Αρχική » Τα προβλήματα του αριστερού «λαϊκισμού» στη Δύση

Τα προβλήματα του αριστερού «λαϊκισμού» στη Δύση

από Θεόδωρος Ντρίνιας

Του Θεόδωρου Ντρίνια

Το πιο κάτω κείμενο είναι απόσπασμα από ένα εκτεταμένο κείμενο του Θόδωρου Ντρίνια, με τίτλο «Παγκοσμιοποιητική διαδικασία: Τέλος, υποχώρηση ή μεσοβασιλεία; (μέρος β΄)», το οποίο δημοσιεύεται στο τρίτο τεύχος του περιοδικού ResPublica (http://www.respublica.gr/2020/12/post/resissue3/) που μόλις κυκλοφόρησε.

[…]Η ισχυροποίηση των «λαϊκιστικών» κινημάτων αποτελεί μεγάλη πρόκληση για το δυτικό πολιτικό σύστημα, διότι το απειλεί με την άρση της νομιμοποίησής του και συνεπώς, με υπαρξιακή διακινδύνευση. Η αντίδραση σε αυτή τη διαταραχή είναι όρος επιβίωσης για το σύστημα και ήδη εκδηλώνεται. Νέοι πολιτικοί σχηματισμοί (δεξιών ή αριστερών αποκλίσεων) ξεπηδάνε μέσα από τα «λαϊκιστικά» κινήματα και συμμετέχουν στις εκλογές, ακόμα και σε κυβερνητικούς συνασπισμούς. Παραδοσιακά μικρά κόμματα ενσωματώνουν μέρος των νέων αιτημάτων και μεγεθύνονται, διεκδικώντας τη διακυβέρνηση της χώρας, ενώ παραδοσιακά κόμματα κυβερνησιμότητας τροποποιούν κατ’ αναλογία την ατζέντα τους για να διατηρήσουν την εκλογική τους ισχύ.

[…]

Πολύ γενικά θα λέγαμε ότι ο λεγόμενος «δεξιός λαϊκισμός» μάχεται κυρίως κατά της πολιτικής και πολιτισμικής διάστασης των αποεθνικοποιητικών διαδικασιών που πυροδότησε η παγκοσμιοποίηση˙ ο «αριστερός λαϊκισμός» μάχεται για τη διατήρηση του εθνικού κράτους πρόνοιας και την επιβίωση των ντόπιων τομέων της παραγωγής και της οικονομίας. Παρ’ όλα αυτά, είναι εμπειρικά φανερό ότι τον τόνο στην πολιτική αμφισβήτηση της παγκοσμιοποιητικής διαδικασίας στη Δύση, τον δίνει ο «δεξιός λαϊκισμός» ενώ μια αριστερή λογική συναντάει μεγάλες, ενδογενείς, δυσκολίες στο να εκφράσει τους χαμένους της παγκοσμιοποίησης με διάρκεια και συνέπεια. Αυτό οφείλεται:

– στην εκτεταμένη αποβιομηχάνιση που στερεί την αριστερή κινητοποίηση από την οργανωμένη εργατική τάξη με την οποία είχε προνομιακές σχέσεις εκπροσώπησης

– στη μειοψηφική έκφραση ενός «συντηρητικού» (με την έννοια της διατήρησης σχέσεων και συσχετισμών προς όφελος των ασθενέστερων) αριστερού λόγου και στην ηγεμονία ενός αριστερού κοσμοπολιτισμού που επικεντρώνεται στην υπερεθνική συνεργασία, την «παγκόσμια δικαιοσύνη», τον πολυπολιτισμό και τα δικαιώματα των μειονοτήτων και των μεταναστών

– στην, συσχετιζόμενη με τα δύο προηγούμενα, αλλαγή της κοινωνικής/ταξικής βάσης των αριστερών οργανώσεων, οι οποίες συσπειρώνουν πλέον κυρίως μέλη του ευνοημένου από την παγκοσμιοποίηση τμήματος των μεσαίων και ανώτερων στρωμάτων

– στη μετατόπιση των «χαμένων» της παγκοσμιοποίησης από λογικές πρόνοιας σε λογικές αναγνώρισης και σεβασμού

– και τέλος, στην εγγενή αδυναμία της Νέας Αριστεράς και των κινημάτων της να κατανοήσουν και να αποδεχτούν τη βαρύνουσα σημασία της μετανάστευσης στην οικονομική και κοινωνική υποβάθμιση των γηγενών λαϊκών στρωμάτων.

Παρ’ όλο που τα πρώτα μαζικά αντιπαγκοσμιοποιητικά κινήματα στα τέλη του ’90 και αρχές του ’00, είχαν «αριστερή» κατεύθυνση, οι ίδιοι οι αριστεροί τρόμαξαν όταν συνειδητοποίησαν ότι έπρεπε να επανεδαφικοποιήσουν την πολιτική τους και υποχώρησαν, υιοθετώντας το πολιτικά έωλο σχήμα της ταυτόχρονης εναντίωσης στη «φιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση» και του αγώνα για μια «άλλη παγκοσμιοποίηση». Με οδύνη διαπιστώνουν πια ότι δεν υπάρχει ένας μονοδιάστατος αγώνας εναντίον της φιλελεύθερης (βλέπε οικονομικής) παγκοσμιοποίησης χωρίς να συμπαρασύρει με μαθηματική βεβαιότητα την πολιτική και την κοινωνικοπολιτισμική παγκοσμιοποίηση, καθώς οι τρεις διαστάσεις της παγκοσμιοποίησης αλληλοσυνδέονται, αλληλοεξαρτώνται και αλληλοτροφοδοτούνται. Τηρουμένων των αναλογιών, έπαθαν ότι οι συντηρητικοί τη δεκαετία του ’80, όταν μπροστά στην επιθυμία να γλιτώσουν από το σοσιαλισμό και τη σοσιαλμανία στήριξαν το νεοφιλελευθερισμό, προσδοκώντας ότι, πέραν των οικονομικών αλλαγών, οι εθνικές και παραδοσιακές κοινωνικές αξίες θα έμεναν ανεπηρέαστες. Και φυσικά ο φιλελευθερισμός σάρωσε πολύ γρήγορα και αυτούς και τις αξίες τους. Α λα καρτ επιλογές κομματιών τους δεν υπάρχουν στα σύνθετα φαινόμενα, το πακέτο παραδίδεται ολόκληρο στον παραλήπτη.

[…]

ΣΧΕΤΙΚΑ

ΑΦΗΣΤΕ ΕΝΑ ΣΧΟΛΙΟ