από το Άρδην, τ. 36, Μάιος-Ιούνιος 2002
ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΚΑΡΠΕΛΟΣ
Ιστορική μνήμη και ελληνικότητα στα κόμικς
Εκδόσεις Κριτική Το βιβλίο αυτό εστιάζει στον τρόπο με τον οποίο τα κόμικς προσλαμβάνουν, αποδίδουν και ερμηνεύουν το παρελθόν, διαμορφώνοντας μια πρόταση για την ελληνικότητα.
Κεντρικό σημείο αναφοράς είναι τα «Κλασσικά Εικονογραφημένα» που περιέλαβαν μια σειρά τευχών με ελληνικό περιεχόμενο, από την αρχαιότητα και το Βυζάντιο ως την Επανάσταση του ’21 και την Κρητική Επανάσταση, με κείμενα και εικονογράφηση σημαντικών Ελλήνων δημιουργών.
Τα 83 τεύχη της σειράς αποτελούν ένα πανόραμα του «ελληνισμού» και της «ελληνικότητας», μία μείζονα αναδιαπραγμάτευση του ιστορικού μας παρελθόντος, δίνοντας έτσι μια άλλη διάσταση σε ιστορικά πρόσωπα και γεγονότα. ίί Η μελέτη Ιστορική μνήμη και ελληνικότητα στα κόμικς αποτελείται από τρία μέρη; το πρώτο είναι αφιερωμένο στην προσπάθεια συγκρότησης ενός θεωρητικού και μεθοδολογικού πλαισίου, το δεύτερο μετατοπίζει το ενδιαφέρον από τη θεωρία στα ίδια τα κόμικς ως τρισδιάστατο υλικό αντικείμενο και επιχειρεί να προσδιορίσει τα όρια του, και το τρίτο μέρος στρέφεται στο εσωτερικό του κόμικ ως έργου, όπου εξετάζονται η σχέση λόγου-γραφής-εικόνας, τα δάνεια στο εικαστικό και ρητορικό επίπεδο, η διάκριση ανάμεσα σε εχθρικούς και φιλικούς χώρους κ.ά. Επιπλέον, συνοδεύεται από επίμετρο, στο οποίο επιχειρείται συνοπτική παρουσίαση του τρόπου με τον οποίο τα νεότερα κόμικς διαχειρίζονται το παρελθόν.
Με ένα εννοιολογικό και μεθοδολογικό οπλοστάσιο ποικίλων προελεύσεων, το βιβλίο περιγράφει την εικόνα του παρελθόντος όπως αναδύεται από τα κόμικς, τις αξιολογήσεις για το παρελθόν και τις διάφορες στιγμές του (την αρχαιότητα, το Βυζάντιο, τον αγώνα του 1821), και τις επιπτώσεις τους στην εικόνα που έχουμε για το παρόν και το μέλλον.
Ο Γιάννης Σκαρπέλος είναι κοινωνιολόγος και διδάσκει “Εικόνα, Επικοινωνία και Πολιτισμό” στο Τμήμα Επικοινωνίας και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης του Παντείου Πανεπιστημίου.
