Μηδενικό άθροισμα ή πολλαπλασιασμός δυνάμεων;

του Γιώργου Καραμπελιά από τη Ρήξη (φ. 86) που κυκλοφορεί

Σε ανάλογες περιπτώσεις συνηθίζεται να λέγεται πως ο ελληνικός λαός ψήφισε «σοφά». Επιβεβαίωσε για μία δεύτερη φορά την αντίθεσή του προς το μνημόνιο, με τον έναν ή άλλο τρόπο, λιγότερο ή περισσότερο εμφατικά, ενώ ταυτόχρονα  απέφυγε να προσφέρει στους Γερμανούς την ευκαιρία της οριστικής περιθωριοποίησης της Ελλάδας στο εσωτερικό της Ευρώπης. Ο ελληνικός λαός επιθυμεί –για λόγους που δεκάδες φορές έχουμε αναλύσει– να μην αποτελέσει το μαύρο πρόβατο ή την «Ιφιγένεια» μιας κρίσης της Ευρωζώνης, αλλά, ακόμα και εάν η Ευρωζώνη πεθάνει, να αποθάνει «μετά των αλλοφύλων». Αυτό είναι το κεντρικό μήνυμα της κάλπης της 17ης Ιουνίου. Δεν δίνει λευκή επιταγή στον Σαμαρά, τον Βενιζέλο και τη ΔΗΜΑΡ  να απαντήσουν στην κρίση, αλλά δεν τολμούσε και να το παίξει κορώνα ή γράμματα, με ένα κόμμα με ακόμα ακαθόριστο προφίλ το οποίο πιθανότατα δεν ήθελε να κυβερνήσει. Έτσι στέλνει τον Σαμαρά να επαναδιαπραγματευθεί το μνημόνιο, όπως υποσχόταν, ενώ πίσω του θα νιώθει την καυτή ανάσα όχι μόνο του Σύριζα, αλλά και  εκείνη του ελληνικού λαού, ακόμα και των ψηφοφόρων της Νέας Δημοκρατίας.
Ωστόσο αυτή η «σοφή επιλογή», εάν μείνουμε στατικά σε αυτήν, εμπεριέχει ταυτόχρονα και τον κίνδυνο της ακινησίας και της ακύρωσης.
Επί παραδείγματι, η Νέα Δημοκρατία, για να μπορέσει να ικανοποιήσει το ακροατήριό της και να πείσει ένα κομμάτι του λαού ότι όντως είναι εν μέρει αντιμνημονιακή, θα ήθελε να οδηγήσει τον Παπανδρέου και τον Παπακωνσταντίνου σε εξεταστική επιτροπή για το μνημόνιο. Όμως το ΠΑΣΟΚ βάζει ως όρο για τη συμμετοχή του στην κυβέρνηση την απουσία μιας τέτοιας εξεταστικής. Έτσι πηγαίνει περίπατο η «τιμωρία των υπευθύνων».
Παράλληλα, θα ήθελε να παρέμβει στο μεταναστευτικό και το ζήτημα της ασφάλειας, όπου όμως η ΔΗΜΑΡ την εμποδίζει να πάρει γρήγορα και αποφασιστικά μέτρα.
Προπαντός στο ζήτημα της οικονομικής πολιτικής και της πειστικότητας της εξαγγελίας για αναδιαπραγμάτευση, καταλήγει, εξ αιτίας της ανικανότητας του πολιτικού προσωπικού και υποχωρώντας στις πιέσεις των μεγάλων συμφερόντων της μεταπρατικής αστικής τάξης,  να αναθέτει τα οικονομικά υπουργεία σε διαπραγματευτές του μνημονίου και εκπροσώπους των τραπεζιτών, όπως ο Ράπανος, ή μνημονιακούς, όπως ο Χατζιδάκης.
Από την άλλη πλευρά, εκείνη της αντιπολίτευσης, διαπιστώνεται η ίδια εικόνα της πολυδιάσπασης. Μπορεί ο ΣΥΡΙΖΑ, λόγω του εκλογικού διλήμματος, να αναδείχτηκε στις δεύτερες εκλογές σε προνομιακό πόλο της, ωστόσο δεν μπορεί να εκφράσει το σύνολο του αντιμνημονιακού χώρου. Με όλες τις αντιφάσεις τους, δυνάμεις όπως οι Ανεξάρτητοι Έλληνες και το ΚΚΕ, παρά την εκλογική τους συρρίκνωση, εκφράζουν διαφορετικές ευαισθησίες και προτεραιότητες, ενώ όλοι νιώθουν πια την ανάσα της Χρυσής Αυγής, που εκμεταλλεύεται και διαστρέφει το πληβειακό αντισυστημικό μίσος.
Έτσι, το τελικό αποτέλεσμα, αν δεν υπερβούμε δυναμικά τη σημερινή ισορροπία, μπορεί και να αθροίζεται στο μηδέν αντί στο εκατό, διότι το 48% του εκλογικού σώματος ψήφισε την κυβέρνηση και άλλο τόσο ενάντιά της, χωρίς παράλληλα τα δύο στρατόπεδα να  διαθέτουν και κάποια συνοχή έστω στο εσωτερικό τους. Η πορεία της κρίσης της ελληνικής κοινωνίας και του πολιτικού συστήματος έχει οδηγήσει σε μια ισορροπία τρόμου, από την οποία μπορούμε να βγούμε μόνο εάν και εφόσον αναδειχθούν κάποιοι συνθετικοί πόλοι, που θα της επιτρέψουν να εξέλθει οριστικά από τους παρατεταμένους επιθανάτιους σπασμούς του παλαιού καθεστώτος και να περάσει σε μια νέα περίοδο.
Επί πλέον, αυτή η ασταθής ισορροπία κινδυνεύει να μεταβάλει την Ελλάδα σε έρμαιο των διεθνών εξελίξεων. Κινδυνεύουμε το άμεσο μέλλον της χώρας να μην εξαρτάται πλέον από την εσωτερική δυναμική, αλλά από τους εξωτερικούς συσχετισμούς:
Θα κατορθώσει άραγε ο Ομπάμα, ο Ολάντ και οι «μπατίρηδες» του Νότου να «πείσουν», δηλαδή να υποτάξουν, τη Γερμανία, σε μια λογική χαλάρωσης της λιτότητας, ώστε να δοθεί στην Ελλάδα ένα μεγαλύτερο περιθώριο –και όχι μόνο χρονικό– προσαρμογής;  Ή αντίθετα ή «σιδηρά κυρία», που επάξια έχει αντικαταστήσει τη Μάργκαρετ Θάτσερ, θα επιμείνει και θα επιβάλει το σχέδιο της αποπομπής της Ελλάδας από την Ευρωζώνη;
Άραγε οι γεωπολιτικοί συσχετισμοί, όπως ο φόβος ανάφλεξης της Συρίας και της Αιγύπτου θα λειτουργήσουν –όπως ζητούν οι Αμερικανοί– κατευναστικά απέναντι στην επιτάχυνση της κρίσης στην Ευρωζώνη, ή αντίθετα θα επιτείνουν τη λογική του «ο καθένας για την πάρτη του»;
Πάντως, με τον έναν ή άλλο τρόπο, η εσωτερική, κοινωνική και πολιτική ισορροπία, παρότι σηματοδοτεί την ανατροπή του μεταπολιτευτικού καθεστώτος, κάνει πρόσκαιρα τον ελληνικό λαό να βρίσκεται σε αδυναμία να επιβάλει τη βούλησή του.
Εκεί θα πρέπει να επικεντρωθούν όλες οι προσπάθειές μας την επόμενη περίοδο. Όχι μόνο να εκμεταλλευτούμε τη διεθνή συγκυρία, αλλά κυρίως  να επιταχύνουμε μια συνθετική λογική, που θα επιτρέψει στο μηδενικό άθροισμα να μεταβληθεί σε θετικό ισοζύγιο. Διότι, εάν, γύρω από ορισμένους άξονες, κατορθώσουμε να υπερβούμε τον κατακερματισμό, εάν αλλάξουμε τη φορά του βέλους, που από τα έξω προς τα μέσα καθόριζε τα ελληνικά πράγματα μέχρι σήμερα, και επιβάλουμε την αντίστροφη λογική, είναι δυνατό να αρχίσουμε να υπερβαίνουμε τον κατακερματισμό.
Αυτό ήταν το νόημα της επιμονής μας όλη την προηγούμενη περίοδο, για την ανάγκη μετατροπής του αντιμνημονιακού κινήματος σε ηγεμόνα των εξελίξεων και την αποφυγή του αυτοεγκλεισμού του σε μια χωριστική ή μερική αντίληψη. Για να το  κάνουμε πιο λιανά: Το λαϊκό κίνημα, όπως είχε συμβεί με τη Φιλική Εταιρεία το ’21 ή με το ΕΑΜ στην Κατοχή, θα πρέπει να μεταβληθεί σε εκπρόσωπο όλου του λαού και εκφραστή των αναγκών του στο σύνολό τους.
Ο σημερινός κατακερματισμός, ανάμεσα στο «κοινωνικό» και το «εθνικό»,, ανάμεσα στην «αριστερά»και τη «δεξιά», θα πρέπει, με τον έναν ή άλλο τρόπο, να ξεπεραστεί. Και αυτό μπορεί να συμβεί με δύο τρόπους: Είτε με τρόπο αυταρχικό, αντιδημοκρατικό και υποτελή, είτε δημοκρατικό και επαναστατικό. Τον πρώτο, τον προδιαγράφει ήδη η ανάδυση της Χρυσής Αυγής και η επίκληση του Παπαδόπουλου από τον Μιχαλολιάκο, ή η ιδεολογική ταύτιση των ΜΑΤ με τη Χρυσή Αυγή. Τον δεύτερο, τον ανέδειξε παραδειγματικά το κίνημα των πλατειών και των αγανακτισμένων. Αυτό το κίνημα  έμεινε στη μέση του δρόμου διότι δεν μπόρεσε να βρει μια ολοκληρωμένη πολιτική έκφραση και κυριάρχησαν προς στιγμήν χωριστικές λογικές. Ωστόσο η δυναμική είναι εδώ, οι ανάγκες είναι εδώ. Και την επόμενη περίοδο θα συμβάλουμε με όλες μας τις δυνάμεις στη διαμόρφωση κινήσεων ενωτικού-συνθετικού χαρακτήρα, έτσι ώστε οι δυνάμεις του ελληνικού λαού να μην αυτοακυρώνονται, μένοντας απλώς στην κρίση της μεταπολίτευσης, αλλά να αθροίζονται και να πολλαπλασιάζονται. περνώντας σε ένα νέο πρόταγμα, σε ένα νέο όραμα για την Ελλάδα.