του Δημήτρη Γ. Μπούσμπουρα από το ιστολόγιο Κουτσομύλι
Φυσάει σήμερα βοριάς. Η φωνή του μουεζίνη ακούγεται πάνω από όλη την Λευκωσία, σε μεγάλη απόσταση από την πράσινη γραμμή, όπως, κατά τις υπήνεμες μέρες, δεσπόζει στην παλιά πόλη πέντε φορές την ημέρα. Λέω: «θα πάρω ένα όπλο και θα τον γκρεμίσω κάτω». Μαθαίνω ότι με είχε προλάβει ένας ελεύθερος σκοπευτής και ύστερα βάλανε εκεί μεγάφωνα ακόμα πιο δυνατά και ακόμα πιο απειλητικά.
Στην ελεύθερη πλευρά, οι καμπάνες των εκκλησιών βαράνε για λίγο και ταπεινά. Σαν να έχουμε δεχθεί τη μοίρα μας, οι καμπάνες δεν βαράνε χαρμόσυνα. Διακριτικά πάντα, για να μην ενοχληθεί η άλλη πλευρά. Ίσως και για να μην ενοχλήσουμε τη δική μας συνείδηση που παταγμένη έχει στραφεί στον καταναλωτισμό, στο νέο πολυτελές αυτοκίνητο, στην επίδειξη, στις τραπεζικές συναλλαγές.
Φωτογραφία στην πράσινη γραμμή στην Λευκωσίας, τα συρματοπλέγματα και στο βάθος το φυλάκιο του τουρκικού στρατού κατοχής.
Μιλάνε για την επανένωση του νησιού, κάποιοι αριστεροί και κάποιοι δεξιοί πολιτικοί, κάποιοι στο Πανεπιστήμιο, διάφορες ΜΚΟ και κυρίως διεθνή ιδρύματα που χρηματοδοτούν κάθε δράση που μπορεί να θυμίζει συνύπαρξη. Λένε: «Μα, είναι και οι Τουρκοκύπριοι Κύπριοι. Θα πρέπει το νησί να ενωθεί πάλι, όπως η Γερμανία, όπως το Βερολίνο, να φύγει η ενδιάμεση γραμμή».
Ναι, είναι και αυτοί Κύπριοι. Απόγονοι ίσως και αυτοί των Αρκάδων, που φτάσανε στην Κύπρο πριν από 3.000 χρόνια, όπου ανέπτυξαν πολιτισμό ελληνικό και μιλούσαν την Αρκαδοκυπριακή διάλεκτο. Μετά, όταν ήρθε από την Ανατολή το Ισλάμ, οι πρόγονοί τους αλλαξοπίστησαν(1) έγιναν μωαμεθανοί και μετά τον Κεμάλ θεωρούνται Τούρκοι. Αλλαξοπίστησαν ίσως κάτω από την πίεση του σπαθιού ή ίσως για να πληρώνουν λιγότερο φόρο. Σήμερα ελάχιστοι πλέον γέροι μιλάνε τα ελληνικά.
Και είναι και οι άλλοι, οι Τούρκοι έποικοι. Είναι και αυτοί ξαδέλφια μας. Πριν από χιλιάδες γενιές είχαμε σίγουρα κοινούς προγόνους, είτε ως Ίωνες, είτε ακόμα πιο πριν, πριν να κατέβει ο Homo sapiens προς τα βαλκάνια και την Μικρά Ασία. Και αυτών οι πρόγονοι, για τους ίδιους λόγους, αλλαξοπίστησαν.
Επιλεκτικές όμως συγγένειες.
Για να κρύψουν αυτό που θα ήθελε η σκοπιμότητα της επιβολής: Επανένωση και όχι Ένωση. Κυπριακότητα και όχι Ελληνικότητα.
Κάτι φαίνεται θα ήξερε ο γέρος του Μοριά που φώναξε «φωτιά και τσεκούρι στους προσκυνημένους». Σήμερα σε πιέζουν να ζήσεις μαζί τους ή με απογόνους των προσκυνημένων στο Ισλάμ και στην Τουρκιά. Σήμερα, αν δεν είχαν αντισταθεί τότε, θα είμαστε όλοι Αιγύπτιοι ή μάλλον θα μιλάγαμε κάτι μεικτό: αγγλοελληνικά σαν τους τσάρληδες (2) ή Άγγλοτούρκικα.
Ένα παγκόσμιο χωριό ομογενοποιημένο. Με δύο ή τρεις διαφορετικούς πολιτισμούς, χωρίς καμία αίσθηση ιδιαιτερότητας, χωρίς τον δικό μας τρόπο. Όλα ίδια μέσα στην κατανάλωση. Εδώ στην Κύπρο βλέπεις πολύ πιο έντονα τις αντιθέσεις, πολύ πιο γρήγορη την πορεία προς την παγκοσμιοποίηση και την απειλή το νεοθωμανισμού.
Δημήτρης Γ. Μπούσμπουρας
Υποσημειώσεις:
(1) Η ταύτιση της αλλαγής θρησκείας και εθνικής συνείδησης φαίνεται στο ακόλουθο απόσπασμα από το δημοτικό τραγούδι για τον Αθανάσιο Διάκο:
Κι ο Ομέρ Βρυώνης μυστικά στον δρόμο τον ερώτα:
«Γίνεσαι Τούρκος Διάκο μου, την πίστη σου ν’ αλλάξεις,
να προσκυνήσεις στο τζαμί, την εκκλησιά ν’ αφήσεις»;
Κι εκείνος τ’ αποκρίθηκε και στρίβει το μουστάκι:
«Πάτε κι εσείς κι η πίστη σας, μουρτάτες να χαθείτε!
Εγώ Γραικός γεννήθηκα Γραικός θε ν’ αποθάνω.
(2) Τσάρληδες αποκαλούν οι Κύπριοι τους Κύπριους της Αγγλίας δεύτερης και τρίτης γενιάς. Πρώτη τους γλώσσα είναι τα Εγγλέζικα αλλά μεταξύ τους μιλούν και ένα ιδιότυπο ιδίωμα που ενσωματώνει σε μια παλιομοδίτικη Κυπραίικη διάλεκτο, κάποιους εξελληνισμένους τύπους αγγλικών λέξεων.
Ο υπαρχηγός της ΕΟΚΑ κατά τον αγώνα για την Ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα Γρηγόρης Αυξεντίου, που τον κάψανε οι Άγγλοι με βενζίνη στο κρησφύγετό του όταν αρνήθηκε να παραδοθεί στις 3/3/1957, όπως τον ζωγράφησε ο Γιάννης Γίγας.
Ο ποιητής K. Μόντης έγραψε για την άρνηση του Αυξεντίου να παραδοθεί «Εκείνο το «ΟΧΙ» δεν το επανέλαβε η ηχώ, ήταν πολύ βαρύ για να το μεταφέρει». Αυτό το ΟΧΙ φτάνει στις μέρες μας αδύναμο…
