Εύθραυστος ατομικισμός, σκληρός κοινοτισμός

1,K

του Luc Ferry

Συνέντευξη στον  Jean-Christophe MARMARA

 Le Figaro Τελευταία ενημέρωση στις 20/07/2023

Απέναντι σε έναν ατομικισμό που διαπερνά κάθε γωνιά της κοινωνίας, οι συνοικίες (των πληθυσμών μεταναστευτικής  καταγωγής) παραμένουν προσκολλημένες στον εθνοτικό και θρησκευτικό κοινοτισμό, η σκληρότητα του οποίου έρχεται σε αντίθεση με την «ανοιχτότητα μας στους άλλους».

Αριστερή χαλαρότητα έναντι δεξιάς αυστηρότητας; Η συζήτηση συνεχίζεται εδώ και δεκαετίες χωρίς ποτέ να οδηγήσει σε κάτι άλλο εκτός από δαπάνες που αποδεικνύονται τόσο καταστροφικές όσο και αναποτελεσματικές. Η αλήθεια είναι ότι, με κάθε νέα κυβέρνηση από τη δεκαετία του 1980 και μετά, η αριστερή ιδεολογία κέρδιζε πάντα τον δεξιό ρεαλισμό, ακόμη και όταν η δεξιά ήταν στην “εξουσία” (στην πραγματικότητα, σε μεγάλο βαθμό ανίσχυρη).

Ο Νικολά Σαρκοζί υποσχέθηκε να “καθαρίσει το χάος”, αλλά μόλις που είδαμε μια στάλα νερό να βγαίνει από έναν σπασμένο σωλήνα. Το ερώτημα που πρέπει τώρα να θέσουμε στον εαυτό μας είναι: γιατί το ιδεολογικό υπερεγώ της Αριστεράς επικράτησε συστηματικά έναντι των απαιτήσεων για διαύγεια που προέρχονται από τη Δεξιά; Η απάντηση έχει ένα όνομα: ατομικισμός.

Ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του 1980, κάποιοι από εμάς δημοσίευαν βιβλία που διερευνούσαντην αδυσώπητη άνοδο του δημοκρατικού ατομικισμού στον απόηχο του Μάη του ’68, μια έννοια που φωτίζει όσο καμία άλλη αυτό που μόλις βιώσαμε στις συνοικίες μας και θα βιώνουμε όλο και περισσότερο αν συνεχίσουμε να κλείνουμε τα μάτια. Στην πραγματικότητα, μέσα σε λίγες δεκαετίες, ενώ μια άλλη θρησκεία κέρδιζε έδαφος στα προάστεια, στο όνομα αυτού του δημοκρατικού ατομικισμού είδαμε μια πραγματική κατάρρευση του καθολικισμού, μαζί με τις μεγάλες αφηγήσεις του πατριωτισμού και του κομμουνισμού, που συνδέονταν με υπερβατικές αξίες. Έχω αναφερθεί συχνά σε αυτά τα στοιχεία, αλλά αξίζει να τα υπενθυμίσω σήμερα, γιατί μας λένε πολλά για τη σημερινή κατάσταση: το 1950, πάνω από το 90% των Γάλλων ήταν βαπτισμένοι- τώρα είναι μόνο το 30%! 45.000 ενοριακοί ιερείς κήρυτταν στις εκκλησίες μας, τώρα υπάρχουν μόνο 4.500, ενώ το κομμουνιστικό εκλογικό σώμα μειώθηκε από 25% σε 2,5%! Στην πραγματικότητα, ο Μάης του ’68 δεν ήταν παρά το παραληρηματικό σύμπτωμα ενός αποδομητικού ρεύματος που είχε την πραγματική του πηγή στον καπιταλισμό της καινοτομίας, της υπερκατανάλωσης και της ρήξης με την παράδοση.

Κυκλοφορεί από τις Εναλλακτικές Εκδόσεις

Η φυλετιστική Επανάσταση, του Mathieu Bock-Côté

Ένα ηθικό και πνευματικό τσουνάμι

Οι συνέπειες αυτού του ηθικού και πνευματικού τσουνάμι, στο τέλος του οποίου δεν υπάρχει πια μετά, δεν υπάρχει πια υπέρβαση, δεν υπάρχει πια πέρα από το άτομο, είναι αβυσσαλέες. Έχουν αντίκτυπο σε όλες τις μορφές εξουσίας, τις οποίες τα άτομα που είναι πλέον τρελαμένα με την αυτονομία τους δεν μπορούν παρά να απορρίψουν. Το υπέρτατο παράδοξο είναι ότι στο όνομα αυτής της εχθρότητας προς την εξουσία (“ετερονομία”) έχουμε επιτρέψει στα πιο αυταρχικά και μισαλλόδοξα  προτάγματα του κόσμου να ριζώσουν στα προάστειά  μας, με τις ωραίες δημοκρατίες μας να απορρίπτουν κάθε πρόθεση για ενσωμάτωση, για να μην αναφέρουμε την αφομοίωση που η Αριστερά καταγγέλλει συνεχώς ως “φασιστική” και ως άρνηση της “ετερότητας του άλλου”.

Αυτές οι μεγάλες αφηγήσεις, που έδιναν νόημα στη ζωή και υποστήριζαν την υπακοή στους νόμους, τις αξίες και τις αρχές ενός έθνους, ενός κόμματος ή μιας εκκλησίας, ανταγωνίζονται τώρα τα κηρύγματα της θετικής ψυχολογίας και των θεωριών προσωπικής ανάπτυξης που μας υπόσχονται την ευτυχία σε δεκαπέντε μαθήματα. Πράγματι, εάν δεν υπάρχει πλέον μια δεύτερη ζωή μετά το θάνατο ή μετά την Επανάσταση, τότε εδώ και τώρα θα πρέπει να βιώσουμε την ευτυχία, περνώντας έτσι από την προσμονή της μελλοντικής ευτυχίας στην απαίτηση της άμεσης ευτυχίας.

Το πρόβλημα είναι ότι, απέναντι σε αυτόν τον διαποτισμένο από καλά συναισθήματα ατομικισμό, την αναζήτηση της αυτονομίας και της ευτυχίας που διαπερνά κάθε γωνιά της κοινωνίας και τροφοδοτεί τον γουοκισμό στα πανεπιστήμιά μας, σε πολλές νεοφυείς επιχειρήσεις, αλλά και σε μεγάλο μέρος του Τύπου και της πολιτικής τάξης, τα προάστεια έχουν παραμείνει προσκολλημένα στον εθνοτικό και θρησκευτικό κοινοτισμό, η σκληρότητα του οποίου έρχεται σε αντίθεση με το “άνοιγμά μας στους άλλους”. Επαναλαμβάνοντας ξανά και ξανά ότι όλα οφείλονται στη φτώχεια τους, ότι ο αποκλεισμός είναι δικό μας λάθος, βάζουμε  παρωπίδες στα μάτια μας. Η επισήμανση ότι το 90% των νέων που συνελήφθησαν κατά τη διάρκεια των ταραχών των τελευταίων ημερών είναι Γάλλοι, και ότι αυτό δεν έχει καμία σχέση με τη μετανάστευση, είναι σίγουρα μια αλήθεια, αλλά παραδόξως χρησιμεύει μόνο για να κρύψει την πραγματικότητα, η οποία είναι ότι οι ταραξίες σπάνε όλα τα σύμβολα της Γαλλίας με πρόσχημα το θάνατο ενός νεαρού, ενώ η κοινωνία δεν κουνάει το δάχτυλο για το θάνατο ενός εβδομηντάχρονου που σκοτώθηκε από έναν έφηβο. Όσο δεν καταλαβαίνουμε ότι οι μαλακές δημοκρατίες μας βρίσκονται αντιμέτωπες με έναν σκληρό κοινοτισμό που πρέπει να σταματήσει να τροφοδοτείται από την τρελή μετανάστευση σε συνδυασμό με τις ανέμελες πολιτικές, θα συνεχίσουμε να οδηγούμε προς τον τοίχο, κορνάροντας.