του Κάντρι Γκιουρσέλ από την ιστοσελίδα Τουρκικά Νέα
Ποιος ήταν ο βασικός παράγοντας που έκανε τον Ερντογάν στις 28 Φεβρουαρίου να “ανοίξει τις πύλες”; Ήταν μήπως κάποια νέα απογοήτευση στις σχέσεις Τουρκίας με την ΕΕ; Όχι αυτό που πυροδότησε την εξέλιξη αυτή δεν είχε καμία σύνδεση με τις σχέσεις Τουρκίας και ΕΕ. Ο Ερντογάν αποφάσισε να “ανοίξει τις πύλες” μετά από τον θάνατο 36 Τούρκων στρατιωτών που σκοτώθηκαν από ρωσικό αεροπορικό χτύπημα στις 27 Φεβρουαρίου στην Ιντλίμπ. Ως εκ τούτου, η έναρξη της προσφυγικής επιχείρησης της Άγκυρας στις 28 Φεβρουαρίου, στοχεύει στο να μετριάσει τη δημόσια αγανάκτηση για τον απολογισμό των θανάτων στην Ιντλίμπ, που ήταν ο χειρότερος που υπέστη ο τουρκικός στρατός σε μία και μόνο επίθεση, μετά από τον πόλεμος στην Κύπρο και με αυτό τον τρόπο να αλλάξει τη δημόσια ατζέντα και να επιβάλει μία άλλη.
Η δημόσια δυσαρέσκεια είχε ήδη αυξηθεί σχετικά με τους 3,5 εκατομμύρια Σύριους που είχαν καταφύγει στην Τουρκία προκαλώντας αυξανόμενες εντάσεις μεταξύ των προσφύγων και των τοπικών κοινοτήτων. Μάλιστα αυτή η κρίση θεωρήθηκε ως ένας από τους παράγοντες που συνετέλεσαν στις απώλειες που υπέστη το κυβερνών κόμμα στις τοπικές εκλογές πέρσι.
Η Άγκυρα θέλησε να παρηγορήσει το κοινό που βρισκόταν αντιμέτωπο με μεγάλες απώλειες στην Ιντλίμπ, κάνοντας το να σκέφτεται πως η Τουρκία τουλάχιστον θα απαλλαγεί από τους Σύριους. Έτσι η καθημερινή καταμέτρηση του Σοιλού, είχε ως στόχο να δείξει και να εντυπωσιάσει το κοινό σχετικά με την εγκατάλειψη της χώρας από τους Σύριους.
Πίσω στο 2015, 1,1 εκατομμύρια πρόσφυγες οι περισσότεροι εκ των οποίων Σύριοι είχαν συρρεύσει από την Τουρκία προς την Ευρώπη σε ένα ακόμη επεισόδιο των “ανοιχτών πυλών”. Τότε όμως κανένας Τούρκος αξιωματούχος δεν ενημέρωνε καθημερινά το πόσοι πρόσφυγες έφευγαν προς την επικράτεια της ΕΕ, διότι ο σκοπός της ροής, τότε ήταν πραγματικά για την ΕΕ και όχι για το τουρκικό κοινό.
Σε αντίθεση με την έξοδο του 2015, η Άγκυρα προστάτεψε τη Βουλγαρία πού είναι η δεύτερη γειτονική χώρα της Τουρκίας-μέλος της ΕΕ και κατεύθυνε τους πρόσφυγες μόνο προς την Ελλάδα. Η ευνοϊκή μεταχείριση της Βουλγαρίας θα μπορούσε να οφείλεται στην επίσκεψη του πρωθυπουργού της στην Άγκυρα στις 2 Μαρτίου, αλλά δεν μπορεί κανείς να παραβλέψει ότι η Βουλγαρία είναι η βασική οδός χερσαίων μεταφορών από την Τουρκία στην Ευρώπη. Με άλλα λόγια η Βουλγαρία έχει και τα δικά της ατού απέναντι στην Τουρκία.
Η προσφυγική επιχείρηση της Άγκυρας ήταν σε τέτοιο συγχρονισμό με τον πόλεμο στην Ιντλίμπ που φυσικά και δεν είναι τυχαία η ημερομηνία (6 Μαρτίου) του τελευταίου tweet που έκανε ο Σοιλού σχετικά με τον αριθμό των μεταναστών που διέσχισαν την Ελλάδα. Μία μέρα πριν Τουρκία και Ρωσία είχαν συμφωνήσει σε εκεχειρία για την Ιντλίμπ. Η επακόλουθη αποκλιμάκωση στην Ιντλίμπ, αντανακλάστηκε με μικρότερες εντάσεις στα ελληνοτουρκικά σύνορα. Σε μία περαιτέρω κίνηση μείωσης των εντάσεων, η τουρκική ακτοφυλακή, επικαλούμενη οδηγίες του Ερντογάν, ανακοίνωσε στις 7 Μαρτίου, πως δεν θα επιτρέπει πλέον στους πρόσφυγες να περνάνε στα ελληνικά νησιά από τις ακτές της Τουρκίας.
Η “προσφυγική κρίση” που πυροδότησε η Άγκυρα στις 28 Φεβρουαρίου προοριζόταν ως μέσο διπλής χρήσης. Ο πρώτος και κύριος σκοπός της ήταν να καταστείλει την ατζέντα για την Ιντλίμπ και να δώσει την αντίληψη στο κοινό πώς ανακουφίζεται από την “Συριακή προσφυγική κρίση”. Η Άγκυρα εκμεταλλευόμενη την κατάσταση, προσπάθησε επίσης να ασκήσει πιέσεις στην ΕΕ, κάτι που αποδεικνύουν και οι δηλώσεις του υπουργού εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου, ο οποίος μίλησε για την ανάγκη επικαιροποίησης της συμφωνίας μεταξύ Τουρκίας και η οποία υπογράφει το 2016, αλλά δεν έχει εφαρμοστεί πλήρως.
Η Άγκυρα μπορεί να έχει κατορθώσει εν μέρει να χρησιμοποιήσει τη νέα “προσφυγική κρίση” για να επισκιάσει τις απώλειες που είχε στην Ιντλίμπ, αλλά η κρίση δεν έκανε τίποτε για την ανακούφιση του βάρους που έχει η Τουρκία λόγω των προσφύγων από τη Συρία. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι Σύροι αποτελούν μόνο μικρή μειοψηφία μεταξύ των μεταναστών που συρρέουν ή μεταφέρθηκαν στα ελληνικά σύνορα. Δημοσιογράφοι που κάλυψαν επιτόπου τα γεγονότα ανέφεραν στην Al Monitor, ότι οι Αφγανοί ήταν η μεγαλύτερη ομάδα μεταξύ των μεταναστών και μετά ήταν οι Ιρανοί, οι Πακιστανοί και οι Ιρακινοί. Αντίθετα οι μετανάστες που συνέρρευσαν στην Ευρώπη το 2015, όταν η Τουρκία χαλάρωσε τους ελέγχους στα σύνορα, ήταν στην συντριπτική τους πλειοψηφία από τη Συρία. Τι άλλαξε λοιπόν σε πέντε χρόνια και οι Σύριοι ήταν απρόθυμοι να φύγουν αυτή τη φορά;
Η απάντηση είναι ότι οι Σύριοι σε μεγάλο βαθμό πλέον έχουν εγκατασταθεί στην Τουρκία και έχουν στήσει τις ζωές τους. Οι στατιστικές δείχνουν ότι ο αριθμός των Σύριων στην Τουρκία σταθεροποιήθηκε στα 3,5 εκατομμύρια το 2017. Έτσι όταν έχουν την ευκαιρία να αποφασίσουν για τον εαυτό τους, φαίνεται να προτιμούν να μείνουν στην Τουρκία, αντί να τολμήσουν νέες περιπέτειες προς την Ευρώπη. Αντιμέτωποι μάλιστα με μία Ευρώπη που όπως φαίνεται στα ελληνικά σύνορα δεν τους καλωσορίζει, δύσκολα θα έπαιρναν το ρίσκο να περάσουν τα σύνορα.
Η προσφυγική κρίση που προκάλεσε η Άγκυρα στις 28 Φεβρουαρίου στα ελληνικά σύνορα φώτισε δύο σημαντικές πραγματικότητες. Πρώτον οι Σύριοι είναι απίθανο να εγκαταλείψουν την Τουρκία εθελοντικά αν η Δύση δεν τους υποσχεθεί μία καλύτερη ζωή. Συνεπώς οι απειλές για την απελευθέρωση εκατοντάδων χιλιάδων Σύριων στην Ευρώπη, δεν θα έχουν πλέον το ίδιο αποτέλεσμα μετά από την τελευταία κρίση.
Δεύτερον μία άγρυπνη Ελλάδα που επέβαλε σκληρά μέτρα στα σύνορα, απέτρεψε την Άγκυρα, από το να χρησιμοποιεί αποτελεσματικά το χαρτί των προσφύγων. Η Άγκυρα προσπαθώντας να παίξει ξανά το χαρτί των προσφύγων, στην πραγματικότητα βοήθησε να δουν και οι άλλοι ότι αυτό το χαρτί έληξε πια.
http://en.kadrigursel.com/Why-Ankaras-Syrian-refugee-threat-has-lost-its-impact/7391
19/3/2020
