Ένας εξωμότης στο Εθνικό Θέατρο

Του Κώστα Χατζηαντωνίου

Στις 25 Μαρτίου το Εθνικό Θέατρο θα τιμήσει την ημέρα της Εθνεγερσίας με μία παράσταση, τον «Κοτζάμπαση του Καστρόπυργου», παράσταση βασισμένη στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Μ. Καραγάτση. Κεντρικός χαρακτήρας του βιβλίου, ένα πραγματικό πρόσωπο, ο κοτζάμπασης Δ. Ροδόπουλος που είχε συλληφθεί με άλλους πρόκριτους της Πελοποννήσου από τους Οθωμανούς, παραμονές του Αγώνα, ώστε να προληφθεί η εξέγερση. Είναι γνωστό πως οι πρόκριτοι αυτοί υπέφεραν τα πάνδεινα στις φυλακές της Τριπολιτσάς και οι περισσότεροι πέθαναν λίγο αργότερα από τις κακουχίες. Όχι όμως και ο Ροδόπουλος που δέχθηκε να γίνει μουσουλμάνος για να σωθεί. Στη συνέχεια, όταν είδε ότι η Επανάσταση εξελίσσεται θετικά, για να γλιτώσει, … ξαναγίνεται Έλληνας και μάλιστα ήρωας από λάθος, όταν μέσα στον πανικό του, βάζοντάς το στα πόδια, θερίζει όποιον Τούρκο βρίσκει μπροστά του. Δεν ξέρω ποιο ήταν το κριτήριο αυτής της επιλογής από όλη την ελληνική δραματουργία για να… τιμηθεί το 1821, σε μια παράσταση που σκηνοθετεί ο εγγονός του Καραγάτση και απώτερος απόγονος του Ροδόπουλου Δ. Τάρλοου και την οποία έχει διασκευάσει θεατρικά συγγραφέας που έχει χαρακτηρίσει σε άρθρο του τον Ύμνο εις την Ελευθερία του Σολωμού «εθνοφασιστικό ποίημα που υμνεί δολοφόνους», όπως ονομάζονται οι επαναστάτες με αφορμή τις σφαγές στην Τριπολιτσά και τους σχετικούς στίχους του ποιητή.

 Εκδεδομένος το 1944 «Ο κοτζάμπασης του Καστρόπυργου», υπηρετούσε συγκεκριμένες σκοπιμότητες με τον ηθικό του σχετικισμό όσον αφορά τα φαινόμενα δοσιλογισμού τότε. Σήμερα επιστρατεύεται από τον εθνομηδενισμό για προφανείς λόγους. Δεν υποστηρίζω πως πρέπει να ωραιοποιείται η Επανάσταση. Αλλά η επιλογή αυτή για την 25η Μαρτίου δίνει το στίγμα. Κι αυτό το στίγμα που για κάποιους είναι ο φιλοτομαρισμός και η αμφισβήτηση κάθε ηρωισμού, για μας δεν είναι άλλο από το γεγονός ότι οι βιολογικοί και πολιτικοί απόγονοι των κοτζαμπάσηδων (και μάλιστα του πιο διεφθαρμένου και φιλοτόμαρου τμήματός τους) κυβερνούν ακόμη τον τόπο, σε όλα τα πεδία. Τι κρίμα που δεν υπάρχει καλλιτέχνης απόγονος του Νενέκου για να μας πει και τον δικό του πόνο. Και τι κρίμα που δεν υπάρχει Γέρος του Μοριά για να απαντήσει όπως τότε και να σώσει την Επανάσταση που ποτέ δεν ολοκληρώθηκε.