ΟΧΙ άλλη «πρόοδος»
Το τεύχος 46 του Άρδην (Μάρτιος-Απρίλιος 2004) περιλαμβάνει πέντε μεγάλες θεματικές ενότητες. Μία αφορά την Κύπρο, μία δεύτερη που αποτελεί ανάλυση των εκλογικών αποτελεσμάτων από κοινωνική και ιδεολογική άποψη καθώς και τρία «αφιερώματα». Το πρώτο πραγματεύεται την κρίση του πολιτισμού της παγκοσμιοποίησης, το επόμενο το Παγκόσμιο Κοινωνικό φόρουμ που έγινε στη Βομβάη, τέλος τη σχέση ατομισμού και κοινοτισμού.
Οι εκλογες της 7ης Μαρτίου 2004, το άθλιο σχέδιο Ανάν και η Ολυμπιάδα σηματοδοτούν την ολοκλήρωση μιας ιστορικής περιόδου, κατά την οποία ο παρασιτισμός γιγαντώθηκε, η εξάρτηση έφτασε στο ζενίθ, η κοινωνική και εθνική συνοχή στο ναδίρ, η έκπτωση αξιών και ο μεταμορφισμός έγιναν καθημερινότητα, η πολιτιστική αλλοτρίωση επεβλήθη ανενδοίαστα. Η μεταπολίτευση έχει πλέον κλείσει και το πολιτικό της προσωπικό αποσύρεται σταδιακώς από το πολιτικό προσκήνιο.
Η κοινωνία εισέρχεται σε ένα νέο κύκλο, όπου το ερώτημα που θα τεθεί δεν θα είναι πλέον το ψευδοδίλλημα πρόοδος ή συντήρηση, αλλά το εάν η αντίσταση στην παγκοσμιοποίηση θα εμφανιστεί με τη μορφή μιας απλής συντηρητικής αναδίπλωσης, ή θα ανοίξει τον δρόμο για ένα κίνημα ανανέωσης, που θα συνδυάζει παράδοση και οικολογικούς και κοινωνικούς μετασχηματισμούς μεγάλης κλίμακας, για μια κοινωνία που θα εξέλθει από τον βραχνά της “προόδου”, προς έναν κόσμο οικολογικής και κοινωνικής ισορροπίας.
Σε ό,τι αφορά στη σύγχρονη πολιτιστική δημιουργία του δυτικού κόσμου αυτή βρίσκεται στο ναδίρ ενός πολιτισμού που, φθάνοντας έως την υπερβολή του ναρκισσισμού, καταστρέφει τις ίδιες τις βάσεις της δυτικής κουλτούρας. Μέσα σε έναν αιώνα, περάσαμε από τον Σαγκάλ στα… κόπρανα σε κονσέρβες, στα πτώματα ζώων σε φορμόλη και στο «κατασκευασμένο» πρόσωπο του Μάικλ Τζάκσον. Υπό το πρόσχημα της οικουμενικότητας επιβάλλεται ένα ενιαίο και μοναδικό πρότυπο, υποταγμένο στο «αόρατο χέρι» της αγοράς, μιας αγοράς που πλέον έχει καταστεί κενή οιουδήποτε νοήματος. Η «εποχή της ασημαντότητας», όπως τη χαρακτήρισε ο Καστοριάδης, σφραγίζεται όχι μόνον από το τέλος των ιδεολογιών, αλλά και την αντικατάσταση της τέχνης από το κιτς και τη διαφήμιση.
Κείμενα των: Κ. Καστοριάδη, Κρίστοφερ Λας, Θ. Στοφορόπουλου, Γ. Καραμπελιά, Θ. Ζιάκα, Ιωάννας Τσιβάκου, Μ. Μητρόπουλου, Μάνου Στεφανίδη, Κ. Μπλάθρα, Μάριου Ευρυβιάδη, Γ. Ιωαννίδη, Τ. Χατζηαναστασίου, Α. Αιμιλιανίδη, Χ. Ελισσαίου, Γ. Ρακκά, Νίκου Κόμπλα, Γ. Παπαγιαννόπουλου, Άκη Σιαμαντζούρα, Ηλία Σιαμέλα, Β. Φτωχόπουλου, Φρ. Εξάλλου, κ.ά.