Αρχική » Προβεβλημένοι διανοούμενοι και «πτωχοί τω πνεύματι»

Προβεβλημένοι διανοούμενοι και «πτωχοί τω πνεύματι»

από Γιώργος Καραμπελιάς

Τομά Πικετύ και Γιάννης Βαρουφάκης

του Γιώργου Καραμπελιά

Η αποκάλυψη του σκανδαλώδους φιλοτουρκικού κειμένου των Βαρουφάκη-Χριστόπουλου εναντίον της Ελλάδας για το μεταναστευτικό (Βλ. το σχετικό κείμενο «Τι αξίζει η Ευρώπη, αν γίνει εχθρός του δικαιώματος ασύλου;»), δημιούργησε σε πάρα πολλούς φίλους την εύλογη απορία πώς και γιατί τόσοι σπουδαίοι Ευρωπαίοι διανοούμενοι συνυπέγραψαν ένα κείμενο που παραβιάζει και την πλέον στοιχειώδη ανθρώπινη λογική. Πράγματι, το κείμενο των Ελλήνων υπογραφόντων, Γιάννη Βαρουφάκη, Δημήτρη Χριστόπουλου, Αριστείδη Μπαλτά, Αθηνάς Αθανασίου, Καλυψώς Νικολαΐδη και Κώστα Δουζίνα, το συνυπογράφουν δεκάδες Ευρωπαίοι διανοούμενοι. Ανάμεσά τους ο φιλόσοφος Etienne Balibar, Γαλλία· ο Massimo Cacciari, φιλόσοφος, Ιταλία· η Luciana Castellina, δημοσιογράφος, Ιταλία· ο Jürgen Habermas, φιλόσοφος, Γερμανία· ο Gunter Gebauer, φιλόσοφος, Γερμανία· Axel Honneth, φιλόσοφος, Γερμανία· ο Giacomo Marramao, φιλόσοφος, Ιταλία· ο Edgar Morin, φιλόσοφος, Γαλλία· ο Thomas Piketty, οικονομολόγος, Γαλλία· ο Pierre Rosanvallon, ιστορικός, Γαλλία· ο Michel Wierviorka, κοινωνιολόγος, Γαλλία και πολλοί άλλοι, λιγότερο γνωστοί στο ελληνικό κοινό, αλλά ευρύτερα γνωστοί στην Ευρώπη.

Αυτή η απορία αποτελεί εν πολλοίς συνέπεια της άγνοιας των περισσοτέρων συμπολιτών μας για τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούν οι Ευρωπαίοι μεγαλοδιανοούμενοι.

Κατ’ αρχάς, τα σχετικά κείμενα δεν μελετώνται ενδελεχώς από τους συνυπογράφοντες, αλλά υπογράφονται διά περιφοράς, και συχνά μάλιστα τηλεφωνικώς. Διαβάζονται στα γρήγορα, αν διαβάζονται στο σύνολό τους, και η συσσώρευση των όποιων «βαρειών» υπογραφών επιφέρει και την προσθήκη ακόμα περισσοτέρων!

Καθόλου δεν πρέπει να μας εκπλήσσουν υπογραφές όπως εκείνη του Τομά Πικετύ, ενός σημαντικού οικονομολόγου που προέρχεται από την Αριστερά του Σοσιαλιστικού Κόμματος της Γαλλίας, ανήκει στο διεθνές jet set των οικονομολόγων, με έντονη παρουσία στις ΗΠΑ και στην upper class της Γαλλίας, ενώ δεν έχει καθόλου αντισυστημικό παρελθόν.  Εξάλλου ο Πικετύ δεν αποτελεί τον σημαντικότερο από τους υπογράφοντες. Άνθρωποι όπως ο Εντγκάρ Μορέν, που συμμετείχε στο “Σοσιαλισμός ή βαρβαρότητα” μαζί με τον Καστοριάδη, είναι πολύ πιο σημαντικοί. Και προφανώς ούτε ο Γιούργκεν Χάμπερμας, που θεωρείται ο σημαντικότερος εν ζωή φιλόσοφος, είναι αμελητέος, καθώς και πολλοί άλλοι ακόμα. Και μπορούμε, τουλάχιστον σε αυτούς, αν όχι στον Πικετύ, να αναγνωρίσουμε το ελαφρυντικό της πολύ προχωρημένης ηλικίας τους (ο Ενγκάρ Μορέν είναι πάνω από 100 χρονών, ο Γιούργκεν Χάμπερμας 92, η Λουτσιάνα Καστελίνα επίσης 92 κ.λπ.)

Όμως, πέραν τούτου, υπάρχουν και βαθύτερα αίτια σε αυτή τους τη στάση. Κατ’ αρχάς, μια υποτίμηση και μια περιφρόνηση για τη σημερινή Ελλάδα που θεωρείται καλή μόνο για διακοπές και έτσι «δεν το ψάχνουν» και ιδιαίτερα.

Δεύτερον, το γεγονός ότι, κατά την πρόσφατη κρίση της Ευρωζώνης, όλοι τους, λιγότερο ή περισσότερο, είχαν υποστηρίξει την Ελλάδα που στραγγαλιζόταν από το Διευθυντήριο των Βρυξελλών – και είχαν επαφή κυρίως με ανθρώπους σαν τον Γλέζο, τον Τσίπρα, τη Ζωή Κωνσταντοπούλου ή τον Βαρουφάκη. Εν συνεχεία, μάλιστα, μετά την “προδοσία” Τσίπρα, είχαν συνταχθεί εν πολλοίς με τον Βαρουφάκη, που αντιστάθηκε στην προδοσία και έγινε μάλιστα και κινηματογραφικός ήρωας από τον Γαβρά . Ο Βαρουφάκης, για τους περισσότερους, εκπροσωπεί τη “χαμένη τιμή” της ελληνικής και ευρωπαϊκής αριστεράς, και θεωρείται ένας σπουδαίος Ευρωπαίος διανοούμενος, όσο και αν σε εμάς αυτό φαίνεται γελοίο και εξωφρενικό. Κατά συνέπεια, μια “δεξιά” ελληνική κυβέρνηση είναι εκ προοιμίου ύποπτη για τις χειρότερες παραβιάσεις των δικαιωμάτων των “προσφύγων”. Όταν μάλιστα αυτό τους το επιβεβαιώνουν και Έλληνες «αγωνιστές».

Παράλληλα, έχοντας ανατραφεί με δεκαετίες δικαιωματιστικών και ταξικιστικών ιδεοληψιών, δεν κατανοούν ότι η Ελλάδα αντιμετωπίζει από την Τουρκία έναν θανάσιμο κίνδυνο για την ίδια την επιβίωσή της. Η Ελλάδα γι’ αυτούς είναι μια ευρωπαϊκή χώρα όπως οι άλλες, απλώς μάλλον ασήμαντη. Επιπλέον, είναι όλοι τους δικαιωματιστές και έχουν εμπλακεί στις χώρες τους σε μία αντιπαράθεση με τους “λαϊκιστές”, συχνά ακροδεξιούς, και απορρίπτουν στη συντριπτική τους πλειοψηφία κάθε έννοια εθνικής ή ευρωπαϊκής ταυτότητας.

Ως απόγονοι αποικιοκρατών είναι, τουλάχιστον επιφανειακά, αντι-αποικιοκράτες, αλλά η συμπεριφορά τους παραμένει βαθύτατα αποικιοκρατική σε ό,τι αφορά την Ελλάδα. Και την ίδια συμπεριφορά επεδείκνυαν ακόμα και κατά τις περιόδους που υποστήριζαν την Ελλάδα, όπως στη διάρκεια της δικτατορίας των συνταγματαρχών, την οποία και έχω ζήσει από κοντά, όταν συνέλεγα υπογραφές για ψηφίσματα κατά της δικτατορίας, ή και κατά την εποχή των μνημονίων. Μας υποστήριζαν εναντίον των «συνταγματαρχών» αλλά δεν ήθελαν ποτέ να δεχθούν οποιαδήποτε αναφορά στην τουρκική επιθετικότητα. Τέτοιες αναφορές τις θεωρούσαν πάντοτε έκφραση του «βαλκανικού εθνικισμού». Και βέβαια ποτέ δεν δέχθηκαν οποιαδήποτε νύξη για το Μακεδονικό, όπου στήριζαν διαχρονικά και αταλάντευτα τα Σκόπια. Ακόμα και την εποχή των μνημονίων, η συμπαράστασή τους ήταν πάντοτε επιφανειακή για την «καημένη» Ελλάδα και δεν πήγαινε ποτέ σε βάθος, εξ ου και η μόνιμη αναφορά σε έναν διεθνή playboy τύπου Βαρουφάκη, bon pour l’ Orient.

Τέλος, αλλά όχι ελάχιστο, πολλοί από αυτούς είναι συνδεδεμένοι και με δίκτυα ανάδειξής τους, είτε πρόκειται για εκείνα του Σόρος, δημοσιογραφικών συγκροτημάτων ή άλλων.

Έτσι λοιπόν, και μια και τους το είπε ο “γενναίος” Βαρουφάκης, γιατί να μην υπογράψουν την οποιαδήποτε πιθανή μπαρούφα. Και είμαι βέβαιος πως, εάν σε κάποιους από αυτούς επισημαινόταν η απουσία οποιασδήποτε κριτικής στην Τουρκία, θα το δέχονταν, μια και σήμερα η Τουρκία έχει πάψει να είναι in, στους κυκλους των Ευρωπαίων διανοουμένων, καθώς το μεγαλύτερο μέρος του εβραϊκού λόμπυ, έκτός από εκείνους που επηρεάζονται άμεσα από το κύκλωμα Σόρος, έχει στραφεί ενατίον της. Απλούστατα όμως, κάτι τέτοιο δεν έγινε από τους Έλληνες εθνομηδενιστές που είχαν συντάξει το κείμενο και ήταν κατά τεκμήριο οι άμεσα ενδιαφερόμενοι. Τα υπόλοιπα εξάλλου είναι ψιλά γράμματα για ανθρώπους που το βράδυ θα βρεθούν σε κάποια υψηλή δεξίωση της παριζιάνικης, ιταλικής ή γερμανικής νομενκλατούρας.

Δεν θα πρέπει λοιπόν ποτέ να ταυτίζουμε το έργο των διανοουμένων, συχνά αξιόλογο, με την προσωπική ηθική και πολιτική ακεραιότητά τους. Αντίθετα, σπανίως συμβαδίζουν. Και γι’ αυτό αρκεί να κοιτάξουμε και γύρω μας, στους Έλληνες “πνευματικούς ανθρώπους”, για να διδαχθούμε.

Άλλωστε, η μακρά πλέον πείρα μου με έχει πείσει για την ευστοχία δύο τουλάχιστον ευαγγελικών ρήσεων: «Μακάριοι οι πτωχοί τω πνεύματι, ότι αυτών εστίν η βασιλεία των ουρανών» και «εὐκολώτερόν έστι κάμηλον διὰ τρυπήματος ραφίδος διελθεῖν ἢ πλούσιον εἰς τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ εἰσελθεῖν». Και αν αυτό ισχύει για τους πλουσίους, ισχύει πολύ περισσότερο για την κατεστημένη διανόηση, που εξ άλλου δεν ανήκει στους πτωχούς, πόσο μάλλον στους «πτωχούς τω πνεύματι». Αντίθετα, οι περισσότεροι από αυτούς είναι φουσκωμένοι από αλαζονεία που φτάνει κάποτε στα όρια του αυτισμού. Και τα σχετικά ελληνικά παραδείγματα δεν λείπουν. Ελάχιστοι προβεβλημένοι διανοούμενοι ακούν τους άλλους όταν τους απευθύνονται, και είναι επικεντρωμένοι στον εαυτό τους, γεμάτοι οίηση, πολύ συχνά φιλοχρήματοι, ως συνέπεια του αυτισμού τους, ενώ αποφεύγουν κάθε ουσιαστική συλλογική κίνηση ή οποιοδήποτε πραγματικό ρίσκο. Και όμως, μπορεί να είναι κάποτε σημαντικοί ιστορικοί, συγγραφείς, λογοτέχνες, μουσικοί.

Γι’ αυτό λοιπόν, στην προσωπική μας ζωή, καλό είναι να αποφεύγουμε τους δήθεν “έξυπνους” και τους προβεβλημένους, και να φυλάμε την αγάπη μας για τους “πτωχούς τω πνεύματι”, δηλαδή τους ηθικά ακέραιους ανθρώπους, που δεν είναι στρεψόδικοι και πονηροί, γι’ αυτό και «πτωχοί τω πνεύματι», ή «κορόιδα». Και με αυτούς να δοκιμάζουμε και τα οποιαδήποτε αυθεντικά συλλογικά εγχειρήματα. Παράλληλα δε με την ευαγγελική ρήση, να μη ξεχνάμε ποτέ πως, «σε αυτόν το τόπο, όσοι αγαπάνε τρώνε βρώμικο ψωμί».

ΣΧΕΤΙΚΑ

19 ΣΧΟΛΙΑ

Βασιλειος 18 Μαρτίου 2020 - 18:18

Τελειο αρθρο κ. Καραμπελια!

ΑΠΑΝΤΗΣΗ
diaxeiristis 18 Μαρτίου 2020 - 18:40

Αξίζει να σημειώσω εδώ ότι προερχόμενος και εγώ από τη μαρξιστική παράδοση, αντιπαρέθετα στα νιάτα μου δύο διαφορετικές εκδοχές της σχετικής ρήσης του Ιησού, όπως μεταφέρονται από τον ευαγγελιστή Ματθαίο, από όπου και η σχετική ρήση, με εκείνη που προέρχεται από Κατά Λουκάν Ευαγγέλιο. Ας δούμε λοιπόν τις δύο εκδοχές: Διαβάζουμε στο Κατά Λουκάν (στ΄ 17 – 23): «Καὶ αὐτὸς ἐπάρας τοὺς ὀφθαλμοὺς αὐτοῦ εἰς τοὺς μαθητὰς αὐτοῦ ἔλεγε· μακάριοι οἱ πτωχοί, ὅτι ὑμετέρα ἐστὶν ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ.» Στο δε Κατά Ματθαίον, 5,3 διαβάζουμε, «μακάριοι οἱ πτωχοὶ τῷ πνεύματι, ὅτι αὐτῶν ἐστιν ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν». Σύμφωνα λοιπόν με τον Καρλ Κάουτσκυ, στην περιβόητη μελέτη του, «Η καταγωγή του Χριστιανισμού», (Αναγνωστίδης, 1980) αυτές οι δύο διαφορετικές εκδοχές των ρήσεων του Ιησού αντανακλούν και εκφράζουν την ταξική πάλη στο εσωτερικό του χριστιανισμού, άποψη την οποία ενστερνίζεται και αναπαράγει και ο Γιάννης Κορδάτος, ( Βλ. «Ιησούς Χριστός και Χριστιανισμός, Μπουκουμάνης 1975 δύο τόμοι).
Η πρώτη εκδοχή, από το Κατά Λουκάν εκφράζει σύμφωνα με αυτή την αντίληψη την «προλεταριακή» φάση του χριστιανισμού και η δεύτερη την προσπάθεια αλλοίωσής της, μετά την επέκτασή του σε ευρύτερα κοινωνικά στρώματα, έτσι ώστε να αμβλυνθεί το ταξικό του περιεχόμενο. Εν τούτοις αυτή η εκδοχή, με την οποία βομβαρδίζαμε τους έκθαμβους μαρξιστές και μη φίλους μας, πάσχει στις ίδιες τις προϋποθέσεις της. Διότι και το «εὐκολώτερόν έστι κάμηλον διὰ τρυπήματος ραφίδος διελθεῖν ἢ πλούσιον εἰς τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ εἰσελθεῖν» προέρχεται και αυτό από το Κατά Ματθαίον (ιθ΄ 16-26) ευαγγέλιο. Αργότερα λοιπόν, αφού είχα αποκτήσει περισσότερη κοινωνική εμπειρία κατανόησα πως οι δύο ρήσεις είναι ουσιαστικά ταυτόσημες στις ταξικές κοινωνίες όπου ζούμε. Διότι «οι πτωχοί τω πνεύματι», παραμένουν συνήθως και «πτωχοί» και οι αντιστρόφως οι περισσότεροι «πτωχοί» είναι και «πτωχοί τω πνεύματι», δηλαδή δεν είναι ικανοί για ανέλιξη, και παραμένουν «κορόϊδα».
Γιώργος Καραμπελιάς

ΑΠΑΝΤΗΣΗ
Σουφλιώτης 18 Μαρτίου 2020 - 18:55

Δημόκριτος” Πολλοί πολυμαθέες νόον ουκ έχουσιν”

ΑΠΑΝΤΗΣΗ
ΧΡΥΣΑ 19 Μαρτίου 2020 - 03:27

Εξαιρετική ανάλυση. Μπράβο!

ΑΠΑΝΤΗΣΗ
Μπάμπης Παπαχαραλάμπους 19 Μαρτίου 2020 - 10:12

Εύγε!

ΑΠΑΝΤΗΣΗ
Αντώνης Ρήγας 19 Μαρτίου 2020 - 10:47

ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΌ

ΑΠΑΝΤΗΣΗ
ΓΙΑΝΝΗΣ ΔΟΥΛΦΗΣ 19 Μαρτίου 2020 - 10:53

Ευστοχότατο, και καλύπτει όλες τις πτυχές του ζητήματος και του ρόλου των “διανοουμένων” στη σημερινή τουλάχιστον εποχή.

ΑΠΑΝΤΗΣΗ
Μαρία Μαγγιώρου 19 Μαρτίου 2020 - 11:39

Ένα μεγάλο μπράβο για τον Γιώργο Καραμπελιά. Όχι μόνο για το παρόν αλλά και για όλο το σχετικό του έργο.
Πράγματι οι φτωχοί κατά το “πνεύμα” είναι αυτοί που διαθέτουν Νου και Γνώση. Οι Δυτικοί διανοούμενοι δεν έχουν ούτε Κρίση ούτε τη Φρόνηση να πάνε με το μέρος της Αλήθειας.

1) Οι Δυτικοί διανοούμενοι στους Μέσους χρόνους:
Ο σπουδαίος μεσαιωνολόγος Ζακ Λε Γκοφ, εξετάζοντας τις κοινωνικές Παραστάσεις στο δυτικό φαντασιακό μεταξύ 5ου και 16ου αιώνα, είδε τους «λόγιους» να απολαμβάνουν τα προνόμια της άρχουσας τάξης και να αναλαμβάνουν ρόλο υποστήριξής της «κυρίαρχης κουλτούρας» απέναντι στην «λαϊκή κουλτούρα».
2) Οι Δυτικοί διανοούμενοι στους Νέους Χρόνους:
Γάλλοι και Γερμανοί διανοούμενοι έσπευσαν να στηρίξουν το κυρίαρχο φαντασιακό των Άγγλων υπηρετώντας την ιδεολογία του θετικισμού.
Να μην ξεχνάμε ότι επί Διαφωτισμού, επέβαλαν την υποτιμητική λέξη Βυζάντιο ώστε να θεωρούμε και τους βυζαντινούς χρόνους «μεσαιωνικούς», ενώ υπήρξαν το αντίθετο του δυτικού βαρβαρισμού και της δυτικής θρησκοληψίας.
3) Οι Μετα-Μοντέρνοι διανοούμενοι:
Γάλλοι και Γερμανοί διανοούμενοι στηρίζουν τον νέο-θετικισμό με θεωρίες περί δομισμού, αποδομισμού και φαινομενολογίας (σχετικισμού). Τον ρεαλισμό αυτόν τον υπογραμμίζει ο Γιώργος Καραμπελιάς, στο σχετικό βιβλίο του Η Αποστασία των Διανοουμένων. Γράφει: ‘ο Κον Μπεντίντ κηρύσσει τον ρεαλισμό, έχοντας συμπαραταχθεί με τον καγκελάριο Κολ στο γιουγκοσλαβικό και με τους Μπους –πατέρα και γιό-στη Μέση Ανατολή’.
Ο Γιούργκεν Χάμπερμας υιοθέτης μίλησε στα ΜΜΕ σαν εκπρόσωπος της Ευρώπης υθέρ του αμερικανικού ρεαλισμού στον πόλεμο με το Ιράκ.
Ο Κορνήλιος Καστοριάδης τους χαρακτήριζε σχιζοφρενείς «ιδεολογικούς κήρυκες». Και έλεγε ότι σπρώχνουν τον κόσμο στον κομφορμισμό με τον σχετικισμό τους και τον κυνικό πραγματισμό τους. Οι «δήθεν» φιλόσοφοι, έγραφε, ‘κραυγάζουν πως είναι αφοσιωμένοι στη δημοκρατία, στα ανθρώπινα δικαιώματα, στον αντιρατσισμό κλπ’ συμβάλλοντας στην άγνοια της κοινωνίας’. Όλοι αυτοί, «οι φλυαρούντες περί των ανθρωπίνων δικαιωμάτων» (και περί του ακαθόριστου της δημοκρατίας, περί της επικοινωνιακής δράσης, περί της αυτοθεμελίωσης του λόγου) ‘αποκρύπτουν ανέμελα ότι οι «αξίες» της Δύσης έχουν μια κοινωνική ρίζα’.
Κατά της ιδιαιτερότητας των Ελλήνων:
Ταγμένοι στην ιδεολογία της πολυπολιτισμικότητας, οι «λόγιοι» της εποχής μας συντάσσονται με την «κατά μέτωπο επίθεση» στον ελληνικό πολιτισμό. Βλ. το βιβλίο τους Ποιος σκότωσε τον Όμηρο; ‘εξασφαλίζουν τη σταδιοδρομία τους αρνούμενοι τη μοναδικότητα των Ελλήνων, αντικαθιστώντας τον όρο ελληνικός πολιτισμός με «μεσογειακό».
Κατά της υπόστασης των Ελλήνων:
‘Η εθνοαποδομητική ιστοριογραφία, όχι απλώς ερμηνεύει κατά το δοκούν τα ιστορικά γεγονότα αλλά φτάνει μέχρι την παραχάραξή τους’. ‘Επιδιώκει να αποδείξει πως δεν υπάρχει ιστορική συνέχεια των Ελλήνων (Βλ. το ως άνω βιβλίο του Γ. Καραμπελιά και τα τόσο άλλα σχετικά κείμενά του).
Κατά της Αλήθειας των Ελλήνων:
Προκειμένου να επιβληθεί η αφασία του κομφορμισμού, προωθούν ιδέες του «κοσμοπολιτισμού» που υπήρξε στωική-ρωμαϊκή ιδεολογία για την αποδόμηση της Πολιτικής. Λένε πως ο Σωκράτης δήλωνε «κοσμοπολίτης», ενώ Πολίτης του Κόσμου σήμαινε ό,τι ακριβώς σημαίνει ο ολοκληρωμένος «ουράνιος» άνθρωπος στην Ορθοδοξία.

Ταξική Αλληλεγγύη:
Ο Γ. Βαρουφάκης θεωρείται δικός τους άνθρωπος όχι σαν αριστερός ούτε σαν επιστήμονας, αλλά ως Γενίτσαρος-Ρεαλιστής. Η συμβολή του στον «εκσυγχρονισμό» εντάσσεται αφενός στο ρεύμα του κοινωνικού μακιαβελισμού-οπορτουνισμού και στο επιστημονικό της Θεωρίας των Παιγνίων: Η νέα αυτή επιστημονική μόδα προτείνει «θετική αντιμετώπιση των μεταρρυθμίσεων» και «συμβιβασμούς με τις «νέες δυνάμεις της εξουσίας».
Αλλά και οι δικοί μας νοιώθουν την ανάγκη να ανήκουν στο στρατόπεδο των «προοδευτικών» εναντίον του «λαϊκισμού» και της «παράδοσης». Και εμείς τους κυνηγάμε ακόμα και για ιδιωτικά μαθήματα, όπως τον Στέλιο Ράμφο που τον δαφνοστολίζουμε σαν φιλόσοφο, ενώ καταστρέφει την Φιλοσοφία.
Ίσως να μοιάζει η εποχή μας με την εποχή που οδήγησε τον Σωκράτη στην παραδειγματική αυτοκτονία. Και τότε ο ρεαλισμός σχετικισμός επιχειρούσε τη συστηματική αποδόμησης της ελληνικής Παράδοσης. Και τότε η διανόηση έγινε σοφιστική. Και τότε ο κόσμος υποκλινόταν στους διανοούμενους και τους έπαιρνε από πίσω για να παίρνει αξία. Και τότε συνεχίστηκε ο αγώνας του Σωκράτη με τις Σχολές του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη να περισώζουν την Αλήθεια της Παράδοσης. Αλλά εμείς αφήσαμε τους Δυτικούς να την παρερμηνεύσουν και να μας τη στερήσουν ολοσχερώς.

ΑΠΑΝΤΗΣΗ
Σπύρος Καναβός 20 Μαρτίου 2020 - 12:49

Πολύ ωραίο σχόλιο. Κατέχετε τα θέματα σε βάθος!

ΑΠΑΝΤΗΣΗ
Αθανάσιος - Πάτρα 19 Μαρτίου 2020 - 22:12

Απλά το Φράγγικο μίσος κατά των Ρωμαίων συνεχίζεται. Έχει άλλες μορφές όμως ο πυρήνας του παραμένει ίδιος.

ΑΠΑΝΤΗΣΗ
Απόδημος Γερμανια 20 Μαρτίου 2020 - 19:11

Βαρουφακης ένας ευκαιριακος δημαγωγός καλοπερασακιας. Όταν βλέπει τηλεοπτικό συνεργείο τρέχει να μπει μπρος στην κάμερα. Γιατι δεν μας λέει, αν δηλωσε και φορολογηθηκαν τα χρήματα που έλαβε από τις ομιλίες του εδω στην Γερμανία. Γιατί οφείλει να δηλώσει τα πρόσθετα έσοδα και από εισπράξεις στο εξωτερικό

ΑΠΑΝΤΗΣΗ
Αχαιος 20 Μαρτίου 2020 - 01:38

Πετυχημένο το άρθρο του Γιώργου Καραμπελια. Μου φαίνεται πολύ παράξενο ότι αναφέρεται το όνομα του Γκρεγκορ Γκύζη Γερμανού από το κόμμα της αριστεράς , τον οποιο θεωρω πολυ σοβαρο πολιτικο και ο οποιος έχει κρατήσει αποστάσεις από Βαρουφακηδες και Τσιπραιους

ΑΠΑΝΤΗΣΗ
Σπύρος Καναβός 20 Μαρτίου 2020 - 12:26

Σιγά τους διανοούμενους. Δηλώνουν φιλόσοφοι, είναι συνήθως Γάλλοι και μερικοί Γερμανοί που τους ξέρουν μόνο στη Γαλλία ή στην Ελλάδα και πάνω απ’ όλα είναι σοσιαλιστές δηλαδή κηρύσσουν το “ζειν με τα χρήματα των άλλων”. Άλλοι είναι διδάσκοντες σε ΑΕΙ χώρας με βασιλικό πολίτευμα (στο ΗΒ), απολαμβάνουν τα αγαθά του εκεί τρόπου ζωής και έρχονται στην Ελλάδα να πειραματισθούν και να παριστάνουν τους νοματαίους σε ένα μή ενημερωμένο κοινό. Φιλοσόφους αυτού του τύπου τους έχει βάλει στη θέση τους με επιχειρήματα ο περίφημος στοχαστής Sir Roger Scruton.
Θα πρόσθετα, ότι όλοι αυτοί δεν έχουν πατριωτική αντίληψη. Δεν τους ενδιαφέρει ο όρος πατρίδα. Ούτε τα σύνορα της πατρίδος. Είναι και αυτό μία άποψη. Να μην κρύβονται όμως. Να προτείνουν όσοι είναι βουλευτές από αυτούς έναν νόμο σε κάποιο Κοινοβούλιο, που θα λέει καταργούνται τα σύνορα.
Γιατί δε φέρνουν;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ
Μαρία Μαγγιώρου 20 Μαρτίου 2020 - 12:49

Θα ήθελα να σταθούμε στο σχόλιο του Γιώργου Καραμπελιά περί «πτωχών τω πνεύματι» σαν μια χρυσή ευκαιρία για να δούμε μέσα από τις διαφορές των Ευαγγελιστών την ελληνική Ιδιαιτερότητα.

Δύο Εβραίοι και δύο Έλληνες Ευαγγελιστές: τρεις «ρεαλισμοί» και μία «οντολογία»
Οι Ευαγγελιστές γράφουν με διαφορετικές γλώσσες-σκέψεις και απευθύνονται σε διαφορετικούς ανθρωπολογικούς τύπους. Ο Ματθαίος και ο Μάρκος σκέπτονται κατά την εβραϊκή παράδοση, ενώ ο Λουκάς και ο Ιωάννης σκέπτονται ελληνικά, λόγω ελληνικής καταγωγής. Ο Ματθαίος απευθύνεται αποκλειστικά σε Εβραίους, ο Ιωάννης απευθύνονται αποκλειστικά σε Έλληνες, Ο Μάρκος κυρίως σε Ρωμαίους και ο Λουκάς κυρίως σε Έλληνες-Εθνικούς.
Μόνο ο Ιωάννης είναι «θεολόγος» επειδή δεν περιγράφει γεγονότα όπως οι άλλοι ούτε μιλάει με ηθικούς όρους. Η δε θεολογία του είναι Οντολογία και δείχνει την ταύτιση της ελληνικής Σκέψης με την ελληνική Ορθοδοξία, αλλά και την απουσία της εβραϊκής παράδοσης. Ο ιουδαιο-χριστιανισμός αφορά τα δυτικά δόγματα, καθόλου το ελληνικό.
Για να μην φαίνονται σαν αντιφατικά κείμενα, οι διαφορές μεταξύ των τεσσάρων Ευαγγελίων θεωρούνται «συμπληρωματικότητα». Οι διαφορές δεν περιορίζονται σε διατυπώσεις, όπως το μεταξύ «πτωχοί τω πνεύματι» του Ματθαίου και «πτωχοί» του Λουκά, αλλά αφορούν γεγονότα και προπάντων Σημασίες.
Για τον Κλήμη τον Αλεξανδρέως, το Ευαγγέλιο του Ιωάννη είναι «πνευματικό» σε αντίθεση με τα άλλα τρία που είναι «σωματικά». Κατά την ελληνική Παράδοση και με τα λόγια του Αριστοτέλη, δεν ασχολείται με το λειτουργικό μέρος της ψυχής, αλλά με το ελεύθερο από ψυχικούς και κοινωνικούς καταναγκασμούς, δηλαδή τον Νου, «το μέρος της ψυχής που έχει τον Λόγο».
Ο ευαγγελιστής Ιωάννης, είναι ο μόνος που αναφέρει τη συνάντηση του Ιησού με τους Έλληνες όπου συνοψίζει και τη διδασκαλία του Ιησού σε 7 σημεία. Η σύνοψη αυτή είναι ο πυρήνας της Ορθοδοξίας: πίστη στο θεό σημαίνει πίστη στον Χριστό-Λόγο, ο οποίος είναι ο Δημιουργός του Κόσμου και υπάρχει μέσα στον άνθρωπο με τη μορφή της Ενέργειας/Πνεύματος του Λόγου.
Επίσης ο Ιωάννης (συνεπώς και η Ορθόδοξη Παράδοση) δίνει έμφαση στην προσευχή του Ιησού μετά τον Μυστικό Δείπνο, όπου ο Υιός παρακαλεί τον Πατέρα για Αγιασμό των πιστών δηλαδή για ικανότητα μετοχής στο επίπεδο ύπαρξης της Αιώνιας Ζωής, που είναι το δεύτερο Φυσικό επίπεδο των τέλειων ως προς την Ενέργεια του Λόγου όντων, των ενωμένων ενεργειακά-ψυχικά με την Αγάπη: «ίνα ώσιν τετελειωμένοι εις έν», όπως Πατέρας και Υιός.
Είναι χαρακτηριστική η διαφορά μεταξύ Ιωάννη και των υπολοίπων κατά τη σταύρωση. Η έμφαση των τριών είναι στην ανθρώπινη φύση του Χριστού που αντιδιαστέλλεται με τη θεότητα, η οποία εκδηλώνεται με φαινόμενα όπως ο σεισμός και το σκότος, το άνοιγμα των μνημάτων και το σκίσιμο του ουρανού. Στον Ιωάννη δεν υπάρχει αντίθεση γήινου και υπερφυσικού κόσμου, αλλά σταθερή έμφαση στο επίπεδο ύπαρξης της οντολογικής Αλήθειας, στο όντως όν.
Για τον Ιωάννη δεν υπάρχει ο εβραϊκός ρεαλισμός. Ούτε η πρώτη ούτε η δεύτερη κραυγή, ούτε το ‘ινα τί µέ εγκατέλιπες;’. Και δεν γράφει όπως οι δύο Εβραίοι ότι ξεψύχησε (‘κράξας φωνή μεγάλη αφήκε το πνεύμα’ (Ματθαίος) ή ‘αφείς φωνήν μεγάλην εξέπνευσε’ (Μάρκος). Αντίθετα, ο Λουκάς σημειώνει το ‘Πάτερ, εις χείρας σου παρατίθεµαι το πνεύµα µου’. Ο Ιωάννης βλέπει τον θεϊκό Λόγο και τη Θέλησή του, αναφέρεται μόνο στην ολοκλήρωση του έργου του, στο ‘τα πάντα ήδη τετέλεσται’. Το δεύτερο αξιομνημόνευτο «γεγονός» (που είδε, λέει, με τα μάτια του και υπήρχε σχετική προφητεία) είναι το θαυμαστό/θεϊκό σημείο ότι ‘εξήλθε αίμα και ύδωρ’ όταν η λόγχη του στρατιώτη ‘αυτού την πλευράν ένυξε’. Το δικό του ‘κλίνας την κεφαλήν παρέδωκε το πνεύμα’(Ιω. 19, 30) θα πει ότι μόνος του αποφάσισε τη στιγμή του τέλους: επειδή έκλινε την κεφαλή ήρθε το τέλος γιατί η κίνηση αυτή θα τον έκανε να εκπνεύσει.
Αλλού, ο Ιωάννης σημειώνει σχετικά λόγια του Ιησού: ‘εγώ τίθημι την ψυχήν μου… ουδείς αίρει αυτήν απ’ εμού, αλλ’ εγώ τίθημι αυτήν απ’ εμαυτού. εξουσίαν έχω θείναι αυτήν και εξουσίαν έχω πάλιν λαβείν αυτήν’ (Ιω. 10, 17-18).

Οι τέσσερεις ευαγγελιστές απευθύνονται σε διαφορετικά ακροατήρια και αναγνωστικά κοινά επειδή οι ίδιοι και τα κοινά τους αποτελούν διαφορετικούς τρόπους ύπαρξης και νόησης, λόγω διαφορετικών πολιτισμικών παραδόσεων.
Ο Ματθαίος, που απευθυνόταν στους Εβραίους, αναφερόταν στον Ιησού ως Μεσσία, ως Υιό του Δαβίδ και ερχόμενο Βασιλέα. Ο Μάρκος, που απευθυνόταν στους Ρωμαίους, έδινε για τον Χριστό την εικόνα του δούλου, του υπηρέτη και του πάσχοντος για τους πολλούς. Και για τους δύο ισχύει ότι είναι διαμορφωμένοι από ένα ανατολίτικο φαντασιακό. Ο Έλληνας γιατρός, ο Λουκάς απευθύνεται στους «εθνικούς» στους μη «πνευματικούς» Έλληνες και είναι ένας καλός ιστορικός.
Ο Ιωάννης εκφράζει την ελληνική Παράδοση: μιλά για την ταπείνωση με την οποία κερδίζονται η Αγάπη, αλλά και η Ελευθερία, το ψυχικό Αυτεξούσιο, χωρίς το οποίο δεν υπάρχει ψυχική-οντολογική μετάβαση στην Καλοκαγαθία, την οποία ο Αριστοτέλης ορίζει ως ελαχιστοποίηση της λειτουργικής ψυχής και πλήρη ενεργοποίηση του ψυχικού μέρους όπου εδράζεται ο Λόγος.
Ο Ιωάννης δεν αναφέρεται στους «μακαρισμούς», δηλαδή στους ορισμούς που έδωσε για τη Μακαριότητα ο Ιησούς στην «επί του όρους ομιλία» μεταξύ των οποίων είναι η Μακαριότητα του ταπεινού. Οι δύο Εβραίοι δεν έχουν στο φαντασιακό τους κάτι σχετικό με την Ευδαιμονία του τρόπου των Αρετών. Είναι οι μόνοι που τους αναφέρουν σαν ηθικές προσταγές χωρίς να καταλαβαίνουν την οντολογική Σημασία της ψυχικής αλλοίωσης. Οι δύο Έλληνες δεν ασχολούνται με ηθική και δεν αναφέρουν τέτοιο περιστατικό. Στην ελληνική Παράδοση δεν χρειάζεται ειδική μνεία για την τέλεια Ευδαιμονία της Μακαριότητας αφού πρόκειται για Νόημα-Σκοπό ζωής, για τον τρόπο-επίπεδο ύπαρξης των Αρετών, για τον κατά τον Νου Βίο.
Οι «πτωχοί» είναι ταπεινοί από «φυσικό θέλημα», οι «πτωχοί τω πνεύματι» έχουν εκούσια ταπεινοφροσύνη γιατί με το «πνεύμα» εννοείται η συνήθης ψυχή, το λειτουργικό μέρος της, η λογική σκέψη, το μέρος της φιλαυτίας. Ο μόνος τρόπος εξόδου από την φιλαυτία είναι «ομοίωσις» με τον θεϊκό Λόγο: η ενεργοποίηση του ψυχικού μέρους του ανθρώπινου Λόγου, δηλαδή η ενεργοποίηση της Σοφίας και της Αρετής.

ΑΠΑΝΤΗΣΗ
Αθανάσιος Αθανασόπουλος 20 Μαρτίου 2020 - 18:04

Καλησπέρα κυρία Μαγγιώρου. Ήθελα να σας ρωτήσω, γιατί προσδιορίζεται τον Απόστολο Ιωάννη ως Ελληνικής
καταγωγής; Όχι πως με ενοχλεί, τουναντίον αν όντως είναι μας τιμάει απίστευτα. Όμως οι γονείς του ήταν ο Ζεβεδαίος
και η Σαλώμη, η οποία είχε συγγένεια με την Θεοτόκο. Οπότε πως προκύπτει ότι είναι Έλληνας;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ
Μαρία Μαγγιώρου 21 Μαρτίου 2020 - 18:21

Δεν υπάρχει κάποια βέβαιη πηγή για την ελληνική καταγωγή του Ιωάννη. Υπάρχει όμως το σπουδαιότερο δεδομένο ότι το Ευαγγέλιο το έγραψε στα ελληνικά και προπάντων ότι το έγραψε 100% σύμφωνα με την ελληνική Οντολογία που μόνο οι Έλληνες είναι σε θέση να κατανοήσουν.
Ισχύουν επίσης και τα εξής: Ο Ιωάννης, όντως συγγενής με την Παναγία, ήταν από την Βηθσαϊδά της Γαλιλαίας όπου το ελληνικό στοιχείο ήταν έντονο. Από εκεί ήταν και τα δύο αδέλφια, Πέτρος και Φίλιππος. Με τον αδελφό του Πέτρου, με το ελληνοπρεπέστατο όνομα Φίλιππος, “ήρθαν σε επαφή οι Έλληνες που (μόνο κατά το Ευαγγέλιο του Ιωάννη) ζήτησαν να δουν τον Ιησού”. Στη συνάντησή τους με τον Ιησού παρόντες ήταν μόνο τα δύο αδέλφια και ο Ιωάννης. Και, ενώ οι άλλοι Ευαγγελιστές δεν αναφέρουν το περιστατικό, για τον Ιωάννη αποτελεί την αφορμή για να την έναρξη των Παθών: τώρα που βρέθηκαν άνθρωποι να κατανοήσουν τον Λόγο….
Είναι επίσης αξιοσημείωτο ότι στο όρο Θαβώρ, στη Μεταμόρφωση του Σωτήρος, ο Ιησούς ήταν πάλι μόνος με τον Ιωάννη, τον Πέτρο και αυτή τη φορά τον αδελφό του Ιωάννη, τον Ιάκωβο. Ακόμα δε πιο αξιοσημείωτο είναι ότι ένα τόσο σημαντικό γεγονός παραλείπεται από το Ευαγγέλιο του Ιωάννη. Προφανώς γιατί, κατά την ελληνική Σκέψη,το να βλέπεις τη Δόξα του Θεού δεν είναι “θαύμα” αλλά η ικανότητα που δίνει στον άνθρωπο ο μέσα του Λόγος.

Αν έχετε την καλοσύνη, κύριε Αθανασόπουλε γράψτε μου ότι διαβάσατε την απάντησή μου για να μη νοιώθω ότι μπήκα μάταια στον κόπο.

ΑΠΑΝΤΗΣΗ
Αθανάσιος Αθανασόπουλος 22 Μαρτίου 2020 - 17:28

Φυσικά και διάβασα κυρία Μαγγιώρου. Εφόσον συγγένευε με την Θεοτόκο, ήταν τουλάχιστον Ελληνοεβραίος. Και να είναι ο Ζεβεδαίος Έλληνας με Εβραϊκό όνομα; Δύσκολο μου φαίνεται, αλλά ποτέ δεν ξέρεις, στην παγκόσμια Ιστορία όλα έχουν συμβεί. Σίγουρα υπάρχουν ενδείξεις, μήπως όμως ήταν Εβραίος με γνήσια Ελληνική Παιδεία; Αν ο πατέρας του ήταν Έλληνας με Εβραϊκό όνομα, η μητέρα του δεν τον επηρέασε με την Εβραϊκή της σκέψη; Στην ανατροφή αυτά μεταδίδονται, ειδικά από την μητέρα, λόγο μεγαλύτερης αγάπης που συνήθως δείχνουν τα παιδιά. Αλλά και Ελληνοεβραίος με Ελληνική Παιδεία και Πνευματικότητα να ήταν το πρόβλημα είναι άλλο. Γράψατε ότι οι Ματθαίος και Μάρκος γράψανε σύμφωνα με την Εβραϊκή παράδοση, στάθηκαν στην ανθρώπινη φύση του Χριστού , τα Ευαγγέλια τους είναι σωματικά, αναφέρουν τους Μακαρισμούς ως ηθικές επιταγές σε αντίθεση με τον Ιωάννη που κατάλαβε την Οντολογική σημασία. Και συνεχίζετε σημειώνοντας τις διαφορές τους. Το πρόβλημα λοιπόν: Οι Απόστολοι ήταν περισσότερο από Άγιοι. Ήταν Ανώτεροι από τους ανθρώπους. Είναι δυνατόν να μην είχαν καταλάβει αυτά που κατάλαβε ο Ιωάννης; Γίνεται να μην είχαν ξεπεράσει και διορθώσει μέσα τους την εβραϊκή παράδοση και αντίληψη, κοσμοθεωρία, νοοτροπία ή όπως θέλετε πείτε το;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ
Μαρία Μαγγιώρου 22 Μαρτίου 2020 - 19:32

Η αγιότητα δεν έχει να κάνει με την ανθρώπινη φύση αλλά με την ικανότητα πραγματικής επικοινωνίας με τον Λόγο μέσω Λόγου. Οι άγιοι δεν είναι υπεράνθρωποι αλλά αυτοί που κατόρθωσαν να μεταβούν από το “κατ’ εικόνα” στην “ομοίωση”: στην ένωση των Λόγων.
Οι πύρινη γλώσσα κατά την επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος που τους έκανε να μιλάνε όλες τις γλώσσες δεν αναφέρεται από τον Ιωάννη. Στην προσευχή του Ιησού είναι πεντακάθαρο ότι πρόκειται για κανονικούς ανθρώπους και ότι ο αγιασμός τους με το Άγιο Πνεύμα, για τον οποίο παρακαλεί, αφορά την ικανότητα του ψυχικού Ανοίγματος της Αγάπης, την ικανότητα της ψυχικής Ενέργειας του Λόγου.
Αλλά και στην περίπτωση που όλοι καταλάβαιναν τα ίδια, δεν γράφουν τα ίδια επειδή απευθύνονται σε διαφορετικά κοινά (όχι επειδή άλλα θυμάται ο ένας άλλα ο άλλος). Μολονότι οι θεολόγοι παραδέχονται ότι γινόταν να συγκρατήσουν τα πάντα και με τον ίδιο τρόπο από το κήρυγμα του Ιησού, το σημαντικό είναι ότι έχουν διαφορετικές Σημασίες και χρησιμοποιούν διαφορετικές Παρατάσεις.
Αυτό που βαραίνει για τον τρόπο αντίληψης είναι η γλώσσα-σκέψη, ούτε το γένος ούτε η παιδεία. Μέσα από τις “φαντασιακές κοινωνικές Σημασίες και Παραστάσεις” διαμορφώνεται το οντολογικό θεμέλιο και το πλαίσιο της σκέψης. Ο Άγιος Θωμάς Ακινάτης, μη διαθέτοντας το οντολογικό θεμέλιο του Γίγνεσθαι των όντων δεν καταλαβαίνει ούτε τη σχέση της θεϊκής τριάδας ούτε την Ενέργεια-Λόγο που εξέρχεται από τον Πατέρα. Παριστάνει το θεό σχεδόν σαν μια “αυτιστική” Ουσία κλεισμένη στον εαυτό της. κλπ, κλπ.

ΑΠΑΝΤΗΣΗ
Αθανάσιος Αθανασόπουλος 23 Μαρτίου 2020 - 19:42

Ευχαριστώ κυρία Μαγγιώρου.

ΑΠΑΝΤΗΣΗ

ΑΦΗΣΤΕ ΕΝΑ ΣΧΟΛΙΟ