cineΡήξη: Κινηματογραφικό αφιέρωμα στην Οκτωβριανή Επανάσταση (13, 20 Οκτωβρίου & 3, 10 Νοεμβρίου)
Κινηματογραφικό αφιέρωμα στην Οκτωβριανή Επανάσταση
Η ταινιοθήκη της Ρήξης θα πραγματοποιήσει τον Οκτώβριο και τον Νοέμβριο ένα κινηματογραφικό αφιέρωμα για το πώς αποτυπώθηκε η Οκτωβριανή Επανάσταση και η εξέλιξή της στο σινεμά μέσα από τις ταινίες του Σεργκέι Αϊζενστάιν.
θα προβληθούν οι παρακάτω ταινίες:
«Θωρηκτό Ποτέμκιν», Παρασκευή 13 Οκτωβρίου 2017, 19:30
«Οκτώβρης», Παρασκευή 20 Οκτωβρίου 2017 , 19:30
«Αλέξανδρος Νιέφσκι», Παρασκευή 3 Νοεμβρίου 2017 , 19:30
«Ιβάν ο Τρομερός», Παρασκευή 10 Νοεμβρίου 2017 , 19:30
Μέτα το πέρας των προβολών θα ακολουθήσει συζήτηση.
χώρος πολιτικής & πολιτισμού «Ρήγας Βελεστινλής» Ξενοφώντος 4, Σύνταγμα
Λίγα λόγια για τις ταινίες
Θωρηκτό Ποτέμκιν
Παραγωγή: Σοβιετική Ένωση Σκηνοθεσία: Σεργκέι Αϊζενστάιν
Πρωταγωνιστούν: Αλεξάντερ Αντόνοφ, Βλαντιμίρ Μπάρσκι, Προκοπένκο, Μπεατρίς Βιτόλντι, Παραγωγή: 1925
Περίληψη
Παρά το ότι το φιλμ μοιάζει με δραματοποιημένο ντοκιμαντέρ, που εύκολα θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ταινία προπαγάνδας, στην πραγματικότητα είναι μια μελέτη πάνω στη χρήση του μοντάζ αλλά και στη δυνατότητα του κινηματογράφου να παράγει ιδέες. Αν και έχουν περάσει χρόνια από τη δημιουργία του, διακρίνεται ακόμη και σήμερα για την πλαστική συμμετρία και την πάλλουσα δύναμη των εικόνων του και παραμένει μια κορυφαία στιγμή στην ιστορία του κινηματογράφου.
Υπόθεση
Το «Θωρηκτό Ποτέμκιν» είναι μια ιστορική ταινία, που αναφέρεται στην εξέγερση των ναυτών του ομώνυμου θωρηκτού στην Οδησσό, το 1905, την εποχή του Ρωσο-Ιαπωνικού πολέμου. Αφορμή της εξέγερσης, κατά την ταινία, ένα κομμάτι σάπιο κρέας. Οι πολίτες της Οδησσού συνδράμουν τους εξεγερθέντες, με αποτέλεσμα να ακολουθήσει η επέμβαση των Κοζάκων και η περίφημη σκηνή της σφαγής των αμάχων στις σκάλες της Οδησσού. Στο τέλος το Ποτέμκιν συμπαρασύρει σε εξέγερση και τον υπόλοιπο στόλο.
Θα ακολουθήσει συζήτηση με τον κριτικό κινηματογράφου, Κωνσταντίνο Μπλάθρα.
Οκτώβρης
Oktyabr
Παραγωγή 1927 | Έγχρ. | Διάρκεια: 95′
Σοβιετική ταινία, σκηνοθεσία Σεργκέι Αϊζενστάιν
Το χρονικό της Οκτωβριανής Επανάστασης ιδωμένο μέσα από την πρωτοποριακή αισθητική του Αιζενστάιν.
Συνοπτική κριτική
Ο Aϊζενστάιν εφάρμοσε στον «Οκτώβρη» τη θεωρία του για το «διανoητικό μοντάζ», που στηρίζεται σε συσχετισμούς των εικόνων και σε μεταφορικούς συμβολισμούς των αντικειμένων. Πολλοί όμως από τους πειραματισμούς αυτούς δεν έγιναν κατανοητοί και η ταινία δεν είχε στην εποχή της την ίδια θερμή υποδοχή µε το «Θωρηκτό Ποτέµκιν».
Αλέξανδρος Νιέφσκι
Aleksandr Nevsky
Σινεφίλ 1938 | Α/Μ | Διάρκεια: 87′
Σοβιετική ταινία, σκηνοθεσία Σεργκέι Μ.Αιζεστάιν με τους: Νικολάι Τσερκάσοφ, Νικολάι Οχλάπκοφ, Βαλεντίνα Ιβάσοβα
Οι αγώνες του πρίγκιπα Νιέφσκι εναντίον των Τευτόνων επιδρομών στη Ρωσία του 13ου αιώνα. Πάνω σε μουσική του Προκόφιεφ ένα αριστούργημα του σοσιαλιστικού ρεαλισμού και λαμπρό παράδειγμα αρμονικής ζεύξης εικόνας και μουσικής.
Ιβάν, Ο Τρομερός
Ivan Groznyy
Παραγωγή: 1946 | Α/Μ | Διάρκεια:
Σοβιετική ταινία, σκηνοθεσία Σεργκέι Μ.Αιζεστάιν με τους: Νικολάι Τσερκάσοφ, Λουντμίλα Τσελικόφσκαγια, Σεραφίνα Μπίρμαν
Κλασική ταινία, από τα αριστουργήματα του παγκόσμιου κινηματογράφου, με θέμα τις προσπάθειες του τσάρου Ιβάν να ενώσει τα διάφορα κρατίδια της Ρωσίας εναντίον των ξένων και εσωτερικών εχθρών.
Συνοπτική κριτική
Μια ταινία για την οποία δεν έχω τίποτα περισσότερο να προσθέσω από τα λόγια του Λουί Μαρκορέλ: «Με το πέρασμα του χρόνου, ο “Ιβάν ο Τρομερός” θα φανεί σαν το µόνο μεγαλοφυές και απόλυτα σταλινικό έργο της ιστορίας του κινηματογράφου ταυτόχρονα αντιδραστικό και γνήσια επαναστατικό σε ό,τι αφορά την ανώτατη εξουσία, που τη δείχνει σαν τον κατεξοχήν απατηλό μύθο.
Ο σκηνοθέτης: Σεργκέι Αϊζενστάιν
Ο Σεργκέι Μιχαήλοβιτς Αϊζενστάιν, 22 Ιανουαρίου 1898 – 11 Φεβρουαρίου 1948) ήταν Σοβιετικός σκηνοθέτης, θεωρητικός της τέχνης, της τεχνικής του κινηματογράφουκαι ένας από τους πρωτοπόρους του σοβιετικού αλλά και παγκόσμιου κινηματογράφου. Ο Αϊζενστάιν ήταν πρωτοπόρος στη χρήση του μοντάζ και το έργο του επηρέασε σημαντικά τους πρώτους σκηνοθέτες ταινιών.
Γεννήθηκε στη Ρίγα της Λετονίας, από ευκατάστατους γονείς, που του εξασφάλισαν μια καλή μόρφωση. Ο πατέρας του, Μιχαήλ Αϊζενστάιν, ήταν αρχιτέκτονας βαλτικής, γερμανικής, εβραϊκής, και σουηδικής καταγωγής ενώ η μητέρα του, Γιούλια, ήταν Ρωσίδα και μέλος της ρωσικής ορθόδοξης εκκλησίας. Ως παιδί ακόμα μιλούσε 3 ξένες γλώσσες (αγγλικά, γερμανικά και γαλλικά), ενώ αργότερα παρακολούθησε μαθήματα μηχανικής και αρχιτεκτονικής. Την ίδια εποχή έδειξε ζωηρό ενδιαφέρον για τη ζωγραφική φιλοτεχνώντας αφίσες. Σύντομα ανακάλυψε το θέατρο και ανέβασε στη Μόσχα πολλά θεατρικά έργα, όπως Η αυτού μεγαλειότης η πείνα, Μάκβεθ του Σαίξπηρ, Σοφός Άνθρωπος του Οστρόβσκι και Μάσκες αερίου. Ο Αϊζενστάιν έγραψε πολλά δοκίμια στα οποία αναλύει τα έργα και την τεχνική του και διατυπώνει τις σκέψεις του για την τέχνη του κινηματογράφου.
Κινηματογράφος
Το 1924 ξεκίνησε η καριέρα του στον κινηματογράφο σκηνοθετώντας το έργο Απεργία που έκανε πολύ μεγάλη εντύπωση, παρ’ όλες τις αδυναμίες του. Το 1925 σκηνοθέτησε το αριστούργημά του, το Θωρηκτό Ποτέμκιν, σε δικό του σενάριο βασισμένο στα γεγονότα της ανταρσίας στο θωρηκτό Ποτέμκιν του ρωσικού ναυτικού το 1905. Γυρίστηκε μέσα σε λίγες μόνο βδομάδες στην πόλη και το λιμάνι της Οδησσού. Με αυτή την ταινία, στα 27 του χρόνια καθιερώθηκε ως μια από τις σημαντικότερες φυσιογνωμίες που πέρασαν από τον κινηματογραφικό χώρο.
Το 1928 σκηνοθέτησε, σε δικό του σενάριο βασισμένο στο βιβλίο του Τζον Ριντ[1], Δέκα μέρες που συγκλόνισαν τον κόσμο, το φιλμ Οκτώβρης ή Δέκα μέρες που συγκλόνισαν τον κόσμο και το 1929 ολοκλήρωσε τη Γενική Γραμμή, το πιο λυρικό απ’ όλα τα έργα του, που αναφέρεται με λεπτομέρειες στις αλλαγές της αγροτικής κατάστασης στη Ρωσία, μετά από την Επανάσταση του Οκτώβρη. Το 1938 σκηνοθέτησε τον Αλέξανδρο Νιέβσκυ και Το λιβάδι του Μπεζίν που έμεινε ημιτελές εξαιτίας της ασθένειάς του.
Το 1945 σκηνοθέτησε το πρώτο μέρος από την τριλογία Ιβάν ο τρομερός, βιογραφία του Ιβάν τον οποίο θαύμαζε ο Στάλιν, ενώ το 1946 ολοκλήρωσε το δεύτερο μέρος της. Η πρεμιέρα της στη Σοβιετική Ένωση έγινε όμως το 1958, δέκα χρόνια μετά το θάνατό του. Το τρίτο μέρος της τριλογίας δε γυρίστηκε ποτέ καθώς στις 9 Φεβρουαρίου του 1948 ο Αϊζενστάιν πέθανε από καρδιακή προσβολή σε ηλικία πενήντα χρόνων.
Σημαντικότερες ταινίες
Stachka – Η απεργία 1925
Bronenosets Potyomkin – Θωρηκτό Ποτέμκιν 1925
Oktyabr – Οκτώβρης ή Οι δέκα μέρες που συγκλόνισαν τον κόσμο 1929
Aleksandr Nevskiy – Αλέξανδρος Νέφσκι 1939
Ivan Groznyy I – Ιβάν ο Τρομερός 1ο μέρος 1944
Ivan Groznyy IΙ – Ιβάν ο Τρομερός 2ο μέρος 1958
