Ανασχηματισμός ή αναδίπλωση;

1,K

του Τ.Α.

Ο περίφημος ανασχηματισμός που ‘ψηνόταν’ ήδη από τον Αύγουστο, τελικά πραγματοποιήθηκε με την έναρξη της νέας χρονιάς. Η ανακοίνωσή του, συνοδεύτηκε ωστόσο από ένα μούδιασμα, γιατί η σύνθεσή του δεν απηχεί σε αυτό που συνήθως πρεσβεύει ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Παραείναι κομματοκεντρικός, κόβει απότομα την διεύρυνση σε ευρύτερα ακροατήρια, δείχνει άλλο προφίλ από εκείνο που χαρακτήρισε την πολιτική συνταγή της επικράτησης του Ιουλίου 2019. Μπορεί όντως να είναι εκλογικός ο ανασχηματισμός, αλλά σε ποια διάταξη είναι εκλογικός, αμυντική ή επιθετική; 

Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, η ουσία διέφυγε μέχρι τα τώρα από τη συζήτηση. Το πρόβλημα δεν είναι κάποια φαντασιακή ‘ακροδεξιά στροφή’ όπως ψελλίζουν από την αξιωματική αντιπολίτευση: Έχουν ήδη περάσει σαράντα χρόνια από τότε που ο Μάκης Βορίδης κράδαινε το περίφημο πια τσεκούρι στις οδομαχίες ομάδων της άκρας δεξιάς, με τον αριστερισμό και τους αντιεξουσιαστές στα μέσα της δεκαετίας του 1980. Και ούτως ή άλλως ο ‘κένταυρος’ Πάνος Καμμένος έχει ήδη συγκυβερνήσει με τον Παύλο Πολάκη των ΚΝΑΤ, κι ας θεωρούνταν εχθροί θανάσιμοι εκείνες τις δεκαετίες.

Αυτά όλα όμως είναι για εσωτερική κατανάλωση ενός μικρού μάλιστα, πολιτικού «χωριού» που ενώ ο πλανήτης συγκλονίζεται συθέμελα και έρχονται τα πάνω κάτω, εκείνο παραμένει στοχοπροσηλωμένο στις εκλογές για το «σωματείο» επιδιδόμενο στους τελετουργικούς παραταξιακούς σκυλοκαβγάδες.

Κόντρα σε αυτό το αποπνικτικό κλίμα, υπάρχει και η οπτική από τα έξω, που είναι σφαιρικότερη και αληθέστερη. Βλέπουμε, λοιπόν, ένα ολόκληρο πολιτικό σύστημα να λυγίζει μπροστά στα μεγάλα διλήμματα και προκλήσεις που αντιμετωπίζει η χώρα –η οικονομική ανασυγκρότηση μετά την κρίση της πανδημίας που προϋποθέτει άρση του παρασιτικού μοντέλου, αναγκαιότητα στρατηγικής συμμαχίας με την Γαλλία προς δυσαρέσκεια των ΗΠΑ, διαχείριση ενός πρωτοφανούς εύρους συμμαχιών από την Ινδία μέχρι την Αίγυπτο, εξοπλισμός και αναδιοργάνωση της άμυνας, μεταναστευτικό αδιέξοδο– το πολιτικό σύστημα σαστίζει, αναδιπλώνεται και επιστρέφει στο μόνο πράγμα που ξέρει να κάνει καλά: Εκλογές.

Σενάριο καταστροφικό, αν αναλογιστεί κανείς τις απαιτήσεις τις περιόδου που ξανοίγεται μπροστά μας: Μπορεί η χώρα να προετοιμαστεί επαρκώς για το ευρωπαϊκό πρόγραμμα ανασυγκρότησης μέσα σε προεκλογικό κλίμα; Ποια εξοπλιστική συμφωνία μπορεί να καρποφορήσει ενώπιον του ρίσκου που συνεπάγεται μια εκλογική αναμέτρηση; Πως θα εμπεδωθούν οι νέες συμμαχίες, ενώ υπάρχει το ενδεχόμενο μιας κυβερνητικής εναλλαγής και η πιθανότητα να αναδιπλωθεί η χώρα από αυτές; Εν τέλει, πως κοινωνία αλλά και εταίροι θα μπορέσουν να εμπιστευθούν ένα πολιτικό σύστημα που καταφεύγει τόσο συχνά στην εκλογική διαδικασία; Μήπως αυτό είναι δείκτης της υπέρτατης αδυναμίας του να διαχειριστεί την κατάσταση, οπότε σπεύδει διαρκώς στο να ανακατεύει άτσαλα την τράπουλα των πολιτικών συσχετισμών «και έχει ο θεός»;

Υπάρχει πολύ σοβαρός ο κίνδυνος πλέον, να φάμε το μισό 2021 σε μια ατέρμονη εκλογική διαδικασία. Που επειδή παρεμβάλλεται και η απλή αναλογική, ενδεχομένως να απαιτήσει και δεύτερη προσφυγή στις κάλπες ώστε να διαμορφωθεί ‘καθαρό’ αποτέλεσμα.

Οι μεγαλόσχημοι συμβουλάτορες του Μαξίμου εισηγούνται στον πρωθυπουργό το σενάριο μιας αναμέτρησης διεκπεραιωτικού χαρακτήρα. Σύμφωνα με τα δεδομένα, λένε, το δημοσκοπικό προβάδισμα του πρωθυπουργού και του κόμματός του έναντι της αξιωματικής αντιπολίτευσης έχει στρατηγικό χαρακτήρα, οπότε μια εύκολη δεύτερη νίκη μέσα σε δύο χρόνια θα γονατίσει τελεσίδικα τον ΣΥΡΙΖΑ. «Γίνε κι εσύ Αλέξης» λένε στον πρωθυπουργό, έχοντας στο μυαλό τους ότι η δεύτερη προσφυγή στις κάλπες με πρωτοβουλία της τότε κυβέρνησης τον Σεπτέμβριο του 2015 ‘καθάρισε’ το πολιτικό τοπίο για τον Τσίπρα κι αν δεν υπήρχε το φιάσκο της συμφωνίας των Πρεσπών θα έφτανε μέχρι την εξάντληση της τετραετίας.

Αυτά ωστόσο, είναι παραισθήσεις που δημιουργούνται μέσα στην ‘γυάλα’ των υψηλών γραφείων της εξουσίας. Που παραμένει γυάλα παρ’ όλες τις υπερεξελιγμένες τεχνικές ιχνηλάτησης της κοινής γνώμης, ενώ, το πραγματικό πολιτικό τοπίο διαμορφώνεται διαφορετικά:

Πρώτον, η απλή αναλογική προϋποθέτει αρκετά ενισχυμένο ποσοστό ώστε να κυβερνήσει καθαρά το πρώτο κόμμα, πρόκληση που θα απαιτούσε μια στρατηγική εκ μέρους της παρούσας κυβέρνησης όχι κομματοκεντρική αλλά πολιτικών υπερβάσεων και εξασφάλισης πλατύτερων ακροατηρίων. Το αντίθετο, δηλαδή, από εκείνο που έγινε σε αυτόν τον ανασχηματισμό.

Δεύτερον, υπάρχει η προοπτική αντισυσπείρωσης της αντιπολίτευσης σε πόλο ‘προοδευτικής διακυβέρνησης’, ένα σενάριο που θα καλοέβλεπε τόσο ο γερμανικός παράγοντας, όσο και η Πρεσβεία –μια είναι η πρεσβεία– αν είναι να πάψει η Ελλάδα τους πειραματισμούς μιας αυτοδύναμης εξωτερικής πολιτικής που κάνει στην Ανατολική Μεσόγειο, με τους Γάλλους τους Αιγύπτιοuς κ.λπ.

Τρίτον, υπάρχει επίσης η προοπτική εκλογικής διαρροής κομματιών της αμιγώς δεξιάς εκλογικής βάσης του κυβερνώντος κόμματος, σε εκ δεξιών της ΝΔ σχηματισμούς. Που εκμεταλλεύονται την αγωνία της κοινωνίας μέσα στην περιδίνηση της πανδημίας, και παίζουν το χαρτί των διάφορων «αρνητών» των μέτρων και των μέσων για την αντιμετώπισή της. Σε κατευθύνσεις που θα ενισχύσουν την ‘ανταρσία’ των δεξιών εκλογικών ακροατηρίων κινείται εσχάτως και η Εκκλησία, με την απόφασή της να συγκρουστεί με τα κυβερνητικά μέτρα ενόψει των Θεοφανίων.

Κανείς από αυτούς τους παράγοντες δεν είναι ικανός να ψαλιδίσει από μόνος του το προβάδισμα του κυβερνώντος κόμματος, η συνεπίδρασή τους ωστόσο μπορεί να το ψαλιδίσει αποφασιστικά έτσι ώστε να τεθεί η χώρα σε μια παρατεταμένη εκλογική περιπέτεια.

Εξηγήσαμε προηγουμένως, γιατί αυτή ισοδυναμεί με εθνική αυτοκτονία. Σταθερή πολιτική, σταθερή κυβέρνηση, πολιτική ατζέντα ξεκάθαρη στα προαναφερόμενα σημεία αιχμής. Αυτά έχει ανάγκη η χώρα. Αν είναι όμως έτσι, γιατί υπάρχουν ενδείξεις ότι πισωγυρίζουμε σε μια περίοδο πολιτικών αναταράξεων; Το παραέκανε η κυβέρνηση με τις αυτοδύναμες επιλογές της στην εξωτερική πολιτική, και έπεσε κατσάδα από τα ευρωατλαντικά κέντρα εξουσίας; Κλονίστηκε ο πρωθυπουργός γιατί οι εσωτερικές αντιφάσεις της ΝΔ, της κυβέρνησης, του πολιτικού παιχνιδιού, η διάταξη των οικονομικών συμφερόντων «τον τραβάνε από το μανίκι»; Τον ξεπερνάνε μήπως και αυτόν, έναν πολιτικό που νόμιζε ότι η υπέρβαση της διαίρεσης αριστερά-δεξιά συντελείται μέσω ενός σοβαρού εθνομηδενισμού με γραβάτα, οι προκλήσεις της συγκυρίας; Ή μήπως η έξοδος από την περιδίνηση της πανδημίας είναι πολύ πιο δύσκολη απ’ ό,τι δηλώνουν οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι, δοθέντων των μεταλλάξεων, των δυσκολιών στην οργάνωση του εμβολιασμού, των προβλημάτων οργάνωσης και συντονισμού της κρατικής πολιτικής; Μπορεί να ισχύουν όλα αυτά, ταυτοχρόνως.

Ένα είναι βέβαιο, πάντως. Απ’ ό,τι φαίνεται το 2021 δεν θα πλήξουμε.