Άρδην τ. 05
Είναι γνωστό πως η οικολογική κριτική στον πολιτισμό του αυτοκίνητου έχει αποδείξει με στοιχεία πως ο πολιτισμός του ιδιωτικού αυτοκινήτου συνιστά μια καταπληκτική σπατάλη χρόνου και πόρων, πως ενώ έχει ως αφετηρία την μείωση του χρόνου των μετακινήσεων ή του χρόνου της εργασίας οδηγεί σε πραγματική μείωση της ταχύτητας των μετακινήσεων, του εισοδήματος, της ευημερίας, της ασφάλειας, των πολιτών. Ο Αντρέ Γκορζ ιδιαίτερα (βλέπε το βιβλίο του Οι δρόμοι του Παραδείσου, Εναλλακτικές Εκδόσεις) προσπάθησε να δείξει πόσο πιο αποδοτική οικονομικά θα ήταν, και πόσο μεγαλύτερη ευημερία θα διέθετε, μια κοινωνία που δεν θα στηριζόταν στο ιδιωτικό αυτοκίνητο. Όμως το λόμπι του αυτοκινήτου -από τις εταιρείες πετρελαίου, τις αυτοκινητοβιομηχανίες, του εργολάβους των δρόμων, τις τράπεζες που χρηματοδοτούν την αγορά αυτοκινήτων κ.λπ.- έπνιγε κάθε φωνή που προσπαθούσε να αντιταχθεί στον πολιτισμό του αυτοκίνητου. Όμως πλέον οι λαϊκές αντιδράσεις ενάντια στον πολιτισμό του αυτοκινήτου πολλαπλασιάζονται και οδηγούν σε ακυρώσεις κατασκευής αυτοκινητόδρομων, όπως έγινε πρόσφατα στη Μεγάλη Βρετανία ή στο Τόκιο όπου ακυρώθηκε η κατασκευή του νέου περιφερειακού αυτοκινητόδρομου.
Όμως για πρώτη φορά, στην Καλιφόρνια η ίδια η Bank of America εκστρατεύει εναντίον του “πολιτισμού του αυτοκινήτου”. Η έκθεση της μεγαλύτερης Τράπεζας της Καλιφόρνιας αναφέρει πως: “Η ανεξέλεγκτη επέκταση του αυτοκινήτου μετέβαλε τον κινητήρα της ανάπτυξης της Καλιφόρνιας σε μια δύναμη που απειλεί (sic) να παρεμποδίσει αυτή την ίδια την ανάπτυξη και να υποβαθμίσει την ποιότητα της ζωής μας”. Το άμεσο κόστος των οδικών υποδομών και της κατασκευής των πάρκινγκ, φθάνει τα 100 δισεκατομμύρια δολάρια το χρόνο. Ενώ τα έμμεσα κόστη από την κυκλοφοριακή συμφόρηση, την μόλυνση, τις καθυστερήσεις , το θόρυβο, τα ατυχήματα υπολογίζονται στο 5% τουλάχιστον του ΑΕΠ. Όμως αυτές οι μετρήσεις δεν παίρνουν υπόψη τους το τεράστιο άμεσο και έμμεσο κόστος της χωρίς όρια επέκτασης των πόλεων. Οι εργολάβοι και οι κατασκευαστές αναζητούν διαρκώς όλο και πιο απομακρυσμένα οικόπεδα με φθηνότερη τιμή και βέβαια ακολουθούν οι δρόμοι, οι υποδομές, οι υπόνομοι, τα σχολεία, με ένα δυσθεώρητο κόστος. Οι δημοτικοί φόροι ανεβαίνουν, το ίδιο και η τιμή της γης και οι κατασκευαστές πηγαίνουν όλο και πιο μακριά. Το ιδιωτικό αυτοκίνητο τους το επιτρέπει. Εδώ και πολλές δεκαετίες η Νέα Υόρκη και το Σικάγο επεκτείνονται δώδεκα φορές ταχύτερα από την αύξηση του πληθυσμού τους (Μήπως το ίδιο δεν συμβαίνει στην Αθήνα όπου το οικοδομικό τέρας κατατρώει το σύνολο της Αττικής και τα δάση της;).
Και βέβαια αυξάνεται η αποξένωση, η εγκληματικότητα, το κοινωνικό κόστος Οι άνθρωποι απομονώνονται μέσα στα σπίτια τους, ταμπουρώνονται σ’ αυτά και επικοινωνούν μεταξύ τους μέσω τηλεφώνου ή ιντερνέτ. Μια μελέτη για τις βρετανικές πόλεις αποκάλυψε πως εξαιτίας της εγκληματικότητας και της έλλειψης υποδομών ενώ το 1970 το 80% των μαθητών πήγαιναν με τα πόδια στο σχολείο τους, σήμερα -το 1995- το αντίστοιχο ποσοστό δεν ξεπερνάει το 15%. Ο πολιτισμός του αυτοκινήτου φθάνει στα όρια του. Το ερώτημα είναι πότε επί τέλους θα το διαπιστώσουν και τα ίδια τα θύματα του;
