Από την ιστοσελίδα capital.gr
Εδώ και μήνες, ο Vladimir ετοιμάζει τα χαρτιά και τακτοποιεί τις υποθέσεις του για να μετακομίσει στη Γαλλία. Μια διαδικασία αίτησης για βίζα που κάποτε ήταν σχετικά εύκολη, τώρα είναι πολύπλοκη, αλλά ο 37χρονος είναι βέβαιος ότι η απομάκρυνση της οικογένειάς του και των υπαλλήλων του από τη Ρωσία θα αξίζει τον κόπο, σημειώνει το CNBC.
“Από τη μία πλευρά, είναι άνετο να ζεις στη χώρα όπου γεννήθηκες. Αλλά από την άλλη, πρόκειται για την ασφάλεια της οικογένειάς σου”, δήλωσε ο Vladimir στο CNBC μέσω βιντεοκλήσης από το γραφείο του στη Μόσχα.
Για τον Vladimir , η απόφαση να εγκαταλείψει τη χώρα που αποκαλούσε σπίτι του σε όλη του τη ζωή “δεν πάρθηκε σε μια μέρα”. Υπό την εξουσία του Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν, παρακολούθησε επί σειρά ετών αυτό που αποκάλεσε “διάβρωση της πολιτικής και της ελευθερίας” στη Ρωσία. Αλλά η εισβολή του Κρεμλίνου στην Ουκρανία ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι.
“Νομίζω ότι, σε ένα ή δύο χρόνια, όλα θα είναι πολύ άσχημα”, είπε για τη χώρα του.
Η ρωσική πρεσβεία στο Λονδίνο και το υπουργείο Εξωτερικών της Ρωσίας δεν ανταποκρίθηκαν σε αίτημα του CNBC για σχολιασμό.
Το “δεύτερο κύμα” μετανάστευσης στη Ρωσία
Ο Βλαντίμιρ, το επώνυμο του οποίου έχει αφαιρεθεί λόγω της ευαίσθητης φύσης της κατάστασης, είναι μέρος αυτού που θεωρείται ως το “δεύτερο κύμα” μετανάστευσης στη Ρωσία μετά την έναρξη του πολέμου. Το κύμα αυτό περιλαμβάνει εκείνους που χρειάστηκαν περισσότερο χρόνο για να προετοιμαστούν για να εγκαταλείψουν τη χώρα, όπως άνθρωποι με επιχειρήσεις ή οικογένειες που ήθελαν να αφήσουν τα παιδιά τους να τελειώσουν το σχολικό έτος πριν φύγουν.
Τέτοια ευελιξία δεν δόθηκε σε όλους. Όταν η Μόσχα εισέβαλε στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου, μαζί με τα εκατομμύρια των Ουκρανών που αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους, η ζωή για ορισμένους Ρώσους έγινε αφόρητη μέσα σε μία νύχτα.
Ένα “πρώτο κύμα” καλλιτεχνών, δημοσιογράφων και άλλων ατόμων που αντιτίθενται ανοιχτά στο καθεστώς του Πούτιν αισθάνθηκαν ότι έπρεπε να εγκαταλείψουν αμέσως τη χώρα ή να διακινδυνεύσουν πολιτική δίωξη επειδή παραβίασαν την καταστολή της δημόσιας διαφωνίας με το Κρεμλίνο.
“Πολλοί άνθρωποι έλαβαν ειδοποιήσεις που έλεγαν ότι ήταν προδότες”, δήλωσε η Jeanne Batalova, ανώτερη αναλύτρια πολιτικής στο Ινστιτούτο Μεταναστευτικής Πολιτικής, σημειώνοντας τις αντιδράσεις που υπέστησαν ορισμένοι Ρώσοι, ακόμη και από γείτονές τους.
Όμως, καθώς ο πόλεμος συνεχίζεται, όλο και περισσότεροι Ρώσοι αποφασίζουν να μαζέψουν τα πράγματά τους και να εγκαταλείψουν την χώρα.
“Ο τρόπος με τον οποίο λειτουργεί η μετανάστευση είναι ότι μόλις αρχίσει το μεταναστευτικό κύμα και οι άνθρωποι αρχίζουν να ανακαλύπτουν πώς να διαχειριστούν την κατάσταση – να κλείσουν ένα διαμέρισμα, να υποβάλουν αίτηση για άσυλο, να βρουν δουλειά ή να ξεκινήσουν μια επιχείρηση – αυτό ωθεί περισσότερους ανθρώπους στο να φύγουν”, δήλωσε η Batalova.
Χιλιάδες άτομα εγκαταλείπουν τη Ρωσία
Δεν υπάρχουν συγκεκριμένα στοιχεία για τον αριθμό των Ρώσων που εγκατέλειψαν τη χώρα από την έναρξη του πολέμου. Ωστόσο, ένας Ρώσος οικονομολόγος ανέφερε ότι ο συνολικός αριθμός ανερχόταν σε 200.000 στα μέσα Μαρτίου.
Ο αριθμός αυτός είναι πιθανό να είναι πολύ υψηλότερος τώρα, σύμφωνα με την Batalova, καθώς δεκάδες χιλιάδες Ρώσοι έχουν εγκατασταθεί στην Τουρκία, τη Γεωργία, την Αρμενία, το Ισραήλ, τις χώρες της Βαλτικής και αλλού.
“Αν κοιτάξετε τους διάφορους προορισμούς στους οποίους έχουν πάει οι άνθρωποι, αυτοί οι αριθμοί ακούγονται αληθινοί”, δήλωσε η ίδια.
Μόνο στον κλάδο της τεχνολογίας, εκτιμάται ότι 50.000 έως 70.000 επαγγελματίες έφυγαν τον πρώτο μήνα του πολέμου, ενώ άλλοι 70.000 έως 100.000 αναμένεται να ακολουθήσουν σύντομά, σύμφωνα με έναν ρωσικό εμπορικό όμιλο της βιομηχανίας πληροφορικής.
Ορισμένοι ιδρυτές startup, όπως ο Vladimir, ο οποίος διευθύνει μια υπηρεσία λογισμικού για εστιατόρια, αποφάσισαν να μεταφέρουν τις επιχειρήσεις και το προσωπικό τους στο εξωτερικό, επιλέγοντας χώρες με πρόσβαση σε κεφάλαια, όπως η Γαλλία, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Ισπανία και η Κύπρος. Ο Vladimir μεταφέρει τη σύζυγό του και το παιδί του που βρίσκεται σε σχολική ηλικία, καθώς και την τετραμελή ομάδα του και τις οικογένειές τους, στο Παρίσι.
Υπάρχει και μια άλλη ομάδα εργαζομένων στον κλάδο της τεχνολογίας σε μεγαλύτερες ρωσικές εταιρείες πληροφορικής, οι οποίοι φεύγουν περισσότερο από υποχρέωση παρά από επιλογή.
Ο Mikhail Mizhinsky, ιδρυτής της Relocode, μιας εταιρείας που βοηθά τις επιχειρήσεις τεχνολογίας να μετεγκατασταθούν, δήλωσε ότι οι άνθρωποι αυτοί βρίσκονται αντιμέτωποι με μια ιδιαίτερα δύσκολη κατάσταση.
Πολλοί έχουν λάβει τελεσίγραφα από πελάτες του εξωτερικού που παύουν να συνεργάζονται με τη Ρωσία. Σύμφωνα με τον Mizhinsky, για αυτούς είναι μια επιλογή μεταξύ του χαμηλού κόστους στη Βουλγαρία, της ρωσικής επιρροής στη Σερβία και των φορολογικών πλεονεκτημάτων στην Αρμενία.
“Οι περισσότεροι από αυτούς δεν θέλουν απαραίτητα να εγκαταλείψουν τη Ρωσία, όπου είναι το σπίτι τους”, είπε. “Αλλά, από την άλλη πλευρά, έχουν τους πελάτες τους, οι οποίοι αγοράζουν τα προϊόντα και τις υπηρεσίες τους, οι οποίοι απαίτησαν από αυτούς να φύγουν. Πολλοί έλαβαν επιστολές από πελάτες που έλεγαν ότι θα καταγγείλουν τα συμβόλαιά τους αν δεν φύγουν από τη Ρωσία”.
Οι μορφωμένοι και οι πλούσιοι
Ο κλάδος της τεχνολογίας είναι ένας από τους πολλούς κλάδους επαγγελματικών υπηρεσιών που έχουν βρεθεί αντιμέτωποι με φυγή εργαζομένων από τις μεγαλύτερες πόλεις της Ρωσίας, καθώς οι άνθρωποι καταγγέλλουν τον πόλεμο και την επιδείνωση των επιχειρηματικών συνθηκών.
Ο Scott Antel, ένας δικηγόρος τον κλάδο διεθνούς φιλοξενίας που πέρασε σχεδόν δύο δεκαετίες εργαζόμενος στη Μόσχα, έχει βοηθήσει μέχρι στιγμής φέτος πέντε φίλους του να μετακομίσουν από τη Ρωσία στο Ντουμπάι, σε αρκετές περιπτώσεις αγοράζοντας για αυτούς ακίνητα για να επιταχύνει τη μετακόμιση.
“Βλέπουμε ένα μαζικό brain drain”, δήλωσε ο Antel, του οποίου οι φίλοι που φεύγουν από τη Ρωσία απασχολούνται με νομικά και συμβουλευτικά επαγγέλματα, καθώς και με τη φιλοξενία και το real estate. “Η διαταραχή για τους ταλαντούχους ανθρώπους είναι τεράστια και θα γίνει ακόμη μεγαλύτερη”.
“Πολλοί από αυτούς αισθάνονται ότι έχουν χάσει τη χώρα τους”, συνέχισε. “Ρεαλιστικά μιλώντας, θα αλλάξει η κατάσταση σε δύο χρόνια; Όχι”, τόνισε.
Και δεν είναι μόνο οι επαγγελματίες που αναζητούν τη σταθερότητα των ξένων αγορών όπως το Ντουμπάι. Έχοντας παραμείνει πολιτικά ουδέτερο εν μέσω διεθνών κυρώσεων, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα έχουν αναδειχθεί σε προορισμό επιλογής και για τους υπερπλούσιους της Ρωσίας, με πολλούς να μεταφέρουν τον πλούτο τους στην αγορά πολυτελών ακινήτων της χώρας.
Πράγματι, περίπου 15.000 εκατομμυριούχοι αναμένεται να εγκαταλείψουν τη Ρωσία φέτος, σύμφωνα με μια έκθεση του Ιουνίου από την εταιρεία Henley & Partners, με το Ντουμπάι να κατατάσσεται ως η κορυφαία επιλογή για τους υπερπλούσιους.
Επιφυλακτικότητα στις χώρες υποδοχής
Το δεύτερο κύμα φυγής από τη χώρα έρχεται εν μέσω αναφορών ότι ορισμένοι από τους προηγούμενους μετανάστες της Ρωσίας επέστρεψαν στην πατρίδα τους, τόσο λόγω οικογενειακών και επιχειρηματικών δεσμών, όσο και λόγω δυσκολιών που προέκυψαν από τους ταξιδιωτικούς περιορισμούς και τις τραπεζικές κυρώσεις.
Ωστόσο, η Batalova δήλωσε ότι αναμένει οι επιστροφές αυτές να είναι βραχυπρόθεσμες.
“Η εκτίμησή μου είναι ότι η μετανάστευση από τη Ρωσία θα συνεχιστεί, και όταν οι άνθρωποι επιστρέφουν θα είναι για να πουλήσουν περιουσιακά στοιχεία, σπίτια, και στη συνέχεια να φύγουν ξανά”, εξήγησε.
“Αλλά παραμένουν ερωτήματα σχετικά με την υποδοχή που μπορεί να τύχουν κάποιοι Ρώσοι μετανάστες στη χώρα υποδοχής τους”, σημείωσε.
“Σε αυτόν τον πόλεμο, η Ρωσία θεωρείται ως ο επιτιθέμενος και αυτή η νοοτροπία μεταφέρεται και προς τους μετανάστες. Ακόμη και αν αυτοί (οι Ρώσοι μετανάστες) είναι εναντίον του καθεστώτος του Πούτιν, το δημόσιο αίσθημα μπορεί να τους επηρεάσει”, δήλωσε η Batalova.
Πράγματι, υπάρχει ένας πολύ πραγματικός φόβος μεταξύ ορισμένων χωρών υποδοχής ότι μια εισροή Ρώσων μεταναστών θα μπορούσε να τις καταστήσει στόχο μιας μελλοντικής ρωσικής εισβολής. Η Μόσχα έχει υποστηρίξει ότι μέρος της αιτιολόγησης της λεγόμενης “ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης” (όπως αποκαλεί τον πόλεμο) στην Ουκρανία ήταν η “απελευθέρωση” του Ντονμπάς, μιας περιοχής της ανατολικής Ουκρανίας στην οποία ζει σημαντικός αριθμός Ρώσων.
Σύμφωνα με την Batalova, χώρες όπως η Γεωργία, η Αρμενία και τα κράτη της Βαλτικής – οι οποίες έχουν υποφέρει από τη ρωσική επιθετικότητα στο παρελθόν και έχουν ανησυχίες για την εθνική τους ασφάλεια – είναι πιθανό να είναι ιδιαίτερα ανήσυχες.
“Δεν θέλουν η Ρωσία να έρθει αργότερα και να προσπαθήσει να ”προστατεύσει” τους Ρώσους σε αυτές τις χώρες υποδοχής, όπως έκανε με τη διασπορά στην Ουκρανία”, σημείωσε.
Παρ’ όλα αυτά, ο Vladimir δεν πτοείται. Είναι αισιόδοξος για μια νέα αρχή στην αναζήτηση της οικογένειάς του για μια νέα πατρίδα εκτός Ρωσίας. “Όσον αφορά την αρνητικότητα, είμαι σίγουρος ότι δεν ισχύει 100% για όλους τους ανθρώπους. Σε οποιαδήποτε χώρα και με οποιοδήποτε διαβατήριο, οι άνθρωποι μπορούν να καταλάβουν ο ένας τον άλλον”, δήλωσε.
