Λευκά κελιά συνέντευξη με τον Παναγιώτη Λαφαζάνη

Κ. Λα­φα­ζά­νη, ε­πι­στρέ­ψα­τε α­πό έ­να ση­μα­ντι­κό τα­ξί­δι που πραγ­μα­το­ποι­ή­σα­τε στην Κων­στα­ντι­νού­πο­λη ως μέ­λος μιας α­ντι­προ­σω­πεί­ας που ε­πι­σκέ­φθη­κε τους α­περ­γούς πεί­νας μέ­χρι θα­νά­του και τους συγ­γε­νείς τους. Έ­να θέ­μα που, δυ­στυ­χώς, δεν βρί­σκει θέ­ση στον κα­τα­κλυ­σμό της πλη­ρο­φό­ρη­σης.
Οι ει­κό­νες α­πό την Πό­λη θα μείνουν α­νε­ξί­τη­λα χα­ραγ­μένες στην μνή­μη μου, ή­ταν μια πρω­το­φα­νής και δι­δα­χτι­κή ε­μπει­ρί­α. Δεν θα ξε­χά­σω πο­τέ, σε έ­να φτω­χι­κό σπί­τι, στην συ­νοι­κί­α Κιουρ­τσούκ, δύ­ο κο­πέ­λες, σαν τα κρύ­α τα νε­ρά, 19 και 22 ε­τών, στην 180η μέ­ρα της α­περ­γί­ας πεί­νας (κατά τη διάρκειά της οι απεργοί παίρνουν μόνο υγρά με σάκ­χαρο,ώστε να αντέχουν περισ­σό­τερες ημέρες) α­πο­φα­σι­σμέ­νες να πε­θά­νουν για την ε­λευ­θε­ρί­α. Ή­ταν μια α­νε­πα­νά­λη­πτη και συ­γκλο­νι­στι­κή ει­κό­να. Η πί­ε­σή τους ή­ταν πο­λύ χα­μη­λή και εί­χαν γί­νει σαν φυ­τά. Δεν μπο­ρού­σαν να κι­νη­θούν και βρί­σκο­νταν στο με­ταίχ­μιο με­τα­ξύ ζω­ής και θα­νά­του. Ί­σως και αυ­τή την στιγ­μή που μι­λά­με μπο­ρεί να μά­θου­με την φρι­χτή εί­δη­ση του θα­νά­του τους. Η τρα­γω­δί­α που ε­ξε­λίσ­σε­ται με τους α­περ­γούς πεί­νας μέ­χρι θα­νά­του μέ­σα στις φυ­λα­κές αλ­λά και έ­ξω, ως έν­δει­ξη αλ­λη­λεγ­γύ­ης, εί­ναι πρω­το­φα­νείς για ό­λο τον αν­θρώ­πι­νο πο­λι­τι­σμό και την ι­στο­ρί­α του. Δεν έ­χω υ­πό­ψη μου να έ­χουν συμ­βεί πο­τέ άλ­λο­τε τό­σοι μα­ζι­κοί ε­θε­λο­ντι­κοί θά­να­τοι.
Α­πό τις 20 Δε­κεμ­βρί­ου 2000, ό­ταν έ­κα­νε την ε­πέμ­βα­ση ο στρα­τός στις φυ­λα­κές, έ­χου­με 22 νε­κρούς μάρ­τυ­ρες α­πό την α­περ­γί­α πεί­νας και 50-60 πο­λι­τι­κούς κρα­τού­με­νους και συγ­γε­νείς τους ή­δη στα ό­ρια του θα­νά­του που η κα­τά­στα­σή τους μάλ­λον εί­ναι α­νε­πί­στρε­πτη. Α­κό­μη 40 πε­ρί­που πο­λι­τι­κοί κρα­τού­με­νοι έ­χουν σα­κα­τευ­τεί κυ­ριο­λε­κτι­κά διό­τι προ­σή­χθη­σαν βιαί­ως α­πό τις φυ­λα­κές στο νο­σο­κο­μεί­ο, προ­κει­μέ­νου να στα­μα­τή­σουν την α­περ­γί­α πεί­νας και να μην πε­θά­νουν. Αλ­λά ε­κεί έ­γι­νε το φρι­χτό “λά­θος” α­πό τις ια­τρι­κές αρ­χές να τους δί­νουν δεξτρό­ζη χω­ρίς βι­τα­μί­νη Β1 πράγ­μα που ση­μαί­νει ό­τι έ­χουν χά­σει τη μνή­μη τους και έ­χουν νη­πια­κή συ­μπε­ρι­φο­ρά. Α­ντι­λαμ­βά­νε­στε, λοι­πόν, ό­τι ζού­με μια πρω­το­φα­νή τρα­γω­δί­α που δεν μπο­ρεί να την συλ­λά­βει ο νους του αν­θρώ­που. Κι ό­μως, α­πέ­να­ντι σε ό­σα συμ­βαί­νουν μέ­σα και έ­ξω α­πό τις τουρ­κι­κές φυ­λα­κές υ­πάρ­χει μια σιω­πή και ο­ρι­σμέ­νες φο­ρές νε­κρι­κή σι­γή α­πό την πλευ­ρά της Ευ­ρώ­πης και ι­διαί­τε­ρα των ευ­ρω­πα­ϊ­κών κυ­βερ­νή­σε­ων. Θα έ­λε­γα ό­τι στην Ελ­λά­δα, ευ­τυ­χώς, α­πό την πλευ­ρά μιας ο­ρι­σμέ­νης με­ρί­δας του τύ­που α­να­δει­κνύε­ται αυ­τή η τρα­γω­δί­α αλ­λά α­πό την πλευ­ρά της κυ­βέρ­νη­σης ε­πι­κρα­τεί συ­νέ­νο­χη σιω­πή.
Ό­χι μό­νο σιω­πή αλ­λά κά­τι χει­ρό­τε­ρο, αν δού­με αυ­τά τα α­πί­στευ­τα που είπε ο Γιώρ­γος Πα­παν­δρέ­ου στην σύ­νο­δο Υ­πουρ­γών Ε­ξω­τε­ρι­κών της Ε.Ε. Στά­ση που ξάφ­νια­σε α­κό­μη και τους ο­μο­λό­γους του.
Η σιω­πή εί­ναι συ­νε­νο­χή, ό­μως ό­πως σω­στά εί­πα­τε βρέ­θη­κε έ­νας άν­θρω­πος, ο μό­νος σε ό­λη την Ευ­ρώ­πη, που υ­πο­στή­ρι­ξε το βάρ­βα­ρο τουρ­κι­κό κα­τε­στη­μέ­νο και αυ­τός εί­ναι, δυ­στυ­χώς, ο Έλ­λη­νας Υ­πουρ­γός Ε­ξω­τε­ρι­κών Γε­ώρ­γιος Πα­παν­δρέ­ου, να δη­λώ­νει με α­πί­στευ­τη θρα­σύ­τη­τα, πα­ρεμ­βαί­νο­ντας στην σύ­νο­δο Υ­πουρ­γών Ε­ξω­τε­ρι­κών της Ε.­Ε., ό­τι δη­λα­δή, βρί­σκο­νται σε θε­τι­κή κα­τεύ­θυν­ση οι με­ταρ­ρυθ­μί­σεις που γί­νο­νται στο σω­φρο­νι­στι­κό σύ­στη­μα και στον α­ντι­τρο­μο­κρα­τι­κό νό­μο της Τουρ­κί­ας. Δεν βρί­σκω λό­για για να χα­ρα­κτη­ρί­σω αυ­τήν την πα­ρέμ­βα­ση του Υ­ΠΕΞ της χώ­ρας μας. Έ­να εί­ναι βέ­βαιο, ό­τι α­πο­τε­λεί, και δυ­στυ­χώς ε­πα­να­λή­φθη­κε με άλ­λες δη­λώ­σεις, στίγ­μα για την χώ­ρα μας, ντρο­πή για την Ελ­λά­δα, προ­σβο­λή στον ελ­λη­νι­κό λα­ό αλ­λά και στη διε­θνή ει­κό­να της χώ­ρας μας.
Ε­ξη­γή­στε μας, ό­μως, ποια εί­ναι αυ­τή η πε­ρί­φη­μη σω­φρο­νι­στι­κή με­ταρ­ρύθ­μι­ση.
Κοι­τάξ­τε, εί­ναι α­κρι­βώς η κα­τα­σκευ­ή νέ­ου τύ­που φυ­λα­κών, ει­δι­κών για τους πο­λι­τι­κούς κρα­τού­με­νους στις ο­ποί­ες α­πο­μο­νώ­νο­νται σε κε­λιά του ε­νός ή τριών α­τό­μων και υ­πο­χρε­ώ­νο­νται να ε­κτί­σουν σε αυ­τή τη φρικτή α­πο­μό­νω­ση μια φυ­λά­κι­ση που ξε­κι­νά α­πό 12 έ­τη και φτά­νει τα ι­σό­βια δε­σμά. Πρέ­πει να πού­με ό­τι οι πο­λι­τι­κοί κρα­τού­με­νοι στην Τουρ­κί­α ξε­περ­νούν τις 12 χι­λιά­δες. Ό­σοι α­πό αυ­τούς δεν α­να­γνω­ρί­ζουν το “λά­θος” τους, τις “λά­θος” ι­δέ­ες τους, το­πο­θε­τού­νται στα λευ­κά κε­λιά. Ό­λοι γνω­ρί­ζουν ότι το να κρα­τεί­ται έ­νας φυ­λα­κι­σμέ­νος σε α­πο­μό­νω­ση, ως μό­νι­μος τρό­πος έ­κτι­σης της ποι­νής του, εί­ναι α­ντί­θε­το με ό­λες τις διε­θνείς συμ­βά­σεις. Και θε­ω­ρεί­ται έ­να α­πό τα α­γριό­τε­ρα βα­σα­νι­στή­ρια που μπο­ρεί να ε­πι­βλη­θεί σε έ­ναν φυ­λα­κι­σμέ­νο. Ό­λοι γνω­ρί­ζουν ό­τι αν δεν εί­ναι χρο­νι­κά πε­ριο­ρι­σμέ­νο το μέ­τρο, ο κρα­τού­με­νος ο­δη­γεί­ται στην ψυ­χο­λο­γι­κή και η­θι­κή ε­ξό­ντω­σή του κα­θώς ε­ξω­θεί­ται στην τρέ­λα και στον φυ­σι­κό θά­να­το. Αυ­τή εί­ναι η πε­ρί­φη­μη σω­φρο­νι­στι­κή με­ταρ­ρύθ­μι­ση που ε­γκω­μί­α­σε ο Γιώρ­γος Πα­παν­δρέ­ου.
Ποια εί­ναι η στά­ση του λα­ού α­πέ­να­ντι σε αυ­τή την κα­τά­στα­ση;
Οι α­ντι­δρά­σεις εί­ναι γε­νι­κευ­μέ­νες ό­πως δια­πι­στώ­σα­με και σε συ­να­ντή­σεις που εί­χα­με στην Πό­λη. Συ­να­ντη­θή­κα­με με τον Δι­κη­γο­ρι­κό Σύλ­λο­γο, τον Ια­τρι­κό Σύλ­λο­γο, το Τε­χνι­κό Ε­πι­με­λη­τή­ριο και ορ­γα­νώ­σεις Αν­θρω­πί­νων Δι­καιω­μά­των, με πολ­λές προ­σω­πι­κό­τη­τες και δη­μο­σιο­γρά­φους της Τουρ­κί­ας. Ό­λοι, πα­ρά τις τε­ρά­στιες δυ­σκο­λί­ες και τον α­σφυ­κτι­κό κλοιό της α­ντι­τρο­μο­κρα­τι­κής υ­πη­ρε­σί­ας, ε­ξέ­φρα­σαν την ρι­ζι­κή τους α­ντί­θε­ση με τις κα­θε­στω­τι­κές βαρ­βα­ρό­τη­τες και πρέ­πει να εκ­θειά­σου­με το θάρ­ρος, την τόλ­μη και την πί­στη τους που μας ε­ξέ­φρα­σαν με τις α­πό­ψεις τους. Η δρά­ση τους αυ­τή, πρέ­πει να ξέ­ρου­με ό­τι μπο­ρεί να τους ο­δη­γή­σει σε δί­κες και πο­λυε­τείς κα­τα­δί­κες. Σχε­τι­κά λοι­πόν με την στά­ση του Γιώρ­γου Πα­παν­δρέ­ου αλ­λά και την πε­ρί­φη­μη ελ­λη­νο­τουρ­κι­κή προ­σέγ­γι­ση, α­να­ρω­τιέ­μαι σε ποιους α­πευ­θύ­νε­ται ο κ. Πα­παν­δρέ­ου. Η ελ­λη­νο­τουρ­κι­κή φι­λί­α πρέ­πει να α­πευ­θύ­νε­ται στο τουρ­κι­κό πο­λι­τι­κό κα­τε­στη­μέ­νο ή στον α­γω­νι­ζό­με­νο λα­ό της Τουρ­κί­ας; Μια συ­νερ­γα­σί­α α­νά­με­σα στην Ελ­λά­δα και στην Τουρ­κί­α δεν μπο­ρεί να θε­με­λιω­θεί στην υ­πο­κρι­σί­α, στο ψεύ­δος και στη συναλ­λα­γή και κυ­ρί­ως πά­νω στα δε­κά­δες και ί­σως, αύ­ριο, ε­κα­το­ντά­δες πτώ­μα­τα, στους μάρ­τυ­ρες της δη­μο­κρα­τί­ας και της ε­λευ­θε­ρί­ας.
Η τε­λευ­ταί­α ε­ρώ­τη­ση α­φο­ρά την οι­κο­νο­μι­κή κρί­ση της Τουρ­κί­ας και την πρω­το­φα­νή βο­ή­θεια που δέ­χε­ται α­πό τους διε­θνείς οι­κο­νο­μι­κούς ορ­γα­νι­σμούς ώ­στε να την ξε­πε­ρά­σει.
Το νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρο μο­ντέ­λο που προ­­ω­θεί­ται κά­τω α­πό την πί­ε­ση του Διε­θνούς Νο­μι­σμα­τι­κού Τα­μεί­ου ο­δή­γη­σε την Τουρ­κί­α σε οι­κο­νο­μι­κή κρί­ση και κα­τάρ­ρευ­ση. Οι αλ­λε­πάλ­λη­λες υ­πο­τι­μή­σεις της λί­ρας και ο πλη­θω­ρι­σμός ρί­χνουν, κυ­ριο­λε­κτι­κά, τα λα­ϊ­κά στρώ­μα­τα σε α­πό­γνω­ση. Να σκε­φτεί­τε, οι συ­ναλ­λα­γές γί­νο­νται με έ­να νό­μι­σμα που με­τριέ­ται σε ε­κα­τομ­μύ­ρια και σε δι­σε­κα­τομ­μύ­ρια. Για να α­γο­ρά­σεις σή­με­ρα έ­να κου­λού­ρι σου στοι­χί­ζει 1 ε­κα­τομ­μύ­ριο λί­ρες (1$=1.350.000 λί­ρες). Η φτώ­χεια και η α­νερ­γί­α έ­χουν φτά­σει σε ε­φιαλ­τι­κό ση­μεί­ο. Η Πό­λη και γε­νι­κά η Τουρ­κί­α εί­ναι έ­να κα­ζά­νι που βρά­ζει αυ­τή την πε­ρί­ο­δο και έ­χουν γί­νει τε­ρά­στιες λα­ϊ­κές κι­νη­το­ποι­ή­σεις για τις υ­πα­γο­ρεύ­σεις του ΔΝΤ, κι­νη­το­ποι­ή­σεις που α­ντι­με­τω­πί­ζο­νται με τον πιο αυ­ταρ­χι­κό τρό­πο α­πό την α­στυ­νο­μί­α, α­κό­μη και τον στρα­τό. Η ση­με­ρι­νή Τουρ­κί­α α­πο­τε­λεί μια χα­ρα­κτη­ρι­στι­κή ει­κό­να του πού ο­δη­γούν οι πε­ρί­φη­μες συ­ντα­γές της πα­γκο­σμιο­ποί­η­σης. Το ΔΝΤ έ­δω­σε μια πο­λύ με­γά­λη χρη­μα­το­δό­τη­ση αλ­λά την έ­δω­σε βά­ζο­ντας και τη θη­λιά στον λαι­μό της χώ­ρας για την πε­ραι­τέ­ρω πο­ρεί­α της. Οι ό­ροι εί­ναι α­πί­στευ­τα τρα­γι­κοί για το μέλ­λον του τουρ­κι­κού λα­ού. Το Δη­μό­σιο ξε­που­λιέ­ται και ή­δη ξε­κί­νη­σαν με τον Τη­λε­πι­κοι­νω­νια­κό τους Ορ­γα­νι­σμό, ύ­στε­ρα α­πό πα­ρέμ­βα­ση του Μπους. Α­κό­μη α­παι­τού­νται δρα­στι­κοί πε­ριο­ρι­σμοί μι­σθών, συ­ντά­ξε­ων, ερ­γα­σια­κών δι­καιω­μά­των και μί­α ά­νευ προ­η­γου­μέ­νου πο­ρεί­α α­πε­λευ­θέ­ρω­σης που κιν­δυ­νεύ­ει να ο­δη­γή­σει σε ε­ξάρ­θρω­ση τον α­γρο­τι­κό πλη­θυ­σμό της Τουρ­κί­ας.
(Τη συ­νέ­ντευ­ξη α­πό μέ­ρους του Άρ­δην πή­ρε ο Σω­τή­ρης Δη­μό­που­λος).