Farhad Khosrokhavar «Ιράν: οι γυναίκες ενάντια στη θεοκρατία», μετάφραση: Χριστίνα Σταματοπούλου, Εναλλακτικές Εκδόσεις, 2024
του Δημήτρη Παπανικολόπουλου από την Εποχή
Ο συγγραφέας, ιρανός κοινωνιολόγος εγκατεστημένος στη Γαλλία, γράφει κατά τη διάρκεια της τελευταίας εξέγερσης της ιρανικής νεολαίας, το φθινόπωρο του 2022, και δημοσιεύει το βιβλίο του, ενώ οι νέοι αντιστέκονται ακόμα στο ολοκληρωτικό καθεστώς του Ιράν. Απευθυνόμενος στο διεθνές κοινό, που μπορεί να μην ξέρει πολλά, καταφέρνει να δώσει ένα πανόραμα αφενός του καταπιεστικού καθεστώτος, αφετέρου της πολύμορφης αντίστασης της κοινωνίας. Με μεγάλη μαεστρία συσχετίζει, από τη μία, τις ιστορικές εξελίξεις με τη διαμόρφωση της σημερινής κατάστασης και, από την άλλη, τις δομικές συνθήκες με τη δράση ενεργών μειονοτήτων.
Παρουσιάζει αναλυτικά την ολοκληρωτική φύση του θεοκρατικού καθεστώτος, που προσπαθεί να εμποδίσει τους πολίτες, και ειδικά τους νέους, να επιδιώξουν οτιδήποτε άλλο εκτός από μια μίζερη ζωή μέσα στην υποταγή και τη στέρηση κάθε χαράς, οτιδήποτε άλλο εκτός από μια βαρετή καθημερινότητα περιτριγυρισμένη από την πληκτική εξύμνηση του μαρτυρίου και του ηρωικού θανάτου. Καταδεικνύει το αιμοσταγές πρόσωπο μιας φονικής μηχανής που σκοτώνει χωρίς φειδώ ακτιβιστές, κάθε λογής αμφισβητίες, ομοφυλόφιλους, τοξικομανείς, μειονοτικούς, και φυσικά γυναίκες που ζητούν στοιχειώδη δικαιώματα και ελευθερίες. Ένας τεράστιος στρατός των Φρουρών της Επανάστασης και πολλά βοηθητικά σώματα, μαζί με ένα σύστημα απάνθρωπων φυλακών και μια πλήρως ελεγχόμενη δικαιοσύνη, καταπιέζουν την πλειοψηφία του πληθυσμού και βασανίζουν, εξευτελίζουν και σκοτώνουν κάθε άτομο που θεωρούν εχθρό τους. Αποκαλύπτει την ανεπίστρεπτη, καθότι δομική, διαφθορά του καθεστώτος, όπου η ελίτ της εξουσίας, ταυτόχρονα πολιτικής, στρατιωτικής, οικονομικής και ιδεολογικής, λυμαίνεται τα έσοδα από το πετρέλαιο και τον κόπο των εργαζομένων, πλουτίζοντας ακόμη από τις παραβάσεις των παράλογων απαγορεύσεων που έχουν επιβάλλει στους άλλους και δεν ισχύουν για τους ίδιους.
Απέναντι σε αυτό το παράλογο σύστημα που διατηρείται λόγω της όλο και ποιο στυγνής καταπίεσης, η κοινωνία δεν παραδίδει τα όπλα: λοιδορούν τους μουλάδες, ραπάρουν ελεύθερα, παρακολουθούν ξένα κανάλια με δορυφορικές, μα πάνω απ’ όλα πετάνε τις μαντίλες, υιοθετούν κοσμικά ήθη, διαδηλώνουν κατά του ολοκληρωτισμού και της ωμής βίας, αναζητούν τη χαρά, απορρίπτουν τις αξίες του καθεστώτος, δεν υπακούν.
Η Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν είναι ένα εγκληματικό κράτος, από τα χειρότερα στον κόσμο. Και έχει κηρύξει τον πόλεμο στην πλειοψηφία της ιρανικής κοινωνίας, με τη συνενοχή όσων επωφελούνται από τα πελατειακά δίκτυα. Όσο δομικό στοιχείο όμως είναι αυτό, άλλο τόσο είναι και η εκκοσμίκευση της ιρανικής κοινωνίας, καθώς και η νέα υποκειμενικότητα των νέων που θέλουν να ανθίσουν ως άτομα και να ζήσουν.
