Παρά το σώου Ερντογάν, και την προσποίηση των «ήπιων τόνων», ελάχιστα ήταν τα αποτελέσματα από την συνάντησή του με τον Μπάιντεν. Η Αμπερίν Ζαμάν μεταφέρει για λογαριασμό της καλής ιστοσελίδας στρατηγικών αναλύσεων Al-Monitor το ρεπορτάζ από την συνδιάσκεψη, και η σελίδα ardin-rixi.gr, μεταφράζει και αναδημοσιεύει το κείμενο.
Η πολυαναμενόμενη συνάντηση μεταξύ του Τούρκου προέδρου Ταγίπ Ερντογάν και του Αμερικάνου προέδρου Τζό Μπάιντεν, πήγε όπως αναμένονταν, δίχως να καταγράψει πρόοδο σε κανένα από τα μεγάλα ζητήματα που δηλητηριάζουν τις σχέσεις μεταξύ των δύο συμμάχων του ΝΑΤΟ. Και οι δύο ηγέτες είπαν μετά από την 90 λεπτών συνάντηση στο περιθώριο της συνδιάσκεψης του ΝΑΤΟ ότι «πήγε πολύ καλά» -ενώ ο Ερντογάν έφτασε να δηλώσει ότι «πιστεύουμε δεν υπάρχουν άλυτα προβλήματα στις αμερικανο-τουρκικές σχέσεις και ότι τα πεδία συνεργασία είναι για εμάς περισσότερα από τα προβλήματά μας». Ωστόσο, τα σχόλια που έκανε ο Ερντογάν στο πλαίσιο μιας συνέντευξης τύπου που ακολούθησε την συνάντηση δεν είχαν κάποια πειστικά τεκμήρια σε σχέση με αυτό.
Η βαθύτερη πληγή είναι η απόκτηση των ρωσικών πυραύλων S-400 από την Τουρκία, κίνηση την οποία η Άγκυρα έχει ήδη πληρώσει ακριβά. Αυτή τη στιγμή αντιμετωπίζει κυρώσεις στις πωλήσεις όπλων από τις ΗΠΑ και εξοβελίστηκε από την σύμπραξη χωρών για το F-35 που της έδινε την δυνατότητα να αποκτήσει μαχητικό 5ης γενιάς. Ο Ερντογάν επανέλαβε την θέση του ότι η αγορά των ρωσικών πυραύλων συνέβει γιατί οι Ουάσιγκτον αρνήθηκε να διαθέσει πυραύλους Πάτριοτ στην Άγκυρα. Στην πραγματικότητα, η συμφωνία για τους Πάτριοτ ματαιώθηκε εξαιτίας προβλημάτων στην μεταφορά τεχνολογίας. Η Ρωσία πούλησε στην Τουρκία την ειδική έκδοση των S-400 που προορίζεται για τις εξαγωγές, και αυτή είναι η διαφορά, ισχυρίζονται οι επικριτές του.
Ο Ερντογάν απέφυγε να απαντήσει στις ερωτήσεις των δημοσιογράφων περί της πραγματικής προόδου που καταγράφηκε στο συγεκριμένο ζήτημα, και το μόνο που αρκέστηκε να πει είναι ότι βρίσκονται σε συνομιλίες αξιωματούχοι και από τις δυο πλευρές. Απόφαση του Κογκρέσου αναφέρει ρητώς ότι η Τουρκία πρέπει να εγκαταλείψει τους S-400 προκειμένου οι κυρώσεις να αρθούν.
Ο Μπάιντεν επίσης απέρριψε τα αλλεπάλληλα αιτήματα της Τουρκίας για διακοπή των σχέσεων Πενταγώνου και Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων που ελέγχονται από τους Κούρδους της Συρίας. Η Τουρκία επιμένει ότι τα κουρδικά σώματα που συνέβαλαν στην επικράτηση της αμερικάνικης συμμαχίας εναντίον του ISIS, είναι μέρος του Εργατικού Κόμματος Κουρδιστάν, μιας ένοπλης οργάνωσης που έχει κηρύξει πόλεμο στην Τουρκία από το 1984, και έχει χαρακτηριστεί ως τρομοκρατική οργάνωση από τις ΗΠΑ και την Ε.Ε. Ωστόσο οι οργανώσεις των Κούρδων της Συρίας δεν έχουν χαρακτηριστεί. Ο Ερντογάν είπε στους δημοσιογράφους ότι «με λύπη του» διαπίστωσε κατά τη συνάντησή του με τον Μπάιντεν ότι οι Αμερικάνοι συνεχίζουν να εφαρμόζουν αυτήν την διάκριση.
Δυτικοί διπλωμάτες που παραβρέθηκαν στη σύνοδο κορυφής είπαν ότι ο Ερντογάν υιοθέτησε ασυνήθιστους για τον ίδιον χαμηλούς τόνους, παρέχοντας διαβεβαιώσεις ότι η Τουρκία είναι ένας πιστός και κρίσμος σύμμαχος του ΝΑΤΟΥ. Ο Ερντογάν είπε ότι το ζήτημα που δημιουργήθηκε όταν ο Τζό Μπάιντεν χρησιμοποίησε τον όρο «γενοκτονία» για την Ημέρα Μνήμης των σφαγών πάνω από 1 εκατομμύρια Αρμενίων από τους Οθωμανούς Τούρκους, και έγινε έτσι ο πρώτος Αμερικάνος Πρόεδρος που είπε κάτι τέτοιο, «ευτυχώς» δεν επανήλθε κατά την διάρκεια της συνάντησής του. Ωστόσο ο Ερντογάν είχε τότε δεσμευθεί δημοσίως να εκφράσει την οργή του στον Αμερικάνο Πρόεδρο κατά την διάρκεια της επόμενης συνάντησής τους.
«Δεν υπήρξε καμία χημεία με τον Μπάιντεν, ο πάγος δεν έσπασε καθόλου», είπε ένας ανώτερος δυτικός αξιωματούχος μιλώντας ανώνυμα στο Αλ-Μόνιτορ. Ο αξιωματούχος ανέφερε επίσης ότι ο Μπάιντεν τήρησε πολύ σκληρή στάση ενάντια στις ολοκληρωτικές τάσεις «που βρίσκονται ακόμα και στους κόλπους της συμμαχίας». Ο Ερντογάν, και ο Βικτόρ Ορμπάν της Ουγγαρίας θεωρούνται τέτοιες περιπτώσεις, ενώ το παράδειγμά τους προσεγγίζει και ο πρόεδρος της Πολωνίας Αντρέι Ντούντα.
Παρ όλα αυτά όμως, ο Ερντογάν επιδίωξε να προβάλει την συνάντηση ως επιτυχία λέγοντας στους δημοσιογράφους ότι προσκάλεσε τον Μπάιντεν στην Τουρκία, με εκείνον να απαντάει ότι θα το κάνει μόλις του το επιτρέψει το πρόγραμμά του. Ωστόσο, ο Ερντογάν δεν είπε τίποτα για το εάν ο Μπάιντεν ανταπέδωσε την πρόσκληση. Το μόνο που ανέφερε είναι ότι θα ταξιδέψει στις ΗΠΑ για να παραστεί στο άνοιγμα της ολομέλειας του ΟΗΕ τον Σεπτέμβριο, αλλά και να εγκαινιάσει ένα τουρκικό πολιτιστικό κέντρο στην Νέα Υόρκη.
«Ο Ερντογάν δεν έχει πλέον το ελευθέρας, εκτός από τους Βρετανούς που στέκονται στο πλευρό της Τουρκίας σε κάθε θέμα, ακόμα και στους S-400, και αυτό παρά την αντιρωσική στάση της Βρετανίας», σχολίασε ανώνυμα άλλος δυτικός αξιωματούχος.
Ο Νίκολας Ντάνφορθ επισκέπτης ερευνητής του ΕΛΙΑΜΕΠ μας είπε ότι «μέχρις στιγμής η συνάντηση εξελίσσεται όπως την αναμέναμε, δίχως πολλή ουσία. Η Άγκυρα κέρδισε ορισμένες ένα δύο καλές φωτογραφίες και συνεχίζει να παριστάνει ότι υπάρχει μια θετική δυναμική».
Αυτό έχει καθοριστική σημασία για τον Ερντογάν, που αγωνίζεται για να ξαναστήσει στα πόδια της την κλυδωνιζόμενη τουρκική οικονομία, και να αντιστρέψει το κύμα φυγής των ξένων επενδυτών που εγκαταλείπουν την χώρα τα τελευταία χρόνια.
Το αμερικάνικο δολάριο συνέχισε να ανεβαίνει έναντι της λίρας, έπειτα από μια μικρή κάμψη που προκλήθηκε νωρίτερα καθώς διέρρεαν φήμες που ήθελαν το κλίμα στην συνάντηση μεταξύ των δύο προέδρων να είναι θετικό.
Το Αφγανιστάν υποδεικνύεται από τους οπαδούς της Άγκυρας ως ένα πεδίο όπου οι δυο χώρες μπορούν να συνεργαστούν. Η Άγκυρα προσφέρθηκε να λειτουργήσει και να προστατέψει το αεροδρόμιο της Καμπούλ, μετά την αποχώρηση των αμερικανικών, και νατοϊκών στρατευμάτων από την κεντροασιατική χώρα, και ο διοικητής του ΝΑΤΟ Γιενς Σολτενμπεργκ, διαβεβαίωσε ότι η Τουρκία θα παίξει καθοριστικό ρόλο στην υπόθεση αυτή. Ωστόσο, οι Ταλιμπάν αντιτίθενται στην μόνιμη παραμονή της Τουρκίας, και αναμένεται το Πακιστάν και το Κατάρ, που είναι σύμμαχοι της Τουρκίας και έχουν έρεισμα εντός της ισλαμικής πολιτοφυλακής να παρέμβουν υπέρ της.
«Στην καλύτερη περίπτωση, οι δύο ηγέτες εξέφρασαν παρασκηνιακά μια κοινή επιθυμία να μην επιδεινώσουν τις ήδη σημαντικές διαφορές τους. Το πραγματικό ερώτημα είναι πόσο καιρό μπορεί να αντέξει αυτή η κατάσταση που στηρίζεται στην ψευδαίσθηση και την δυσλειτουρία», λέει ο Ντάνφορθ. «Αν όντως είχαν μια ειλικρινή συνάντηση, αυτή δεν θα έλυνε τα προβλήματα, αλλά θα βοηθούσε τουλάχιστον να μην δημιουργούνταν άλλα», πρόσθεσε.
Μέχρι την στιγμή που δημοσιεύθηκε το παρόν ο Λευκός Οίκος δεν είχε εκδώσει καμία ανακοίνωση για τα αποτελέσματα της συνάντησης Ερντογάν – Μπάιντεν.
