του Γιώργου Σαρηγιάννη
Πολλοί αγαθοί και καλοπροαίρετοι συμπολίτες μας απορούν για το πώς είναι δυνατόν να επιμένει η Κυβέρνηση στην κατασκευή του κωπηλατοδρομίου και του σλάλομ στον Σχοινιά, ενώ υπάρχει τέτοια αντίδραση από τους διαπρεπέστερους επιστήμονες σε διεθνές επίπεδο. Πως είναι δυνατόν να είναι αντίθετη η Ακαδημία Αθηνών, η Ελληνική Αρχαιολογική Εταιρεία, ξένα Πανεπιστήμια, ανάμεσα στα οποία και το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και ένα πλήθος διεθνούς κύρους επιστήμονες, ιστορικοί, αρχαιολόγοι, περιβαλλοντολόγοι, γεωλόγοι και άλλοι, και η κυβέρνηση να επιμένει, μ’ όλο που γίνεται καταγέλαστη διεθνώς, ότι η Μάχη του Μαραθώνα ήταν… Ναυμαχία, ή ότι τα μαρμάρινα ταφικά στοιχεία επέπλεαν στην θάλασσα, κάτι σαν το στεφάνι που ρίχνει το Ναυτικό στις 15 Αυγούστου στο λιμάνι της Τήνου…
Με απλά λόγια, δεδομένου ότι το θέμα έχει αναλυθεί λεπτομερώς από την Αρχαιολογική Εταιρεία, θυμίζουμε ότι, με βάση κάποια μελέτη ενός βέλγου γεωλόγου, οι καθ’ ύλην αρμόδιοι υπουργοί (Πολιτισμού και Περιβάλλοντος) ισχυρίζονται ότι η περιοχή του Μαραθώνα ήταν θάλασσα το 490 π.Χ. και ότι η μάχη έγινε μερικά χιλιόμετρα πιο κάτω. Σημειώνουμε κατ’ αρχήν την καταγγελία της Αρχαιολογικής Εταιρείας ότι η μελέτη είναι εμφανώς προχρονολογημένη (έχει ημερομηνία 1983 αλλά αναφέρει βιβλιογραφία του 1997 !!!), που αποδεικνύει ακριβώς αυτό που θέλουν να κρύψουν, ότι δηλαδή πρόκειται για μελέτη-μαϊμού «κατά παραγγελίαν». Άλλωστε, ειδικά το ΥΠΕΧΩΔΕ ειδικεύεται σε αναθέσεις μελετών με αντικείμενο την στήριξη των θέσεων του Υπουργείου ανεξάρτητα από τα επιστημονικά δεδομένα.
Θυμίζω την μελέτη της ρύπανσης για το 2004 όπου «αποδείκνυε» ο μελετητής ότι με αύξηση των οχηματοχιλιομέτρων θα είχαμε μείωση της ρύπανσης και άλλα ευτράπελα, ή τις μελέτες για την περιφερειακή λεωφόρο Υμηττού όπου, κατά σύμπτωση ο ίδιος μελετητής, (αλλά υπάρχουν και άλλοι, μην στενοχωριέστε…) «αποδείκνυε» ότι η σήραγγα θα προξενούσε περισσότερη ρύπανση από την ανοικτή λεωφόρο, και άλλα πολλά…
Φυσικά τα επιχειρήματα των αρχαιολόγων για το υπουργείο δεν μετρούσαν, ούτε για παράδειγμα η ερμηνεία του Ηρόδοτου που περιγράφει σαφώς το τοπίο και το πεδίο της μάχης, με τον χώρο αντιπαράθεσης και εξέλιξης των κινήσεων 60.000 μαχητών και από τις δύο πλευρές το έλος όπου έπεσαν και εξολοθρεύτηκαν οι Πέρσες, οι τάφοι και τα μαρμάρινα στοιχεία που βρέθηκαν στο πεδίο της μάχης (θάλασσα κατά τον κ. Βενιζέλο και τον κ. Λαλιώτη) αλλά ούτε και τα πραγματικά γεωλογικά δεδομένα, καθώς η «μελέτη» αναφερόταν σε υπερύψωση της ξηράς τα τελευταία …9.000 χρόνια (δηλαδή η ακτογραμμή βρισκόταν στην σημερινή της θέση από την εποχή των Πελασγών τουλάχιστον!). Και φυσικά είναι αδύνατο ένας χείμαρρος όπως ο Χάραδρος, του οποίου οι φερτές ύλες είναι ελάχιστες και μάλιστα χαλίκια και όχι λάσπη, να μπορέσει να προσχώσει μια ολόκληρη θάλασσα. Είναι πραγματικά κρίμα, ότι υπήρξαν και εδώ επιστήμονες (δύο όλοι κι όλοι, ένας γεωλόγος και ένας αρχαιολόγος) που στήριξαν τις αντιεπιστημονικές θέσεις, ο ένας του βέλγου γεωλόγου και άλλος των όψιμων ιστορικών και παλαιογεωγράφων Υπουργών μας. Να θυμηθούμε ότι δύο μήνες πριν, αυτός ο ίδιος αρχαιολόγος άστραφτε και βρόνταγε στην ημερίδα του ICOMOS κατά της επιχειρούμενης διαστρέβλωσης της Ιστορίας, και εν μια νυκτί «ανένηψε» υπέρ της Προϊσταμένης Αρχής….(«αρχή άνδρα δείκνυται» που έλεγαν και οι αρχαίοι ημών πρόγονοι).
Δεν ασχολούμαστε βέβαια με τους περιβαλλοντολόγους μελετητές του Σχοινιά, πανεπιστημιακούς ή μη, τόσο τους πρώτους (της εποχής του Φακέλου Διεκδίκησης της Ολυμπιάδας), των οποίων το βασικό επιχείρημα ήταν ότι, επειδή υπάρχει πίεση για δόμηση, αν γεμίσουμε τον Μαραθώνα νερό με το κωπηλατοδρόμιο, δεν θα μπορούν να χτίσουν και θα ησυχάσουμε, ή τους τελευταίους που ισχυρίζονται ότι με τα έργα επαναφέρεται η ισορροπία του υγροβιότοπου, λες και δεν μπορούμε να επαναφέρουμε την όντως τραυματισμένη ισορροπία με περιβαλλοντικές ρυθμίσεις και όχι κερδοσκοπικές εγκαταστάσεις.
Βέβαια θα πρέπει να παραδεχτούμε ότι ο κ. Υπουργός Πολιτισμού, μας έχει συνηθίσει σε ιδιαίτερα πολιτισμένη συμπεριφορά, όπως για παράδειγμα οι πρόσφατες, με την ευκαιρία της συζήτησης για το περίφημο άρθρο 24 του Συντάγματος, ανταλλαγές επιστολών και άρθρων στον Τύπο, όπου είχε επιτεθεί με ιδιαίτερα χυδαίες εκφράσεις στο σύνολο των καθηγητών της Νομικής του Πανεπιστημίου Αθηνών και Θεσσαλονίκης, αρκετοί από τους οποίους έχουν γράψει ιστορία στην ελληνική Δικαιοσύνη και στην ελληνική νομική επιστήμη. Εκεί βέβαια ήταν από την πρώτη στιγμή εμφανής και μία από τις αιτίες του εκνευρισμού του κ. Υπουργού, δεδομένου ότι κάποια επώνυμα μέλη του ελληνικού κοινοβουλίου, ανάμεσα στα οποία και αυτός ο ίδιος, δρούσαν ή δρουν και ως Νομοθέτες, αλλά και ως δικηγόροι οικοδομικών συνεταιρισμών (βλ. τον περιβόητο οικοδομικό συνεταιρισμό ΚΙΣΣΟΣ στη Θεσσαλονίκη) ή άλλων παρόμοιων συμφερόντων που ευνοούνται με την αλλοίωση του άρθρου 24, και αυτό για να μην αναφέρουμε άλλα ισχυρότερα συμφέροντα, με βλέψεις στην «αξιοποίηση» των δασών και των ορεινών όγκων, συμφέροντα επεκτεινόμενα σε ΜΜΕ, τα οποία στα τελευταία πενήντα χρόνια έχουν επιδοθεί στο σπορ του ανεβοκατεβάσματος κυβερνήσεων, (κάποια μάλιστα έχουν και ιδιαίτερη και μόνιμη εξουσία, εκτός από το Άγιον Όρος, και στο Υπουργείο Πολιτισμού).
Στον Σχοινιά τι άραγε να συμβαίνει; Είναι πείσμα, Αλαζονεία της Εξουσίας των αρμοδίων, ή κάτι άλλο, ανάλογο με τα κίνητρα της αναθεώρησης του Άρθρου 24, στο οποίο συνέπλευσαν συναδελφικά τα δύο μεγάλα κόμματα, υπακούοντα όχι μόνο σε πολυπληθή μικροσυμφέροντα αλλά κυρίως σε προς το παρόν αόρατα αλλά υπαρκτά τεράστια συμφέροντα μεγαλοεπενδυτών;
Ο Σχοινιάς, ευρίσκεται στην ανατολική ακτή της Αττικής, και λόγω ιδιοκτησιακού καθεστώτος, (ανήκει στο Μουσείο Μπενάκη) δεν έχει οικοδομηθεί και παραμένει παρθένος τόπος με την μαγευτική αμμουδιά και παραλία του, με το αιωνόβιο δάσος του, τον υγροβιότοπό του, την εγγύτητα με τους αρχαιολογικούς χώρους, αλλά και την εγγύτητα στην Αθήνα. Παράλληλα είναι για τους λόγους αυτούς «νησίδα» ανάμεσα σε έναν χώρο όπου η δόμηση αρχικά δεύτερης και τώρα και πρώτης κατοικίας είναι έντονη, και προβλέπεται να ενταθεί περισσότερο με την λειτουργία του αεροδρομίου των Σπάτων, και μάλιστα σε αναβαθμισμένα επίπεδα, πολυτελείας και όχι πιά αυθαιρέτων ή μικρομεσαίων αστών.
Γύρω από την παρθένο αυτή νησίδα, συνωστίζονται πλήθος συμφερόντων μικρομεσαίων ή και μεγαλύτερων προς το παρόν: οικιστές παράνομοι, οικοδομικοί συνεταιρισμοί, ο κυριότερος, λόγω ισχύος, εκείνος των Δικαστών και Εισαγγελέων, και κτηματίες της περιοχής, μικροί και μεγάλοι, συσπειρωμένοι υπό τον (ελέω Καποδίστρια) Δήμαρχο Μαραθώνα (δώσε και μένα Μπάρμπα…). Σημειώνουμε ιδιαίτερα την παρουσία των Δικαστών και Εισαγγελέων, οι οποίοι φαίνεται ότι, όντας μέσα στις δικαστικές υποθέσεις καταπατήσεων κ.ά. συναφών, είδαν το φως τους και είναι σήμερα κάτοχοι εκτάσεων σε πανελλαδική κλίμακα, εκτάσεων είτε νόμιμων, είτε παράνομων, καταπατημένων, είτε σε αναδασωτέες περιοχές είτε σε συνδυασμούς των ανωτέρω, τόσο ατομικά όσο και οργανωμένοι και αυτοί σε συνεταιρισμούς….
Είναι λοιπόν προφανές ότι ο χώρος είναι στο στόχαστρο των επενδυτών. Άλλωστε και προ ετών υπήρξαν προτάσεις για ανέγερση ξενοδοχειακής μονάδας, η οποία σκόνταψε στο ιδιοκτησιακό του Μουσείου. Και φυσικά, αυτό δεν είναι ούτε «υπόθεση», ούτε «άσκηση επί χάρτου» κάποιων φοιτητών της Αρχιτεκτονικής. Πολύ απλά, αν διαβάσει κανείς τα Προεδρικά Διατάγματα και τους Νόμους που συνεχώς εκδίδονται σχετικά με την Ολυμπιάδα, θα δει ότι ο Σχοινιάς προγραμματίζεται να μετατραπεί σε γιγάντιο τουριστικό θέρετρο, με εστιατόρια, ταβέρνες, ξενοδοχεία, πλαζ, πάρκινγκ, χώρους αθλητικής ψυχαγωγίας και θέασης, και άλλα πολλά τα οποία απερρίφθησαν με την τελευταία απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας ως μη συνάδοντα με την απαιτούμενη προστασία του ιστορικού και φυσικού τοπίου του Μαραθώνα. Φυσικά η Κυβέρνηση επιμένει, και έχει τον λόγο της: με την αναθεώρηση του Συντάγματος και την αποδυνάμωση του ΣτΕ που θεσπίστηκε, την επόμενη φορά, που θα εγκριθεί από το ΣτΕ η κάθε πρότασή της, ο δρόμος θα ανοίξει για τους μεγαλοεπενδυτές, και τότε όλοι, θα τρέξουν να αρπάξουν ό,τι προλάβουν, ο καθείς ανάλογα με την δύναμή του…
Σε κάθε έγκλημα, υπάρχουν κατά κανόνα, σύμφωνα με την Νομική Επιστήμη, φυσικοί και ηθικοί αυτουργοί. Οι φυσικοί αυτουργοί στην καταστροφή του Σχοινιά είναι, προφανώς, οι αρμόδιοι υπουργοί και ο πρωθυπουργός, αλλά οι ηθικοί αυτουργοί, οι οποίοι και θα προσποριστούν τα κέρδη της επιχείρησης, τα προϊόντα του εγκλήματος, θα φανούν αργότερα, όταν θα αρχίσουν οι επενδύσεις. Ποιος εισαγγελέας όμως θα τους μαζέψει όλους μαζί, όταν και οι εισαγγελείς και οι δικαστικοί έχουν επίσης καταστροφικά συμφέροντα στην περιοχή, γλείφοντας κάποιο κόκαλο από την «αξιοποίηση»;;;
Τελικά δεν θα μείνει τίποτα όρθιο σ’ αυτόν τον τόπο;
Γεώργιος Μ. Σαρηγιάννης
Καθηγητής Πολεοδομίας
του Ε.Μ.Πολυτεχνείου