Παράπλευρες Υπηρεσίες

του Ν. Τσόμσκι, από το Άρδην τ. 33-34, Φεβρουάριος 2002

Με­τά την ει­σβο­λή στον Λί­βα­νο, το Ισ­ρα­ήλ κι­νή­θη­κε α­στρα­πιαί­α προ­κει­μέ­νου να δια­σφα­λί­σει τον ρό­λο του ως “στρα­τη­γι­κού πλε­ο­νε­κτή­μα­τος” των Η.Π.Α. αλ­λά και για να εν­δυ­να­μώ­σει τη διε­θνή του θέ­ση μέ­σα α­πό τη βελ­τί­ω­ση των σχέ­σε­ών του με τους συμ­μά­χους του (οι ο­ποί­οι, κα­θό­λου τυ­χαί­α, εί­ναι και σύμ­μα­χοι των Η.Π.Α) στην Α­φρι­κή και τη Λα­τι­νι­κή Α­με­ρι­κή. Ε­πρό­κει­το για μια α­να­ζω­ο­γό­νη­ση των σχέ­σε­ων που εί­χαν δια­μορ­φω­θεί κά­τω α­πό την κη­δε­μο­νί­α της CIA το 1960. Ο υ­πουρ­γός ε­ξω­τε­ρι­κών Γι­τζάκ Σα­μίρ ε­πι­σκέ­φτη­κε τον στρα­τη­γό Μο­μπού­του στο Ζα­ΐρ και τον ε­νη­μέ­ρω­σε ό­τι, πέ­ρα α­πό την ά­με­ση στρα­τιω­τι­κή και τε­χνι­κή βο­ή­θεια, “το Ισ­ρα­ήλ θα βο­η­θή­σει το Ζα­ΐρ, μέ­σα α­πό την ε­πιρ­ρο­ή της ε­βρα­ϊ­κής κοι­νό­τη­τας των Η.Π.Α, να βελ­τιώ­σει τη διε­θνή του ει­κό­να”. Αυ­τό εί­ναι έ­να ε­ξαι­ρε­τι­κά ση­μα­ντι­κό ζή­τη­μα, μιας και η ει­κό­να του διε­φθαρ­μέ­νου και αι­μα­το­βαμ­μέ­νου κα­θε­στώ­τος δεν ή­ταν και η κα­λύ­τε­ρη, ε­νώ ό­πως ο Μο­μπού­του ε­ξή­γη­σε: “Οι βα­σι­κοί α­ντα­γω­νι­στές του Ζα­ΐρ στις Η.Π.Α εί­ναι οι Ε­βραί­οι γε­ρου­σια­στές”. Σ’ αυ­τήν την ε­πι­σή­μαν­ση ο Σα­μίρ α­πά­ντη­σε ό­τι: “Οι Ε­βραί­οι κα­τα­κρί­νουν ε­ξί­σου κι ε­μάς ”, ε­νώ συ­νέ­χι­σε λέ­γο­ντας ό­τι, “με τη συ­νερ­γα­σί­α των Ισ­ρα­η­λι­τι­κών ο­μά­δων και με τα κε­φά­λαια που θα α­πο­στεί­λει η ε­βρα­ϊ­κή κοι­νό­τη­τα των Η.Π.Α, θα έ­χω τη δυ­να­τό­τη­τα να σας βο­η­θή­σω” υ­λι­κά, στρα­τιω­τι­κά, πο­λι­τι­κά. Ο Μο­μπού­του ε­ξέ­φρα­σε την ι­κα­νο­ποί­η­σή του για την πα­ρο­χή στρα­τιω­τι­κής εκ­παί­δευ­σης α­πό Ισ­ρα­η­λι­νούς (α­πο­δέ­κτης της ο­ποί­ας ή­ταν κυ­ρί­ως η προ­ε­δρι­κή του φρου­ρά), κα­θώς και για την α­πο­στο­λή Κι­νέ­ζων και Γάλ­λων συμ­βού­λων. Τον Ια­νουά­ριο του 1983, ο υ­πουρ­γός Ά­μυ­νας, Α­ριέλ Σα­ρόν, ε­πι­σκέ­φτη­κε το Ζα­ΐρ προ­κει­μέ­νου να υ­πο­γρά­ψει μια συμ­φω­νί­α α­να­διορ­γά­νω­σης του στρα­τού της χώ­ρας α­πό τους Ισ­ρα­η­λι­νούς. (…) Ο Σα­ρόν δή­λω­σε ό­τι το πρό­γραμ­μα αυ­τό (το ο­ποί­ο θα πρέ­πει να πα­ρα­μεί­νει μυ­στι­κό) α­πο­τε­λεί “μια συ­νει­σφο­ρά στις ισ­ρα­η­λι­νές ε­ξα­γω­γές ε­ξο­πλι­σμών” που θα στρέ­ψει κι άλ­λες α­φρι­κα­νι­κές χώ­ρες προς το Ισ­ρα­ήλ για βο­ή­θεια.1 

Λί­γες ε­βδο­μά­δες νω­ρί­τε­ρα, ο Σα­ρόν εί­χε ε­πι­σκε­φθεί την Ον­δού­ρα για να “ε­νι­σχύ­σει τις σχέ­σεις με μια φι­λι­κή χώ­ρα που έ­δει­ξε εν­δια­φέ­ρον για τα α­μυ­ντι­κά μας συ­στή­μα­τα”. Το ισ­ρα­η­λι­νό ρα­διό­φω­νο α­νέ­φε­ρε ό­τι το Ισ­ρα­ήλ εί­χε βο­η­θή­σει την Ον­δού­ρα να α­πο­κτή­σει την ι­σχυ­ρό­τε­ρη α­ε­ρο­πο­ρι­κή δύ­να­μη στην Κε­ντρι­κή Α­με­ρι­κή και ση­μεί­ω­σε ό­τι “το τα­ξί­δι του Σα­ρόν προ­κά­λε­σε ε­ρω­τή­μα­τα για το ε­άν το Ισ­ρα­ήλ δρα στην Ον­δού­ρα ως πλη­ρε­ξού­σιος των Η.Π.Α”. “Ε­πί­σης α­να­φέρ­θη­κε ό­τι Ισ­ρα­η­λι­νοί σύμ­βου­λοι πή­ραν μέ­ρος στην εκ­παί­δευ­ση των πι­λό­των της Ον­δού­ρας.”2(…) Μια κυ­βερ­νη­τι­κή υ­πη­ρε­σί­α της Ον­δού­ρας δή­λω­σε ό­τι η ε­πί­σκε­ψη του Σα­ρόν στην Ον­δού­ρα υ­πήρ­ξε πιο α­πο­δο­τι­κή α­πό την α­ντί­στοι­χη που πραγ­μα­το­ποί­η­σε ο Ρέ­ι­γκαν λί­γο και­ρό πριν, α­φού ο Σα­ρόν “μας πού­λη­σε ό­πλα” ε­νώ “ο Ρέ­ι­γκαν αρ­κέ­στη­κε σε κοι­νο­το­πί­ες, ε­ξη­γώ­ντας ό­τι το Κο­γκρέ­σο του α­πα­γό­ρευ­σε να πρά­ξει πε­ρισ­σό­τε­ρα”.

Οι υ­πη­ρε­σί­ες που προ­σέ­φε­ρε το Ισ­ρα­ήλ στην Κε­ντρι­κή Α­με­ρι­κή ή­ταν υ­πο­λο­γί­σι­μες, α­φού συ­μπε­ρι­λάμ­βα­ναν τη Νι­κα­ρά­γουα (υ­πό το κα­θε­στώς του Σο­μό­ζα), τη Γουα­τε­μά­λα, το Ελ Σαλ­βα­δόρ, την Ον­δού­ρα και πρό­σφα­τα την Κό­στα Ρί­κα, ό­ταν με την ά­νο­δο του Luis Alberto Monge στην ε­ξου­σί­α άρ­χι­σε να κι­νεί­ται στην ί­δια κα­τεύ­θυν­ση μ’ αυ­τήν της α­με­ρι­κα­νι­κής πο­λι­τι­κής στην πε­ριο­χή. Η συ­νει­σφο­ρά του Ισ­ρα­ήλ στις στρα­τιω­τι­κές δυ­νά­μεις της Γουα­τε­μά­λας και της Ον­δού­ρας υ­πήρ­ξε ση­μα­ντι­κή: Ε­πει­δή τα κα­θε­στώ­τα αυ­τά α­νήλ­θαν στην ε­ξου­σί­α μέ­σω της πα­ρέμ­βα­σης των Η.Π.Α, α­ντι­με­τώ­πι­ζαν δυ­σκο­λί­ες στην α­πό­κρου­ση του α­ντάρ­τι­κου, ε­νώ ταυ­τό­χρο­να, οι πε­ριο­ρι­σμοί που έ­θε­τε το Κο­γκρέ­σο στην ά­με­ση στρα­τιω­τι­κή βο­ή­θεια α­πό τις Η.Π.Α, ε­ξαι­τί­ας των πα­ρα­βιά­σε­ων στα αν­θρώ­πι­να δι­καιώ­μα­τα, κα­θι­στού­σαν δύ­σκο­λη την ά­με­ση στρα­τιω­τι­κή στή­ρι­ξη αυ­τών των α­νοι­κτά δο­λο­φο­νι­κών κα­θε­στώ­των. Στην πε­ρί­πτω­ση της Ον­δού­ρας, οι φα­νε­ρές προ­σπά­θειες του Ρέ­ι­γκαν να υ­πο­θάλ­ψει την α­να­τα­ρα­χή υ­πο­στη­ρί­ζο­ντας τις ε­πι­δρο­μές της Ε­θνι­κής Φρου­ράς του Σο­μό­ζα, στη Νι­κα­ρά­γουα, ό­που βα­σά­νι­ζαν και κα­τέ­στρε­φαν με τις με­θό­δους που τους εκ­παί­δευ­σαν οι Η.Π.Α, δυ­σχέ­ραι­νε πε­ρισ­σό­τε­ρο την κα­τά­στα­ση3. 

Οι υ­πη­ρε­σί­ες του Ισ­ρα­ήλ ε­πε­κτά­θη­καν, ε­κτός α­πό τη Μέ­ση Α­να­το­λή, την Α­φρι­κή, τη Λα­τι­νι­κή Α­με­ρι­κή, και στην Α­σί­α. Σε μια πε­ρί­πτω­ση, το Ισ­ρα­ήλ προ­μή­θευ­σε με α­με­ρι­κα­νι­κά α­ε­ρο­πλά­να την Ιν­δο­νη­σί­α, ό­ταν τα ό­πλα της χώ­ρας εί­χαν ε­ξα­ντλη­θεί στη γε­νο­κτο­νί­α των κα­τοί­κων του Τι­μόρ, ε­νώ η Υ­πη­ρε­σί­α των Αν­θρω­πί­νων Δι­καιω­μά­των, ε­νώ φρό­ντι­ζε να προ­μη­θεύ­σει με κά­θε μέ­σο τον ο­πλι­σμό για τη διεκ­πε­ραί­ω­ση της α­πο­στο­λής, ανησυχούσε μή­πως ο τύ­πος ε­γκα­τα­λεί­ψει το ρό­λο του συ­νερ­γού σ’ αυ­τή τη σφα­γή4.