του Patrick Saint-Paul
Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Le Figaro 10/3/2022
Ο πρώην βουλευτής της Δούμας, Ίλια Πονομάρεφ είναι πρόσφυγας στην Ουκρανία από το 2016
Ιστορικός αντίπαλος του αρχηγού του Κρεμλίνου, παρέμεινε στην υιοθετημένη πατρίδα του για να ηγηθεί από το Κίεβο της μάχης των μέσων ενημέρωσης στα ρωσικά.
Ενώ τα ρωσικά τανκς βρίσκονται στις πύλες της ουκρανικής πρωτεύουσας, στα βόρεια της πόλης, ο Ίλια Πονομάρεφ θα μπορούσε να είχε διαφύγει στις Ηνωμένες Πολιτείες ή μια ευρωπαϊκή πρωτεύουσα. Ο πρώην βουλευτής της Ρωσικής Δούμας, αντίπαλος του Βλαντιμίρ Πούτιν, και πλούσιος επιχειρηματίας είναι πρόσφυγας στην Ουκρανία από το 2016 και αποφάσισε να παραμείνει παλεύοντας με τον δικό του τρόπο για την υιοθετημένη πατρίδα του. Διαρκής στόχος των Ρώσων, κρύβεται στο Κίεβο και δέχεται να επικοινωνεί με τους δημοσιογράφους μόνο τηλεφωνικά αργά το βράδυ. «Οι Ρώσοι τον ψάχνουν παντού, δεν θέλει να μπορούν να τον εντοπίσουν γεωγραφικά», γελάει, αλλά χωρίς να αστειεύεται, ένας από τους έμπιστους ανθρώπους του.
Από την πρώτη μέρα της ρωσικής επίθεσης, ο Πονομάρεφ εντάχθηκε στην περιφερειακή άμυνα για να υπερασπιστεί το Κίεβο με τα όπλα στο χέρι. «Όλοι με κοροϊδεύαν γιατί ήμουν ένας απλός στρατιώτης ενώ έχω τον βαθμό του υποστράτηγου στη Ρωσία και είχα εκπαιδευτεί να χειρίζομαι αντιαεροπορικά συστήματα S300», λέει. Μετά από λίγες μέρες, φίλοι στην κυβέρνηση μου είπαν ότι θα ήμουν πιο χρήσιμος στην προσπάθεια να πληροφορήσω τους πολίτες πίσω στη Ρωσία».
Με μερικούς Ρώσους φίλους, που σαν κι αυτόν έχουν κάνει την Ουκρανία χώρα ασύλου, ο Πονομάρεφ ξεκίνησε ένα τηλεοπτικό κανάλι που ονομάζεται «πρωινό Φεβρουαρίου» και απευθύνεται στο ρωσικό κοινό. «Δεν προσποιούμαστε ότι είμαστε ουδέτεροι, φυσικά, αλλά προσπαθούμε να μην κάνουμε προπαγάνδα. Εξηγούμε στις Ρωσίδες μητέρες γιατί και πώς πεθαίνουν τα παιδιά τους πολεμώντας εδώ και δείχνουμε τα βάσανα των απλών Ουκρανών». Προς το παρόν, το κανάλι μεταδίδεται στο διαδίκτυο, αλλά ο Πονομάρεφ δεν απελπίζεται να μεταδίδεται στη Ρωσία μέσω δορυφόρου. «Με τις κυρώσεις, η Eutelsat πρέπει να σταματήσει να μεταδίδει τα τηλεοπτικά κανάλια του ομίλου Gazprom Media, με τον οποίο έχει υπογράψει συμβόλαιο, κρίνει. Η γαλλική κυβέρνηση θα πρέπει να προχωρήσει ένα βήμα παραπέρα αποφασίζοντας να μεταδίδει το σταθμό μας για να δώσει στους Ρώσους την ευκαιρία να ακούσουν την αλήθεια».
Πρώην μέλος του Ρωσικού Κομμουνιστικού Κόμματος, που εξελέγη στη Δούμα το 2007, ο Ίλια Πονομάρεφ συμμετείχε ενεργά στην αντιπολίτευση του Βλαντιμίρ Πούτιν συμμετέχοντας στις διαδηλώσεις του 2012 κατά της εκλογής του για τρίτη θητεία. Το 2014 ήταν ο μόνος Ρώσος βουλευτής που καταψήφισε την προσάρτηση της Κριμαίας που υιοθετήθηκε με 445 ψήφους κατά 1. Οι φίλοι του τον προειδοποίησαν: «Μην καταστρέψεις την καριέρα σου, ο Πούτιν θα σε συντρίψει». «Ήθελα να αποτρέψω την ομόφωνη ψηφοφορία, ώστε να μην μπορεί να γραφτεί στα βιβλία της ιστορίας ότι η Κριμαία είχε προσαρτηθεί με ομοφωνία, εξηγεί ο Πονομάρεφ. Έπρεπε να διατηρήσουμε μια γέφυρα με την Ουκρανία, τον στενό μας γείτονα. Στο μέλλον, όταν ο Πούτιν θα έχει φύγει και οι δύο χώρες θα έχουν γιατρέψει τις πληγές τους, θα είναι και πάλι στενοί σύμμαχοι».
«Μην καταστρέφεις την καριέρα σου, ο Πούτιν θα σε συντρίψει»
Τον Αύγουστο του 2014, κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού στις Ηνωμένες Πολιτείες, ο Πονομάρεφ ειδοποιήθηκε ότι τα ρωσικά σύνορα ήταν κλειστά γι’ αυτόν και ότι θα πήγαινε στη φυλακή για δέκα χρόνια εάν προσπαθούσε να επιστρέψει στη χώρα του. Αρχικά, μετακόμισε πέρα από τον Ατλαντικό, όπου έχτισε ξανά την περιουσία του, καθώς τα περιουσιακά του στοιχεία είχαν κατασχεθεί από τη Μόσχα. Ο πρώην αντιπρόεδρος της Youkos Oil έκανε διαβουλεύσεις στη Silicone Valley πριν ξεκινήσει ένα επενδυτικό ταμείο στην Ουκρανία και εγκατασταθεί στο Κίεβο. «Αποφάσισα να εγκατασταθώ στην Ουκρανία και να πάρω την ουκρανική υπηκοότητα, γιατί η χώρα βρίσκεται στη σωστή πλευρά της ιστορίας», είπε. «Ο Πούτιν βρίσκεται στη λάθος πλευρά της ιστορίας. Έχουμε εμπλακεί σε έναν πόλεμο των δυνάμεων του καλού ενάντια στις δυνάμεις του κακού και πρόκειται να νικήσουμε. Επέλεξα την Ουκρανία γιατί είναι το καλύτερο μέρος για να ρίξουμε το καθεστώς του Βλαντιμίρ Πούτιν».
«Θα εκπλαγώ αν ο Πούτιν θα βρίσκεται ακόμα στο Κρεμλίνο τον επόμενο χρόνο»
Ο Πονομάρεφ είναι πεπεισμένος γι’ αυτό: οι ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις θα κερδίσουν αυτόν τον πόλεμο, επειδή είναι, σύμφωνα με τον ίδιο, καλύτερα οργανωμένες, πιο έμπειρες και πάνω απ’ όλα με περισσότερα κίνητρα από τον ρωσικό στρατό. «Ο Πούτιν έχει ήδη χάσει», θέλει να πιστεύει. «Η όλη στρατιωτική του στρατηγική είναι ένα τεράστιο φιάσκο. Έκανε έναν λάθος υπολογισμό που θα είναι μοιραίος για αυτόν. Έμεινε σε bunker για πολύ καιρό κατά τη διάρκεια της πανδημίας του Covid. Ο Πούτιν ήταν πάντα πολύ καλός στο να μιλάει με τους ανθρώπους, να αντιλαμβάνεται την πραγματικότητα και να τη χειρίζεται. Είναι μεγάλος χειριστής. Ήταν η δουλειά του στην KGB. Εκεί απομονώθηκε και του έσπασε το θερμόμετρο. Ο Πούτιν ήλεγχε τα πάντα: τα μέσα ενημέρωσης, είχε συμμαχία με τις ελίτ, τις δυνάμεις ασφαλείας και τους κυβερνητικούς γραφειοκράτες. Θα μπορούσε να είχε παραμείνει στην εξουσία μέχρι το θάνατό του. Αλλά ξεκίνησε αυτόν τον πόλεμο και θα είναι μοιραίος για αυτόν γιατί δεν θα επιβιώσει αν χάσει την Ουκρανία αφού έχει παραμορφώσει την ιστορία της Ρωσίας και της Ουκρανίας με αυτόν τον τρόπο. Θα εκπλαγώ αν θα βρίσκεται ακόμα στο Κρεμλίνο την επόμενη χρονιά».
«Μη φοβάστε τον Πούτιν»
Τώρα κοντά στον Βολοντίμιρ Ζελένσκι, θαυμάζει τη μεταμόρφωση του Ουκρανού προέδρου μετά την έναρξη του πολέμου. «Δεν ήταν καλός στο να διοικεί τη χώρα σε καθημερινή βάση σε καιρό ειρήνης», είπε. Είχε καλές προθέσεις, αλλά οι δρόμοι προς την κόλαση είναι στρωμένοι με καλές προθέσεις. Όμως από την αρχή της σύγκρουσης, είναι κουρασμένος, αλλά έξυπνος, θαρραλέος και η φωνή του είναι σωστή. Είναι ο κατάλληλος άνθρωπος για τη δουλειά».
Από την άλλη, ο Πονομάρεφ πιστεύει ότι η Δύση έχει υιοθετήσει μια ύπουλη και δειλή στάση απέναντί του, λυγίζοντας μπροστά στις απειλές του Βλαντιμίρ Πούτιν και ανοίγοντας έτσι τον δρόμο στον πόλεμο. «Ώρα να θυμηθείτε τα ιστορικά σας βιβλία», λέει. «Συμφωνώ, ο Πούτιν είναι ένας άρρωστος με πυρηνικό κουμπί! Αλλά αν δεν τον σταματήσουμε εδώ, θα επιτεθεί στις Βαλτικές χώρες. Εάν δεν σταματήσει εδώ, θα προκαλέσει την κατάρρευση της παγκόσμιας διεθνούς τάξης. Ο Πούτιν καταλαβαίνει μόνο τη δύναμη. Αν αισθανθεί αδυναμία, χτυπάει. Δεν θα διστάσει να χρησιμοποιήσει την πυρηνική απειλή με τους σταθμούς παραγωγής ενέργειας στην Ουκρανία και τη χρήση τακτικών πυραύλων για να απωθήσει τους Δυτικούς. Το ΝΑΤΟ πρέπει να δημιουργήσει μια ζώνη απαγόρευσης πτήσεων. Είναι το μικρότερο κακό, και θα μειώσει τον κίνδυνο κλιμάκωσης αντί να τον αυξήσει. Γιατί ο Πούτιν θα δει ότι η Δύση δεν τον φοβάται πλέον».
