του Σ. Παύλου, από το Άρδην τ. 47, Ιούνιος 2004
Αγαπητέ κ. Φυντανίδη ΔΙΑΒΑΖΩ ΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ καθημερινώς, από την πρώτη μέρα της έκδοσης της το 1975 -φοιτητής τότε στην Αθήνα- και με αφορμή την επιστολή αυτή θα μπορούσα να αναφέρω και κάτι ευχάριστο / ευτράπελο για τα συμβάντα και τα γεγονότα που δημιούργησε η εφημερίδα σας στην ιστορική διαδρομή της: η φοιτητική παρέα μας καθότανε συνήθως κατά τις έντεκα το πρωί σε καφετέρια της οδού Ιπποκράτους, δίπλα από τη Γραμματεία της Φιλοσοφικής. Όταν περνούσε ο εφημεριδοπώλης -τότε υπήρχαν ακόμη οι συμπαθέστατοι πλανόδιοι εφημεριδοπώλες- αγοράζαμε όλοι όσοι ήμασταν στο τραπέζι από μια Ελευθεροτυπία και αφού ρίχναμε την πρώτη ματιά στο πρωτοσέλιδο γυρίζαμε την ίδια στιγμή όλοι στη σελίδα με το σταυρόλεξο κι αρχίζαμε τη λύση. Αυτός που το έλυνε πρώτος δεν πλήρωνε το λογαριασμό. Χρεωστώ ευγνωμοσύνη στην Ελευθεροτυπία γιατί με “κέρασε” πολλούς φραπέδες κατά τη διάρκεια των φοιτητικών μου χρόνων.
Στο προκείμενο τώρα. Χάρηκα την παρέμβασή σας που καταγράφει η σημερινή Ελευθεροτυπία (Τετάρτη 17 Μαρτίου 2004, σ. 20). “Τα ατομικά δικαιώματα δεν τίθενται ποτέ σε δημοψηφίσματα”, τονίσατε από το ραδιοφωνικό σταθμό του “Φλας”, για το θέμα της αναγραφής του θρησκεύματος στις ταυτότητες. Στο ίδιο όμως φύλλο της εφημερίδας σας, ο Μακάριος Δρουσιώτης, μόνιμος πλασιέ του σχεδίου Ανάν, αναφερόμενος στις δημοσκοπήσεις που καταγράφουν ότι η συντριπτική πλειοψηφία του κυπριακού ελληνισμού απορρίπτει το σχέδιον Ανάν, καταφέρεται εναντίον εκείνων που δεν συνήργησαν στην αποδοχή του και δεν προετοίμασαν το λαό για να πει το “ναι” [Μ. Δρ., “Κύπρος, σχέδιο Ανάν και υπόγεια ρεύματα”]. Μα στο σχέδιο Ανάν καταστρατηγούνται θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα και βασικές αρχές, υπάρχουν διατάξεις και απαγορεύσεις που θυμίζουν τα μιλλέτια της τουρκοκρατίας. Σε μια εποχή που η Ευρώπη σπάζει σύνορα και προκαταλήψεις αιώνων, το σχέδιο Ανάν, 225 χρόνια μετά τη Γαλλική Επανάσταση, επιστρέφει το ρολόι της ιστορίας στη φεουδαρχική περίοδο. Μπορεί το οποιοδήποτε δημοψήφισμα του σχεδίου Ανάν να απαγορέψει στον Κε-ρυνειώτη το δικαίωμα επιστροφής στο σπίτι του; Στην Κύπρο, τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα είναι διαπραγματεύσιμα, βρίσκονται στις εκπτώσεις;
Στο ίδιο λοιπόν φύλλο της εφημερίδας σας βλέπουμε δυο διαφορετικά μέτρα και σταθμά. Το θέμα θα μπορούσε να εξηγηθεί με παραπομπές στον πλουραλισμό και στην πολυφωνία. Όμως, όσον αφορά το Κυπριακό, υπάρχει η απόλυτη επικράτεια της εμμονής, του φανατισμού και της διαστρέβλωσης που επιχειρεί μόνιμα ο συνεργάτης σας Μακάριος Δρουσιώτης. Τόσο στα δικά του σημειώματα όσο και στις απόψεις άλλων που, ως ιμάντας, προωθεί μέσω της Ελευθεροτυπίας (επιλέγονται στις συνεντεύξεις του πάντα οι εκπρόσωποι της φανατικής γραμμής υπέρ του σχεδίου Ανάν και της αποδοχής των κατοχικών δεδομένων). Η εφημερίδα σας προβάλλει γραμμή για το κυπριακό, δεν αφήνει να ακουστούν διάφορες απόψεις για να βοηθήσουν τον αναγνώστη να σχηματίσει γνώμη (οι παρεμβάσεις, κάποτε, της Κύρας Αδάμ και του Φάνου Κωνσταντινίδη, που κινούνται μέσα στα πλαίσια της δημοσιογραφικής δεοντολογίας, δεν ανατρέπουν το σκηνικό). Η επέλαση του Μακάριου Δρουσιώτη μέσω της Ελευθεροτυπίας με τα γραμμητζήδικα άρθρα του, τις φανατισμένες και προκατειλημμένες αναλύσεις του και τις εμπαθείς απόψεις του δημιουργεί την εντύπωση ότι η εφημερίδα Ελευθεροτυπία, στο θέμα του Κυπριακού, έχει μια αυστηρά μονοδιάστατη άποψη, που θυμίζει κομματικά έντυπα φιλο-σοβιετικής γραφειοκρατίας όταν και το παραμικρό ελεγχόταν.
Θα μπορούσα να αναφέρω άπειρα παραδείγματα μονομερούς παρουσίασης και θρασύτατης διαστρέβλωσης στο θέμα του Κυπριακού. Θα αρκεστώ σε δύο. Το πρώτο: Η επιλογή προσώπων και η επιλεκτική χρήση της προσωπικής ιστορίας διαφόρων παραγόντων της κυπριακής κοινωνίας. Έτσι όταν κάποιος αντιτίθεται στο σχέδιο Ανάν που προηγουμένως, πριν από τριάντα χρόνια, (μπορεί και να ήταν τότε 17 χρονών) ήταν στον αντιμακαριακό – γριβικό στρατόπεδο, ο Μακάριος Δρουσιώτης ανασύρει από τους φακέλους του την, τότε, αντιμακαριακή του τοποθέτηση ενώ ταυτόχρονα αποκρύβει τις τοποθετήσεις εναντίον του σχεδίου Ανάν που εκφράζουν άνθρωποι με αντιχουντικό παρελθόν και αγωνιστικές -αντιστασιακές περγαμηνές (ο Βάσος Λυσσαρίδης π.χ. και αμέτρητοι άλλοι) ή προβάλλει τις ανανικές τοποθετήσεις παλαιών χουντικών χωρίς να ανασύρει τους φακέλους τους και χωρίς να προχωρεί σε ταυτίσεις ότι οι παλαιοί φιλοχουντικοί υποστηρίζουν το σχέδιο Ανάν. Η κυπριακή κοινωνία έχει προχωρήσει και τα παλιά στρατόπεδα έχουν ακυρωθεί. Ειδικά για το σχέδιο Ανάν, η απόρριψη ή παραδοχή του έχει δημιουργήσει νέες συμμαχίες και νέους διαχωρισμούς και διαφοροποιήσεις που δεν έχουν σχέση με τις παλαιές αντιθέσεις της κυπριακής κοινωνίας. Η εφημερίδα Ελευθεροτυπία συνεχώς φιλοξενεί τις πιο πρωτόγονες και αμβλυνούστατες αναλύσεις του Μακάριου Δρουσιώτη που παραπλανεί τους αναγνώστες της με μια προκατ θεώρηση των πραγμάτων: ότι, λίγο ή πολύ, στο σχέδιο Ανάν αντιδρούν οι παλιοί Γριβικοί ή συντηρητικοί και συναινούν οι προοδευτικοί και οι εκσυγχρονιστές.
Το δεύτερο: Επιλεκτική είναι και η χρήση των ιστορικών περιόδων. Είναι χαρακτηριστικό το παράδειγμα των χρηματοδοτήσεων των Αμερικανών κατά τη δύσκολη περίοδο της δεκαετίας 1964 -1974, πως, σκορπώντας αφειδώς χρήματα, κατάφεραν την εξαγορά συνειδήσεων και επέβαλαν τη γραμμή τους στο Κυπριακό, προκαλώντας τη μεγαλύτερη καταστροφή στην ιστορία του νησιού. Οι Αμερικανοί σκορπούν λεφτά στην Κύπρο και μετά το 1974, εξαγοράζουν συνειδήσεις και σήμερα. Ο Μακάριος Δρουσιώτης προσκομίζει συνεχώς στοιχεία αλλά μόνο γι αυτή την περίοδο του 1964 -1974. Θα έλεγα, εν πρώτοις, ότι η συνεισφορά του είναι μεγάλη γιατί συντελεί στην ιστορική αυτογνωσία μας και μας βοηθά να καταλάβουμε καλύτερα τις εξελίξεις αυτής της περιόδου. Όμως ένας ζωντανός δημοσιογράφος, που δεν πάσχει από νεκρόφιλη εμμονή και καθήλωση και θέλει να οδηγήσει τον αναγνώστη του στην κατανόηση του παρόντος και του μέλλοντος των εξελίξεων, δεν μπορεί να περιορίζεται μόνο στο παρελθόν. Στην περίπτωση αυτή ή θα έπρεπε να μας πει ότι μετά το ’74 οι Αμερικανοί έγιναν άγγελοι στο Κυπριακό και δεν εξαγοράζουν nitf κανένα για να προωθήσουν την πολιτική τους [νέος αισώπειος μύθος για τον λύκο που έγινε αρνάκι] . Ή να μας αποκαλύψει με ποιο τρόπο εξαγοράς οι Αμερικανοί κινούνται σήμερα, ποιες εκδηλώσεις και οργανώσεις χρηματοδοτούν και ποιοι, εν έτει 2004. κινητοποιούνται με αμερικανική εξαγορά. Τίποτε από αυτά τα δυο, τίποτε για το σήμερα, αν οι Αμερικανοί σταμάτησαν ή αν συνεχίζουν. Έτσι, με την επιλεκτική αναφορά σε μια ιστορική περίοδο, με τις συνεχείς αποκαλύψεις για τις προ τριακονταετίας, και βάλε, χρηματοδοτήσεις, συγκαλύπτεται η αλήθεια του σήμερα. Τώρα το πώς κάποιος, κατηγορώντας την Αμερική και τους αποδέκτες των χρημάτων της κατά τη δεκαετία 1964 -1974, συνεργεί και βοηθά τη σημερινή αμερικανική πολιτική να συνεχίζει την εξαγορά συνειδήσεων, είναι ένα ερώτημα που αφετηριακό κείμενο για την απάντησή του αποτελεί το συμπυκνωμένο κείμενο του Μπρεχτ “Έξι δυσκολίες για να γράψει κανείς την αλήθεια” ή, πιο ευσύνοπτα, το γνωστό απόφθεγμα: η μισή αλήθεια είναι χειρότερη από το ψέμα…
Το θέμα όμως έχει και άλλες προεκτάσεις. Πώς στην εφημερίδα Ελευθεροτυπία, που μας συνήθισε εν πολλοίς σε σύνθετες, νηφάλιες και πολύπλευρεί αναλύσεις για διάφορα θέματα, αναδείχτηκε για το θέμα του Κυπριακού ο πιο ναΐφ, απλουστευτικός, εμπαθής και πρωτόγονος αναλυτής, που παραθέτει συνεχώς κείμενα χαρακτηριζόμενα από ημιμάθεια και διαστρεβλώσεις; Λόγω συγκυρίας; Κάποιες σχέσεις τον επέβαλαν; Ή η ανάδειξη ίου Μακάριου Δρουσιώτη στην εφημερίδα Ελευθεροτυπία αποτελεί και μια ανάγκη της ελληνικής κοινωνίας να επαναπαυτεί με το Κυπριακό, να ακούσει την άλλη φωνή που τη βολεύει; Τη φωνή που υποδεικνύει ότι, στις τρέχουσες εξελίξεις, οι Αμερικανοί και οι Άγγλοι έγιναν οι καλοί συμβουλάτορες, οι φωνές αντίστασης στον συμβιβασμό ανήκουν στους σοβινιστές κ.λπ. κ.λπ. Παράγεται με αλλά λόγια μια φωνή που χαϊδεύει τα αυτιά και συντείνει στην επανάπαυση, στην αλλοτρίωση και την παραδοχή. Στις δύσκολες ώρες που περνά η Κύπρος, που έχει όσο ποτέ άλλοτε την ανάγκη της ελλαδικής συμπαράστασης, η Ελευθεροτυπία, διά γραφίδος Μακάριου Δρουσιώτη, προκάλεσε την μεγαλύτερη ζημιά.
Επιστρέφω όμως πίσω σε σας: Πολύ ωραία λοιπόν τονίσατε ότι “τα ατομικά δικαιώματα δεν τίθενται ποτέ σε δημοψήφισμα”. Θα τολμούσατε να δώσετε χώρο στην εφημερίδα σας να εκφραστεί παρόμοια άποψη και για την Κύπρο; Ότι το δικαίωμα επιστροφής των προσφύγων είναι αδιαπραγμάτευτο, ότι δεν μπορεί το σχέδιο Ανάν να το ακυρώσει; Ή μήπως το Κυπριακό είναι ένα σκληρό θέμα που δεν σηκώνει την πολυτέλεια των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, δημιουργεί ευθύνες και διακινδύνευση, γι’ αυτό, φρονίμως ποιούντες, ας ακούμε τις μονότονες και πρωτόγονες αναλύσεις που γράφει ο μίζερος και ανιστόρητος ιστοριοδίφης Μακάριος Δρουσιώτης;
Κύριε Φυντανίδη, κάθε μέρα ο εφημεριδοπώλης φέρνει την Ελευθεροτυπία στο σπίτι μας στη Λευκωσία. Ο δεκαεφτάχρονος γιος μου, που σχεδιάζει να ακολουθήσει πολιτικές επιστήμες και παρακολουθεί τις εξελίξεις στο Κυπριακό εδώ και καιρό, διαβάζει προσεκτικά την εφημερίδα σας, και ειδικά τα αναφερόμενα στο Κυπριακό, και μου τονίζει με πάθος και με πόνο κάθε τόσο: “Αυτή η εφημερίδα είναι άδικη για την Κύπρο, είναι άδικη” και διερωτάται γιατί εξακολουθούμε να τη φέρνουμε στο σπίτι. Αισθάνομαι κάποτε ότι αυτή η εμμονή μου, εμμονή του παλιού -για τριάντα σχεδόν χρόνια- αναγνώστη, συνθλίβει το αίσθημα δικαίου που έχει ένας νέος 17 χρονών που αντιμετωπίζει με αγνότητα τον κόσμο.
Με τους χαιρετισμούς μου
