Συγγραφέας: Δημήτρης Κωστόπουλος
ΧΩΡΙΣ ΒΟΥΛΗ, ΧΩΡΙΣ ΕΟΚ, ΧΩΡΙΟ ΔΕ ΓΙΝΕΤΑΙ
«Κάθε μέλλον έχει μια μεγάλη αρετή, ποτέ δεν φαίνεται όπως το φαντάζεσαι»
Μίλοραντ Πάβιτς
Την αρχή του 19ου αιώνα θα σηματοδοτήσει η υποχώρηση της νομαδικής Ασίας από το βαλκανικό χώρο. Στο συνέδριο της Βιέννης (1822) ένας ιστορικός, ο Ουίλλιαμ Μίλλερ, θα καθορίσει το «Ανατολικό Ζήτημα», «Το πρόβλημα της πληρώσεως του κενού του δημιουργούμενου δια της βαθμιαίας εξαφανίσεως της τουρκικής Αυτοκρατορίας από την Ευρώπη». Ένα κενό επιρροής του ανερχόμενου καπιταλισμού. Αλλά αντί για τις ρωμαϊκές λεγεώνες στη λασπωμένη βαλκανική γη που μάταια προσπαθεί να ομογενοποιήσει ο αραμπάς θα εισβάλλει η ατμομηχανή. Το 1828 η ταχύτητα μετακίνησης ήταν μόλις διπλάσια αυτής του Αδάμ (10 μίλια). Το 1830 θα εγκαινιαστεί η σιδηροδρομική γραμμή Μάντσεστερ-Λίβερπουλ και το 1850 η ταχύτητα μετακίνησης θα φτάσει τα 70 μίλια. Οι πρώτες επεμβάσεις θα είναι συγκοινωνιακού χαρακτήρα σύμφωνα με τις ανάγκες του μερκαντιλικού καπιταλισμού. Οι Άγγλοι ελέγχουν τους ρουμανικούς σιδηροδρόμους, οι ΑυστριακοίLloyd τη γραμμή Τεργέστη-Κωνσταντινούπολη και η κρατική γαλλική εταιρεία αυτήν της Μασσαλίας-Σμύρνης. Άγγλοι θα κατασκευάσουν την γραμμή Rustuc-Vaina καθώς και αυτήν της Αθήνα-Πειραιά και το 1868 θα ξεσπάσει το σκάνδαλο «Hirsch» του διπλωματικού πολέμου Αυστρίας-Βρετανίας που διεκδικούν την γραμμή Μακεδονίας-Θράκης.
Αλλά η εποχή του ατμού στα Βαλκάνια, εκτός από τις καινούργιες τεχνολογίες μεταφορών και τα ευρωπαϊκά προϊόντα, θα φέρει και ως πρότυπα οργάνωσης τη γαλλική αντίληψη του έθνους-κράτους και την αγγλική της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας καθώς και το τραπεζιτικό σύστημα οργάνωσης της οικονομικής ζωής, τη διοικητική οθωμανική παράδοση και τη βαλκανική παράδοση της αυτοδιοίκησης και θα επιχειρήσει να αντικαταστήσει μια κεντρική ευρωπαϊκή μορφή διοίκησης που γρήγορα θα μετατραπεί σε μηχανισμό νομιμοποίησης κάθε αυθαιρεσίας, οικονομικού ελέγχου, σκανδάλων και πολιτιστικής αλλοτρίωσης. Η συνηθισμένη φάρσα της ιστορίας, όταν αυτή μεταφέρεται μηχανιστικά γεωγραφικά. Τα λογύδρια των πολιτικάντηδων -ρητορικοί προπομποί των Μεγάλων Δυνάμεων και κήρυκες του εκσυγχρονισμού της εποχής- θα συνυπάρξουν με τη γλώσσα της κουμπούρας και τα κοινοβούλια της Σόφιας, του Βελιγραδίου, της Αθήνας και του Βουκουρεστίου θα γίνουν το βασικό επιχείρημα της συστηματικά δομημένης ευρωπαϊκής αντίληψης για την βάρβαρη βαλκανική περιφέρεια.
Την είσοδο στον εικοστό αιώνα θα σηματοδοτήσει μια βαλκανική απόπειρα οικονομικής απογείωσης με βάση μια εντατική γεωργία προσανατολισμένη στις εξαγωγές (ο χωρικός τρώει καλαμπόκι και πουλάει σιτάρι) που είχε ματαιωθεί το 1873 με την κατευθυνόμενη πτώση της τιμής των αγροτικών προϊόντων. Για πρώτη και τελευταία φορά στην ιστορία τους οι βαλκανικοί λαοί -παρά τις αντιρρήσεις των Μεγάλων Δυνάμεων- θα ενωθούν και θα συντρίψουν τους Τούρκους. Στο Κουμάνοβο τα γαλλικά πυροβόλα των 75 που θα βοηθήσουν τους Σέρβους να διαλύσουν επίλεκτες μονάδες του τουρκικού πεζικού θα γίνουν οι καλύτεροι διαφημιστές των μεγάλων ευρωπαϊκών πολεμικών βιομηχανιών που θα εισβάλλουν στα Βαλκάνια. ΟιSchneider-Creuzot κερδίζουν τη Σερβία και την Ελλάδα και οι Krupp-Ehrahardt τη Βουλγαρία.
Το τέλος του πρώτου παγκοσμίου πολέμου θα σηματοδοτήσει και το τέλος της εποχής των αυτοκρατοριών. Οι Αγγλογαλλικές κοινοβουλευτικές δημοκρατίες θα θριαμβεύσουν. Τα κοινοβούλια, νικητές του πολέμου, υμνούσαν τη φιλελεύθερη οικονομία και την δημοκρατία. Τα Βαλκάνια βρίσκονται στην καλύτερη στιγμή της ιστορίας τους. Ο συνδυασμός της συγκέντρωσης κεφαλαίου και φθηνής εργασίας θα οδηγήσει σε γοργούς ρυθμούς βιομηχανικής ανάπτυξης που θα γεμίσει τις πόλεις με μεγάλα εντυπωσιακά κτίρια. Είναι η εποχή που στην «Δεσποινίδα» του Ίβo Άντριτς, όλοι οι αντιπρόσωποι της Ford από τα Βαλκάνια και την Κ. Ευρώπη είχαν συγκεντρωθεί στη Βουδαπέστη. Ποτέ άλλοτε τα Βαλκάνια δεν πλησίασαν τόσο στην ενσωμάτωσή τους στην Ευρώπη. Όμως οι κοινοβουλευτικές Ευρωπαϊκές δυνάμεις θα αρνηθούν τη χειραφέτηση των Βαλκανίων και θα προτιμήσουν να στηρίζουν τα παλιά μοναρχικά σχήματα που ήταν κάτω από τον έλεγχο τους. Οι διαχωριστικές γραμμές θα παραμείνουν και τα Βαλκάνια πηγή πρώτων υλών από την εποχή των Σουλτάνων δεν θα ενσωματωθούν στο Ευρωπαϊκό σύστημα αξιών. Η ώρα των βασιλικών φασισμών φθάνει για τα Βαλκάνια. Ο Γεώργιος με τον Μεταξά, ο Κάρολος με τον Κοντρεάνου, ο Βορις με τον Κίμωνα Γκεοργκίεφ, ο Αλέξανδρος με τον Ζίφκοβιτς και ο φύλαρχος-βασιλεύς Μεχμέτ-Ζώγου θα δώσουν τέλος στην σύντομη κοινοβουλευτική άνοιξη των Βαλκανίων. Η δημοκρατική Ευρώπη για τα στενά οικονομικά της συμφέροντα θα προτιμήσει να δώσει στήριγμα και καύσιμη ύλη την Βαλκανική στους περικυκλωμένους και «εν εκρήξει» φασισμούς της Γερμανίας και της Ιταλίας. Η μη κοινοβουλευτική χειραφέτηση των Βαλκανίων ίσως να είναι ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες που θα οδηγήσουν στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, αλλά ποτέ κανένας ιστορικός δεν θα ασχοληθεί μ’ αυτό.
Οι διαχωριστικές γραμμές του ψυχρού πολέμου θα ακολουθήσουν το τέλος του αιώνα. Η πτώση του τείχους και η κατάρρευση του Συμφώνου της Βαρσοβίας θα αφήσουν ένα τεράστιο κενό εξουσίας και επιρροής πάνω από τα Βαλκάνια. Ιστορικά, η περίοδος θυμίζει την εποχή του Ανατολικού ζητήματος. Στα υπαρκτά γκρίζα τοπία του μετα-υπαρκτού σοσιαλισμού με τις εξαθλιωμένες εργατικές πολυκατοικίες, τα απαρχαιωμένα και άχρηστα τεράστια βιομηχανικά συγκροτήματα και τα αγάλματα θα σπεύσουν όχι τα στρατεύματα του ΝΑΤΟ αλλά οι μηχανικοί, οι τραπεζίτες και οι διπλωμάτες.
Η αβάσταχτη ελαφρότητα της αυταπάτης πανηγυρίζει στις πλατείες. Η οικονομία της αγοράς γίνεται ο καινούργιος μεσσιανισμός που υπόσχεται τσίχλες και μπλουτζίν, δηλαδή τον παράδεισο. Η ατμομηχανή της ανάπτυξης που θα οδηγήσει στη Χαναάν της κατανάλωσης δεν μπορεί παρά να είναι η τράπεζα το χρηματιστήριο και το κοινοβούλιο. Ο εκφυλισμένος δυτικός κοινοβουλευτισμός φαντάζει μετά τον αιώνιο κοινοβουλευτικό χειμώνα σαν άνοιξη. Κανείς δεν θα ασχοληθεί με το γεγονός ότι πολιτική ζωή με τους παραδοσιακούς όρους του κοινοβουλευτισμού δεν υφίσταται για πάνω από 60 χρόνια. Έτσι οι Βρούτοι του σοσιαλισμού θα διαδεχθούν τους Καίσαρες. Οι Μλαζένωφ Λουκάνωφ τον Ζίφκωφ, ο Ιλιέσκου τον Τσαουσέσκου, ο Αλία τον Χότζα, οι Μιλόσεβιτς Τούτζμαν τον Τίτο. Εκ των ενόντων θα διαμορφωθεί και η απαραίτητη αντιπολίτευση. Η ηγεσία της φιλελεύθερης βαλκανικής δημοκρατικής αντιπολίτευσης δεν είναι παρά τα αγαπημένα και ανανήψαντα, με σύντομες καιροσκοπικές διαδικασίες, παιδιά του προηγούμενου καθεστώτος. Στην Αλβανία ο μοσχαναθρεμμένος προσωπικός φίλος και γιατρός του Χότζα, ο Σαλί Μπερίσα, ιδρύει το φιλελεύθερο Δημοκρατικό Κόμμα. Ο πράκτορας των μυστικών υπηρεσιών του Ζίβκωφ, με το ψευδώνυμο «Σάββας», που καταθέτει πρόταση για να τεθεί εκτός νόμου το Σοσιαλιστικό Κόμμα, δεν είναι άλλος από τον Αχμέτ Ντογκάν που ιδρύει το Κ.Δ.Ε. Ο ηγέτης της αντικομουνιστικής υστερίας της ΕΕΔ δεν είναι παρά ο κομσομόλος Στόγιαν Γκάνεφ. Η εφημερίδα «Φαξ» θα δημοσιεύσει κατάλογο 72 βουλευτών της αντιπολίτευσης που ήταν συνεργάτες της μυστικής αστυνομίας «Ντερζβάνα Σιγκουρνόστ» και οι τοίχοι σαρκάζουν «Αν ξυρίσεις τα γένια τους θα φανούν τα κόκκινα αστέρια τους».
Ο κοινοβουλευτισμός, άλλοθι των άδειων στομαχιών έχει εισβάλει στη ζωή των Βαλκανίων με εκείνο τον χοντροκομμένο τρόπο που εισάγει η Δύση τους θεσμούς της στην περιφέρεια. Μερικά εξιλαστήρια θύματα (Ζίβκωφ, Αλία) πήγαν φυλακή, οι περισσότεροι παρέμειναν στο Κόμμα που συνήθως μετονομάστηκε σε Σοσιαλιστικό και οι υπόλοιποι σε μια νύκτα μεταμορφώθηκαν σε αντιπολίτευση. Ο κρατικός τρόπος παραγωγής έχει αντικατασταθεί από ένα άλλο σκανδαλοθηρικό τρόπο, την κοινοβουλευτική μαφία που φθάνει μέχρι σε «ξεκαθαρίσματα» λογαριασμών με χαρακτηριστική περίπτωση τη δολοφονία Λουκάνωφ. Τα γνωστά σκάνδαλα, οι προμήθειες, οι εξαγορές συνειδήσεων, η παραοικονομία, βασικά συστατικά της «πολιτισμένης» δυτικής ανάπτυξης, εδώ θα γίνουν με τον «βαλκανικό» τρόπο χωρίς καν τη δυτική παραγωγική βάση. Το πνεύμα του Μάαστριχτ, οι μελλοντικές κοινωνίες του ενός τρίτου πρώτα στη βαλκανική γη θα δοκιμαστούν.
Αλλά τα βαλκανικά κράτη σε αυτή τη «νέα εποχή» ποιο ρόλο θα παίξουν;
Ο Αλαίν Λιπιέτς βλέπει στο εσωτερικό της Ευρώπης ένα νέο σύνορο εκείνο της φτώχειας της μαφίας και της τριτοκοσμοποίησης. Η βορειοδυτική Ευρώπη θα γίνει μια κλειστή όσο ποτέ λέσχη, ταμπουρωμένη απέναντι στη δημογραφική και θρησκευτική απειλή του Νότου. Κάποτε η Ρωμαϊκή αυτοκρατορία με οχυρωματικές τάφρους οριοθετούσε το imperium. Αργότερα η Ευρώπη είχε τα σύνορά της με τις αυτοκρατορίες της Ανατολής, οθωμανική και ρωσική.
Στα μισά του αιώνα ήταν το σιδηρούν παραπέτασμα και σήμερα καθορίζονται οικονομικές τάφροι που θα οριοθετούν την «πολιτισμένη» και αναπτυγμένη Ευρώπη. Αυτή θα περιλαμβάνει τις επαναπατρισμένες οικονομίες της Κροατίας, Τσεχίας, Ουγγαρίας, Πολωνίας, όσο για τα Βαλκάνια αυτά θα μείνουν στο γεωπολιτικό περιθώριο σαν λαχανόκηπος ή σαν δοχείο απορριμμάτων. Το 1992 θα αποκαλυφθεί ότι τα τριάντα βαρέλια με λίπασμα και την ένδειξη «Δωρεάν ανθρωπιστική βοήθεια» που θα φθάσουν στην Αλβανία δεν περιέχουν παρά τοξικά απόβλητα. Εγκλωβισμένοι από την απελπισία της φτώχειας σε μεσσιανικά οράματα εισοδισμού στην Ευρωπαϊκή λέσχη της ευημερίας επί «κοινοβουλευτικού όνου» οι βαλκανικοί λαοί δεν μπορούν να αντιληφθούν το ήδη αποφασισμένο. Είτε με πρώην κομμουνιστές είτε με καθαρόαιμους φιλελεύθερους στην ηγεσία τους το προαποφασισμένο μέλλον τους είναι από την άλλη μεριά των οικονομικών τάφρων. Τα παλιά ευρωπαϊκά διπλωματικά παιχνίδια με τις ελπίδες απελπισμένων μαζών και η ανάλγητη ιεροσυμμαχική διπλωματική παράδοση -πάντα με το προσωπείο δικαιωμάτων και θεσμικών λειτουργιών- γνωρίζει λαμπρές μέρες. Μια απίστευτη γυμναστική εκσυγχρονιστικού καθωσπρεπισμού επιβάλλεται στα εξαθλιωμένα Βαλκάνια με κριτήρια τις κοινοβουλευτικές λειτουργίες, τις ιδιωτικοποιήσεις, το τραπεζικό σύστημα. Ο ευρωπαϊκός τύπος, οι τεχνοκράτες των Βρυξελλών, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα για την Ανάπτυξη και την Ανασυγκρότηση, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, κόβουν, ράβουν, κρίνουν και λοιδορούν τη βαλκανική υπανάπτυξη.
Στη Ρουμανία, ο φτωχικός δρόμος προς τον καπιταλισμό μπορεί να συγκέντρωσε την κατακραυγή της Δύσης π.χ. για καθυστέρηση των ιδιωτικοποιήσεων και για την υψηλή φορολογία επί των κερδών (35%), όπως και για την μη ουσιαστική λειτουργία του Χρηματιστηρίου (μόλις 13 εταιρείες έχουν εγγραφεί), αλλά δεν οδήγησε στην απέραντη εξαθλίωση των λαϊκών μαζών όπως στην Πολωνία ή την Ρωσία από αντίστοιχα μέτρα. Η παρέμβαση του Δ.Ν.Τ. στην προεκλογική περίοδο καθοριστική και δοκιμασμένη από παλιά. Όταν τον Μάιο του 1991, στο πιο κρίσιμο σημείο για την τύχη της Γιουγκοσλαβίας ο τελευταίος της πρωθυπουργός, Αντέ Μάρκοβιτς, έχει καταφέρει να βάλει σε μια τάξη την οικονομία της χώρας, κατεβάζοντας τον πληθωρισμό από το 192% στο 17,8%, το Δ.Ν.Τ. θα παγώσει ένα πρόγραμμα οικονομικής βοήθειας 3 εκατομμυρίων δολαρίων, που θα οδηγήσει σε κατάρρευση την οικονομία, την κυβέρνηση και τελικά όλη την ομοσπονδία. Με τον ίδιο τρόπο στην κρίσιμη προεκλογική χρονιά στη Ρουμανία ο πληθωρισμός από το 300% του 1993 έχει πέσει στο 25% το 1995. Τότε το Δ.Ν.Τ. θα παγώσει εγκεκριμένες πιστώσεις σε πρόγραμμα συνολικής αξίας 460 εκατομμυρίων δολαρίων. Ο πληθωρισμός θα εκτιναχθεί στο 50% (έχει ήδη φτάσει στο 240%) και ο παλιός κομμουνιστής, σήμερα άχρωμος τεχνοκράτης Κωνσταντινέσκου, που θα χρειαστεί να κάνει ειδικά μαθήματα ώστε να μιλάει με τρόπο κατανοητό στον λαό, τάζοντας λαγούς με πετραχήλια (μείωση φορολογίας, φθηνά στεγαστικά δάνεια, αύξηση συντάξεων) θα κερδίσει τον Ιλιέσκου παρά την καθυστερημένη αντίδραση του τελευταίου που μοίραζε τρακτέρ και με αποχή που θα φτάσει το 40% θα πάρει την εξουσία, κάτω από τις θριαμβευτικές επιδοκιμασίες των Βρυξελλών. Αμέσως μετά τις εκλογές θα φθάσει στο Βουκουρέστι ο διαπραγματευτής του Δ.Ν.Τ. Πωλ Θόμσεν και θα απαιτήσει από τον Κωνσταντινέσκου το πάγωμα όλων των προεκλογικών υποσχέσεων.
Το ίδιο σκηνικό θα εφαρμοστεί πιστά και στη Βουλγαρία. Το Δ.Ν.Τ. δύο φορές θα αναστείλει την δεύτερη δόση ύψους 115 εκατομμυρίων δολαρίων εγκεκριμένου δανείου, ο πληθωρισμός θα εκτιναχθεί πάλι στα ύψη, ο επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Τράπεζας (EBRD) θα βγάλει μια αιχμηρή ανακοίνωση κατά της κυβέρνησης, ο «φιλελεύθερος Στογιάνωφ θα γίνει πρόεδρος και η επικεφαλής του κλιμακίου του Δ.Ν.Τ. Αν Μακ Γκουιρικ θα ανακοινώσει ότι η κύρια αιτία για την επιβράδυνση της οικονομικής ανάπτυξης της χώρας είναι η διαφθορά (!)
Αλλά εκτός από την οικονομική παρέμβαση απροκάλυπτες είναι και οι πολιτικές παρεμβάσεις. Απροκάλυπτα οι ηγέτες των κρατών της ΕΟΚ θα δημοσιοποιήσουν τις εκλογικές τους προτιμήσεις, σχεδόν σε όλες τις βουλευτικές και προεδρικές εκλογές. Ο εκβιασμός σαφής. Τα ανθρώπινα δικαιώματα και οι δημοκρατικές κοινοβουλευτικές διαδικασίες παρ’ όλα αυτά θα παραμείνουν προπύργια του ευρωπαϊκού φαρισαϊσμού προσαρμοζόμενοι κατά το δοκούν. Ο Σάλι Μπερίσσα θα εδραιώσει μ’ ένα απροκάλυπτο εκλογικό πραξικόπημα, με εκλογές βίας και νοθείας την κοινοβουλευτική του δικτατορία, με τις ευλογίες της Κομισσιόν. Ο επικεφαλής της αντιπροσωπείας του ΟΑΣΕ κ. Ραούλ Ουσκβαρακ θα δηλώσει κυνικά «θα ήταν σφάλμα να θεωρήσουμε τις εκλογές άκυρες δεδομένης της κατάστασης». Ενθουσιασμένος ο Μπερίσσα στην πρώτη μετεκλογική του εμφάνιση μπροστά στους οπαδούς του θα φωνάζει «ζήτω η Ευρώπη, ζήτω η Αμερική».
Στις 12-7-89 η Monde υμνεί σε ολοσέλιδο αφιέρωμά της έναν τεχνοκράτη Σέρβο πολιτικό που επιτίθεται κατά της τιτοϊκής οργάνωσης του κράτους και υποστηρίζει την ιδέα της οικονομίας της αγοράς. Το όνομά του: Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς. Δύο χρόνια αργότερα η ίδια εφημερίδα συμπαρατάσσεται με τις υπόλοιπες «έγκριτες» ευρωπαϊκές εφημερίδες και τον αποκαλεί «χασάπη Σαντάμ», ενώ υπενθυμίζει το τραγικό τέλος (αυτοκτονία) των γονέων του. Όλος ο «πολιτισμένος» κόσμος θα συμπαραταχθεί με τον γραφικό σερβοαμερικάνο φαρμακοβιομήχανο Μίλαν Πλάντιτς, ένα είδος «Ανδρουτσόπουλου» απροκάλυπτο, απειλώντας τον σέρβικο λαό στις εκλογές της 20-12-92. Πλήθος δημοσιογράφων -μεταξύ των οποίων και «γνωστοί» Έλληνες- θα ψάχνουν ματαίως για εκλογική νοθεία πριν παραδεχθούν την εκλογική ήττα του έκτοτε εξαφανισθέντος Πάντιτς. Σήμερα, 4 χρόνια αργότερα ο Μιλόσεβιτς από χασάπης έχει μεταμορφωθεί σε «παράγοντα σταθερότητας» και «εγγυητής των συμφωνιών». Έτσι φυσιολογικά η εκλογική του νίκη στις πρόσφατες εκλογές θα γίνει δεκτή με ικανοποίηση από την κοινωνία. Ένα μήνα αργότερα όταν ο Μιλόσεβιτς με αυθαίρετο τρόπο θα ακυρώσει τις δημοτικές εκλογές σε όλες τις μεγάλες πόλεις, αρνούμενος να παραδεχθεί την ήττα του, οι ίδιοι θα αρκεστούν σε χλιαρές επικρίσεις, ενώ ο Μπερνς θα του υπενθυμίσει, απειλώντας τον δημοσίως, το νέο του ρόλο. Δεν είναι πια ο παλαιοκομμουνιστής ηγέτης του 91 που κατέβαλε τα τανκς αλλά ο εγγυητής των δυτικών συμφωνιών. Την επομένη ο «Σλόμπο» θα επιτρέψει την επαναλειτουργία του ανεξάρτητου ραδιοφωνικού σταθμούΒ-68.
Στην γειτονική Κροατία, ο προαποφασισμένος οικονομικός επαναπατρισμός της εξηγεί την ευνοϊκή στάση των διεθνών και κρατικών οικονομικών οργανισμών απέναντί της. Η κατεστραμμένη οικονομικά από τον πόλεμο Κροατία γρήγορα θα μπει σε τροχιά σύνδεσης με την ΕΟΚ. Ο δε παλιός κομμουνιστής, και νυν εθνικοσοσιαλιστής Φράνιο Τούτζμαν, δεν θα ενοχλήσει κανένα όταν δηλώνει «Ευχαριστώ το Θεό που η γυναίκα μου δεν είναι Σέρβα ή Εβραία».
Επίσης κανέναν δεν θα ενοχλήσει και το βιβλίο του «Η αλήθεια της Ιστορίας» όπου αποδεικνύει ότι «ολοκαύτωμα» δεν υπήρξε! Το πρωτοπαλίκαρο του Πάβελετς, ο ναζί Μίλε Μπούντζακ θα τιμηθεί δίνοντας το όνομά του σε κεντρικό δρόμο του Ζάγκρεπ, αλλά και σε ένα δημοτικό σχολείο!! Όλος ο αντιπολιτευτικός τύπος θα φιμωθεί, η εφημερίδα Ντανάς θα κλείσει, τραμπούκοι θα διαλύσουν την ιδρυτική συνδιάσκεψη του κόμματος του Άντε Μάρκοβιτς. Ο Μιλόσεβιτς κλείνει τον Β-68, ο Τούτζμαν ράδιο 101, ο στενός συνεργάτης και ουσιαστικός αναπληρωτής του Τούτζμαν (που νοσηλεύεται με προχωρημένο καρκίνο του στομάχου στις ΗΠΑ) ο Ίβιτς Πάσαλιτς θα δηλώσει προκλητικά «το ράδιο 101 είναι αντιπολιτευόμενος και όχι ανεξάρτητος σταθμός»!! γράφοντας στα παλαιότερα των υποδημάτων του τις εθιμικές διαμαρτυρίες της ΕΟΚ που ταυτόχρονα (για ανταμοιβή φαντάζομαι) θα αποφασίσει το άνοιγμα του δρόμου για την ένταξη της Κροατίας στους κόλπους της.
Τις ευλογίες της κοινοβουλευτικής δύσης θα έχει και η μουσουλμανική δημοκρατία του Αλία Ιζεμπέκοβιτς. Στις εκλογές του Σεπτεμβρίου η εφημερίδα «Γκάρντιαν» θα αποκαλύψει ότι μετρήθηκαν 600.000 ψήφοι περισσότεροι από τους εγγεγραμμένους, μόνο στο Σεράγεβο θα ψηφίσουν 30.000 πεθαμένοι ή αγνοούμενοι. Ο Οργανισμός για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ) που είχε αναλάβει την διοργάνωση των εκλογών όχι μόνον θα επικυρώσει α αποτελέσματα των εκλογών φάρσα -το ποσοστό συμμετοχής θα είναι τελικά 7% μεγαλύτερο από το ποσοστό των εγγεγραμμένων καθιερώνοντας την «αρνητική» αποχή και γελοιοποιώντας τα μαθηματικά -αλλά θα εκφράσει και την ικανοποίηση του (πιθανόν για την μη εκλογή ως προέδρου του σέρβου Μότσιλ Κραισνικ). Ο ηγέτης του Κόμματος για τη Βοσνία Ερζεγοβίνη πρώην πρωθυπουργός της χώρας Χάρυ Σίλατζις θα διακόψει την προεκλογική του εκστρατεία μετά από επίθεση μετά από επίθεση με σιδηρολοστούς που θα δεχτεί από φανατικούς μουσουλμάνους τον Ιούνιο. Οι φανατικοί ισλαμιστές της SDA Κόμμα Δημοκρατικής Δράσης θα επιβάλουν την δημοκρατία του Κορανίου, αλλά ουδείς θα ενοχληθεί, η δημοκρατική κοινότητα αναζητεί τρόπους σύλληψης των Κάραζιττς-Μλάντις.
Τον Σεπτέμβριο του 1991 η προγραμματισμένη συνάντηση Βουλγαρίας-Ρουμανίας Σερβίας Ελλάδας ματαιώνεται με επέμβαση της Γερμανίας. Το μήνυμα σαφές όσο και κυνικό. Τα Βαλκάνια δεν αποφασίζουν· υπακούουν. Παρ’ όλα αυτά η βαλκανική συνεννόηση είναι μονόδρομος για τους πάλαι ποτέ οργισμένους και τώρα απλά και μόνον απελπισμένους βαλκάνιους. Ο λόγος στο μεγάλο Ρουμάνο σκηνοθέτη Λουτζιάν Πιντιλίε «Μια πολύ καλή εποχή θα διαδεχτεί την κόλαση που ζήσαμε, θα ξαναφανεί η ευφυΐα των βαλκανίων».
