Από το Άρδην τ. 89, Ιούλιος-Σεπτέμβριος 2012
Ν. Δημητριάδης, Γ. Λιερός, Ξαναπιάνοντας το νήμα, Οι Εκδόσεις των Συναδέλφων, Αθήνα, 2012, σελ. 68
Ο Χαλανδραίος Γιώργος Λιερός, γνωστός για την πολυσχιδή πολιτική και κοινωνική του δραστηριότητα, προσέφερε για έκδοση από τις «Εκδόσεις των Συναδέλφων» το τελευταίο του βιβλίο με τίτλο Ξαναπιάνοντας το νήμα: η κοινωνική αναμέτρηση στην Ελλάδα σήμερα (κυκλοφορεί ελεύθερα και στο διαδίκτυο, στην διεύθυνση http://ekdoseisynadelfwn.files.wordpress.com/2012/03/xanapianontas_to_nima.pdf). Στις 65 σελίδες του, ο Λιερός προσπαθεί να δώσει μία ρεαλιστική εικόνα της κοινωνικής κατάστασης στην Ελλάδα, καθώς και τις κατευθύνσεις που πρέπει να λάβει ένα κίνημα για να απαντήσει στις προκλήσεις της εποχής.
Τα καθήκοντα που αναθέτει στην κοινωνία ο Λιερός είναι η παραγωγική ανασυγκρότηση, η κοινωνική αλληλεγγύη και νέοι πολιτειακοί θεσμοί άμεσης δημοκρατίας. Ουσιαστικά πέφτει στους ώμους της κοινωνίας το βάρος της αναζήτησης και εφαρμογής ενός νέου πολιτικοοικονομικού μοντέλου, κόντρα τόσο στον επελαύνοντα νεοφιλελευθερισμό, όσο και στον αδιέξοδο αριστερό κρατισμό. Κεντρική θέση στην σκέψη του αποκτά η απόρριψη ολόκληρου του καταναλωτικού φαντασιακού των τελευταίων δεκαετιών και η αναζήτηση λύσης στο πολύχρωμο «πνεύμα του Συντάγματος», στην αυτοδιαχείριση, την αποανάπτυξη και την άμεση δημοκρατία. Τοποθετώντας τον εαυτό του όχι σε μια «ομάδα που περνιέται για πρωτοπορία», ούτε στο «ισχνό ακόμη κοινωνικό κίνημα», αλλά στο «διάσπαρτο πλήθος που τολμά να γίνει ένας ενωμένος λαός». Με το «κοινωνικό συμβόλαιο» να έχει ακυρωθεί, ο συγγραφέας θέτει την εξέγερση ως όρο, ώστε να ενωθεί ξανά η κοινωνία και να αποφύγει τον «πόλεμο όλων εναντίον όλων» στον οποίο οδηγείται. Η εξέγερση, πιστεύει, «αναδεικνύεται όλο και περισσότερο ως ο μόνος δρόμος είτε για μια νέα κοινωνία, είτε απλώς για τις ριζικές αλλαγές που χρειάζεται η υφιστάμενη για να συνεχίσει να υπάρχει».
Θεωρώντας πως «ανήκομεν» στην Ανατολική Μεσόγειο, απορρίπτει τον αριστερό ευρωπαϊσμό και αναζητεί συμμάχους στην «άνοιξη» των αραβικών λαών και τα «κινήματα των πλατειών». Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, πέφτει ο κλήρος στην Ελλάδα να αποδείξει πως μπορεί να υπάρξει μία εναλλακτική προοπτική. Αυτό θα γίνει «αν σταθούμε όρθιοι, αν μέσα από τα μαχόμενα κοινωνικά κινήματα στη χώρα μας γεννηθούν ζωντανά παραδείγματα άμεσης δημοκρατίας και αυτοδιαχείρισης, μια οικονομία βασισμένη στη μικρή κλίμακα, στις αντοχές των οικοσυστημάτων, στα κοινά αγαθά, το δώρο και τις τοπικές αγορές».
Αν και δεν επεκτείνει την ανάλυσή του στο πολύπλοκο γεωπολιτικό περιβάλλον που καλούμαστε να δράσουμε, τοποθετείται κριτικά απέναντι σε πολλές «ιερές αλήθειες» της κατεστημένης αμφισβήτησης. Είναι χαρακτηριστική η στάση του απέναντι στο εθνικό ζήτημα, το οποίο προσεγγίζει με προσοχή και… τακτ, ενώ καλεί τον αναγνώστη να δει την εθνική συνείδηση «σε όλη την περίπλοκη διαλεκτική των αντιφάσεών της». Το ίδιο ισχύει και για το κίνημα καθεαυτό, το οποίο για τον συγγραφέα αποκτά νέα ποιοτικά χαρακτηριστικά. Προτεραιότητα δίνει στις λαϊκές συνελεύσεις, τις οποίες, όμως, βλέπει ως αντιπροσωπευτικές συνελεύσεις της συντριπτικής πλειοψηφίας του λαού και όχι ως… «πολιτικές λέσχες» της Αριστεράς.
Σε συνθήκες ολικής κρίσης και κατάρρευσης τα πάντα τίθενται υπό διαπραγμάτευση και ανανοηματοδότηση. Καθώς η κοινωνία προσπαθεί να ξανασταθεί στα πόδια της, με όλες τις αντιφάσεις και τις υστερίες της, ο δημόσιος διάλογος ανοίγει εκ νέου. Σε αυτόν τον δημόσιο διάλογο ο Γιώργος Λιερός προσφέρει μία ψύχραιμη και χρήσιμη ματιά. Μπορεί ο χώρος της αυτονομίας να μην έχει απαντήσεις για όλα και να μη συλλαμβάνει πλήρως την πολυπλοκότητα των σύγχρονων προκλήσεων, σίγουρα όμως αποτελεί απαραίτητο κομμάτι της αλήθειας και, σαν τέτοιο, χρειάζεται την παρουσία και τον λόγο ανθρώπων σαν τον συγγραφέα. Ώστε να μπορέσει να απεγκλωβιστεί από τα αδιέξοδά του και να… ξαναπιάσει το νήμα.
Νικόλας Δημητριάδης
Οι «Εκδόσεις των Συναδέλφων» είναι μια πρωτοβουλία που ξεκίνησε από συναδέλφους που εργάζονται στον χώρο του βιβλίου. Αποτελεί μια προσπάθεια για την προώθηση ενός διαφορετικού πολιτισμού και μιας άλλης σχέσης με το βιβλίο. Φιλοδοξία τους είναι να δημιουργήσουν μια αυτοδιαχειριζόμενη, συνεταιριστική και μη κερδοσκοπική επιχείρηση, όπου όλες οι αποφάσεις θα παίρνονται συλλογικά, χωρίς διευθύνοντες και διευθυνόμενους και χωρίς μισθολογικές διαφορές για όσους προοπτικά απασχοληθούν. Στόχος τους, επίσης, είναι, από την εκδοτική παραγωγή να μένει ένα οικονομικό περίσσευμα που θα διατίθεται στις συλλογικότητες του κοινωνικού κινήματος. Τα βιβλία τους βρίσκονται στα βιβλιοπωλεία, σε κοινωνικούς χώρους και στέκια, ενώ συμμετέχουν με το τραπεζάκι τους σε διάφορες συγκεντρώσεις, διαμαρτυρίες, ομιλίες, φεστιβάλ. Κεντρική διάθεση στο Εναλλακτικό Βιβλιοπωλείο (Θεμιστοκλέους 37, Εξάρχεια).
