του Α. Παναγόπουλου, από το Άρδην τ. 52, Ιανουάριος-Μάρτιος 2005
ὁ δεύτερος καί μόνος μετά τόν Noam Chomsky Ἀμερικάνoς, πού ἀσκεῖ δριμεῖα κριτική κατά τῆς ἴδιaς του τῆς πατρίδας, εἶναι ὁ Gore Vidal, γνωστός στήν Ἑλλάδα ἀπό ἄλλα ἔργα (καί τόν Ἰουλιανό). Στήν πραγματικότητα, ὁ συγγραφέας, ἐδῶ, συμπληρώνοντας τήν διαμαρτυρία τοῦ Noam Chomsky μέ τό βιβλίο Ὁ Νόμος τῆς Δύναμης στήν Παγκόσμια Τάξη (Ἐκδόσεις Λιβάνη, Ἀθήνα 2001), ἀποδεικνύεται ἐξίσου ἀνυποχώρητος πολέμιος τῆς πολιτικῆς ὑποκρισίας, τῆς κρατικῆς βαρβαρότητας καί τῆς κατάχρησης τῆς δύναμης. Ὁ τίτλος ὀφείλεται στό πρόδρομο βιβλίο τοῦ ἱστορικοῦ Charles Α. Beard, ἐνῶ τό πραγματικό περιεχόμενό του ἀποδίδεται μέ τόν εὑρηματικό ὑπότιτλο «Πῶς καταφέραμε νά γίνουμε τόσο μισητοί». Θυμίζει τήν κραυγή τῆς Ἑκάβης στήν φερώνυμη τραγωδία τοῦ Εὐριπίδη «Βάρβαροι Ἕλληνες!», γιά τήν ἀποτρόπαιη ἐξόντωση τοῦ μικροῦ γιού τοῦ Ἕκτορα, Ἀστυάνακτος, ἀπό τούς Μυκηναίους στρατοκράτες στήν Τροία. (Αὐτό τό ξέχασαν ὅλοι οἱ ἄλλοι πλήν τῶν Τούρκων, θεωρώντας προφανῶς τόν ἑαυτό τους, ἀπό χρησικτησία τῆς γῆς, ἀπόγονους τῶν…Τρώων).
Ἀποκαλεῖ τήν κυβέρνηση τῶν Η.Π.Α. «χούντα» καί καταγράφει, βάσει τῆς ἀνακοίνωσης τῆς Ὁμοσπονδίας τῶν Ἀμερικάνων Ἐπιστημόνων, τις φερόμενες ὡς ἀπελευθερώσεις στρατιωτικές εἰσβολές της ἀπό τό 1945 καί μετά. Συσχετίζει τήν παλαιότερη βομβιστική ἐνέργεια τοῦ Μάκ Βέι (βετεράνου ἀπό τόν πρῶτο πόλεμο κατά τοῦ Ἰράκ), στό Ὁμοσπονδιακό κτίριο τῆς πόλης της Oklahoma, μέ τό χτύπημα τῆς 11ης Σεπτεμβρίου τοῦ 2001, πού ὁ πρόεδρος καί τό περιβάλλον ἀποκαλοῦν ἁπλά καί ἁπλοϊκά «πράξεις κακοποιῶν στοιχείων». Αὐτός εἶναι καί ὁ λόγος πού ἀπαγορεύτηκε στήν Ἀμερική ἡ δημοσίευση τοῦ ἄρθρου του Gore Vidal γιά τήν 11η Σεπτεμβρίου, πού πρωτοδημοσιεύτηκε ἀργότερα στά ἰταλικά, ὡς μέρος ἑνός βιβλίου, ὅπως αὐτό ἐδῶ, καί μπῆκε ἀμέσως στόν κατάλογο τῶν «best sellers» («περιζήτητων», ὅπως εἶχα προτείνει ἤ «εὐπώλητων», ὅπως τελικά ἐπικράτησε στήν γλώσσα μας) βιβλίων πού εἶχαν μεταφραστεῖ ἤδη σέ περισσότερες ἀπό 10 γλῶσσες. Τό ἴδιο συνέβη καί μέ τό ἄρθρο τοῦ Arno G. Mayer, ἐπίτιμου καθηγητή τῆς Ἱστορίας στό Πανεπιστήμιό τοῦ Princeton καί ἐπιβιώσαντος Ἑβραίου ἀπό ἕνα γερμανικό στρατόπεδο συγκέντρωσης: τό ἄρθρο του μέ τίτλο «Ἄκαιροι προβληματισμοί» ἀπορρίφθηκε ἀπό ὅλα τά ἔντυπα τῶν Η.Π.Α., καί τελικά εἶδε τό φῶς τῆς δημοσιότητας στήν γαλλική Ἐφημερίδα Le Monde, ὅπου καταγγέλλει τήν Washington γιά πολιτικές δολοφονίες, δημιουργία ὑποκατάστατων ταγμάτων θανάτου, ὑπονόμευση καί ἀνατροπή κυβερνήσεων στόν Τρίτο Κόσμο καί προβολή βέτο σέ κάθε προσπάθεια τοῦ Ο.Η.Ε. γιά χαλιναγώγηση τοῦ Ἰσραήλ, ὄχι μόνο γιά τήν παραβίαση διεθνῶν συμφωνιῶν καί ψηφισμάτων τοῦ Ο.Η.Ε., ἀλλά καί τήν πρακτική τῆς προληπτικῆς κρατικῆς τρομοκρατίας πού καί αὐτό ἐφαρμόζει. Σημειώνει σχετικῶς ὁ Gore Vidal ὅτι ἡ γαλλική ἐφημερίδα Le Monde εἶναι συντηρητική, ἀπευθύνεται σέ καλλιεργημένο κοινό καί ὑποστηρίζει συστηματικά τό Ἰσραήλ. Προφανῶς ὁ Arno Mayer ἀποτελεῖ τό τρίτο μέλος τῆς ἀσύνδετης ὁμάδας τῶν ἄγρυπνων συνειδήσεων τῆς Ἀμερικῆς σήμερα.
Ἕνα σημεῖο ἀπό τό βιβλίο τοῦ Gore Vidal προκαλεῖ ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον: ἡ εὐφάνταστη καί μέχρι γελοιότητος «ποιητικότητα» στήν ὁρολογία τῶν κωδικῶν ὀνομασιῶν τῶν ἐπιχειρήσεων, πού ἐπιβεβαιώνει τή θέση τοῦ Θουκυδίδη γιά τήν διαστρέβλωση τῆς «εἰωθείας ἀξιώσεως τῶν ὀνομάτων» (3.82.4), ὅπως «Εὐγενής Ἄκμων», «Λάμψη Κοβαλτίου», «Ἐνίσχυση Ἐλπίδας», «Ἀνοικτές Ἀγκάλες» κ.ἄ. γιά τό Κοσσυφοπέδιο, «Σκόπιμη Κάμινος», «Παρατηρητής τοῦ Οὐρανοῦ» κ.ἄ. γιά τή Βοσνία-Ἐρζεγοβίνη, «Φωτεινή Παρουσία» γιά τό Ἰσραήλ, «Εἰρηνικό Καταφύγιο» γιά τό Ἰράκ (!), «Σταθεροποίηση» γιά τό Τιμόρ, «Ἐνθουσιώδης Ἀπάντηση» γιά τήν Τουρκία, «Παροχή Ἀνακούφισης» γιά τό Κουρδιστάν, «Παροχή Ἐλπίδας» γιά χῶρες της πρώην Σοβιετικῆς Ἕνωσης, «Εὐγενής Ἀπάντηση» γιά τήν Κένυα, «Ἀσφαλής Λιμήν» γιά τό Γκουαντανάμο, καί ἄλλα ἐξίσου ξεκαρδιστικά.
Ἕνα τολμηρό, ρηξικέλευθο καί ἀντιστασιακό βιβλίο.
Ανδρέας Παναγόπουλος
Ὁ Ἀνδρέας Παναγόπουλος εἶναι συγγραφέας καί Καθηγητής τῆς Κλασσικῆς Φιλολογίας στό Πανεπιστήμιο Πατρῶν
