Η ανεργία νέων (16-24) σε Ελλάδα, Ισπανία, Πορτογαλία και ο ευρωπαϊκός μέσος όρος
του Κωνσταντή Σεβρή από τη Ρήξη που κυκλοφορεί (φ. 84)
Στα πρόθυρα της κατάθλιψης οι νέοι, στην εποχή του μνημονίου…
Το τελευταίο διάστημα, τόσο η ελληνική κοινωνία, όσο και ο πολιτικός κόσμος βρέθηκαν αντιμέτωποι με μια σειρά διλημμάτων. Ευρώ ή δραχμή; Μνημόνιο ή στάση πληρωμών; Διλήμματα που αφορούν πρωτίστως τη νέα γενιά, διότι αυτή θα κληθεί να φέρει εις πέρας τις υποχρεώσεις από τις αποφάσεις που λαμβάνονται αυτή την περίοδο.
Και ήδη οι συνέπειες στη ζωή των νέων από το «ναι σε όλα» της τελευταίας διετίας είναι ενδεικτικές.
Συγκεκριμένα, στην Ελλάδα καταγράφηκε η μεγαλύτερη αύξηση ανεργίας στην ΕΕ μέσα σε ένα χρόνο, καθώς ο δείκτης της αυξήθηκε από 14,1% τον Νοέμβριο του 2010 σε 19,9% τον Νοέμβριο του 2011 (έναντι 19,4% τον Οκτώβριο του 2011). Για τους δε νέους αγγίζει το εξωπραγματικό 50%!
Η Ελλάδα, ωστόσο, δεν πορεύεται μόνη σε αυτόν το δρόμο, καθώς στην «ΕΕ των 27» το ποσοστό ανεργίας για τους νέους φτάνει το 22,3%. Για να κατανοήσουμε τι σημαίνει αυτό, αναφέρουμε ενδεικτικά πως στην Ιταλία του Μόντι ο δείκτης της ανεργίας έφτασε τον Ιανουάριο στο 9,2%, σημειώνοντας νέο αρνητικό ρεκόρ, και για τους νέους εκτοξεύτηκε στο 31,1%! H ανεργία των νέων στην Ιρλανδία, η οποία ήταν κάποτε χαμηλότερη από των ΗΠΑ, αγγίζει σήμερα το 30%. Στη Γερμανία, η ανεργία διατηρήθηκε στο 6,8% του ενεργού πληθυσμού συγκριτικά με τον Ιανουάριο, επίπεδα που είναι τα χαμηλότερα αφότου συντελέστηκε η επανένωση των Γερμανιών.
Η ντόπια νεανική ανεργία κυμαίνεται στο 30% για τους αποφοίτους λυκείου, στο 27% για τους αποφοίτους ΤΕΙ και στο 24% για τους αποφοίτους ΑΕΙ.
Δεν θα μιλήσουμε εδώ για το πόσο καταστροφική είναι η γιγάντωση των μεγεθών του δείκτη νεανικής ανεργίας για την εθνική μας οικονομία και το ασφαλιστικό μας σύστημα. Ούτε θα αναφερθούμε στις τριτοκοσμικές συνθήκες που θα βιώσουμε σε μια χώρα που επιλέγει να διώχνει το νεανικό της επιστημονικό προσωπικό.
Οι δείκτες ανεργίας ευθύνονται κατά κύριο λόγο για τη διάχυτη νεανική κατάθλιψη. Στα όρια της κατάθλιψης, λόγω της οικονομικής κρίσης, βρίσκεται το 70% των Ελλήνων στην παραγωγική ηλικία, σύμφωνα με έρευνα της Εταιρείας Κοινωνικής Ψυχιατρικής και Ψυχικής Υγείας. Αντίστοιχη έρευνα, η οποία πραγματοποιήθηκε πρόσφατα από την Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, δείχνει μεγάλη αύξηση στα συμπτώματα άγχους και κατάθλιψης, κυρίως στους νέους μεταξύ 30-35 ετών, με αποτέλεσμα: ανηδονία, αισθήματα αναξιότητας, ακόμα και αυτοκτονικές τάσεις.
Οι δε νέοι, που εργάζονται ή πρόκειται να προσληφθούν, θα έρθουν αντιμέτωποι με τα ποιοτικά χαρακτηριστικά της υφεσιακής ντόπιας οικονομικής δραστηριότητας, που σύμφωνα με στοιχεία της Γιούροστατ αγγίζει το 7% το τέταρτο τρίμηνο του 2011, σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2010.
Μιλάμε, δηλαδή, για ένα επισφαλές και αβέβαιο εργασιακό περιβάλλον, με κύρια χαρακτηριστικά του τη μαύρη νεανική εργασία, τα ελαστικά και κατά περίσταση ωράρια ή, στη χειρότερη περίπτωση, την εξοντωτική εργασία 12 ή 14 ωρών! Και η εργασία αυτή αφορά τις εναπομείνασες επιχειρηματικές δραστηριότητες, που στο σύντομο μέλλον θα έχουν να αντιμετωπίσουν τα… λουκέτα!
Ο κατώτατος (επίσημος) πρώτος νεανικός μισθός (έως 25) με τις ευλογίες των διευθυντηρίων μειώθηκε κατά 32% για να διαμορφωθεί στα 510,95 και το ημερομίσθιο στα 22,83 ευρώ.
Ενδεικτικές του σύγχρονου νεανικού σκλαβοπάζαρου είναι οι απολαβές των απασχολούμενων που σπουδάζουν στις επαγγελματικές σχολές (ΕΠΑΣ) του ΟΑΕΔ και εργάζονται με επιδότηση του οργανισμού. Μετά την πτώση των μεγεθών κατώτερου μισθού (κατά 22%), το μεροκάματο για τα παιδιά των ΕΠΑΣ περιορίζεται στα 18,33 ευρώ, δηλαδή στο 70% του νέου κατώτερου ημερομισθίου. Και από αυτά, τα 12 ευρώ πληρώνει ο ΟΑΕΔ και μόλις 6 ευρώ οι εργοδότες!
Παρουσιάζοντας όμως ένα σκηνικό αδιεξόδου, έτσι όπως προδιαγράφεται από τα στοιχεία και τη σχεδόν αβίωτη καθημερινότητα για ένα μεγάλο μέρος του ελληνικού λαού, κινδυνεύουμε να συμπεριληφθούμε κι εμείς στα γεωμετρικώς αυξανόμενα ποσοστά κατάθλιψης. Γι’ αυτό δεν θα πρέπει να λησμονούμε πως, πλάι σε αυτά, ένα σημαντικό κομμάτι νέων μπαίνει μπροστά στον μετασχηματισμό της ελληνικής οικονομίας. Μιλούμε, φυσικά, για την επιστροφή των νέων στην καλλιέργεια της γης ή στη συγκρότηση καινοτόμων εξαγωγικών παραγωγικών δραστηριοτήτων, κινήσεις που έχουμε περιγράψει εκτενώς σε παλαιότερα φύλλα της εφημερίδας.
Οι προεκλογικές συζητήσεις, όμως, και οι ίδιες οι εκλογές που έρχονται σε λίγο καιρό, δεν δημιουργούν ούτε υπονοούμενο ελπίδας στον ελληνικό λαό, καθώς κανένας χώρος, ή μνημονιακός ή αντιμνημονιακός, δεν παρουσιάζει μια ολοκληρωμένη πρόταση για την επιβίωση των νέων και την παραμονή τους στη χώρα. Διότι η άρθρωση μιας ολοκληρωμένης πολιτικής συνθετικής πρότασης για τους νέους θα μπορούσε να είναι προϊόν μόνο ενός διαμορφωμένου οράματος, καταρχάς για την επιβίωση και εν συνεχεία για την ανάκαμψη της χώρας. Που, δυστυχώς, δεν υπάρχει.
Καταπώς φαίνεται, θα χρειαστεί από μόνοι τους οι νέοι, έξω από ένα οργανωμένο πολιτικό σχέδιο, να ανακαλύψουν εκείνους τους τρόπους που θα τους εξασφαλίσουν την επιβίωση. Αντιστεκόμενοι στην κατάθλιψη και την εργασιακή εξαθλίωση, επενδύοντας στη γη και στην καινοτομία.
