Αρχική » Μεταρρυθμίσεις Γαβρόγλου – παιδαγωγική του σύγχρονου οικονομικού ολοκληρωτισμού

Μεταρρυθμίσεις Γαβρόγλου – παιδαγωγική του σύγχρονου οικονομικού ολοκληρωτισμού

από Άρδην - Ρήξη

του Γιώργου Ρακκά από την www.huffingtonpost.gr

Οι μεταρρυθμίσεις Γαβρόγλου έφεραν και πάλι στην κορυφή της επικαιρότητας, την συζήτηση για τις κλασικές σπουδές, και την υποβάθμισή τους στο πλαίσιο της επίσημης εκπαίδευσης.

Μέσα σε αυτήν, δεσπόζει το ψευδοεπιχείρημα περί «νεκρών γλωσσών», που θέτει μια ένσταση χρηστικότητας για την γενική διδασκαλία των αρχαίων, και εκείνη των λατινικών, όπως περιοριζόταν μέχρι σήμερα σε όσους θέλουν να προσανατολιστούν στις κλασικές σπουδές; «Δεν μιλάν αρχαία τα γκαρσόνια»,συνηθίζει να επαναλαμβάνει η ρητορική του αγοραίου εκσυγχρονισμού ―λες και το ζήτημα με τ′ αρχαία είναι να τα ξέρεις για να τα χρησιμοποιείς μέσα στην καθημερινότητά.

Δεν υπάρχει πιο γελοίο και υποκριτικό επιχείρημα, που εκθέτει ανεπανόρθωτα όσους τάχα πεπαιδευμένους το χρησιμοποιούν: Γιατί, ιδίως αυτοί, γνωρίζουν πολύ καλά πως λατινικά και αρχαία, για να μιλήσουμε με σύγχρονους, ”χρηστικούς” όρους, είναι «λογισμικά». Αν τα κατέχεις, μπορείς να αποκτήσεις πρόσβαση σε μια τεράστια γραμματεία, που σφράγισε δυο ολόκληρες εποχές, αρχαία και μεσαιωνική, όχι μόνο στην εξέλιξη του ελληνικού πολιτισμού, αλλά και σε εκείνη του ευρωπαϊκού. Κι εδώ δεν μπαίνουμε καν στη συζήτηση για το πως η γνώση αυτών των ”νεκρών γλωσσών” (sic!), επιτρέπει σ′ έναν μαθητή να κατέχει πολύ καλύτερα τα σύγχρονα ελληνικά, ή να μάθει πολύ ευκολότερα τις λατινογενείς ευρωπαϊκές γλώσσες. Ούτε μιλάμε για τις περισσότερο ή λιγότερο επιτυχημένες μεθόδους διδασκαλίας αυτών των μαθημάτων, που έκριναν εν πολλοίς την επιτυχία τους μέσα στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα ―ζήτημα που είναι επίσης σημαντικό, αλλά ανήκει σε μια άλλη συζήτηση.

Συζητούμε για τα μαθήματα αυτά καθαυτά και για το πως θα σήμερα μπορούσαν όσοι ―πάνω κάτω― βγαίνουν απ′ το Λύκειο, να είναι σε θέση να διαβάσουν την Αντιγόνη ή τους Πέρσες, τα Πολιτικά του ή την Πολιτεία απ′ το πρωτότυπο. Τι «χρηστικότητα» θα είχε η δυνατότητα αυτή ως προς το επίπεδο δημοκρατίας κι αυτοκυβέρνησης μιας κοινωνίας; Και πόσο εύκολα προσπελάσιμα θα ήταν, μ′ αυτήν την εντυπωσιακή διεύρυνση των γνωσιακών βάσεων για τον απόφοιτο του λυκείου, αντικείμενα όπως η κοινωνιολογία ή η πολιτική επιστήμη; Κοντολογίς όσο το «πολιτισμικό κεφάλαιο» (για να ξαναμιλήσουμε πάλι με την ορολογία του συρμού) της αρχαιότητας ή των μέσων χρόνων παραμένει ενεργό, και με τον έναν ή άλλο τρόπο επίκαιρο, άλλο τόσο ζωντανές παραμένουν κι οι γλώσσες στις οποίες αυτό διατυπώθηκε.

Όσο γι′ αυτήν την παιδαγωγική της κοινωνιολογίας που έκανε την εμφάνισή της παίρνοντας το κεφάλι των λατινικών, τι να πει κανείς; Καμία σοβαρή παιδαγωγική ανθρωπιστικών επιστημών και ουμανιστικής παιδείας δεν θα ‘φερνε σε αντιπαράθεση τα δυο, κι από αυτό μπορεί να καταλάβει κανείς τι είδους «κοινωνιολογία» θα βάλει να διδάσκεται στα Λύκεια: Αυτήν, που είναι της μόδας στην Γαλλία, λογουχάρη, και την οποία φιλόσοφοι, κοινωνικοί στοχαστές και παιδαγωγοί όπως ο Ντεμπόρ, ο Ζαν Κλωντ Μισεά, και η Νατάσα Πολονύ έχουν καταγγείλει ως «σύγχρονη μηχανική διεύθυνσης των μαζών»: Με λίγα λόγια, η κοινωνιολογία σαν «θρησκεία της παγκοσμιοποίησης» που έρχεται να αποθεώσει το πνεύμα της προπαγανδίζοντας την ανεστιότητα, την ανιστορικότητα, την άρνηση της… κοινωνικής υπόστασης των ανθρώπων, μέσα απ’ την εξύμνηση του ατομισμού, της αγοράς, της μελλοντοκρατίας, και της δίχως όρια τεχνολογικής επέκτασης σε βάρος αυτής της ίδιας της ανθρωπινότητάς μας.

Για άλλη μια φορά, ο αριστερός σοσιαλνεοφιλελευθερισμός αναδεικνύεται στον κυριότερο φορέα των καινοτομιών που έχει ανάγκη να επιβάλει ο σύγχρονος οικονομικός ολοκληρωτισμός πάνω στην Παιδεία και το εκπαιδευτικό σύστημα.

ΣΧΕΤΙΚΑ

2 ΣΧΟΛΙΑ

Χρίστος Δάλκος 5 Σεπτεμβρίου 2018 - 15:58

Πλήν τῶν παραπάνω ὀρθῶν ἐπισημάνσεων, ἄς προστεθῇ καί μιά ἄλλη παράμετρος πού δέν φαίνεται νά ἀπασχολῇ τούς μικρόνοες κυβερνῶντες μας. Ἡ σχέση μας μέ τήν ἀρχαία ἤ μεσαιωνική ἑλληνική ἀπό πρῶτο χέρι συνιστᾷ ἕνα συγκριτικό πλεονέκτημα πού θά ᾿πρεπε νά τό ἀξιοποιήσουμε ἔτσι ὥστε νά καταστήσουμε τήν χώρα μας κέντρο τῶν ἀνθρωπιστικῶν σπουδῶν, μέ ὅλα τά συμπαρομαρτοῦντα τεράστια ὀφέλη γιά τόν τόπο καί τόν πολιτισμό μας. Γιατί λοιπόν σ’ αὐτόν τόν τομέα ἐξακολουθοῦμε νά εἴμαστε θλιβεροί κομπάρσοι, σέ πεῖσμα τῶν τόσων εὐνοϊκῶν προϋποθέσεων;

Μά γιατί σῆμα κατατεθέν τοῦ “προοδευτισμοῦ” στόν τόπο μας στάθηκε ἡ εὔκολη φλυαρία περί “παπαγαλίας” καί ἡ “ἀγωνιστική” διεκδίκηση ὅλο καί περισσότερων καί μεγαλύτερων ἐκπτώσεων στόν τομέα τῆς μόρφωσης. Κακά τά ψέματα, ἄν θές νά κάνῃς σπουδαῖα πράγματα σέ ἕναν τομέα, πρέπει νά στρώσῃς τόν κῶλο σου κάτω. Κι ὄχι βέβαια γιά νά ἀποστηθίσῃς χιλιοδιδαγμένα ἀπό σχολεῖο καί φροντιστήριο κείμενα, ἀλλά γιά νά ἐξεταστῇς πάνω σέ μιά τόσο διευρυμένη, “ἄγνωστη” ὕλη, πού καί νά θές νά τήν ἀποστηθίσῃς δέν θά μπορῇς.

Ἑπομένως ἡ λύση εἶναι ἡ διεύρυνση τῆς ἐξεταζόμενης ὕλης καί οἱ ἀξιοκρατικές ἐξετάσεις. Καί δράττομαι ἐδῶ τῆς εὐκαιρίας νά προειδοποιήσω γιά τήν παγίδα τῆς “ἐλεύθερης πρόσβασης” στά πανεπιστήμια πού θά ὁδηγήσῃ σέ ἀκόμα μεγαλύτερη πτώση τοῦ μορφωτικοῦ ἐπιπέδου καί σέ οὐσιαστική κατάργηση τῆς ἔννοιας τῆς ἀξιοκρατίας, ἀφοῦ ἡ κοινωνική ἀνάδειξη δέν θά βασίζεται στήν μέσῳ ἀδιάβλητων ἐξετάσεων πιστοποιούμενη ἀξία ἀλλά ὅλο καί περισσότερο σέ πλάγια, κομματικά ἤ μή, μέσα.

ΑΠΑΝΤΗΣΗ
Μαθητής του '98-99 5 Σεπτεμβρίου 2018 - 16:39

Το τραγικό είναι ότι δεν φαίνεται στον ορίζοντα ούτε μια διαδήλωση, τόσο από πλευράς μαθητών όσο και από πλευράς καθηγητών. Δε θα μπορούσε το Άρδην σε συννενόηση με όποιους φορείς θέλουν να καλέσει σε μια διαμαρτυρία; Έστω να βγάλει μια αφίσα και να κολληθεί σε σχολεία.
Σωστό είναι να καταγγέλουμε αλλά όσο αυτό γίνεται αναμεταξύ μας τί όφελος παράγει; Δε πρέπει να γίνει ζύμωση (που λένε και οι αριστεριστές) με άλλο κόσμο;

Κατά την πρώτη Α΄ Πανελλαδική Συνδιάσκεψη του Άρδην θυμάμαι ότι μια από τις ομιλίες άγγιζε και το ζήτημα της νεολαίας. Πολλές φορές η μαζικότητα δεν είναι κάτι που δημιουργείται από μόνο της αλλά χρειάζεται να καλλιεργηθεί σε βάθος χρόνου. Κάθε μάχη που δίνεται ακόμη και αν δεν έχει αίσιο αποτέλεσμα είναι χρήσιμη γιατί δείχνει ότι κάποιος αντιστέκεται. Δεν πιστεύω ότι ανάμεσα στα μέλη της Κίνησης δεν υπάρχουν μερικοί φοιτητές οι οποίοι θα μπορούσαν να επομισθούν, τουλάχιστον στο επίπεδο άμεσης επαφής με μαθητές, αυτό το “βάρος”.

ΑΠΑΝΤΗΣΗ

ΑΦΗΣΤΕ ΕΝΑ ΣΧΟΛΙΟ