Αρχική » Ελληνοσερβικοί διάλογοι

Ελληνοσερβικοί διάλογοι

από Άρδην - Ρήξη

Συγγραφέας: Όμηρος Φωτιάδης

Άρδην τ. 06

Ο Μίλοβαν ήταν ένας στρατιώτης από την Κράινα. Χαρακτηριστικός τύπος και εκπρόσωπος της σερβικής μαχόμενης νεολαίας στα μέτωπα της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης.

Μου χτύπησε την πόρτα εκείνο το χειμωνιάτικο δειλινό και στο χλωμό του πρόσωπο, ζωγραφισμένη η φρίκη του πολέμου· η αγωνία της πληγωμένης του ψυχής. Κάπου στο βάθος του βλέμματός του διακρινόταν η ψυχογραφία του πονεμένου λαού του.

Ένας κόμπος ανέβηκε στο λαιμό του· βούρκωσαν τα μάτια του. Μου έδωσε ένα συστατικό γράμμα. Κάτι σιγοψιθύρισε. Δεν πάει πολύς καιρός που γύρισα από το μέτωπο της Βοσνίας· ο πόνος μ’ ακολούθησε ως εδώ. Ήμασταν και οι δύο στα 27 μας χρόνια, μα ο Μίλοβαν έμοιαζε σαν ανάπηρος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.

Η νύχτα προχώρησε αρκετά. Ξημερώσαμε πλάι στο τζάκι, βλέποντας φωτογραφίες, μουτζουρώνοντας χάρτες της Βοσνίας, πότε τραγουδώντας και παίζοντας και άλλοτε σιωπώντας μελαγχολικά, διερευνούσαμε αμφότεροι αλλήλους στην προσπάθειά μας, να νιώσουμε την ποθητή ψυχική ευρυχωρία μεταξύ μας.

Πήρε ο ήλιος ν’ ανατέλλει και ατενίζαμε την όμορφη αυγή. Γύρισε με πόνο και μου είπε «στην πατρίδα μου ο ήλιος ανατέλλει μαύρος. Ξέρεις ο Σέρβος είναι άνθρωπος που δεν είναι άνθρωπος αν δεν είναι Σέρβος» επαναλαμβάνοντας τα λόγια του Τσόσιτς.

Με αμηχανία μονολόγησα «η βαλκανική ανατολή είναι πολύ μακριά φίλε μου» και άθελά μου κοίταξα το κομμένο από τη νάρκη πόδι του.

Ο ήλιος της χειμωνιάτικης αυγής ζέστανε τις καρδιές μας. Ο φίλος μου άρχισε να μου μιλά για το λαό του, νιώθοντας ιερή υποχρέωση έναντί του, βρισκόμενος σε μια ξένη χώρα. Μου είπε για την εθνογένεση των Σέρβων, την ιστορία τους, την κάθοδο τους στα Βαλκάνια, την συνάντησή τους με την Ορθοδοξία· ρώτησε εάν υπήρχε ο τόπος που γεννήθηκαν οι Άγιοι Κύριλλος και Μεθόδιος, μιας και βρισκόταν στην Θεσσαλονίκη. Του έδειξα αόριστα τον Βορρά: Μίλοβαν εκεί γεννήθηκαν· προσδιορίζοντας την αφιερωμένη σε αυτούς εκκλησία.

Η ψυχή του άρχισε να ξεδιπλώνεται μπροστά μου. Ο πηγαίος λόγος του, εξέφραζε έναν δυναμισμό, μια αγωνία. Με μιας ξέχασε την ανάπηρη μητέρα του και τα άλλα 6 αδέρφια του που δε γνωρίζει που βρίσκονται. Σε μια κρίση ειλικρίνειας περιέγραψε τη βοσνιακή θύελλα στο γιουγκοσλαβικό χάος.

«Στην πατρίδα μου οι περισσότεροι, εμπνεόμαστε από έναν σοσιαλιστικό εθνισμό, ο οποίος δημιουργεί στην ευαίσθητη σέρβικη ψυχή μας μια δυναμική πνοή ενός ριζοσπαστικού επαναστατισμού. Τίποτε συμβατικό στη διαχρονική του πορεία. Κι όμως δαμάζεται, τιθασεύεται, υποκύπτει στην δημαγωγία και την ολοκληρωτική προπαγάνδα των ημιολοκληρωτικών καθεστώτων που διαχρονικά βιώνουμε.

Δε γνωρίζετε εσείς απ’ αυτά» μου είπε, αγνοώντας τη νεοελληνική πραγματικότητα.

«Στην πατρίδα μου η αταξική έννοια του έθνους είναι ανύπαρκτη. Το κράτος δεν υπηρετεί το έθνος. Ο πηγαίος εθνισμός μας βιάζεται μέσα στα κομματικά κλουβιά και ασφυκτιά κονσερβοποιημένος, βρίσκοντας πολύ δύσκολα την αποστολή και τη δημιουργική πορεία του».

«Όταν το πηγαίο αίσθημα του λαού παίρνει μαζικό χαρακτήρα, γίνεται δυναμικό αίτημα για ριζοσπαστικές αλλαγές στη δομή του πολιτικοκοινωνικού μας βίου. Συνήθως παίρνει μια δυναμικά εξεγερτική πορεία, ψάχνοντας στην ανατρεπτική του τάση τη φυσική του οδό. Για πολλούς από εμάς αυτό αποτελεί τη φυσική έκφραση της αδούλωτης ψυχής μας. Πάντοτε όμως, επιστρέφει αδύναμο και ματωμένο, βιαζόμενο από την κρατική κατασταλτική μηχανή η οποία στις μέρες μας μάλλον εξυπηρετεί αλλότριους σκοπούς».

Με μια Σωκράτεια μελαγχολία, προχωρεί και αναλύει την κοινωνιολογία του πολέμου, όπως ο ίδιος τη βιώνει στο βοσνιακό χάος.

«Ξέρεις, τα κίνητρα του πολέμου ήταν εισαγόμενα. Η πολιτική του κράτους μας υιοθέτησε και ταυτίστηκε με τα σχέδια για τη δημιουργία της νέας τάξης πραγμάτων και των νέων δεδομένων που αυτή επιβάλλει στην διαμορφούμενη Κεντρική Ευρώπη και τη Βόρεια Βαλκανική.

Διαβάζοντας Κίσινγκερ και αναλύοντας τον Μέτερνιχ, καταλαβαίνεις τις διαχρονικές απαράλλακτες επιλογές τους για την επίτευξη των αντικειμενικών τους σκοπών.

Οι ετερόκλητες τάσεις, οι διαμετρικές αποκλίσεις και αντιθέσεις των κομμάτων της πολιτικής μας σκηνής διέπονται από άκρατο πάθος για την εξουσία. Στον αγώνα τους για την εξουσία θυσιάζουν τα πάντα. Η εθελοδουλία στις ξένες επιλογές έγινε πλέον κατεστημένο. Ικετεύουν τα διεθνή συλλογικά όργανα για έπαινο και αποδοχή. Προϊόντα για εσωτερική κατανάλωση. Τώρα έθαψαν τα κόμματα τις όποιες διαφορές τους, στα υπόγεια και σαν συμπαγής μάζα αγωνίζονται να επιβάλλουν στο λαό ξένες επιλογές, πρακτορεύοντας διεθνή συμφέροντα με σέρβικο τρόπο».

«Η αρχή έγινε στον Περσικό Κόλπο. Η νέα τάξη πραγμάτων θέλησε να ταπεινώσει τον Παναραβισμό, του οποίου τεχνητή προσωποποίηση και δικό τους δημιούργημα ήταν ο Σαντάμ. Παρουσιάζεται μια πολυεπίπεδη ηγεμονική παγκοσμιότητα που θέλει τα πάντα να τα ισοπεδώσει. Οι πολυεθνικές έχουν μονοεθνική Μητρόπολη».

Οι διεθνείς ενώσεις υπηρετούν την παγκόσμια πλουτοδημοκρατική ολιγαρχία. Πολυεθνικά συμφέροντα υπηρετούν το σύγχρονο μονοεθνικό μονόδρομο της παγκόσμιας άρχουσας τάξης. Ο ηγεμονικός οικουμενισμός του δυτικού τεχνολογικού πολιτισμού προσπαθεί στον παραλογισμό του να υποτάξει και να διαλύσει κάθε συμπαγή και ομογενοποιημένη πολιτισμική, εθνική, θρησκευτική, κοινωνική μάζα.

Κατασκεύασαν τον «Χασάπη της Βαγδάτης». Οι Άραβες πλέον υποχείρια της αμερικάνικης μονοκρατορίας χάνουν τον εθνισμό τους, υποτασσόμενοι και υποχρεούμενοι σε πνευματική και οικονομική αφαίμαξη. Οι ψυχές τους θα μοιάζουν με το ερημικό περιβάλλον που ζούνε, για να υπάρχει αρμονία ύλης και πνεύματος.

«Μήπως σου λέει τίποτε το παρόμοιο επίθετο που έδωσαν στον Σλόμπο; Ο Χασάπης των Βαλκανίων».

«Δεκαετίες τώρα, πολίτες μιας ανύπαρκτης εθνοσυστατικά, γιουγκοσλαβικής τεχνοκρατικής πολιτείας, πιστεύαμε στο τιτοϊκό θαύμα. Μα ο παρτιζάνικος μανδύας του Τίτο ήταν πολύ διάφανος για να καλύψει τις ρήξεις του παρελθόντος, που τότε ο χιτλερισμός, μετέτρεψε σε μια πρωτοφανή σφαγή στην επιδίωξή του για τη νέα τάξη στον κόσμο. Ο ακραίος ισλαμισμός βρήκε έναν διαχρονικά στρατηγικό του σύμμαχο και έναν πολλαπλασιαστή της ισχύος του έναντι της Ορθοδόξου Ανατολής».

«Η πτώση του υπαρκτού σοσιαλισμού στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, δημιούργησε νέα πολιτικοοικονομικά δεδομένα στην περιοχή μας. Στο γενικότερο σχεδιασμό, καλλιεργήθηκαν οι θρησκευτικές αντιθέσεις με πρωτοφανή φανατισμό.

Ο τεχνοκρατικός γιουγκοσλαβισμός, παρά τις ευοίωνες σοσιαλιστικές του καταβολές και τις αισιόδοξες προοπτικές του, ήταν σε αντίθεση σε πολλά σημεία με τον παραδοσιακό σέρβικο εθνισμό.

Η κοινοτική σύσταση της σερβικής κοινωνίας, η κοινοβιακή πολιτεία της Σερβικής πατριάς, γίνεται διαχρονικά στην ορεινή και σκληροτράχηλη Βοσνία-Ερζεγοβίνη ηρωικός τρόπος ζωής για τις απομακρυσμένες σερβικές κοινότητες.

Ο έντεχνα καλλιεργούμενος αλυτρωτισμός στις γειτονικές χώρες της Σερβίας δημιουργεί προϋποθέσεις για την επερχόμενη κρίση η οποία θα διαμορφώσει το νέο γεωπολιτικό και οικονομικό περιβάλλον στην περιοχή. Η νέα τάξη πραγμάτων προβληματίζει τον σέρβικο εθνισμό, ο οποίος την προβληματίζει αντίστοιχα. Ο σέρβικος εθνισμός περνά από τον διερευνητικό προβληματισμό, σε μια κατάσταση πανικού, την οποία δημιουργεί το περιφερειακό περιβάλλον της Σερβίας. Ασφυκτιά στη σκέψη ότι θα πορευθεί μελλοντικά περιβαλλόμενος από άσπονδους εχθρούς του πρόσφατου παρελθόντος. Ο δρόμος για τη νέα τάξη ήδη άνοιξε πρωτογενώς. Ο τιτοϊκός γιουγκοσλαβισμός επέβαλε έναν τεχνοκρατικά ενωτικό χαρακτήρα, ο οποίος εύκολα πλέον διασπάται με πάταγο κάτω από το περιφερειακό αίτημα για εθνική ανεξαρτησία και αυτονόμηση από την κρατική σερβική ηγεμονία των μη σερβικών λαών της ομοσπονδίας. Ο Σέρβος πολίτης με τη σειρά του βρίσκει την ευκαιρία να καταγγείλει το τιτοϊκό σύστημα και αναζητά διεξόδους.

Στην επερχόμενη θύελλα το κατεστημένο του Βελιγραδίου προσπαθεί να ισορροπήσει. Μην έχοντας διδαχθεί τίποτε άλλο, προσπαθεί να επαναφέρει στην τάξη το λαό, ιδρύοντας έναν νέο γιουγκοσλαβισμό, μικρότερου σχήματος, τον οποίο κανείς δεν επιθυμεί πλέον. Ο σέρβικος εθνισμός απαιτεί με ριζοσπαστικό τρόπο αλλαγές στο πολιτικοκοινωνικό κατεστημένο της σερβικής πολιτικής σκηνής. Δε νοιώθει πλέον Γιουγκοσλάβος ούτε ομόσπονδο μέλος μιας οικονομικής κοινότητας.

Με βαλκανική ανωριμότητα, υπό την πίεση των γεγονότων, ο νέος γιουγκοσλαβισμός, έχοντας δημιουργήσει μια παντοδύναμη κρατική μηχανή στην υπηρεσία του και γνωρίζοντας το ειδικό βάρος του ριζοσπαστικού σερβικού εθνισμού προσπαθεί να ενώσει ανομοιογενή πράγματα.

Η προσπάθεια για τη χειραφέτηση του λαϊκού αισθήματος ξεκινά. Η νέο-γιουγκοσλαβική, εθνικιστική δημαγωγία βρίσκει έδαφος στη σερβική σοσιαλίζουσα ψυχή, η οποία έχει χάσει τα πνευματικά της αντισώματα και τα αισθητήριά της υπολειτουργούν υπό το βάρος της ήδη επερχόμενης θύελλας.

Ο ποιητής Μ. Βιτέζοβιτς στην ογκώδη συγκέντρωση στο Γκάζι Μεστάν απευθύνεται στα τρομοκρατημένα πλήθη: «Σεβαστέ Λαέ. Η ιστορία μας αυτή τη χρονιά θα την αναφέρει σαν χρονιά όπου συνέβη ο Λαός».

Το συλλογικό αίτημα και η προσπάθεια για εθνική αξιοπρέπεια εγκλωβίζεται μέσα στις «αυθόρμητες συγκεντρώσεις», όπου το καλλιεργούμενο αίσθημα δημιουργεί στην ψυχοσύνθεση του Λαού το «σοκ του παρελθόντος».

Το «Συμβάν του Λαού» θα χαρακτηρισθεί ως αλυτρωτικός λαϊκιστικός εθνικισμός, περιθωριακού χαρακτήρα. Ο σέρβικος εθνισμός, στη μακάρια απλότητά του και το μακαβεϊκό του πείσμα, τίθεται πλέον ως άβουλο ον στην υπηρεσία της νέας διαμορφούμενης νεογιουγκοσλαβικής πραγματικότητας.

Όταν τα τύμπανα του πολέμου ηχούν σε όλη την περιοχή, η φρίκη του παρελθόντος αναβιώνει με το χειρότερο τρόπο.

Η εκπυρσοκρότηση του πολέμου δημιουργεί μια χαώδη κατάσταση. Η περιφερειακή διάθεση της Σερβίας για μεγαλοϊδεατισμό σύρει τη Σερβία σε λανθάνουσες επιλογές. Το υγιές αίσθημα για μια ενωμένη Σερβία υπηρετεί την εθνικιστική δημαγωγία η οποία θα συναντήσει εφ’ όπλου λόγχη τους πρώην ομόσπονδους αδελφούς της.

Ο πολιτικοοικονομικός πόλεμος ανάγεται σε θρησκευτική ιδεαλιστική αλληλοεξόντωση. Ακραία εισαγόμενα στοιχεία στο περιφερικά πολεμικό περιβάλλον ενισχύουν και παγιώνουν την κατάσταση. Η νέα τάξη πραγμάτων δίνει το έναυσμα για τη δημιουργία καθαρών εθνικά περιοχών.

Το θερμόμετρο ανεβαίνει επικίνδυνα. Στην Κροατία το Βατικανό χρηματοδοτεί τη «Μαύρη Λεγεώνα» και τα φασιστικά τάγματα των Ουστάσι. Παλαιοί σύντροφοί του Α. Πάβελιτς εμπνέουν τον κροατικό λαό. Οι μέχρι χθες άθεοι μουσουλμάνοι της Βοσνίας ακούν το ράδιο πρώτα στα αραβικά και προσκυνούν την σημαία της Τζιχάντ και τα λάβαρα του φονταμενταλισμού.

Ο σέρβικος εθνισμός καθαιρεί το τιτοϊκό αστέρι από την σημαία του η οποία πλέον κυματίζει στα βοσνιακά προπύργιά του με τον Θυρεό των Παλαιολόγων.

Ο θεωρητικός του νέου Σερβικού Εθνισμού, ακαδημαϊκός Μ. Έκμετσιτς, εμπνέει τους Σέρβους μαχητές οι οποίοι δημιουργούν ξανά τα προτιτοϊκά κινήματα. Ο Ντιμίτριε Λιότιτς και οι ένοπλες ομάδες του υπό τον Κόστα Μουσίτσκ, οι Τσέτνικ των Ντράζα Μιχαήλοβιτς και Κόστα Πετσάνατς βρίσκουν την ιστορική τους αποκατάσταση και την ιδεολογική τους αναγέννηση στους απογόνους τους. Ανασταίνοντας μορφές του παρελθόντος, αμφότεροι συνεχίζουμε την αλληλοεξόντωση που πριν δεκαετίες άφησαν στη μέση οι παπούδες μας.

Η Σερβική Κοινότητα της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης βιώνει πλέον το δόγμα του πολίτη-οπλίτη. Η πολιτικοστρατιωτική της ηγεσία αποδέχεται το αίσθημα του λαού για απεγκλωβισμό από το νεογιουγκοσλαβισμό. Το Βελιγράδι ήδη έχει χάσει τον έλεγχο καθώς έχει αποτύχει στις επιλογές του.

Η «Σερβική Δημοκρατία» στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη είναι πλέον γεγονός. Διαρροές σημειώνονται και στη Μητροπολιτική Σερβία. Οι νεογιουγκοσλαβιστές εγκλωβίζουν τους αδελφούς τους Σερβοβόσνιους με το εσωτερικό εμπάργκο, φοβούμενοι την εξάπλωση του ριζοσπαστικού αιτήματος του Λαού για πολιτικό επαναπροσανατολισμό και δυναμικές αλλαγές.

Στραγγαλισμένη η «Σερβική Δημοκρατία» αναμετράται πλέον με το ΝΑΤΟ που υπερίπταται ζητώντας «να την ταπεινώσει».

«Μόνον όταν αποφασίζεις να πεθάνεις, μπορείς να νικήσεις. Επιλέγουμε τον ηρωϊκό θάνατο, για να ζήσουν οι ψυχές μας. Ο ατιμωτικός συμβιβασμός δεν ταιριάζει στην ανοδική δυναμική του Σέρβικου Εθνισμού».

«Αναστηθήκαμε. Από το πικρό βγήκε και κάτι γλυκό». Αναφωνεί ο Μίλοβαν. Η Σερβική Ορθόδοξη Εκκλησία ακολουθεί το λαϊκό αίτημα για αναγέννηση, χωρίς να υποβαθμίζει το αποστολικό της έργο. Κρατά την αξιοπρέπειά της και δεν υποκύπτει στην εθνικιστική δημαγωγία. Η «Ορθοδοξία τόξο» δε γίνεται όπως πολλοί ανίδεοι προσπαθούν να δημιουργήσουν έναν Ορθόδοξο εθνικισμό, ακολουθώντας την πορεία των φανατικών ισλαμιστών.

Κοντά στον ανθρώπινο πόνο η Εκκλησία αποτελεί για το σερβοβοσνιακό λαό ένα καταφύγιο το οποίο πάλι ανακάλυψε ο σέρβικος εθνισμός.

Το μήνυμα της σωτηρίας του ανθρώπου γίνεται κατανοητό ως μήνυμα ειρήνης. Η ελπίδα για ανάσταση βιώνεται μέσα στο μήνυμα του Γολγοθά. Πριν την Ανάσταση υποχρεωτικός είναι ο Γολγοθάς.

Ο σερβικός εθνισμός χαρακτηρίζεται από ευγενή αισθήματα. Αισθήματα συναρμονισμένα με πανανθρώπινες αξίες τις οποίες έχει βιώσει διαχρονικά στην κοινοβιακή του κοινότητα, στην ενοριακή του καθημερινή πραγματικότητα.

Αγαπά την ειρήνη. Ποθεί εναγωνίως τον ερχομό της, γιατί γεύτηκε πολλές φορές τη φρίκη του πολέμου. Δημιουργικός από την εθνογένεσή του ο Σέρβικος Λαός έχει εναποθέσει στην παγκόσμια πολιτισμική ιστορία τεκμήρια υψηλής ποιότητος και εξαίρετης αισθητικής. Δεν μπορείς να δημιουργήσεις πολιτισμό χωρίς να διακρίνεσαι από δοξαστικά, αγαπητικά, ερωτικά αισθήματα για την ειρήνη.

Γνωρίζει την αξία της ειρήνης· αγωνίζεται για αυτήν με πάθος. Πάθος για δημιουργία. Μάχεται γι’ αυτήν, μάχεται για την εθνική του αξιοπρέπεια, για να συνεχίσουν τα παιδιά του να δημιουργούν υγιή πολιτισμό και όχι κοινωνία της ειρηνικής ευδαιμονίας και του καθωσπρεπισμού δυτικού τύπου.

Ο «χασάπης των Βαλκανίων» αλλάζει το προσωπείο του. Ο νεογιουγκοσλαβισμός εμμένει με πάθος στην εν δυνάμει λανθάνουσα πορεία του. Η Κράϊνα θυσιάζεται. Γίνεται πλέον ο υποτελής ειρηνιστής. Από τους πρώην επικριτές του εδραιώνεται πλέον στο διεθνές στερέωμα ως εκφραστής και αυτός της επιλογής της νέας τάξης πραγμάτων για τη διαμόρφωση της κατάστασης στη Βαλκανική.

«Ο αγώνας μας πλέον έχει λάβει ολοκληρωτική μορφή. Πρέπει να ζήσει, να κρατηθεί, να «γεννήσει» ο εθνισμός μας την αναγέννηση της σερβικής ψυχής. Σε τόπο που δε γεννάνε, δεν πονάνε. Εσείς οι Έλληνες είστε «πολύτεκνοι».

Η Ελλάδα γέννησε γίγαντες. Δώσατε νόημα και ζωή στην εκπεσούσα ανθρώπινη φύση. Ο Έλληνας τιμά τον άνθρωπο ως οντότητα, γιατί αγαπά τον Θεό. Αγαπά την αντίσταση στη διαφθορά και στην έκπτωση. Βοηθά εμάς τους Σέρβους, γιατί έχει κρίση. Αντιλαμβάνεται την έννοια της δικαιοσύνης αγιοπνευματικά. Ανυψώνει την ουσία της δικαιοσύνης, κάνοντας πράξη ανιδιοτελή τη θυσία και την προσφορά του. Γεύεται τη χαρά της θυσίας και το πνεύμα του τρέφεται από αυτήν».

«Πες μου φίλε μου πως εξηγείς αυτό το «ελληνικό κίνημα αλληλεγγύης» προς εμάς τους Σέρβους. Είστε από την αρχή στο πλευρό μας».

Προσπάθησα να απαντήσω σαν να έδινα εξετάσεις για την αγνωσία μου. «Αδελφέ μου αγαπημένε. Χίλια χρόνια και να ζούσα δε θα μπορούσα να εξηγήσω την ψυχοσύνθεση του Λαού μου. Δεν ξέρω γιατί η γιαγιά της διπλανής μας πόρτας τώρα στα γεράματα ακούει BBC για να μαθαίνει νέα σας. Γιατί κοροϊδεύει συνεχώς τα εγγόνια της, τους στερεί το φιλοδώρημα. Με πρωτοχριστιανική σαλότητα κλέβει τα ρούχα τους. Φτιάχνει συνέχεια κούτες με αριστοτεχνικό τρόπο και τις στέλνει στα παιδάκια σας.

«Δεν ξέρω γιατί ο φίλος μου ο Γιάννης ο γιατρός -ναι ο Γιόβαν στην γλώσσα σας- μπαινοβγαίνει με μυστικοπάθεια στο νοσοκομείο που εργάζεται και κλέβει. Έχουν φτιάξει ολόκληρη συμμορία. Γέμισε τέτοιες συμμορίες όλη η Ελλάδα.

Αγαπημένε μου φίλε· τούτο το φαινόμενο μοιάζει αλήτικο και αναρχικό. Η ψυχή του Έλληνα δεν έχει αρχή και τέλος. Όσο στην Ελλάδα θα υπάρχουνε τέτοιες γιαγιάδες που θα κλέβουν τα εγγόνια τους και Γιάννηδες που θα κλέβουν για τους Γιόβαν, οι Έλληνες θα κλέβουμε εκβιαστικά τον παράδεισο των άριστων προγόνων μας.

«Ξέρεις νομίζω τον Ρομπέν των δασών. Αυτός έκλεβε το φέουδο για να φτιάξει δικό του με χαμηλόμισθους μισθοφόρους. Έτσι θα μας κλέβουν μια ζωή και μεις θα κλέβουμε τα εγγόνια μας για να ζήσουν τα τρισέγγονά μας.

Καλέ μου φίλε, βρήκαμε τον χαμένο εαυτό μας στον δικό σας ηρωικό αγώνα. Ο Έλληνας δεν μπορεί να μη ζει ηρωικά. Μοιραζόμαστε τον ηρωισμό σας και «αλητεύουμε» χαρούμενοι για σας.

Για μένα όλη αυτή η κατάσταση ήταν το ακριβέστερο γκάλοπ για τη νεοελληνική πραγματικότητα, η οποία δοκιμάζεται εκτός των συμβατικών ορίων της.

Είμαστε ζωντανοί. Υπάρχουμε. Περιμένουμε και μεις την Ανατολή μας. Ζούμε την ανάστασή μας στο δικό σας Γολγοθά. Σίμων ο Κυρηναίος στο Σταυρό σας η ψυχή της γιαγιάς και του γιατρού μας».

Δύσκολα θα καταλάβουνε ποτέ οι ξένοι την ψυχή μας.

Πέρασαν φίλε μου από τότε δύο χρόνια. Δεν ξέρω τώρα που μπορεί να βρίσκεσαι.

Σ’ έχασα στις τελευταίες μετακινήσεις των πληθυσμών στην Βοσνία. Ζεις καθημερινά στην καρδιά μου. Η γιαγιά στενοχωριέται για το Ντέϊτον. Ο Γιάννης συνεχίζει το έργο του. Η συμμορία υπάρχει.

Αδελφοποιητή ψυχή, καλέ μου φίλε, προσεύχομαι Σταυρωτές και Σταυρούμενοι να μην είστε από την ίδια μάνα. Τα λόγια σου ήταν προφητικά. Τα αισθητήρια της ψυχής σου δούλευαν άριστα. Είχες την ελευθερία της ψυχής σου.

Επίσης, θυμάμαι που μου ‘χες πει γελώντας «ο χασάπης των Βαλκανίων» πουλά το «κρέας» στην γειτονιά μας. Το κρέας του το χαρίζουνε αυτοί. Έδειξες αόριστα προς τη Δύση με το τρεμάμενο χέρι σου.

Τόσον καιρό, καλέ μου φίλε, νοιώθω πως κάτι δεν πήγε καλά μεταξύ μας. Τόσον καιρό, καλέ μου φίλε νοιώθω πως κάτι δεν πήγε καλά μεταξύ μας. Το πόδι που σου έβαλα ήταν ψεύτικο· δεν ήταν αληθινό. Για να μοιάζεις αρτιμελής άνθρωπος. Ο Γολγοθάς σου Ανάστασή μου. Η σχέση ηδονής και οδύνης κυριαρχεί ακόμη την ψυχή μου.

Τις φιλίες των λαών τις κάνουν τα συμφέροντα* Λένε οι διανοητές της σύγχρονης ατομικιστικής κουλτούρας.

Αν ήμασταν φίλοι μεταξύ μας, μπορεί και ’γω να το έλεγα. Είμαστε όμως στην ίδια συμμορία. Πιστεύω οι επόμενες γενιές να ζήσουν την κοινή Ανάσταση. Φοβάμαι πως πλησιάζει και ο δικός μας Γολγοθάς φίλε μου αγαπημένε. Βλέπεις σε λίγο θα έρθει η σειρά μας.

Θυμάσαι φίλε μου το σεντόνι που μάτωσες με το κομμένο πόδι σου στο σπίτι μου; Φέτος, το έβαλα πλάι στην Εθνική μας σημαία στην εθνική μας γιορτή του Οκτώβρη. Σύμβολο της δικής σας άρνησης στο νεοφασισμό της νέας τάξης πραγμάτων.

25 Νοεμβρίου 1996

Άγιον Όρος

ΑΦΗΣΤΕ ΕΝΑ ΣΧΟΛΙΟ