της Σύνταξης
Ο ισλαμικός φονταμενταλισμός τροφοδοτείται κατεξοχήν από την ισραηλινή πολιτική και τον άγνωστο στην Ελλάδα εβραϊκό φονταμενταλισμό. Η ευρύτερη περιοχή στο σύνολό της μεταβάλλεται σε μια πυριτιδαποθήκη, με εξαιρετικά αρνητικές συνέπειες, όχι μόνο για την παγκόσμια ειρήνη αλλά και για τον ελληνικό λαό. Το Κυπριακό, οι ελληνοτουρκικές σχέσεις, η ειρήνη στα Βαλκάνια επηρεάζονται άμεσα και δραματικά από την αραβο-ισραηλινή σύγκρουση. Και όχι μόνο: το πετρελαϊκό ενεργειακό μοντέλο, οι παγκόσμιοι συσχετισμοί δύναμης, ακόμα και η παγκόσμια οικολογική ισορροπία, συναρτώνται, λιγότερο ή περισσότερο άμεσα, με αυτή τη σύγκρουση. Αν το επίκεντρο των παγκοσμίων αντιθέσεων είναι η Μέση Ανατολή, το Παλαιστινιακό είναι ο πυρήνας του επικέντρου.
Στα περιορισμένα όρια ενός αφιερώματος όμως δεν μπορούμε να εξαντλήσουμε –ίσως ούτε καν να θίξουμε– όλες τις διαστάσεις της ισραηλο-παλαιστινιακής σύγκρουσης. Γι’ αυτό θα επιμείνουμε σε μια πλευρά λιγότερο γνωστή στη χώρα μας, την (αυτο-) παρουσίαση του σιωνισμού και κυρίως την κριτική στην οποία υποβάλλει η προοδευτική εβραϊκή σκέψη το σιωνιστικό εγχείρημα.
Γι’ αυτο παρουσιάζουμε προνομιακά κείμενα Εβραίων διανοουμένων, στην πλειοψηφία τους επικριτικών, αλλά και ορισμένων επαινετικών, για τον σιωνισμό και το Ισραήλ.
Οι Εβραίοι διανοητές, δημοσιογράφοι, ερευνητές έχουν κάνει ένα εξαιρετικό και μοναδικό έργο κριτικής του σιωνισμού, που αποδεικνύει ακόμα και σήμερα τις τεράστιες δυνατότητες της αυτοκριτικής και ριζοσπαστικής σκέψης τους. Ακόμα και τα κείμενα που είναι γραμμένα από μια φιλοσιωνιστική οπτική κινούνται σε ένα σοβαρό επίπεδο προβληματισμού. Είναι επομένως οι καταλληλότεροι για να μιλήσουν για ένα ζήτημα που ζουν από τα μέσα.
Ιδιαίτερα αξίζει να προσεχθούν δύο ρεύματα της εβραϊκής σκέψης:
1. Το αμερικανικό, με επίκεντρο τον Νόαμ Τσόμσκι και το ΖΜagazine (χαρακτηριστικό είναι και το κείμενο του Νόρμαν Φινκελστάιν), που αναδεικνύει τη διασύνδεση του αμερικανικού ιμπεριαλισμού με τον σιωνισμό.
2. Το ισραηλινό, με τον Ισραέλ Σαχάκ, τον Ισραέλ Σαμίρ και άλλους, ιδιαίτερα τους ιστορικούς της “Νέας Ιστορίας” του Ισραήλ, όπως ο Τόμ Σέγκεβ, ο Μπέννυ Μόρις κ.ά., που υπέβαλαν σε μια ριζοσπαστική κριτική όλους τους σιωνιστικούς μύθους, αποσιωπήσεις και διαστρεβλώσεις.
Αυτή η επιλογή –Εβραίοι μιλούν για τον σιωνισμό– αποτελεί ταυτόχρονα και ένα ισχυρό αντίδοτο για κάθε πιθανότητα διολίσθησης από την κριτική του σιωνισμού και του εβραϊκού φονταμενταλισμού-ολοκληρωτισμού στον αντισημιτισμό. Το γεγονός ότι Εβραίοι διανοούμενοι, και πολλοί από αυτούς με υψηλό τίμημα, αναλαμβάνουν την κριτική του σιωνισμού, αποδεικνύει πόσο λαθεμένη είναι η αντιμετώπιση του σιωνιστικού ρατσισμού με μια εξίσου ρατσιστική αντισημιτική οπτική, όπως κάνει μια ορισμένη φασίζουσα ακροδεξιά στη χώρα μας.
Τα κείμενα του αφιερώματος εξετάζουν τα ακόλουθα ζητήματα:
1. Ο σιωνισμός ως κίνημα και η μετεξέλιξή του: από την Αριστερά και τα κιμπούτζ στον θρησκευτικό φονταμενταλισμό.
2. Η διασύνδεση μεταξύ ΗΠΑ και Ισραήλ και το βάρος του εβραϊκού λόμπι στις ΗΠΑ.
3. Η γεωπολιτική στρατηγική του σιωνισμού (εχθρότητα έναντι των Αράβων, συμμαχία με την Τουρκία, κλπ.).
4. Η πολιτική έναντι των Παλαιστινίων και ο κίνδυνος ενός νέου εκτεταμένου πολέμου.