Αρχική » Διχοτόμηση του Αιγαίου και ΝΑΤΟ

Διχοτόμηση του Αιγαίου και ΝΑΤΟ

από Άρδην - Ρήξη

Συγγραφέας: Σοφία Αντωνοπούλου

Άρδην τ. 08

Ο ελληνικός λαός παραμένει ανενημέρωτος για εξαιρετικά κρίσιμες εξελίξεις , οι οποίες έχουν δρομολογηθεί στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ και οδηγούν σε στρατιωτική διχοτόμηση του Αιγαίου. Φράγμα σιωπής συγκαλύπτει τα τεκταινόμενα. Το ζήτημα χρονολογείται από τον Δεκέμβριο του 1992 αλλά, όπως θα δούμε παρακάτω, πρόσφατα δρομολογήθηκε στην τελική του ευθεία. Από τότε μέχρι σήμερα οι συζητήσεις διεξάγονται στους σκοτεινούς διαδρόμους της Νατοϊκής μυστικής διπλωματίας και πολύ περιορισμένη πληροφόρηση φθάνει στον μέσο πολίτη. Το φράγμα της σιωπής έσπασε πρώτος ο αντιπτέραρχος Ν. Στάπας, επίτιμος αρχηγός Γενικού Επιτελείου Αεροπορίας, με άρθρο του στα «ΝΕΑ» στις 24/12/1992 με τίτλο «Ολέθρια παραχώρηση». Η εναγώνια φωνή του αντιπτέραρχου δεν βρήκε τότε ανταπόκριση. Φωνή βοώντος εν τη ερήμω. Έκτοτε πολλά διέρρευσαν στον ελληνικό τύπο, αλλά αυτά, όντας αποσπασματικά, δεν ήταν σε θέση να ενημερώσουν και να ευαισθητοποιήσουν την κοινή γνώμη. Το φράγμα της σιωπής επιχείρησε να διαπεράσει η Διακήρυξη για το Αιγαίο και το Κυπριακό, την οποία υπέγραψαν 700 προσωπικότητες του επιστημονικού κόσμου, των Ενόπλων Δυνάμεων, των Γραμμάτων, των Τεχνών και της Εκκλησίας σε Ελλάδα και την Κύπρο (βλ. Ελευθεροτυπία 21/11/1996). Ενώπιον της Διακήρυξης η κυβέρνηση εσιώπησε. Μια ένοχη σιωπή, η οποία αποτελεί τη μεγαλύτερη δυνατή επιβεβαίωση σε όσα η διακήρυξη περιλαμβάνει. Αλλά ένοχη σιωπή επί του θέματος τήρησε και η ΝΔ. Η σιωπή των δυο μεγάλων κομμάτων εξηγείται από το γεγονός ότι είναι συνυπεύθυνα γι’ αυτές τις εξελίξεις. Το θέμα έθεσε επίσης με σχετικά πρόσφατο δημοσίευμά του ο Ν. Κουρής, πρώην υφυπουργός Εθνικής Άμυνας και επίτιμος αρχηγός ΓΕΕΘΑ, ώστε να μην μένει η παραμικρή αμφιβολία περί τα τεκταινόμενα (1)

Τον Δεκέμβριο του 1992 στη σύνοδο των υπουργών Άμυνας του ΝΑΤΟ και με αφορμή τα δυο εκκρεμούντα να ιδρυθούν στρατηγεία της Λάρισσας, η τότε ελληνική κυβέρνηση συμφώνησε στη δημιουργία «νέας δομής» στη Νοτιοανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ, η οποία συνίσταται στη διαμόρφωση ενιαίου αμυντικού χώρου Ελλάδος-Τουρκίας στο Αιγαίο. Στο πλαίσιο της δομής αυτής η Ελλάδα δεν θα έχει τη θαλάσσια και εναέρια επιχειρησιακή ευθύνη του Αιγαίου. Η ευθύνη αυτή αναλαμβάνεται από ΝΑΤΟική διοίκηση, η οποία δεν θα εδρεύει σε ελληνικό έδαφος και δεν θα διοικείται από έλληνες αξιωματικούς. Η ΝΑΤΟική διοίκηση με έδρα τη Νεάπολη θα αναθέτει την επιχειρησιακή ευθύνη του Αιγαίου κατά περίπτωση και κατά βούληση στην Ελλάδα, την Τουρκία, ή Τρίτη χώρα. Η ρύθμιση αυτή οδηγεί σε διχοτόμηση του Αιγαίου υπό ΝΑΤΟικό μανδύα, δηλαδή στη στρατιωτική συγκυριαρχία Ελλάδος Τουρκίας στο Αιγαίο υπό ΝΑΤΟική επιδιαιτησία ή επικυριαρχία. Είναι φανερό, ότι η στρατιωτική διχοτόμηση του Αιγαίου ανοίγει τον δρόμο και για την πολιτική του διχοτόμηση και ένταξη των ανατολικών νησιών του στην σφαίρα επιρροής της Τουρκίας σε πρώτη φάση, στην πλήρη κυριαρχία επ’ αυτών σε επόμενο στάδιο.

Η ρύθμιση αυτή, για την οποία επανηγύρισε τότε η Τουρκία, καταγγέλθηκε από την τότε αξιωματική αντιπολίτευση (ΠΑΣΟΚ) και άλλες πλευρές, ο δε πτέραρχος ε.α. Ν. Στάπας, επίτιμος αρχηγός ΓΕΑ την χαρακτήρισε ολέθρια παραχώρηση, (2) όπως ήδη ελέχθη. Ως εθνικά ολέθριο χαρακτήρισε τον ενιαίο αμυντικό χώρο Ελλάδος-Τουρκίας στο Αιγαίο και ο ναύαρχος ε.α. Χ. Λυμπέρης, επίτιμος αρχηγός ΓΕΝ (3).

Στο πλαίσιο της νέας ρύθμισης αποφασίσθηκε να προωθηθεί η ίδρυση και λειτουργία των δυο ΝΑΤΟικών στρατηγείων της Λάρισσας, χερσαίου και αεροπορικού, η οποία εκκρεμούσε από το 1980, όταν η Ελλάδα επέστρεψε στο στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ. Όπως είναι γνωστό, η εκκρεμότητα αυτή εσυντηρείτο μέχρι πρόσφατα εξ αιτίας της άρνησης της Τουρκίας να δεχθεί ως όρια επιχειρησιακής ευθύνης του αεροπορικού στρατηγείου τα ελληνοτουρκικά θαλάσσια σύνορα, δηλαδή τα όρια του ΦΙΡ Αθηνών.(4)

Όπως αποκαλύφθηκε από δημοσιογραφικές πληροφορίες, η τότε (1992) κυβέρνηση της ΝΔ συμφώνησε να παραπεμφθούν οι λεπτομέρειες της νέας δομής διοίκησης των αεροπορικών στρατηγείων Ελλάδος και Τουρκίας σε διμερείς ελληνοτουρκικές διαπραγματεύσεις σε επίπεδο επιτελών αεροπορίας, οι οποίες κρατήθηκαν εκατέρωθεν μυστικές. Σύμφωνα με όσα διέρρευσαν στον Τύπο, οι διαπραγματεύσεις αυτές κατέληξαν σε αδιέξοδο, λόγω της προβολής από την Τουρκία παράλογων αξιώσεων, ακόμα και σε αυτό το νέο ΝΑΤΟικό πλαίσιο, για το οποίο είχε φυσικά πανηγυρίσει. Η Τουρκία προκειμένου να πιέσει την Ελλάδα σε περαιτέρω υποχωρήσεις μπλόκαρε στη συνέχεια (Νοέμβριος του 1993) με βέτο την ίδρυση των στρατηγείων της Λάρισσας.

Η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, η οποία ανεδείχθη από τις εκλογές του Οκτωβρίου 1993, ενώ αρχικά ήταν αντίθετη μ την ίδρυση των στρατηγείων υπ’ αυτούς τους όρους και πάγωσε τις σχετικές διαπραγματεύσεις, γρήγορα υπαναχώρησε και τον Δεκέμβριο του ίδιου χρόνου στη σύνοδο των υπουργών Άμυνας του ΝΑΤΟ συμφώνησε να αρχίσει νέος γύρος ΝΑΤΟικών διαπραγματεύσεων σχετικά με το θέμα.

Μέχρι πρόσφατα η Τουρκία εξακολουθούσε να προβάλει βέτο στην ίδρυση των στρατηγείων της Λάρισσας, με αποτέλεσμα να εκκρεμεί η όλη ΝΑΤΟική ρύθμιση. Σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληροφορίες (5), η Τουρκία προκειμένου να συγκατατεθεί στην ίδρυση των στρατηγείων της Λάρισσας απαιτούσε, υποστηριζόμενη από το ΝΑΤΟ, να παραιτηθεί η Ελλάδα από το δικαίωμά της για επέκταση των χωρικών της υδάτων στα 12 μίλια. Απαιτούσε επιπλέον να μην έχει η Ελλάδα όχι μόνον τη θάλασσα και εναέρια επιχειρησιακή ευθύνη του Αιγαίου, την οποία χάνει με την ΝΑΤΟική ρύθμιση στην οποία αναφερόμαστε, αλλά να μην έχει ούτε τη χερσαία ευθύνη και άμυνα των νησιών!!

Πρόσφατα δημοσιεύματα αποκαλύπτουν ότι ενεργοποιούνται τελικώς τα στρατηγεία της Λάρισσας, χωρίς να αναφέρεται με ποια ανταλλάγματα η Τουρκία ήρε το βέτο που επρόβαλε. (6) Είναι παράλληλα σαφές ότι μπαίνει στην τελική της ευθεία η ΝΑΤΟική ρύθμιση για το Αιγαίο, στην οποία αναφερθήκαμε παραπάνω.

Είναι φανερό από όσα ελέχθησαν, αλλά είναι και κοινός τόπος, ότι οι αμερικάνοι και το ΝΑΤΟ συστηματικά ενθαρρύνουν τον τουρκικό επεκτατισμό στο Αιγαίο. Δεν είναι δύσκολο να κατανοήσει κανείς τους λόγους ενθάρρυνσης του τουρκικού επεκτατισμού από το ΝΑΤΟ. Το Αιγαίο είναι θάλασσα εξαιρετικά κρίσιμης στρατηγικής και οικονομικής (πετρέλαια) σημασίας και η διχοτόμησή του με οποιονδήποτε τρόπο καθιστά τους ΝΑΤΟϊκούς μας «συμμάχους» επιδιαιτητές, προς τους οποίους οφείλει να αναφέρεται τόσο η Ελλάδα όσο και η Τουρκία. Με άλλα λόγια, η με οποιονδήποτε τρόπο διχοτόμηση του Αιγαίου δημιουργεί κενό κυριαρχικών δικαιωμάτων, το οποίο καταλαμβάνεται από το ΝΑΤΟ. Αντίθετα, η συμπαγής κυριαρχία της Ελλάδος επί του Αιγαίου αποκλείει κάτι τέτοιο, ενώ της δίνει ένα στρατηγικό και οικονομικό πλεονέκτημα τεράστιας σημασίας, μέσω του οποίου θα μπορούσε να επιβάλει, αν οι ελληνικές κυβερνήσεις ήσαν άξιες του ονόματος τους, τους όρους της, αλλά και να αξιοποιήσει ευρύτερα της εξαιρετική γεωστρατηγική της θέση.

Η υποκατάσταση της ελληνικής κυριαρχίας στο Αιγαίο από ΝΑΤΟϊκή αποτελεί στρατηγική επιδίωξη του ΝΑΤΟ, η οποία έχει προ πολλού δρομολογηθεί (ήδη από τη δεκαετία του 1960). Στο θέμα αυτό συγκλίνουν τα στρατηγικά συμφέροντα του ΝΑΤΟ με αυτά της Τουρκίας. Είναι εξόχως αποκαλυπτική ως προς αυτό έκθεση του αμερικάνικου Ινστιτούτου Μελετών RAND, η οποία συντάχθηκε για λογαριασμό του αμερικάνικου Πενταγώνου και η οποία διέρρευσε στον Τύπο τον Δεκέμβριο του 1992. Συντάκτες της έκθεσης είναι αναλυτές με προϋπηρεσία στη CIA. Η έκθεση καταλήγει ως εξής:

«Οι ΗΠΑ ως υπερδύναμη πρέπει να προσπαθήσουν να ενισχύσουν τη στρατηγική σημασία της Τουρκίας στην Ευρώπη, τη Μ. Ανατολή και την Ασία. Κάθε κίνηση προς μια νέα αμυντική ευρωπαϊκή δομή που θα εξαιρεί την Τουρκία, ή θα στρέφεται εναντίον των συμφερόντων της στο Αιγαίο, θα συνεισφέρει στην αποσταθεροποίηση των Βαλκανίων και θα στρέφεται εναντίον της σύγκλισης της Τουρκίας και δυτικών συμφερόντων. Την ίδια στιγμή θα έθετε κρίσιμα διλήμματα στις ΗΠΑ σε σχέση με το Αιγαίο και τη Μ. Ανατολή». (7) (υπογράμμιση δική μας)

Η νέα αμυντική ευρωπαϊκή δομή, στην οποία αναφέρεται η έκθεση, είναι προφανώς η νέα δομή της Νοτιοανατολικής πτέρυγας του ΝΑΤΟ, η οποία προωθείτο την ίδια εποχή(1992).

Η όλη ΝΑΤΟική ρύθμιση στο Αιγαίο θα είχε μπει σ πλήρη εφαρμογή, αν δεν ήταν σε εξέλιξη σύγκρουση μεταξύ Ευρωπαίων και Αμερικανών για τον έλεγχο της νέας δομής του ΝΑΤΟ. (8) Μεγάλη αντιπαράθεση μεταξύ Αμερικανών και Γάλλων κυρίως βρίσκεται σε εξέλιξη σχετικά με το ποιος θα διοικεί το στρατηγείο Νεαπόλεως.

Είναι φανερό ότι βρισκόμαστε ενώπιον ολέθριων εξελίξεων στο Αιγαίο. Το κρίσιμο ερώτημα εν προκειμένω είναι: Τι μπορούμε να κάνουμε, αφού μας εκβιάζει, όχι η Τουρκία, γιατί η Τουρκία δεν μπορεί να μας εκβιάσει. Τι μπορούμε να κάνουμε αφού μας εκβιάζει το ΝΑΤΟ; Μα απλούστατα, να μην διαπραγματευόμαστε με το ΝΑΤΟ το Αιγαίο. Τι μπορούν να μας κάνουν; Θα αποβιβάσουν αμερικανούς πεζοναύτες στα νησιά ή θα μας βομβαρδίσουν; Ζήσαμε 22 χρόνια (1974-1996) χωρίς ΝΑΤΟικά στρατηγεία στη Λάρισσα> Μπορούμε να ζήσουμε άλλα τόσα.

Και μια τελευταία επισήμανση. Τον κίνδυνο του πολέμου δεν τον φέρνει η υπεράσπιση των απαράγραπτων εθνικών μας δικαίων στην Κύπρο και το Αιγαίο. Τον κίνδυνο του πολέμου τον φέρνει η ενδοτικότητα, η οποία αποθρασύνει την Τουρκία και της εμπνέει την πεποίθηση ότι η Ελλάδα είναι εύκολη λεία.

Οι οριστικές αποφάσεις για τη νέα δομή του ΝΑΤΟ θα παρθούν στη σύνοδο κορυφής της συμμαχίας που θα πραγματοποιηθεί περί τα μέσα του 1997. Υπάρχει άραγε ελπίδα να συγκροτηθεί, έστω και την ύστατη αυτήν ώρα, αντίσταση κάποιων πατριωτικών δυνάμεων, οι οποίες θα επιχειρήσουν μια εκστρατεία ενημέρωσης με στόχο να ευαισθητοποιήσουν τον ελληνικό λαό, ώστε να αποτραπούν αυτές οι εξελίξεις: Όπως στην Κύπρο, έτσι και στο Αιγαίο ο Ελληνισμός αντιμετωπίζει σήμερα το φάσμα μιας νέας εθνικής του συρρίκνωσης, ανυπολόγιστης ιστορικής σημασίας, καθώς το Αιγαίο αποτέλεσε ανέκαθεν λίκνο της Ιστορίας του και κοιτίδα της πολιτιστικής και οικονομικής του ύπαρξης. Σ’ αυτή την κρίσιμη περίοδο που διανύει ο τόπος οφείλει ο καθένας μας να αναλάβει την ατομική του ευθύνη. Και κάθε Έλληνας πολίτης με ελεύθερη σκέψη οφείλει σήμερα να ενεργοποιηθεί, με αίσθημα ευθύνης, με αρετή και τόλμη.

Αθήνα, 26/4/1997

(1) Βλ. Ν. Κουρής, «Στο όνομα της ‘ευελιξίας’», «Τα Νέα», 27/11/1996

(2) Βλ. Ν. Στάπας, «Ολέθρια Παραχώρηση», «Τα Νέα», 24/12/1992. Βλέπε και το βιβλίο Ν. Στάπας, «Ολέθρια παραχώρηση στο Αιγαίο», Φιλιππότης, 2η έκδοση, Αθήνα 1993.

(3) Βλ. Χ. Λυμπέρης, «ΝΑΤΟ και Ελλάδα», «Τα Νέα», 14/11/1991.

(4) Τα όρια αυτά βρίσκονται ως γνωστόν, στη μέση γραμμή μεταξύ του τόξου των ανατολικών νησιών του Αιγαίου και των ακτών της Μ. Ασίας. Για μια εκτενή ανάλυση των εξελίξεων στο Αιγαίο από το 1974 έως σήμερα βλέπε Σ.Ν. Αντωνοπούλου. «Το επαίσχυντο χρονικό του τουρκικού επεκτατισμού στο Αιγαίο», «Οικονομικός Ταχυδρόμος», 22/6/1995. Βλέπε επίσης για τις πρόσφατες εξελίξεις, Σ. Ν. Αντωνοπούλου, «Διχοτόμηση του Αιγαίου υπό ΝΑΤΟικό μανδύα», «Οικονομικός Ταχυδρόμος», 22/8/1995.

(5) Βλ. «Βήμα» 9/4/1995.

(6) Βλ. «Η Ελλάδα είπε ‘ναι’ στα στρατηγεία», «Βήμα», 10/11/1996.

(7) Βλ. Ανταπόκριση από την Ουάσινγκτον στην «Καθημερινή», 6/12/1992.

(8) Βλ. «Εξουσία», 21/11/1996, σελ. 15 και «Καθημερινή», 17/12/1996, σελ. 5.

ΑΦΗΣΤΕ ΕΝΑ ΣΧΟΛΙΟ