. Ό­λες οι νο­μι­κές προ­ϋ­πο­θέ­σεις α­πο­νο­μής πο­λι­τι­κού α­σύ­λου συ­ντρέ­χουν στην πε­ρί­πτω­ση του Α. Ο­τσα­λάν.
Ό­ποιος διεκ­δι­κεί α­μυ­νό­με­νος την φυ­σι­κή του ε­πι­βί­ω­ση και την α­ξιο­πρέ­πεια του εί­ναι τρο­μο­κρά­της; Α­πέ­να­ντι σε μια Τουρ­κί­α, η ο­ποί­α εί­ναι ε­κτε­θει­μέ­νη στα όμ­μα­τα ό­λων για κα­τά­φω­ρη, συ­νε­χή και ει­δε­χθή πα­ρα­βί­α­ση των αν­θρω­πί­νων δι­καιω­μά­των, η κα­τη­γο­ρί­α της τρο­μο­κρα­τί­ας α­πο­κα­λύ­πτει α­πλώς τις μύ­χιες (και ό­χι μό­νον) προ­θέ­σεις της Δύ­σης, η ο­ποί­α (υ­πο­τί­θε­ται) ό­τι κό­πτε­ται για τα αν­θρώ­πι­να δι­καιώ­μα­τα. Τρο­μο­κρά­της εί­ναι το ε­πί­ση­μο Τουρ­κι­κό κρά­τος. Αυ­τό που συ­νε­χί­ζει την ει­σβο­λή στην Κύ­προ, αυ­τό που ε­ξό­ντω­σε το έ­θνος των Πο­ντί­ων και των Αρ­με­νί­ων, αυ­τό που α­πει­λεί και εκ­βιά­ζει ό­μο­ρα κρά­τη και ε­θνό­τη­τες.
Το ζή­τη­μα του Α. Ο­τσα­λάν σε κα­μί­α πε­ρί­πτω­ση δεν εί­ναι νο­μι­κό θέ­μα αλ­λά πο­λι­τι­κό. Σε ε­πί­πε­δο νο­μι­κών ε­πι­χει­ρη­μά­των προ­σπα­θεί να το υ­πο­βι­βά­σει η Τουρ­κί­α, για να α­πο­σιω­πη­θούν  τα ε­γκλή­μα­τά της κα­τά του Κουρ­δι­κού λα­ού, για να πα­ρα­κάμ­ψει τις, υ­πο­κρι­τι­κά, αρ­νη­τι­κές προς το θέ­μα θέ­σεις των Ευ­ρω­πα­ϊ­κών χω­ρών  αλ­λά και για να φα­νεί τυ­πι­κά νο­μι­μό­φρων. Σε κά­θε πε­ρί­πτω­ση ο Α. Ο­τσα­λάν εί­ναι πο­λι­τι­κός πρό­σφυ­γας, που δι­καιού­ται πο­λι­τι­κού α­σύ­λου α­πό κά­θε ευ­νο­μού­με­νη χώ­ρα. Ού­τε λοι­πόν τα πλαί­σια της πε­ρί­φη­μης συν­θή­κης του Σέ­γκεν α­φο­ρούν την πε­ρί­πτω­ση του Α. Ο­τσα­λάν.
Δυ­στυ­χώς, σε ε­πί­πε­δο νο­μι­κής α­ντι­πα­ρά­θε­σης ε­πι­χει­ρεί να υ­πο­βαθ­μί­σει το θέ­μα και η Δύ­ση, προ­σπα­θώ­ντας να βρεί έ­να εύ­σχη­μο τρό­πο εί­τε για να εκ­δό­σει τον Ο­τσα­λάν στην Τουρ­κί­α, εί­τε για να α­παλ­λα­γεί (γε­νι­κώς) α­πό το πρό­βλη­μα. Το ζή­τη­μα εί­ναι α­πο­κλει­στι­κά πο­λι­τι­κό και η νο­μι­κή ε­πι­στή­μη δεν μπο­ρεί να α­πο­τε­λεί άλ­λο­θι για πα­ρα­σκη­νια­κές πο­λι­τι­κές συ­ναλ­λα­γές της Δύ­σης με το Τουρ­κι­κό κα­θε­στώς. Α­πό νο­μι­κής ά­πο­ψης ό­λα εί­ναι α­πλά και δε­δο­μέ­να.
Το ποι­νι­κό Δί­καιο δεν έ­χει διε­θνή χα­ρα­κτή­ρα. Κά­θε κώ­δι­κας ποι­νι­κού Δι­καί­ου α­να­φέ­ρε­ται και α­φο­ρά στον γε­ω­γρα­φι­κό χώ­ρο που ο­ρί­ζει το κρά­τος το ο­ποί­ο τον έ­θε­σε σε ι­σχύ. Στα ό­ρια αυ­τού έ­χει ε­ξου­σί­α του «λύ­ειν και δε­σμείν». Ε­πέ­κτα­ση των το­πι­κών ο­ρί­ων ε­νός ποι­νι­κού Δι­καί­ου υ­πάρ­χει στην πε­ρί­πτω­ση των λε­γό­με­νων πα­ναν­θρώ­πι­νων δι­καιω­μά­των, (αρ­χή της πα­γκό­σμιας Δι­καιο­σύ­νης) ό­πως πχ. στην πε­ρί­πτω­ση της γε­νο­κτο­νί­ας. Που ή­ταν, ό­μως, η Ευ­ρώ­πη τον χρό­νο της γε­νο­κτο­νί­ας των Αρ­με­νί­ων και των Πο­ντί­ων; Που ή­ταν η Ευ­ρω­πα­ϊ­κή  δι­και­ϊ­κή έν­νο­μη τά­ξη (αν ή­θε­λε υ­πο­τε­θεί ό­τι υ­φί­στα­ται) ό­ταν οι Αγ­γλι­κές ε­φη­με­ρί­δες δη­μο­σί­ευαν φω­το­γρα­φί­ες Κούρ­δων α­γω­νι­στών, οι ο­ποί­οι εί­χαν α­πο­κε­φα­λι­στεί α­πό Τούρ­κους στρα­τιώ­τες; Που ή­ταν το διε­θνές νο­μι­κό εν­δια­φέ­ρον ό­ταν 4.000 Κουρ­δι­κά χω­ριά κυ­ριο­λε­κτι­κά ι­σο­πε­δώ­θη­καν α­πό την Τουρ­κι­κή στρα­το­χω­ρο­φυ­λα­κή;
Πώς λοι­πόν θα ο­δη­γη­θεί ο Α. Ο­τσα­λάν ε­νώ­πιον δι­κα­στη­ρί­ου ό­ταν αυ­τό θα συ­στα­θεί δί­κην ε­κτά­κτου στρα­το­δι­κεί­ου και μό­νον για την ι­κα­νο­ποί­η­ση ευ­τε­λούς πο­λι­τι­κής σκο­πι­μό­τη­τας; Και ποί­α θα ή­ταν η τυ­πι­κή νο­μι­μο­ποί­η­σή του; Δι­κα­στή­ριο «ε­χθρών της Τουρ­κί­ας»;
Δεν υ­φί­στα­ται διε­θνές δι­κα­στή­ριο, στην αρ­μο­διό­τη­τα του ο­ποί­ου μπο­ρεί να υ­πα­χθεί ο Ο­τσα­λάν. Ού­τε μπο­ρεί να νο­μι­μο­ποι­η­θεί συ­νταγ­μα­τι­κά και βά­σει διε­θνών συν­θη­κών η ad hoc ί­δρυ­ση α­νά­λο­γου δι­κα­στη­ρί­ου. Τα πε­ρί διε­θνούς  ποι­νι­κής δι­και­ϊ­κής τά­ξης στε­ρού­νται α­πλώς σο­βα­ρό­τη­τας. Αλ­λά, πέ­ραν του (έ­τσι και αλ­λιώς) τυ­πι­κού δι­κο­νο­μι­κού κω­λύ­μα­τος, η πε­ρί­πτω­ση του Ο­τσα­λάν δεν μπο­ρεί (α­πό ά­πο­ψη ου­σί­ας) να ει­σα­χθεί ε­νώ­πιον δι­κα­στη­ρί­ου.
Ο α­γώ­νας του Κουρ­δι­κού Έ­θνους βρί­σκει την η­θι­κή του κά­λυ­ψη και την νο­μι­κή του δι­καιο­λό­γη­ση στις διε­θνείς συν­θή­κες και συμ­βά­σεις, και ό­σοι το α­γνο­ούν α­πλώς υ­πο­κρί­νο­νται. Το ε­πα­να­λαμ­βά­νου­με: η νο­μι­κή ε­πι­στή­μη δεν μπο­ρεί να προ­σφέ­ρει άλ­λο­θι και κα­τα­φύ­γιο σε κα­νέ­να πο­λι­τι­κό και ε­μπο­ρι­κό παι­χνί­δι. Κά­θε α­ντί­θε­τη ά­πο­ψη δια­τυ­πώ­νε­ται εκ του πο­νη­ρού.