Αρχική » Πόλεμος στην Ουκρανία: «Ο,τι χτίζαμε στη Μαριούπολη, τα γκρεμίζουν οι Ρώσοι»

Πόλεμος στην Ουκρανία: «Ο,τι χτίζαμε στη Μαριούπολη, τα γκρεμίζουν οι Ρώσοι»

από Αναδημοσιεύσεις

Οσο διαρκούσε η συζήτησή μας, το ουκρανικό κινητό της χτυπούσε αδιάκοπα. Μία από τις κλήσεις ήταν από συγγενή της που διέφυγε στο Βερολίνο, άλλη μια από ομογενή στο Χάρκοβο και μια τρίτη από την ιστορική Γιάλτα της Αζοφικής, του Γιούρι Τσεντοκόφ, ελληνικής καταγωγής αντιπρύτανη του Πανεπιστημίου της Μαριούπολης

Πόλεμος στην Ουκρανία: «Ο,τι χτίζαμε στη Μαριούπολη, τα γκρεμίζουν οι Ρώσοι»Η πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ελληνικών Συλλόγων Ουκρανίας Αλεξάνδρα Προτσένκο.

Του Σταύρου Τζίμα από την Καθημερινή

Οσο διαρκούσε η συζήτησή μας, το ουκρανικό κινητό της χτυπούσε αδιάκοπα. Μία από τις κλήσεις ήταν από συγγενή της που διέφυγε στο Βερολίνο, άλλη μια από ομογενή στο Χάρκοβο και μια τρίτη από την ιστορική Γιάλτα της Αζοφικής, του Γιούρι Τσεντοκόφ, ελληνικής καταγωγής αντιπρύτανη του Πανεπιστημίου της Μαριούπολης. Ολοι ρωτούσαν για την τύχη της και της μετέφεραν τα δικά τους νέα. «Αυτή την ώρα η πόλη μας βομβαρδίζεται, πέφτουν ρουκέτες, καταρρέουν οικοδομές, οι μετακινήσεις είναι δύσκολες έως αδύνατες», της λέει ο συνομιλητής της από το Χάρκοβο. Ο Τσεντοκόφ τής αφηγείται πώς κατάφερε να δραπετεύσει από τη Μαριούπολη και να φθάσει στο χωριό του. «Ευτυχώς γλίτωσες, Αλεξάνδρα, να προσέχεις την υγεία σου. Εμείς στείλαμε τα παιδιά μας στη Σεβαστούπολη και κλειστήκαμε στο εξοχικό μας στη Γιάλτα, αλλά γίνονται και εδώ μάχες. Η Τάνια (σ.σ. σύζυγός του) τραυματίστηκε από θραύσμα οβίδας στο πόδι αλλά τώρα είναι καλύτερα», της λέει και η γραμμή πέφτει ξαφνικά.

«Είμαι θυμωμένη και ανήσυχη, ο ελληνισμός της Ουκρανίας σκορπίζεται. Εδωσα τα καλύτερά μου χρόνια για να ενώσω τους Ελληνες εκεί και τώρα μας διαλύουν», μου λέει. Η ώρα ήταν έντεκα το πρωί και η Αλεξάνδρα Προτσένκο, πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ελληνικών Συλλόγων Ουκρανίας, ήρθε στο ραντεβού μας σε ένα καφέ της Νέας Ευκαρπίας, στη Δυτική Θεσσαλονίκη, περπατώντας με δυσκολία και με τη βοήθεια μπαστουνιού. Οπως μου είπε, πρέπει να υποβληθεί επειγόντως και σε μια σοβαρή εγχείρηση. Την είχα γνωρίσει στη Μαριούπολη το 2003, στα εγκαίνια του ιατρικού κέντρου που έγινε με χρήματα του Θεσσαλονικιού επιχειρηματία Αντώνη Δούδου και του Ιδρύματος Νιάρχου και τη συνάντησα και αργότερα στην Τιφλίδα σε μια δράση του Συμβουλίου Απόδημου Ελληνισμού (ΣΑΕ) για τους εκεί ομογενείς, με τον αείμνηστο Αντριου Αθενς. «Τώρα το ογκολογικό κέντρο στη Μαριούπολη δεν υπάρχει. Το βομβάρδισαν και το λεηλάτησαν. Πήραν τα μηχανήματα, τα πάντα, κανονικό πλιάτσικο. Πονάω πολύ γι’ αυτό».

Τη θυμόμουν ως μια δραστήρια και ζωντανή γυναίκα, δοσμένη ψυχή τε και σώματι στην υπόθεση του ελληνισμού της Ουκρανίας. Τώρα είχα απέναντί μου μια κουρασμένη φιγούρα, 73 χρόνων, με τον τρόμο από τα όσα βίωσε στη μαρτυρική Μαριούπολη φωλιασμένο στην ψυχή της. Οταν κάποια στιγμή πέρασε στον δρόμο ένα ασθενοφόρο με τη σειρήνα του σε λειτουργία, ταράχτηκε. «Συγγνώμη, ξέχασα την ερώτησή σας, μπορείτε να την επαναλάβετε; Τρόμαξα, μου θύμισε τον εφιάλτη της Μαριούπολης. Εδώ τώρα στο σπίτι της κόρης μου, όταν ακούω να πετάνε αεροπλάνα αναστατώνομαι, νομίζω ότι θα κάνουν ένα γύρο στον ουρανό και μετά θα αδειάσουν βόμβες στα κεφάλια μας».

Κρυμμένοι σε υπόγειο

Είκοσι μερόνυχτα κρυμμένη στο υπόγειο μιας ημιτελούς οικοδομής, παρέα με άλλα 23 άτομα, η Αλεξάνδρα Προτσένκο πέρασε δύσκολες ώρες μέχρις ότου καταφέρει ο γιος της, με μια καταδρομική επιχείρηση κάποιων φίλων του, να την απεγκλωβίσει και να τη βγάλει από τη φλεγόμενη πόλη. «Ηταν αδύνατο να μπορέσουμε να κοιμηθούμε τόσοι άνθρωποι ο ένας πάνω στον άλλον σε έναν τόσο στενό χώρο. Πάλι καλά όμως που δεν είχαμε υγρασία και αρουραίους, που σε άλλα καταφύγια – υπονόμους κυκλοφορούσαν σε κοπάδια. Η επικοινωνία με τον έξω κόσμο ήταν σχεδόν αδύνατη. Προσπαθούσαμε να φορτίσουμε τα κινητά από την μπαταρία ενός χαλασμένου αυτοκινήτου, αλλά και πάλι σπάνια μπορούσαμε να μιλήσουμε γιατί δεν υπήρχε σήμα λόγω βλάβης του δικτύου. Κάποια στιγμή κατάφερα να ειδοποιήσω τον γιο μου στην Οδησσό, που κινητοποίησε δύο φίλους του στη Μαριούπολη να με πάρουν. Ηταν τρομερό αυτό που έζησα όσο προσπαθούσαμε να βγούμε από την πόλη. Γίνονταν παντού μάχες, το αυτοκίνητο έκανε ελιγμούς συνεχώς για να αποφύγει τις σφαίρες. Υπήρχαν πτώματα παντού στους δρόμους. Θεέ μου, τι ήταν αυτό; Εβλεπες διαμελισμένα πτώματα στην άσφαλτο, κάποιοι μάζευαν κομμένα χέρια, πόδια, άλλοι έσκαβαν στις αυλές τάφους και έβαζαν ό,τι έβρισκαν από ανθρώπινα μέλη. Διασχίσαμε, για να βγούμε, μπλόκα Ρώσων, Ουκρανών, Τσετσένων, μέχρι να φθάσουμε στη Ζαπορίζια».

«Εχετε κάποια εικόνα για την κατάσταση σήμερα στις ελληνικές περιοχές;» ρώτησα. «Κοιτάξτε. Με βάση την επίσημη απογραφή του 2001 υπήρχαν 91.000 Ελληνες στην Ουκρανία, αλλά η απογραφή που έκανε η ομοσπονδία μας και στην οποία συμπεριέλαβε και τους μεικτούς γάμους ανέβαζε τον αριθμό σε 150.000. Τώρα είναι πολλές χιλιάδες, ίσως οι περισσότεροι, αυτοί που αναγκάστηκαν να φύγουν για να γλιτώσουν. Πολλοί κατέφυγαν στην Πολωνία, στην Ελλάδα και αρκετούς από τη Μαριούπολη υποχρέωσαν οι Ρώσοι να φύγουν προς τη Ρωσία. Οπως μαθαίνουμε τους έστειλαν κάπου πίσω από τα Ουράλια, χωρίς να έχουμε άλλες πληροφορίες για την τύχη τους. Ο,τι χτίζαμε επί αιώνες εμείς οι Ελληνες, μας τα γκρεμίζουν τώρα οι Ρώσοι. Γνωρίζουμε ότι βομβαρδίστηκαν το ιατρικό κέντρο και η Εδρα της Ελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας στη Μαριούπολη, δεν ξέρουμε τι απέγιναν τα άλλα κτίρια όπου φυλάσσονται σημαντικά για εμάς κειμήλια του ελληνισμού. Είναι η δεύτερη φορά που καταστρέφεται η Μαριούπολη, η πόλη που χτίσαμε εμείς οι Ελληνες».

Της ζήτησα να σχολιάσει τους ρωσικούς ισχυρισμούς, που αποδίδουν τις ωμότητες εις βάρος αμάχων στους ίδιους τους Ουκρανούς. «Η τρομερή σοβιετική προπαγάνδα έμεινε για πάντα στη Ρωσία και έγινε πιο ύπουλη και κυνική. Στη Μαριούπολη προσπαθούν να μαζέψουν τα θύματα και να τα βάλουν σε σωρούς για να πουν ότι τους σκότωσαν οι Ουκρανοί, δολοφόνησαν δηλαδή τους δικούς τους ανθρώπους. Ποιος μπορεί να πιστέψει τέτοια τερατώδη ψέματα;»

Υστερα από επικίνδυνο ταξίδι στις εμπόλεμες περιοχές, η πρόεδρος των Ελλήνων έφθασε στο Λβιβ και από εκεί στην Πολωνία, όπου γιόρτασε την επέτειο της 25ης Μαρτίου. «Ημουν σε διαρκή επαφή με το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών και με τον πρόξενο κ. Ανδρουλάκη όταν έπιαναν τα τηλέφωνα». Από εκεί, με αυτοκίνητο της ελληνικής πρεσβείας ταξίδεψε για τη Θεσσαλονίκη. Ξεκίνησε ήδη αγώνα για εκείνους που έμειναν πίσω. «Σχεδιάζω εδώ να φτιάξουμε σύλλογο Ελλήνων της Ουκρανίας για να συγκεντρώσουμε όλους όσοι ήρθαν στην Ελλάδα και εκείνους που ζούσαν εδώ. Συντάσσουμε ήδη καταλόγους και ταυτόχρονα προσπαθούμε να βοηθήσουμε, όσο μπορούμε, εκείνους που παρέμειναν στον τόπο τους».

Βομβάρδισαν και μουσεία

Η ομογενής Νάντια Τσαπνή, πρόεδρος του ελληνικού πολιτιστικού κέντρου Μαριούπολης, διέφυγε τρεις μόλις μέρες μετά την έναρξη των μαχών. Οπως λέει, «εικόνα σ’ αυτή την κόλαση για την τύχη των πολιτιστικών μας αποτυπωμάτων δεν υπάρχει. Στο κέντρο μας έχουμε βιβλιοθήκη με βιβλία ομογενών που σώθηκαν από τους διωγμούς του Στάλιν τη δεκαετία του ’30, πίνακες, επιστολές κ.ά. Κειμήλια υπάρχουν και στο πολιτιστικό κέντρο της ομοσπονδίας μας. Ξέρουμε ότι βομβαρδίστηκαν μουσεία, αλλά ελπίζουμε να είχαν προλάβει να κατεβάσουν τα κειμήλια σε κρύπτες. Υπάρχει στο ιστορικό μουσείο της Μαριούπολης το διάταγμα της Μεγάλης Αικατερίνης για τη μεταφορά των Ελλήνων από την Κριμαία. Στο λαογραφικό μουσείο φυλάσσονται κειμήλια από τη ζωή των Ελλήνων. Δεν ξέρουμε τίποτα γι’ αυτά».

Διαβάστε επίσης:

Η εθνοκάθαρση των Ελλήνων της Μαύρης Θάλασσας το 1949

7/5/2022 | Αθήνα | Ημερίδα Άρδην: «O πόλεμος στην Ουκρανία και οι γεωπολιτικές επιπτώσεις σε Ελλάδα – Ευρώπη – Τουρκία»

Το Κίνημα Άρδην οργανώνει το Σάββατο 7 Μαΐου 2022  ημερίδα με θέμα:

«O πόλεμος στην Ουκρανία και οι γεωπολιτικές επιπτώσεις σε Ελλάδα – Ευρώπη – Τουρκία»

H ημερίδα θα αποτελείται από τρεις θεματικές:

Α) Ο πόλεμος στην Ουκρανία και η επιστροφή του αναθεωρητισμού στην Ευρώπη – Ο ελληνισμός της Ουκρανίας, ώρα έναρξης 15.00

Β) Η Γεωπολιτική των παγκόσμιων στρατοπέδων και το ενεργειακό ζήτημα, ώρα έναρξης 17.00

Γ) Ελλάδα – Τουρκία, η αντιπαράθεση στην νέα συγκυρία, ώρα έναρξης 19.00

Θα μιλήσουν (κατά αλφαβητική σειρά):

Νίκος Βαλκάνος, Διοργανωτής Πολιτιστικών Δράσεων

Αλέξανδρος Δρίβας, Διεθνολόγος -Συντονιστής του Τομέα Ευρασίας & Ν. Α. Ευρώπης στο ΙΔΙΣ

Μάνος Καραγιάννης, Αν. καθ. Διεθνούς Ασφάλειας King’s College – Πα.Μακ.

Γιώργος  Καραμπελιάς, Συγγραφέας

Κωνσταντίνος Λάβδας, Καθηγητής Ευρωπαϊκής και Συγκριτικής Πολιτικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο

Γιάννης Μανιάτης, πρ. υπουργός Ενέργειας & Αναπληρωτής Καθηγητής του Πανεπιστημίου Πειραιά 

Αλέξανδρος Μασσαβέτας, Συγγραφέας & δημοσιογράφος

Νίκος Μελέτης, Δημοσιογράφος

Σάκης Μουμτζής, Αρθρογράφος & συγγραφέας

Νίκος Ντάσιος, δρ. Κοινωνιολογίας

Γιώργος Ρακκάς, Πολιτικός Επιστήμονας και δρ. Κοινωνιολογίας

Αλκιβιάδης Στεφανής, πρ. Α/ΓΕΣ και πρ. υφυπουργός Εθνικής Άμυνας

Άγγελος Συρίγος, υφ. Παιδείας και Θρησκευμάτων & Αναπληρωτής Καθηγητής του Διεθνούς Δικαίου

Δημήτρης Τριανταφυλλίδης, Δημοσιογράφος, μεταφραστής & συγγραφέας

Κωνσταντίνος Φίλης, Εκτελεστικός Διευθυντής ΙΔΙΣ

Είσοδος ελεύθερη 

Οι τίτλοι και η σειρά των εισηγήσεων θα ανακοινωθούν σύντομα.

στον χώρο πολιτικής και πολιτισμού Ρήγας Βελεστινλής, Ξενοφώντος 4, πλ. Συντάγματος

Η ημερίδα θα προβάλλεται και διαδικτυακά από την σελίδα του Άρδην, και τις σελίδες μας στο facebook και το youtube.

Για κρατήσεις θέσεων μπορείτε να καλείτε στο 210 3826319. Θα δοθούν βεβαιώσεις παρακολούθησης για φοιτητές.

ΣΧΕΤΙΚΑ

ΑΦΗΣΤΕ ΕΝΑ ΣΧΟΛΙΟ