Του Γιώργου Ρακκά, δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Δρόμος της Αριστεράς, Σάββατο 13/09/2014, το αναδημοσιεύουμε από την ιστοσελίδα της δημοτικής κίνησης “Μένουμε Θεσσαλονίκη”.
Ο «Μπουταρισμός» αποτελεί ένα νέο στυλ δημοτικής διακυβέρνησης που ξεπηδάει μέσα από τις ειδικές συνθήκες μεταβολής της χώρας σε «αποικία χρέους» που ισχύουν την τελευταία πενταετία. Τα κυριότερα χαρακτηριστικά του είναι τα εξής:
Πετυχημένος επιχειρηματίας, και παράγοντας της περίφημης «Κοινωνικής Οικονομίας» (ΜΚΟ) ο ίδιος, ηγείται μιας παράταξης επιχειρηματιών, τεχνοκρατών, διανοουμένων. Συγκολλητική τους ουσία ένας ακραίος κοσμοπολίτικος φιλελευθερισμός του παγκοσμιοποιημένου κεφαλαίου που μιλάει τη γλώσσα των «μπίζνες». Το αποτέλεσμα; Διαμορφώνεται ένα μοντέλο «Δήμου-Επιχειρηματία» που εκχωρεί τα πάντα σε εργολαβίες, που εμπορευματοποιεί κάθε σπιθαμή δημόσιου χώρου, που συναινεί στο ακραίο πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων του ΤΑΙΠΕΔ.
Με κορωνίδα τον «κοσμπολιτισμό» και την «διεθνοποίηση» της Θεσσαλονίκης την μεταβάλει σε παράρτημα των μεγάλων γεωπολιτικών αξόνων που αξιώνουν τον έλεγχο της Βαλκανικής. Εξ ου και ο πρωταγωνιστικός ρόλος που παίζει στον «διοικητικό ιμπεριαλισμό» της γερμανικής εξωτερικής πολιτικής, δηλαδή στην ελληνογερμανική συνέλευση συνεργασίας που αφορά στην ελληνική τοπική αυτοδιοίκηση. Και γι’ αυτό η σπουδή του να μεταβάλει την Θεσσαλονίκη σε τουριστικό, οικονομικό και πολιτιστικό παράρτημα της Κωνσταντινούπολης, από κοινού με το τουρκικό κράτος και την νέα επιχειρηματική ελίτ του Ερντογάν, οι οποίοι αξιώνουν την εγκαθίδρυση μιας τουρκικής σφαίρας επιρροής στα εδάφη της πάλαι ποτέ Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Αντίθετα, υποβαθμίζει πλήρως τις (ιστορικές) σχέσεις της πόλης με τους Βαλκανικούς λαούς, και την Ανατολική Ευρώπη –ένα πεδίο το οποίο εξασφαλίζει σαφέστατα πιο ισότιμες σχέσεις και δημιουργεί αντισυσπειρώσεις στην κοινή προσπάθεια του Ευρωατλαντισμού με την Τουρκία να μεταβάλουν τα Βαλκάνια σε συγκυριαρχούμενο χώρο.
Τέλος, συμμετέχει στην «εργαλειοποίηση της μνήμης» του Ολοκαυτώματος και συναινεί στην μεταβολή του σε ιδεολογικό άλλοθι για την γενοκτονία που διαπράττει το ισραηλινό κράτος εναντίον του Παλαιστινιακού λαού.
Με σύνθημα το «εύκολο κέρδος» και άλλοθι ένα ελευθεριακό λάιφ στάιλ της ηδονιστικής κατανάλωσης ποντάρει στην ολοκληρωτική παρασιτοποίηση της Θεσσαλονίκης, μέσω της ακραίας τουριστικοποίησης της οικονομίας της. Το αποτέλεσμα; Ο εργασιακός ζόφος της κατάργησης της Κυριακάτικης αργίας, της απασχολησιμότητας, και βέβαια η τεράστια ανεργία που προκαλεί η παραγωγική αποτελμάτωση της ευρύτερης περιοχής. Ως απάντηση στην τελευταία, προωθεί, μαζί με την κυβέρνηση, τα δίκτυα απομύζησης εγκεφάλων και εργατικών χεριών που έχει εγκαθιδρύσει η «Γερμανική Ευρώπη» στην χώρα μας, και σε ολάκερο τον ευρωπαϊκό Νότο.
Με μια «οικειότητα» ως προς τα ΜΜΕ, δημιουργεί όρους παράκαμψης των θεσμών, των μορφών διαβούλευσης, του δημόσιου διαλόγου και εισάγει τα ήθη μιας μηντιακής διακυβέρνησης. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, η πρόσφατη 180ο στροφή του στο ζήτημα της πώλησης του λιμανιού: Προεκλογικά τοποθετήθηκε αναφανδόν εναντίον, για να διολισθήσει κατά τα τέλη Αυγούστου σ’ ένα «όχι μεν, αλλά» κατά την διάρκεια μιας συνέντευξής του στην εφημερίδα Μακεδονία. Εν τέλει το «όχι μεν αλλά» μεταβλήθηκε στο απροκάλυπτο «στηρίζω την πολιτική της κυβέρνησης» που ειπώθηκε κατά την τηλεοπτική του εμφάνιση στην TV 100, με τον γραμματέα της ΝΔ, Α. Παπαμιμίκο. Μια λεπτομέρεια; Η παράταξή του έχει διατυπώσει διαφορετική άποψη, το ίδιο και το δημοτικό συμβούλιο της πόλης. Ψιλά γράμματα, όμως, για έναν δήμαρχο που ασκεί πολιτική μέσω της… επικοινωνίας.
Τέλος, δεν μπορούμε παρά να μην αναφερθούμε στις ολιγαρχικές ενδείξεις που φέρει μέσα της η ίδια η άνοδος και η επικράτηση του Μπουταρισμού: Πλασάρεται και προωθείται ως «καταλληλότερος», αφού έχει κερδίσει δύο απανωτές αναμετρήσεις, υπό συνθήκες όμως ακραίας αποχής (της τάξης του 40%). Διαμορφώνονται έτσι στην πόλη δύο κόσμοι, με τον έναν να τελεί αόρατος, φτωχοποιημένος, αποξενωμένος από το πολιτικό σκηνικό –ο κόσμος στον οποίον ο Μπουτάρης είναι ακραία αντιδημοφιλής και εισπράττει διαρκώς την λοιδορία του («χωριάτες» κ.λ.π.). Στον αντίποδα, εκεί που όντως είναι δημοφιλής και κυρίαρχος ο Μπουτάρης είναι μεταξύ των οικονομικών, διανοούμενων, μηντιακών, και πολιτικών ελίτ της πόλης. Τι πιο καλύτερη απόδειξη από το γεγονός ότι τον στήριξε αναφανδόν η κυβέρνηση στις προηγούμενες εκλογές – έμμεσα, αλλά αποφασιστικά, ακόμα και ο Αντώνης Σαμαράς, μεταβάλλοντας σε προσχηματική την υποψηφιότητα Καλαφάτη. Και ότι με κάθε ευκαιρία σπεύδει να υπερασπιστεί τον Ευάγγελο Βενιζέλο, έναν από τους πιο λαομίσητους πολιτικούς αυτής της χώρας, κατ εξοχήν συνδεδεμένος με την Θεσσαλονικιώτικη ολιγαρχία.
Ο «Μπουταρισμός» αποτελεί το νέο προσωπείο της «Αποικίας Χρέους» στην τοπική αυτοδιοίκηση. Κι εδώ, στην πόλη του Λευκού Πύργου, είναι που αποκτούν απόλυτη επικαιρότητα τα λόγια του ποιητή: «το ζήτημα πια έχει τεθεί: Ή θα εξακολουθούμε να γονατίζουμε όπως αυτός ο δραπέτης ή θα σηκώσουμε άλλον πύργο ατίθασο απέναντί τους» (Μιχ. Κατσαρός, ο Δούλος).
7 ΣΧΟΛΙΑ
Δεν γνωρίζω αν ο συντάκτης του άρθου είναι Σαλονικιός η όχι. Αν όχι δικαιολογείται για τις καλοδιατυπωμένες αντιρήσεις του, αν ναι τότε παραμορφώνει πλήρως την ιστορία της πόλης αυτής και επί πλέον επιτίθεται με σφοδρότητα εναντίον ενός ανθρώπου που πράγματι έσπασε αβγά, όταν εξελέγη στο ανώτατο αξίωμα της πόλης.
Πάντα η Θεσσαλονίκη ήταν η δεύτερη πόλη της αυτοκρατορίας (βυζαντινής και τουρκικής) τουλάχιστον στην Ευρώπη. Συνεχώς τους τελευταίους αιώνες, η εβραική κοινότητά της, ασκούσε καταλυτικό και ευεργετικό ρόλο στην εξέλιξή της, προσδίδοντάς της κοσμοπολίτικο χαρακτήρα.
Πάντοτε η πόλη ήταν κοινωνικά διαστρωματομένη, όπως την περιγράφει ο συντάκτης του άρθρου, με πολύ φτωχούς (στους οποίους περιλαμβάνονταν και εβραίοι) και πλούσιους. Το Θεσσαλονίκη φτωχομάνα, το ξεχάσαμε φαίνεται.
Συμπερασματτικά, πολύ καλά κάνει ο δήμαρχος Μπουτάρης και κινείται όπως προς την κατεύθυνση που στηλιτεύει ο κος Ρακκάς.
Αλήθεια τι έγιναν όλες εκείνες οι προβλέψεις που διατυμπάνιζαν, μετά την πτώση του υπαρκτού σοσιαλισμού, ότι η πόλη θα εξελιχθή σε άτυπη πρωτεύουσα των βαλκανίων, πύλη εισόδου προς το τέως σύμφωνο της Βαρσοβίας κλπ.
Διαψεύσθησαν παταγωδώς, δικαιώνοντας τον κο Μπουτάρη….
α) Στην εποχή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας η Θεσσαλονίκη μετρούσε μερικές δεκάδες χιλιάδες ανθρώπων και σαφέστατα ήταν από πολιτική, οικονομική σκοπιά πιο πίσω σε σχέση με την Σμύρνη ή την Ανδριανούπολη. Είναι μύθος η Θεσσαλονίκη ως Οθωμανική συμπρωτεύουσα.
β) Η εβραϊκή κοινότητα της Θεσσαλονίκης κατά την Οθωμανική Αυτοκρατορία, βρίσκονταν, όπως και οι άλλες υπόδουλες κοινότητες της πόλης, σε απελπιστική κατάσταση, η οποία βελτιώθηκε (για όλους) μόλις στα μέσα του 19ου αιώνα, όταν δηλαδή η οθωμανική κυριαρχία μπαίνει στο τελευταίο στάδιο αποσύνθεσης.
γ) Δεν αντιλαμβάνομαι το επιχείρημα ‘πάντοτε η πόλη ήταν φτωχή’. Αυτό είναι μια ιστορική διαπίστωση, θα το κάνουμε και πρόταγμα;
δ) Σύμφωνα με τα στοιχεία που δίνει ο Λόης Λαμπριανίδης για την Θεσσαλονίκη, στις αρχές της δεκαετίας του 1990 ο οικονομικός της δυναμισμός ξεπερνούσε αυτόν της Αθήνας, ακριβώς ως συνέπεια της αποκατάστασης των συναλλαγών με την φυσική της ενδοχώρα, τα Βαλκάνια. Ήταν δε τότε η μοναδική φορά που το μέσο κατά κεφαλήν ΑΕΠ προσέγγιζε αυτό της Αθήνας, δημιουργώντας για πρώτη φορά στην σύγχρονη ιστορία της χώρας την προοπτική να ξεπεραστούν οι περιφερειακές τις αντιθέσεις και να υπερβούμε τον υπερκεφαλισμό της Αθήνας. Έκτοτε, όλες οι ελληνικές κυβερνήσεις κινήθηκαν συστηματικά προς την αντίθετη κατεύθυνση, δεσμεύοντας ένα τεράστιο κομμάτι των εθνικών επενδύσεων σε έργα για την Αττική και καθοριστικό ρόλο έπαιξε σε αυτό η ψευδεπίγραφη μεγάλη ιδέα της Ολυμπιάδας. Το αποτέλεσμα είναι ένα τεράστιο κομμάτι του πληθυσμού και της οικονομικής δραστηριότητας ολόκληρης της χώρας (άνω του 40%) να συγκεντρώνεται στο 2,9% του εδάφους του –μια απίστευτη συνθήκη υπερσυγκέντρωσης που δεν είναι βιώσιμη από όποια σκοπιά κι αν το πάρει κανείς το ζήτημα.
ε) Η εικόνα μιας Θεσσαλονίκης κατ’ εξοχήν μεταπρατικής, κοσμοπολίτικης, και ολίγον οριενταλιστικής –κάτι σαν το προκεχωρημένο φυλάκιο της λαγγεμένης Ανατολής στην Δύση, διαστρεβλώνει τον ιστορικό χαρακτήρα της πόλης. Κατ’ αρχάς, κοσμοπολίτικη με την πλήρη σημασία της λέξεως, και ευημερεύουσα, η θεσσαλονίκη υπήρξε μόνον κατά την βυζαντινή περίοδο. Κατά το μεγαλύτερο μέρος της οθωμανικής περιόδου, ήταν μια πολυεθνική πόλη που τελούσε εν είδει αποικιακού υποσταθμού, σε συνθήκες τρομακτικής εξαθλίωσης. Αυτό που κληροδότησε δε η ‘συνύπαρξη’ κοινοτήτων κλεισμένων στον εαυτό τους, σε συνθήκες μιας αμείλικτης κυριαρχίας ανατολικού τύπου είναι μια παράδοση μονολιθικότητας –ως προς αυτό δεν είναι τυχαίο ότι οι πιο άκαμπτες τάσεις στους Νεότουρκους, στο Διεθνές Σιωνιστικό Κίνημα, αλλά και στην ιστορία της ελληνικής δεξιάς είχαν μια ιδιαίτερη σχέση με αυτήν την πόλη.
Ύστερα, ως προς τον ‘μεταπρατικό’ της χαρκατήρα. Και εδώ νομίζω προβάλλουμε το παρόν της πόλης στο παρελθόν της. Ιδιαίτερα μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο η Θεσσαλονίκη θα διέλθει ενός σταδίου αξιοσημείωτης παραγωγικής ανασυγκρότησης. Και το αξιοσημείωτο αυτού του φαινομένου, είναι ότι θα στηριχτεί όχι τόσο στα κεφάλαια, αλλά στον ανθρώπινο παράγοντα και στην ‘μαστορική’ –δηλαδή στην υψηλή τεχνική κατάρτιση των θεσσαλονικέων μαστόρων που έβγαιναν από σχολές σαν του Ευκλείδη και που ήταν σε θέση να επισκευάσουν, να συντηρήσουν αλλά και να αναβαθμίσουν παλιές μηχανές, ακόμα και προπολεμικές, δίχως ανταλλακτικά. Αυτήν την παράδοση τείνουμε να την λησμονήσουμε εντελώς, ωστόσο κρύβει μέσα της ένα τεράστιο δυναμικό για την οικονομική ανασυγκρότηση της πόλης.
στ) Όσο για τα αβγά που έσπασε ο Γιάννης Μπουτάρης, ας αναρωτηθούμε κάτι. Στις εκλογές του 2006, η ‘Πρωτοβουλία’ του έλαβε την 3η θέση, με 15,97%, ενώ η Χρύσα Αράπογλου ήρθε 2η με 21,60%. Στην δεύτερη Κυριακή η Αράπογλου έχασε από τον Παπαγεωργόπουλο για 7000 ψήφους. Ο Γιάννης Μπουτάρης αρνήθηκε τότε να την στηρίξει γιατί όπως είχε πει ‘εμείς δεν δίνουμε γραμμές’. Ούτε καν μπροστά στην προοπτική ανατροπής του Παπαγεωργοπουλισμού. Προφανώς, αν ‘έδινε γραμμή’ ο τωρινός δήμαρχος, η Χρύσα Αράπογλου θα έβγαινε στην δημαρχία, θα είχαμε γλυτώσει την πιο καταστροφική θητεία του Παπαγεωργόπουλου… Ωστόσο, κάτι τέτοιο θα προκαλούσε αρκετά εμπόδια στην πορεία του Γιάννη Μπουτάρη προς την δημαρχία, και γι’ αυτό μάλλον δεν το επέλεξε. Αντίθετα, επέλεξε ένα μοντέλο ‘βελούδινης διαδοχής’ στις εκλογές του 2010, τέσσερα χρόνια μετά. Αυτά είναι τα αβγά που έσπασε ο Γ.Μ.
1)”Έσπασε αβγά” Δηλαδή αντί για λαϊκισμό επιβλήθηκε με ελιτισμό κατηγορώντας τους πολίτες της Θεσσαλονίκης για καθυστερημένους βαλκάνιους.
2) Αυτά τα περί κοσμοπολιτισμού καταντούν αηδία πια. Γιατί ο κοσμοπολιτισμός κι όχι ο διεθνισμός; Επειδή βολεύουν τα διαπολιτισμικά ερωτικά καλέσματα προς Γερμανούς, Τούρκους κλπ. Χρήμα, να πέφτει (όχι για όλους)
3)Φτωχομάνα. Φιλόξενη για τους φτωχούς που μπορούσαν να επιβιώσουν. Αυτή η ταξική διαίρεση εντείνεται με τις μπουτερικές φιλοδοξίες να δημιουργούν και να ενισχύουν τζάκια.
4)Πύλη Βαλκανίων θα ήταν καλά. Ο μπουταρισμός όμως τη μετατρέπει σε πεδίο διερχομένων-τράνζιτ.
5) Ο μπουτάρης δεν είναι απλά το νεό προσωπείο της Αποικίας Χρέους. Είναι ο ίδιος αποικοκράτης στην πόλη του.
Τον κοσμοπολίτικο χαρακτήρα σε μία πόλη δεν μπορεί να τον δώσει μόνο ένα στοιχείο της, αλλά όλα μαζί. Επομένως, ο κοσμοπολιτισμός της οθωμανικής Θεσσαλονίκης (εφόσον εκλαμβάνεται ως ένα θετικό στοιχείο) δεν ξεκινούσε και ούτε τελείωνε στον εβραϊκό της πληθυσμό. Ωραιότατη περιγραφή της πόλης και των κατοίκων της στο έργο του Αθανασίου Σουλιώτη για την Οργάνωση Θεσσαλονίκης.
Πάμε τώρα στο δια ταύτα: ποια αβγά έσπασε ο πολυχρονεμένος μας δήμαρχος από τότε που εκλέχθηκε;
Πόσο ακόμα θα πιπιλίζεται η καραμέλα της κακής διαχείρισης από την προηγούμενη διοίκηση;
Ποιες είναι επιτέλους οι θέσεις της παράταξής του για το λιμάνι, το μετρό, τον Φούχτελ, το κυκλοφοριακό, τους ποδηλατοδρόμους, την καθαριότητα; τα ήξεις αφήξεις του μας έχουν κουράσει.
Τι ακριβώς είχε δηλώσει ο Μπουτάρης τότε για το μέλλον της Θεσσαλονίκης και σήμερα δικαιώνεται;
Τι σχέση μπορεί να έχει ο Μπουτάρης με μια φτωχομάνα Θεσσαλονίκη τη στιγμή που κατηγορεί τους μικροαστούς της πόλης ως χωριάτες;
Μας έχει κουράσει επίσης και όλη αυτή η αβάντα στο πρόσωπό του από δεξιούς, αριστερούς, κεντρώους επειδή είναι κουλ και άνετος. Για πολιτική μιλάμε, όχι για λάιφ στάιλ. Γιατί μη ξεγελιέστε. Δεν είναι το πρόγραμμά και οι θέσεις του που έπεισαν το 35-40% του 60% του εκλογικού σώματος που τον ψήφισε, αλλά το παρουσιαστικό του, ο χαρακτήρας του, τα τατουάζ και τα σκουλαρίκια του. Αμφιβάλλω εάν κέρδιζε τις εκλογές κάποιος που θα είχε ίδιο και απαράλλαχτο πρόγραμμα, αλλά φορούσε γραβάτα και κοστούμι.
«Η ειρήνευση με τη Βουλγαρία και η συνεπακόλουθη κατάκτησή της από τον Βασίλειο Β’ μεταμόρφωσε τη Θεσσαλονίκη σε ένα μεγάλο κέντρο οικονομικής και πολιτισμικής ανταλλαγής στα νότια Βαλκάνια….Η Θεσσαλονίκη κατά τον 12ο αι. ήταν ένα εμπορικό κέντρο που προσέλκυε εμπόρους από τη Σκυθία, την Ιταλία, την Ιβηρία, την Λουσιτανία [Πορτογαλία] και τις πέραν των Άλπεων “κελτικές” χώρες. Οι Ιταλοί έμποροι άρχισαν να ιδρύουν παροικίες. […] (Τον 14ο αι.) Οι στενές επαφές με τους Δυτικούς (εμπόρους, κληρικούς και στρατιώτες) δημιούργησαν μια κοσμοπολίτικη ατμόσφαιρα στην Θεσσαλονίκη: Οι αδελφοί Κυδώνη και οι συνεργάτες τους ήταν εξαιρετικά ενεργοί στην διάδοση της λατινικής θεολογίας στον ελληνικό περίγυρο» (Timothy E. Gregory, λήμμα “Thessalonike”, στο Alexander Kazhdan (επ.), The Oxford Dictionary of Byzantium, Oxford UP, Ν. Υόρκη-Οξφόρδη 1991, σ. 2071-2).
Ο πληθυσμός της βυζαντινής Θεσσαλονίκης έφθανε εκατό χιλιάδες τον 5ο αιώνα, τις διακόσιες χιλιάδες τον 8ο και 9ο αιώνα , τις 150 χιλιάδες τον 12ο αι. , και τις 50 με 100 χιλιάδες στα μέσα του 14ου αι..
Εγω τον πιστευα τον κο Μπουταρη,ειχε οραμα & καλες ιδεες για τη Θεσ/νικη ,τα στοιχεια στο αρθρο σου του Σεπτ.2014 που παραθετεις ειναι αξιοσημειωτα! 9 Χρονια μετα, ο συγγραφεας Γιαννης Καλπουζος στ νεο του βιβλιο το” Καλντεριμι” ξετυλιγει μαζι με τη μυθοπλασια ολη την ιστορια της Θεσ/νικης του 19 κ 20 αιωνα!