Αρχική » Ο Φαμπρ, η Benneton και η «άσεμνη» πρόκληση του καπιταλισμού!

Ο Φαμπρ, η Benneton και η «άσεμνη» πρόκληση του καπιταλισμού!

από Άρδην - Ρήξη

του Δημήτρη Ναπ. Γιαννάτου, από το Άρδην τ. 104, Μάρτιος-Μάιος 2016

Το φαιδρό στην υπόθεση του Φάμπρ και των ποικίλων υπερασπιστών του, είναι ότι τον θεωρούν «πρωτοποριακό καλλιτέχνη», ενάντια στο κατεστημένο, πολέμιο της «συντηρητικής» κοινωνίας, «εκσυγχρονιστή» κάτι καθυστερημένων Βαλκάνιων και άλλα ηχηρά παρόμοια.

Στην πραγματικότητα, η «ανατρεπτική» τέχνη του, δεν είναι τίποτε άλλο από την θεαματική υλοποίηση του πνεύματος του καπιταλισμού, μετά από τις μεγάλες προκλήσεις του 1968. Το κίνημα ριζοσπαστισμού του 1960, εν πολλοίς νεορομαντικό μέσα στις αντιφάσεις του, ηττήθηκε έπειτα από μια μεγάλη αντεπανάσταση, η οποία κατέστειλε το αντιστασιακό πνεύμα, αλλά ενσωμάτωσε στον εμπορευματικό μετανεωτερικό κόσμο, πολλές πτυχές και αιτήματά του. Οι σχετικά περισσότερο ανώδυνες πλευρές του αποτυπώθηκαν σε νέους θεσμούς και συμπεριφορές στο εσωτερικό των κοινωνιών και του πλανήτη.

Ο ριζοσπαστικός μοντερνισμός του ΄68, υλοποιήθηκε από τον κεφαλαιοκρατικό-θεαματικό κόσμο, ως αυτοσκοπός της κωλοπαιδίστικης αντίδρασης, ενάντια σε οποιαδήποτε ηθική, παράδοση και κληρονομιά πνεύματος, ιστορίας και δεσμού. Η πρόκληση και η αμφισβήτηση, ενσωματώθηκε ως ειδωλολατρική λατρεία της «καινοτομίας» και της πρόκλησης της διαφήμισης και του μάρκετινγκ.
Η τέχνη του Φάμπρ στο φαντασιακό της πνεύμα, συναντά τις «διαφημίσεις επικοινωνίας» της Benneton, όπου διαμέσου της πρόκλησης οι πλανητικοί μικρο-μεσοαστοί της, φόραγαν νέα μοντέλα ρούχων αλλά και ρόλων «αμφισβήτησης» και «ευαισθησίας». Το «έντεχνο» ανάλογο των προκλητικών διαφημίσεων και της απάνθρωπης εκμετάλλευσης του ανθρώπινου πόνου, όπως οι διαφημίσεις της ιταλικής εταιρείας με τον ασθενή του AIDS, τις πολυεθνικές ευαισθησίες, το νεογέννητο μωρό, κ.α, συναντά τα παλλόμενα φλαμανδικά πέη του Φάμπρ. Η εμπορευματική «ευαισθησία» της Benneton και το «επαναστατικό» πνεύμα του καπιταλισμού, εκφράζεται στο μεταμοντέρνο και παγκοσμιοποιημένο ρετάλι του Βέλγου, ενός «διανοούμενου» ιδανικού για τον θρυμματισμένο, ναρκισσιστικό, κόσμο μας.

Ο πολιτισμός του φιλελέ κεφαλαίου, μπορεί να έχει «πολυπολιτισμική κουλτούρα» και ροκ διάθεση,  για να μπορεί να έχει μόνο μια κουλτούρα, κοινωνικές ευαισθησίες για τους φτωχούς, τους αρρώστους, τους δυστυχισμένους περιπλανώμενους ετούτου του κόσμου, τους ανέργους, τις πόρνες και τους κάθε απόκληρους. Πάντα, βέβαια, από μια θέση και έναν παραγωγικό σχηματισμό που αναπαράγει όλα τα παραπάνω. Είναι κοσμικός γόης, ακομπλεξάριστος ηδονοβλεψίας –και εντέλει συντηρητικός– όπως ο Φάμπρ, αλλά κόπτεται με «ανθρωπιστικές» καμπάνιες στην Αφρική και εσχάτως στο… Αιγαίο! Διαθέτει παράλληλα, τον πρωτογονισμό του αποικιοκρατικού έθνους, που ορίζεται τόσο από την πνευματική κατάκτηση της ντόπιας διανόησης, μεσοαστών-αστών και αλίμονο εσχάτως και της εργατικής τάξης, όσο και από την υποτίμηση του ντόπιου πολιτισμού, τον οποίον θέλει να «εκπολιτίσει» με μεταμοντέρνα φοκλορικά πρότυπα και προκλητικές φόρμες, κάθε άλλο βέβαια από ριζοσπαστικές ως προς την αλλαγή της ουσίας των εθνικών και κοινωνικών ανισοτήτων.

Benneton και Φαμπρ, είναι οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος– ας τελειώνουν οι ευαίσθητες και ναρκισσιστικές αυταπάτες. Η μια τροφοδοτεί την άλλη και οι δυο μαζί την πιο απάνθρωπη τέχνη, όπως στην περίπτωση του Guillermo Vargas Habacuc (2007), του αποτυχημένου «καλλιτέχνη», ο οποίος αποφάσισε να τραβήξει τα φώτα της δημοσιότητας με αηδιαστικό τρόπο, δένοντας στον τοίχο μιας Γκαλερί «τέχνης», ένα αδέσποτο σκυλάκι που πέθαινε αργά από την πείνα και τη δίψα. Η κατάρρευση κάθε έννοιας συλλογικότητας και ευθύνης, καταδείχθηκε εδώ και στο χώρο της τέχνης, αφού κανείς από τους επισκέπτες της γκαλερί δεν αντέδρασε, ενώ αντίθετα στην Biennale Κεντρικής Αμερικής, αποφασίσανε ότι ο Guillermo ήταν πρωτοπόρος καλλιτέχνης και του ζήτησαν να επαναλάβει την κτηνωδία του επισήμως στη Biennale του 2008.

Άσεμνη τέχνη
δεν υπάρχει,
υπάρχει, όμως,  
τέχνη απάνθρωπη.

ΣΧΕΤΙΚΑ

ΑΦΗΣΤΕ ΕΝΑ ΣΧΟΛΙΟ