Αρχική » Βιβλιοκριτική: Ουμπέρτο Έκο, Το κοιμητήριο της Πράγας

Βιβλιοκριτική: Ουμπέρτο Έκο, Το κοιμητήριο της Πράγας

από Άρδην - Ρήξη

Από το Άρδην τ. 86, Ιούνιος-Αύγουστος 2011

[εκδόσεις Ψυχογιός, 2011, σσ. 584]

Ο πολυβραβευμένος συγγραφέας και σημειολόγος Ουμπέρτο Έκο, με το τελευταίο βιβλίο του συνθέτει ένα ιστορικό μυθιστόρημα με τρόπο που μόνο κάποιος ψυχωτικός ή κάποιος που δεν έχει ανάγκη να κακοχαρακτηριστεί, ούτε από τον εβραϊκό κόσμο, καθόσον κατέχει τον τίτλο του επίτιμου διδάκτορος του Εβραϊκού Πανεπιστημίου της Ιερουσαλήμ, ούτε από τον υπόλοιπο κόσμο, αφού έχει παρομοίως τιμηθεί από τα πιο αναγνωρισμένα πανεπιστήμια της Ευρώπης, θα αποτολμούσε να πράξει. Το Κοιμητήριο της Πράγας αναφέρεται στον αιώνα που άλλαξε τον κόσμο και ωστόσο η οπτική γωνία από την οποία ο μεγάλος αυτός διανοούμενος τον θεωρεί, είναι η οπτική γωνία, ενός κακομαθημένου παιδιού, το οποίο, κορεσμένο ή υπερχειλισμένο από γνώση, επιθυμεί να χλευάσει και ίσως να μειώσει την αξία της συμμετοχής των μαζών στα ιστορικά γεγονότα του λαμπρού 19ου αιώνα.

570 σελίδες αφιερωμένες σε συνωμοσίες της εξουσίας και της παραεξουσίας

Οι επαναστάσεις που έχουν ξεσπάσει από την μια άκρη της Ευρώπης ως την άλλη χάνονται στις σκοτεινές υπόγειες διαδρομές της ίντριγκας κάθε λογής. Η ιστορία δεν είναι το επικό προϊόν της πάλης των τάξεων, όπως φωνάζει αυτός ο «Εβραίος» ο Μάρξ, αλλά προϊόν χειραγώγησής της από σκοτεινές δυνάμεις του κράτους και του παρακράτους.

Καταρχήν, σε όποιον προσπαθήσει να διαβάσει το βιβλίο, θα του συστήσω να φρεσκάρει πιο πριν τη μνήμη του γύρω από τα ιστορικά γεγονότα της Ευρώπης, από το 1789 μέχρι το 1900, γιατί αλλιώς θα δυσκολευτεί να το παρακολουθήσει και θα καταντήσει ένα βαρετό ανάγνωσμα, που ίσως να μην αξίζει καν τον κόπο να διαβαστεί.

Ο συγγραφέας δηλώνει ότι όλα όσα αναφέρονται στο βιβλίο είναι ιστορία και όχι μύθος και όλα τα πρόσωπα, πλην του Σιμόνε Σιμονίνι υπήρξαν στην πραγματικότητα και είπαν αυτά που τους καταλογίζει ότι είπαν. Ο Σιμόνε Σιμονίνι είναι ένας συμβολαιογράφος που ασχολείται και απασχολείται με την πλαστογράφηση εγγράφων είτε για δημόσια είτε για ιδιωτική χρήση. Πλαστογραφεί διαθήκες και σκαρώνει ιστορίες, που τις πουλάει για αυθεντικές κατ’ εντολή αφεντικών πάσης φύσεως. Είναι ένα υποκείμενο, ένας διπλός και τριπλός πράκτορας, που η μόνη του διασκέδαση είναι το καλό φαγητό. Γι’ αυτόν δεν υπάρχουν ούτε φιλίες, ούτε έρωτες, ούτε οικογένεια και βεβαίως ούτε ιδεολογίες! Βρίσκεται στη διάθεση του καθενός που είναι σε θέση να πληρώσει το αντάλλαγμα οποιασδήποτε εγκληματικής πράξης, του φόνου μη εξαιρουμένου. Αν το σκεφτεί κανείς, όπως ο ίδιος ο Έκο γράφει, είναι ένα άτομο που υπάρχει και ζει ακόμα ανάμεσά μας. Το ντεμπούτο του βιβλίου κάνουν οι Γερμανοί. Αραδιάζει γι’ αυτούς δύο σελίδες φτύσιμο! Όπως λ.χ. ότι παράγουν υπερβολικά περιττώματα, ζέχνουν λίπος και λαρδί, οι συμφωνίες του Μπετόβεν είναι ένα όργιο βαρβαρότητας, οι συνθέσεις του Μπαχ στερούνται αρμονίας, ο Βάγκνερ είναι πένθιμος και ατζαμής και γενικά το μόνο πνεύμα που διαθέτουν οι Γερμανοί είναι το οινόπνευμα, που τους αποβλακώνει από νέους ακόμα. Ανακεφαλαιώνει το πλήρες άδειασμα των Γερμανών γράφοντας ότι ο υπερθετικός βαθμός αυτής της χυδαιότητας είναι ότι δεν ντρέπονται που είναι Γερμανοί.

Οι ιστορίες συνωμοσίας που εκτυλίσσονται έχουν στόχο να απομακρύνουν τον γαλλικό, τον ιταλικό και τον ρωσικό λαό (μπορεί να ξέχασα και κανένα άλλο έθνος) από τα προβλήματα και την αθλιότητα της καθημερινότητας, ώστε να διοχετεύουν τη δυσφορία ή και το μίσος τους προς τους Εβραίους και τους μασόνους. Ωστόσο, στην πορεία αυτός ο στόχος ξεθωριάζει και ο ρατσισμός εναντίον των Εβραίων εξελίσσεται σε αυτοσκοπό! Ο Εβραίος γίνεται η πηγή κάθε κακού, αποκτά μια σατανική δύναμη και προσπαθεί, μέσω των μυστικών και μυστικοπαθών οργανώσεών του, που ορθώνονται σε όλη την Ευρώπη, να κυριεύσει και να κυβερνήσει τον πλανήτη.
Το τραπεζικό, αλλά και το χρηματιστικό κεφάλαιο, αρχίζουν να δυναμώνουν, διεκδικώντας μέρος της εξουσίας που το παραγωγικό Κεφάλαιο έχει ήδη εδραιώσει. Η επίθεση του τραπεζικού κεφαλαίου, με την εισαγωγή τόκων στα δάνεια, έρχεται σε αντίθεση με τη χριστιανική ηθική, αλλά και με το εκκλησιαστικό κατεστημένο. Οι ίντριγκες που εξυφαίνονται προσπαθούν να απαλλάξουν το τραπεζικό κεφάλαιο (που η κοινή γνώμη ήδη θεωρούσε αποκλειστικότητα των Εβραίων) από την αρπαχτική του πρόθεση και να μεταφέρουν όλη την ευθύνη στους Εβραίους. Ωστόσο, ο Έκο δεν ενδιαφέρεται να ερμηνεύσει την ουσία της ρατσιστικής συμπεριφοράς της κοινωνίας απέναντι στους Εβραίους, αλλά απλώς να διασκεδάσει μ’ αυτή την κοινωνική κατακραυγή και ίσως να αποδείξει ότι όλες οι κατηγορίες εναντίον των Εβραίων ήταν απλώς συνωμοσίες πληρωμένων πρακτόρων και ψυχωτικών σατανιστών, που όμως κατάφεραν να συνθέσουν διά μέσω των αιώνων μία πραγματική απειλή, που τον 20ον αιώνα θα εξελιχτεί σε θανάσιμο κλοιό γύρω από τον εβραϊκό λαό.

Διαβάζοντας το βιβλίο, καταλήγει κανείς να πιστεύει ότι ο Χίτλερ δεν έκανε τίποτ’ άλλο παρά, ως καλός (δηλαδή ηλίθιος και απροβλημάτιστος) Γερμανός που ήταν, να θεωρήσει εαυτόν ιστορικά υπεύθυνο για να ξεβρομίσει τον πλανήτη από αυτήν τη μάστιγα.

Φτάνοντας στο τέλος του βιβλίου, δεν ήξερα αν έπρεπε να γελάω ή να ενίσταμαι. Και ακόμα αδυνατώ να πιστέψω ότι όλο αυτό το μίσος κατά των Εβραίων είναι το αποτέλεσμα προπαγάνδας, γιατί τότε θα πρέπει να αποδεχτώ ότι οι λαοί είναι κουτοί και όλα όσα συμβαίνουν είναι υπόθεση ενός έξυπνου διαχειριστή. Μερικά αποσπάσματα από το βιβλίο θα σας πείσουν για το μέγεθος αυτής της προπαγάνδας:

Μιλώντας για την πανούκλα του 1346 ένας ιστορικός της εποχής είχε πει ότι γι’ άγνωστους λόγους, οι Εβραίοι δεν είχαν πληγεί σε καμία χώρα, ο Φρασκατόρ λέει ότι μόνο οι Εβραίοι σώθηκαν από την επιδημία τύφου το 1505 […] ο Βάβρουχ απέδειξε ότι το παράσιτο της ταινίας δεν ανευρίσκεται σε εβραϊκό πληθυσμό […] Ποιο είναι το μυστικό που τους κάνει πιο δυνατούς από μας ακόμα και όταν μοιάζουν πιο αδύνατοι; Εγώ λέω ότι είναι ένας εχθρός τόσο επίβουλος και ισχυρός που πρέπει να καταστραφεί με οποιονδήποτε τρόπο (σελ. 270).

Κάθε Εβραίος μπορεί να αποκτήσει έναν χριστιανό και να τον εκμεταλλεύεται με τοκογλυφία, ώσπου να του αποσπάσει όλο του το βιός (σελ 260).

Ο Ζολά είναι ένας χυδαίος συγγραφέας επειδή υποστήριξε τον Ντρέιφους, ο Προυστ είναι ένας 25χρονος παιδεραστής και ο Μονέ ένας μπογιατζής για τον ίδιο λόγο. (σελ. 533)

Ακόμα και ο Ντοστογιέφσκι τους καταγγέλλει σαν εχθρούς που πρέπει να αφανιστούν δικαιολογώντας τις συνωμοσίες εναντίον τους: Ακόμα και αν οι Εβραίοι αποκτούσαν τα δικαιώματα των άλλων πολιτών, δεν θα εγκατέλειπαν ποτέ την ιταμή ιδέα ότι θα έρθει ο Μεσσίας, που με το σπαθί του θα υποτάξει όλους τους άλλους λαούς. Γι’ αυτό και οι Εβραίοι προτιμούν μία μόνο δραστηριότητα, το εμπόριο, το χρυσάφι και τα κοσμήματα, έτσι με την έλευση του Μεσσία δεν θα νιώθουν δεμένοι με τη γη που τους φιλοξένησε και θα μπορούν να μεταφέρουν άνετα μαζί τους όλο τους το βιός. (σελ. 435)

Όσο για τον Εβραίο Καρλ Μαρξ, αναφέρεται στο Κομμουνιστικό Μανιφέστο (στο «περί λογοτεχνίας» βιβλίο του ο Έκο εξυμνεί την εκπληκτική δομή των επιχειρημάτων του Μαρξ και το κατηγοριοποιεί στα αξιοθαύμαστα κείμενα, που θα έπρεπε να διαβάζεται και να αναλύεται καταλεπτώς από τις διαφημιστικές σχολές) και στην αλλαγή που επαγγέλλεται ότι θα φέρει στον κόσμο η τάξη των προλεταρίων, όπου βεβαίως μόνο ένας Εβραίος θα μπορούσε να μιλήσει για την κατάλυση της υπάρχουσας τάξης.
Πανέμορφη διατύπωση αυτής της σοσιαλιστικής ιδέας. Πιο περίγελος δεν θα μπορούσε να γίνει από κανέναν άλλον. Προσέξτε την όλη διατύπωση, όπου δυσκολεύεται κανείς να ξεκαθαρίσει πότε μιλάει ο Έκο και πότε ο Τουσενέλ, καθώς όλη η συζήτηση εξελίσσεται σε ένα γαλλικό σαλόνι:

«Ένα φάντασμα πλανάται πάνω από την Ευρώπη», μετά μας προσφέρει μια ιστορική έποψη των κοινωνικών αγώνων από την αρχαία Ρώμη μέχρι σήμερα και οι σελίδες που αφιερώνονται στην αστική τάξη ως επαναστατική σου κόβουν την ανάσα. Ο Μαρξ μας δείχνει αυτήν την ακατάλυτη δύναμη που τυλίγει όλον τον πλανήτη, σαν να είναι η πνοή της Θείας Δημιουργίας στην αρχή της Γένεσης. Και στο τέλος του πανηγυρικού μπαίνουν επί σκηνής οι υπόγειες δυνάμεις που ξύπνησε ο αστικός θρίαμβος: ο καπιταλισμός βγάζει από τα σπλάχνα του τους νεκροθάφτες του, τους προλετάριους. Οι οποίοι γλυκάγλυκά δηλώνουν: «Εμείς τώρα θέλουμε να σας καταστρέψουμε και να πάρουμε όλα όσα ήταν δικά μας». Υπέροχο. Το ίδιο κάνει και ο Ντοστογιέφσκι με τους Εβραίους, δικαιολογεί τη συνωμοσία που διέπει την επιβίωσή τους στην Ιστορία και τους καταγγέλλει σαν εχθρούς που πρέπει να αφανιστούν.(σελ. 434)»
Το τελικό ερώτημα που μπαίνει από μένα είναι αν οι σημερινοί Εβραίοι αποδεχτούν αυτό τον λίβελο, ακόμα και αν δεν κάνει άλλο τι από το να αποδείξει ότι όλα όσα λέγονταν γι’ αυτούς δεν είναι παρά υστερικές ανοησίες!

Αγγέλα Ταβιανάτου

ΣΧΕΤΙΚΑ

ΑΦΗΣΤΕ ΕΝΑ ΣΧΟΛΙΟ