Του Παναγιώτη Κόρπα
Την δεκαετία του 1970 που πήγαινα στο Tower Village στον Πύργο των Αθηνών και αργότερα στο Balthazar, το μεν ένα ήταν εργοστάσιο, το άλλο η εξοχική κατοικία του ιδιοκτήτη.
Το υφαντήριο – εριουργείο «ΕΡΓΑΝΗ ΑΘΗΝΑ», ιδιοκτησίας των αδελφών Άγγελου και Αλέκου Πυρρή, κτίστηκε την περίοδο 1887-1890 μεταξύ των οδών Μεσογείων, Σινώπης, Ευήνου και Άγγελου Πυρρή. Αυτό το εργοστάσιο το κατασκεύασε ο πατέρας τους Σπυρίδων Πυρρής, ο οποίος ήταν φίλος του Αλέξανδρου Κουμουνδούρου. Τα παιδιά του, τα οποία έστειλε στο εξωτερικό για να αποκτήσουν ευρύτερες γνώσεις, επιστρέφοντας από τις σπουδές πράγματι έφτιαξαν ένα πολύ καλό δίκτυο πωλήσεων στο εξωτερικό.
Το εργοστάσιο ήταν βιομηχανία υφασμάτων, με αρχική παραγωγή μάλλινων-βαμβακερών φανελών και αργότερα πετσετών. Μπροστά του είχε ανεγερθεί η κατοικία του Άγγελου Πυρρή, η οποία σώζεται μέχρι σήμερα. Από το 1903 αποχώρησε μάλλον από την εταιρεία ο Αλέκος Πυρρής, αφού η επωνυμία ήταν πλέον ΕΡΙΟΥΡΓΕΙΟΝ ΑΓΓΕΛΟΥ ΠΥΡΡΗ.
Στη διαφήμιση του 1897 στο «Εμπρός» βλέπουμε με πόσο ωραίο τρόπο προβάλλουν την επιχείρησή τους και από τότε η προτροπή, «αγοράζετε ελληνικά προϊόντα», για να ενισχύσουμε την ελληνική βιομηχανία, ήτοι τη ζωή του τόπου.
Πάντως τη δεκαετία του 1930 οι χώροι του χρησιμοποιήθηκαν ως γενικές αποθήκες από την Εθνική Τράπεζα, γιατί η εταιρεία πτώχευσε.
Πίσω από το εργοστάσιο και προς τη σημερινή οδό Μιχαλακοπούλου κυλούσε ο Ιλισός και το εργοστάσιο δημιουργούσε προβλήματα ρύπανσης, ιδιαίτερα από το 1894 που η περιοχή εντάχθηκε στο σχέδιο πόλης.
Στις δημοτικές εκλογές του 1903 ο Αγγ. Πυρρής, ο οποίος διακρινόταν για το ήθος του, έθεσε υποψηφιότητα και εκλέχθηκε μεταξύ των πρώτων δημοτικών συμβούλων στον Δήμο Αθηναίων, με τον συνδυασμό του Σπυρίδωνα Μερκούρη. Ο Άγγελος Πυρρής, ο οποίος σπούδασε νομικά, το 1903, την ίδια χρονιά της υποψηφιότητάς του, εξέδωσε ένα βιβλίο με τίτλο, Η ύδρευσις των Αθηνών: λύσις ασφαλής και διαρκής του ζητήματος των υδάτων: οικονομικά αλλά αιώνια υδραυλικά έργα κατ’ απομίμησιν ομοίων υδραυλικών έργων Βελγίου, Γαλλίας, Γερμανίας, Αλγερίας» Εν Αθήναις: Τυπογραφείο «Νομικής», 1903. Το θέμα του πονήματός του είναι φανερό πως συνδέεται με την απόφασή του να ασχοληθεί με τα κοινά.
Στις επόμενες δημοτικές εκλογές, το 1907, έθεσε υποψηφιότητα για τη θέση του δημάρχου Αθηναίων, ως κυβερνητικός υποψήφιος υποστηριζόμενος από τον πρωθυπουργό Γεώργιο Θεοτόκη, ενώ ο Σπ. Μερκούρης υποστηριζόταν από την αντιπολίτευση, επικεφαλής της οποίας ήταν ο Δημήτριος Ράλλης.
Ο Πυρρής υπήρξε ο πρώτος που χρησιμοποίησε ως κεντρικό σύνθημα στην προεκλογική του εκστρατεία τη λέξη «Αλλαγή». Οι εκλογές διακρίθηκαν για την ένταση και τις βιαιότητες που σημειώθηκαν. Εντέλει ο Πυρρής ηττήθηκε με μικρή διαφορά.
Ο Άγγελος Πυρρής πέθανε στις 10 Ιουλίου του 1916, σε ηλικία 51 ετών. Το σημερινό «BALTHAZAR», στην οδό Τσόχα, ήταν το εξοχικό του Άγγελου Πυρρή και κάποτε υπήρξε το σπίτι της Κυβέλης. Όταν το 1930 χρεωκόπησε ο Πυρρής, η έπαυλη περιήλθε στην ιδιοκτησία της Εθνικής Τράπεζας.
Βλέπουμε λοιπόν τους παλιούς αστούς να φτιάχνουν εργοστάσια, δηλαδή βιομηχανική παραγωγή, ενώ στη συνέχεια οι χώροι να μετατρέπονται σε κτίσματα άλλης χρήσης ή πολιτιστικοί χώροι.
Υ.Γ. Για το σημείωμα αυτό πήρα πληροφορίες από τα Αθηναϊκά του Ελευθέριου Σκιαδά, από τα Βιομηχανικά Δελτία Απογραφής και το Athens Voice.
Παναγιώτης Κόρπας
εκπαιδευτικός
