του Θανάση Τζιούμπα, οικονομολόγου, μέλους του προσωπικού του ΚΕΘΕΑ
“καὶ τοὺς μὲν κατέπινε μέγας Κρόνος, ὥς τις ἕκαστος
νηδύος ἐξ ἱερῆς μητρὸς πρὸς γούναθ᾽ ἵκοιτο,
τὰ φρονέων, ἵνα μή τις ἀγαυῶν Οὐρανιώνων
ἄλλος ἐν ἀθανάτοισιν ἔχοι βασιληίδα τιμήν.”
Κι αυτούς ο μέγας Κρόνος τούς κατάπινε, όπως καθένας τους
από την ιερή της μάνας τους κοιλιά στα γόνατα κατέβαινε,
αυτό στο νου του έχοντας, πώς απ᾽ τους γόνους τ᾽ Ουρανού τους ένδοξους
άλλος κανείς βασιλικό αξίωμα ανάμεσα στους αθανάτους να μην έχει.
(Ησίοδος, Θεογονία, στ.460)
Η προσπάθεια των νεοφιλελεύθερων του Υπουργείου Υγείας να αποτελειώσουν το ΚΕΘΕΑ βρήκε έναν απροσδόκητο σύμμαχο στο πρόσωπο του Φοίβου Ζαφειρίδη, μιας εμβληματικής παρουσίας στον χώρο της απεξάρτησης, με όλη την λάμψη του φωτοστέφανου του ιδρυτή του ΚΕΘΕΑ.
Με έναν παράδοξο τρόπο, η πρώτη του αντίδραση στην κρατική παρέμβαση μεταβλήθηκε σε έκκληση να συντελεστεί.
Ο Φοίβος Ζαφειρίδης δήλωνε στις 9/10/2019: “ Πιστεύω ότι η βίαιη επέμβαση του υπουργού σε έναν φορέα που λειτουργεί επί σαράντα χρόνια και έχει στο ενεργητικό του χιλιάδες απεξαρτημένους προδίδει άγνοια της Ιστορίας, έλλειψη κοινωνικής ευαισθησίας και αλαζονεία της εξουσίας.” , και “Με βάση τα παραπάνω τάσσομαι ανεπιφύλακτα κατά της απόφασης του υπουργού για κατάλυση της έστω και υποτυπώδους αυτονομίας που διαθέτει αυτή την στιγμή το ΚΕΘΕΑ. Το προσωπικό, τα μέλη των οικογενειών και οι εξαρτημένοι μέσα και έξω από το ΚΕΘΕΑ θα πρέπει να γνωρίζουν ότι ο απόλυτος έλεγχος από το υπουργείο δεν προσφέρει καμία ελπίδα διορθωτικής πορείας του ΚΕΘΕΑ.”1
Ο ίδιος σε μια οβιδιακή μεταμόρφωση, επανέρχεται με το υπόμνημα προς την Επιτροπή της βουλής, όπου, πέρα από την κριτική στο (μετά την παραίτηση του) ΚΕΘΕΑ, τοποθετείται επί της ΠΝΠ και της δημόσιας συζήτησης που έχει προκαλέσει. Και το κάνει με πολλούς τρόπους:
– “ το «αυτοδιοίκητο» ΚΕΘΕΑ ελέγχεται απολύτως από την «τρόικα» που συναπαρτίζουν οι κύριοι Νοταράς, Παρασκευόπουλος και Πουλόπουλος, καθώς και από κάποια επιλεγμένα υψηλόβαθμα στελέχη του φορέα”, με την “εναλλαγή των κύριων Παρασκευόπουλου και Νοταρά στη θέση του Προέδρου ΔΣ επί 20 χρόνια” .
Δικαιώνει με το βάρος του ονόματος του την ρητορική και το αφήγημα του κυρίου Κικίλια.
– “ Ο εκφοβισμός και πολλές φορές η μη συνέχιση της συνεργασίας στελεχών που αποκάλυψαν
το σκάνδαλο στις φυλακές και γενικά το γεγονός ότι όποιος/α ήταν αντίθετος στις βουλήσεις της διοίκησης και της ηγετικής ομάδας, έπεφτε σε δυσμένεια”.
Ενισχύοντας το επιχείρημα περί συγκάλυψης της ιστορίας των Διαβατών για την οποία ο ίδιος φαίνεται ότι έχει αποφανθεί τελεσίδικα ως δικαστής και εισαγγελέας.
– “Η εκμετάλλευση των γονέων και των ίδιων των εξαρτημένων για την υπεράσπιση του «αυτοδιοίκητου» ΚΕΘΕΑ από φανταστικούςεσωτερικούς και εξωτερικούς εχθρούς. Παράδειγμα αποτελεί η έκθεση των μελών με τις διαδικασίες της κραυγής στις διαμαρτυρίες”.
Εδώ κάνει αυτό που δεν τόλμησε ούτε ο Υπουργός: να καταδικάσει και να δυσφημίσει τις κινητοποιήσεις του ΚΕΘΕΑ, ως υποκινούμενες από την διευθυντική ομάδα.
– Και η φυσική κατάληξη: Αφού αναπτύξει την άποψη του για αυτοδιοικούμενα μικρά ΚΕΘΕΑ: “Για αυτό το λόγο, κάνω έκκληση προς την επιτροπή σας και προς τον Υπουργό Υγείας να υιοθετήσει αυτές τις απόψεις και να δώσει τις ανάλογες εντολές στο νεοδιορισμένο Διοικητικό Συμβούλιο”.
Η βίαιη επέμβαση ξεχάστηκε, οι πασιφανείς στοχεύσεις ελέγχου από την κρατική εξουσία, όπως και οι αφανείς πολιτικές για τις εξαρτήσεις που υπαγορεύουν τους τελικούς στόχους της ΠΝΠ αποκρύβονται, κι όλα είναι καλά και ανθηρά, αρκεί το δοτό ΔΣ να υιοθετήσει τις προτάσεις Ζαφειρίδη.
Αυτό που δεν δείχνει να αντιλαμβάνεται ο Φοίβος Ζαφειρίδης είναι ότι η ΠΝΠ είναι η αρχή μιας διαδικασίας αλλαγής της πολιτικής για τις εξαρτήσεις, σε μια κατεύθυνση όμοια με αυτή που καταδίκασε τις Θεραπευτικές Κοινότητες σε έκλειψη και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού: Η απόρριψη του κοινωνικού χαρακτήρα του φαινομένου της εξάρτησης, η εστίαση στην μείωση της κοινωνικής όχλησης και η εγκατάλειψη των εξαρτημένων στην μοίρα της υποκατάστασης αντί της αποκατάστασης. Ο εξαρτημένος αντιμετωπίζεται ως ο αποκλειστικός υπεύθυνος της κατάστασης του, είτε αυτή έχει βιολογικό υπόβαθρο είτε αποτελεί μια ατομική επιλογή. Η μεταβολή του εξαρτημένου δηλαδή σε παθητικό “ωφελούμενο”, ένα φαινόμενο που όλο και συχνότερα παρατηρούμε στην στάση των μελών μας. Κι όλα αυτά στα πλαίσια της μείωσης της κοινωνικής δαπάνης για την δημόσια υγεία και της συρρίκνωσης του προνοιακού κράτους. Με άλλα λόγια αποτελεί μια επίθεση στο “ιερό δισκοπότηρο”, την φιλοσοφία των Κοινοτήτων την οποία υπερασπίζεται ο ίδιος.
Δεν δείχνει ακόμη να αντιλαμβάνεται ότι όλη αυτή η δυσφήμηση του ΚΕΘΕΑ, ενισχυμένη και από την φωνή των “ελευθεριακών” του κου Βαλλιανάτου που δράττονται της ευκαιρίας να στιγματίσουν το μοντέλο της Θ. Κ. ως περίπου φασιστικό, υπονομεύει την εμπιστοσύνη των εξαρτημένων και της κοινωνίας όχι μόνο προς τον θεραπευτή αλλά και προς την ίδια την θεραπευτική πράξη, ενισχύοντας τον ατομικό και συλλογικό μηδενισμό.
Ο Φοίβος Ζαφειρίδης δείχνει να αγνοεί ότι μέσα στο ΚΕΘΕΑ υπάρχουν φωνές που επί χρόνια επισημαίνουν τις παθογένειες και μάχονται για αλλαγές. Είναι φυσικό καθώς αντίστοιχες φωνές που στην εποχή του ασκούσαν κριτική τις αγνόησε και τις φίμωσε.
Ο Σύλλογος εργαζόμενων εδώ και χρόνια έχει βάλει στο επίκεντρο των διεκδικήσεων του αλλαγές που ενισχύουν την δημοκρατία όπως αυτά της αξιολόγησης προσωπικού, του τρόπου επιλογής προϊσταμένων ή του δεσμευτικού χαρακτήρα των πορισμάτων θεσμών εσωτερικού ελέγχου και για τον Διευθυντή.
‘Όσοι διεκδικούν το αλάθητο χάνουν την δυνατότητα να αντιλαμβάνονται την αλήθεια. Και η αλήθεια είναι ότι ο Υπουργός Υγείας δεν έρχεται να καταλύσει τις παθογένειες του ΚΕΘΕΑ αλλά τον ίδιο τον οργανισμό, καταλύοντας ταυτόχρονα και την μόνη δυνατότητα ουσιαστικών αλλαγών από μέσα. Είναι πολλοί αυτοί που έχουμε αντιληφθεί ότι το διακύβευμα δεν είναι η διατήρηση ενός “αυτοδιοίκητου” όπως αυτό που εγκαινίασε ο Φοίβος Ζαφειρίδης και αξιοποίησαν οι επίγονοι. Είναι η αποκατάσταση, ή ακόμα καλύτερα η εγκαθίδρυση ενός πραγματικού αυτοδιοίκητου όπως και της δημοκρατίας μέσα στο ΚΕΘΕΑ.
Λυπόμαστε που ο Φοίβος Ζαφειρίδης, ένα πρόσωπο που τιμούμε για τον πρωτοπόρο ρόλο του στην γέννηση και την ενηλικίωση του ΚΕΘΕΑ δεν συμπαρατάσσεται μαζί μας αλλά με αυτούς που θέλουν να το καταλύσουν.
Ίσως ήταν ανάγκη ένας εξωτερικός παράγοντας να ανοίξει με βίαιο τρόπο την συζήτηση για την ουσία του αυτοδιοίκητου, ίσως χρειαζόταν όλη η λάσπη που δεχθήκαμε, ο δημόσιος στιγματισμός και η απαξίωση και αντίστροφα η κοινωνική στήριξη, για να αρχίσουμε να συνειδητοποιούμε τόσο την σημασία του ίδιου μας του έργου όσο και της ανάγκης οι παθογένειες να μπουν στο επίκεντρο μιας διαδικασίας αλλαγής, αυτορύθμισης που μόνο ο κόσμος του ΚΕΘΕΑ μπορεί να διασφαλίσει για τον εαυτό του.
Λένε πως ότι δεν σε σκοτώνει σε κάνει πιο δυνατό. Και σε καμία περίπτωση στο ΚΕΘΕΑ δεν είμαστε έτοιμοι να αφήσουμε να το σκοτώσουν.
1 tvxs.gr/news/ellada/kethea%C2%A0-aytonomia-i-eteronomia%C2%A0
