από το Άρδην τ. 23, Ιανουάριος-Φεβρουάριος 2000
Πρόσφατα βρέθηκα στο Λονδίνο, στο Βρετανικό Μουσείο. Είδα βέβαια, ό πως “έπρεπε”, τα Ελγίνεια μαζί με δεκάδες ή εκατοντάδες άλλους Έλληνες, τις δύο μέρες που επισκέφτηκα το Μουσείο. Ωστόσο θα πρέπει να θυμίσουμε/να θυμηθούμε πως σε αυτό το Μουσείο δεν βρίσκονται μόνο οι θησαυροί της ελληνικής και ελληνιστικής τέχνης (τα Ελγίνεια από τον Παρθενώνα, η ζωφόρος του Ιερού του Επικούρειου Απόλλωνα, στις Βάσσες, το μνημείο των Νηρηίδων της Ξάνθου, το Μαυσωλείο της Αλικαρνασσού, τα Κυπριακά αγάλματα και τα αναρίθμητα αγγεια ανάμεσά τους και το πρώτο υπογεγραμμένο ζωγραφικό έργο στον κόσμο, ο δίνος του Σοφίλου, από το 580 π. Χ).
Όχι, οι Εγγλέζοι “φιλότεχνοι” δεν λεηλάτησαν μόνο τον ελληνικό κόσμο αλλά και όλο το χώρο του “κυνηγιού” που αποτελούσε ο αποικιακός και ημιαποικιακός χώρος. Όλες σχεδόν οι παραστάσεις των ανακτόρων της Νινευή, καταπληκτικής τέχνης, “φυλάσσονται” από τους Εγγλέζους φιλοτέχνους μακριά από τον βάρβαρο Σαντάμ Χουσέίν. Και το ίδιο συμβαίνει με τις αιγυπτιακές στήλες και τις μούμιες, με τις πολυνησιακές βάρκες, την επίχρυση θεά Τάρα από τη Σρι Λάν-κα και τον γαλάζιο όφη με τις δύο κεφαλές των Αζτέκων και την πολύχρωμη ασπίδα από τη Νέα Γουϊνέα. Αν κάποιος θα ήθελε να καταγράψει την ιστορία του δυτικού ιμπεριαλισμού και πιο συγκεκριμένα του Αγγλικού, θα έπρεπε να έλθει εδώ. Εδώ θα κατανοήσει όχι μόνον την διαδικασία της επέκτασης του δυτικού κόσμου από τον 12° αιώνα έως τον 20°, αλλά και την θέση της κάθε μιας χώρας στην παγκόσμια αλυσίδα και πόσο παλαιότερα ή πρόσφατα απέσεισε τον αποικιακό ζυγό. Τι καταπληκτικότερος ιστορικός άτλαντας των τελευταίων αιώνων από το Βρετανικό Μουσείο (ή το Λούβρο)!
Κατά συνέπεια η κινητοποίηση για την επιστροφή των Ελγινείων δεν πρέπει και δεν μπορεί να μείνει περιορισμένη στις διμερείς ελληνοβρετανικές σχέσεις, αλλά θα πρέπει να περιλάβει το μεγαλύτερο μέρος των λεηλατημένων λαών και πολιτισμών. Μόνο μια κινητοποίηση που θα ενέτασσε την πλειοψηφία των μελών του ΟΗΕ σε ένα κίνημα διεκδίκησης των mo βασικών πολιτιστικώντους μνημείων, που έχουν κλαπεί από τους δυτικούς “φιλοτέχνους”, όχι μόνο θα ήταν πιο αποτελεσματική αλλά και θα σηματοδοτούσε όντως την εξάντληση και την υπέρβαση της εποχής του ιμπεριαλισμού.
Ο ιμπεριαλισμός θα λάβει τέλος μόνο όταν οι λεηλατημένοι θησαυροί της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς επιστρέψουν στον τόπο τους.
Και βέβαια οι διεκδικήσεις μας δεν μπορούν να περιοριστούν στις Καρυάτιδες, τις μετόπες, και τις ζωφόρους του Παρθενώνα, | αλλά θα πρέπει να περιλάβουν την καταπληκτική ζωφόρο του επικούρειου Απόλλωνα και ορισμένα από τα αγγεία και τα αγάλματα, καθώς επίσης και τα δημιουργήματα της Κύπρου. Και δεδομένου ότι βρισκόμαστε σε περίοδο ελληνο-τουρκι-κής φιλίας (sic!), οι Νηρηίδες και η ζωφόρος της Ξάνθου, τα αγάλματα του Μαυσωλείου της Αλικαρνασσού ας επιστρέψουν στη Μικρά Ασία επιτέλους!
Γ.Π.
