Αρχική » Η πανήγυρις των οδωνυμίων…

Η πανήγυρις των οδωνυμίων…

από Άρδην - Ρήξη

FOITITES COVER

Κρίτων Σαλπιγκτής, Καραολής και Δημητρίου: Η πανήγυρις των οδωνυμίων και η τρίτη αγχόνη, Εκδόσεις Αιγαίον

Του Δημήτρη Αλευρομάγειρου από τη Ρήξη φ. 108
Ο Κρίτων Σαλπιγκτής με τιμά με τη φιλία του από το 2007. Γνωριστήκαμε με αφορμή εκείνη την τραγική και παρανοϊκή περίοδο, όταν το –κατά τον Κώστα Ζουράρι– Κουρελούργημα της ΣΤ’ Δημοτικού της αμόρφωτης καθηγήτριας των γαλλικών είχε γίνει καθημερινό θέμα της επικαιρότητας και έμελλε να φτάσει να κλονίσει σημαντικά την κυβέρνηση του Κ. Καραμανλή […]
Ο Κρίτων Σαλπιγκτής, πέραν της συμμετοχής του στην προσπάθεια αυτή του «Αντίβαρου», δημοσίευσε κι ένα θαυμάσιο κείμενο για το ανιστόρητο πείραμα των συντακτών, αλλά και των υποστηρικτών του κουρελουργήματος, με τίτλο «Οι επαρκείς του ασημάντου», στο βιβλίο του Κώστα Ζουράρι, Βέβηλα, κίβδηλα, σκύβαλα. Πολιτικά ο Κρίτων Σαλπιγκτής διέπεται από το πνεύμα της πατριωτικής αριστεράς του ΕΑΜ, το οποίο έλαμψε κατά την περίοδο της Kατοχής με την αντίσταση και με τον πατριωτικό λόγο, αλλά κυρίως με το έργο και με την πίστη ότι δεν μπορεί να είσαι αριστερός, αν δεν είσαι Πατριώτης…
Ο Κρίτων Σαλπιγκτής, (αν και κατά επτά έτη νεότερός μου – είναι γεννημένος το 1947) είναι εκείνης της γενιάς που πρόλαβε κι αυτή να κυριαρχηθεί από τον ηρωικό αγώνα των Κυπρίων της ΕΟΚΑ ενάντια στον αποικιοκρατικό ιμπεριαλισμό των Άγγλων και ήταν απόλυτα φυσιολογικό να τον σημαδέψει, όπως σημάδεψε και τη δική μου γενιά, η πρώτη αγχόνη στην οποία οδηγήθηκαν στις 10 Μαΐου 1956 οι ΗΡΩΕΣ Μιχαλάκης Καραολής και Αντρέας Δημητρίου.
Να προσθέσω εδώ και κάτι προσωπικό. Ήμουν μαθητής της ΣΤ΄ τάξης οκταταξίου στο Ζ΄ Γυμνάσιο Παγκρατίου όταν φύγαμε αυθόρμητα από τα μαθήματα, για την πρώτη μεγάλη συγκέντρωση διαμαρτυρίας στην Αθήνα με τη συμμετοχή 200.000 τουλάχιστον φοιτητών, μαθητών και άλλων πολιτών, τοποθετώντας με την πρωτοβουλία και με τη στήριξη των καθηγητών μας πένθιμο περιβραχιόνιο στα ρούχα μας με τα ονόματα των ηρώων).
Ο Κρίτων Σαλπιγκτής, το 2006, με εκτενές άρθρο του στην Κυριακάτικη Μακεδονία με τίτλο «Εξήντα χρόνια από την εκτέλεση που συγκλόνισε την Ελλάδα», αναφέρθηκε στο τραγικό αυτό συμβάν και το κείμενό του ανθολογήθηκε από τον Βάσο Φτωχόπουλο, μαζί με δύο άλλα, σχετικά με το ίδιο θέμα, κείμενα του Αλμπέρ Καμύ και του Κωνσταντίνου Χολέβα, και εντάχθηκε σε ένα βιβλίο που κυκλοφόρησε το 2011 από τις εκδόσεις ΑΙΓΑΙΟΝ της Λευκωσίας, με τίτλο σχεδόν όμοιο με του άρθρου του (Καραολής και Δημητρίου – Η εκτέλεση που συγκλόνισε την Ελλάδα).
Με το νέο βιβλίο του, που μόλις κυκλοφόρησε από τις ίδιες εκδόσεις (Καραολής και Δημητρίου – Η πανήγυρις των οδωνυμίων και η τρίτη αγχόνη), ο συγγραφέας, με αξιέπαινη μεθοδολογία και εργατικότητα, ιδιότητες που τον χαρακτηρίζουν, αναδεικνύει με τον πιο χαρακτηριστικό τρόπο και με αρκετή δόση σαρκασμού τη βαθμιαία διολίσθηση των διαχρονικών μας ελίτ προς την υποτέλεια και προς την περιφρόνηση του λαϊκού πατριωτικού μας αισθήματος .
Ο συγγραφέας, αφού πρώτα κατόρθωσε να συγκεντρώσει κατά πάσα πιθανότητα το σύνολο των οδών, των πλατειών και των άλλων δημόσιων χώρων στην Ελλάδα και στην Κύπρο, που μετονομάστηκαν μετά την εκτέλεση των δύο ηρώων με το όνομά τους, διαπίστωσε στη συνέχεια ότι ο αριθμός αυτών των οδωνυμίων ξεπερνά σε μέγεθος τα οδωνύμια των πιο σημαντικών προσώπων της νεότερης και της πρόσφατης ελληνικής Ιστορίας. Ανέδειξε επίσης, μέσω αυτής της καταγραφής, τη λαϊκή οργή εναντίον των αποικιοκρατών ιμπεριαλιστών εκείνης της εποχής, η οποία υιοθετήθηκε εν πολλοίς από τα ανά την επικράτεια δημοτικά συμβούλια, αλλά και μερικώς υποχρέωσε άλλα να προχωρήσουν σε αυτήν τη μετονομασία.
Με αφορμή όμως τραγελαφικές καταστάσεις, που ακολούθησαν εκείνα τα χρόνια (τις οποίες ο συγγραφέας αξιολογεί χαρακτηριστικά στον τίτλο του βιβλίου με τον όρο «…η τρίτη αγχόνη») και με κύρια αφορμή την περιπέτεια της ονομασίας ως οδού Καραολή και Δημητρίου, στην Αθήνα, του δρόμου όπου βρισκόταν τότε η αγγλική πρεσβεία στο Κολωνάκι, η οποία κατέληξε σήμερα να εμφανίζεται στα μάτια των περαστικών ως… ενός Καραολή Δημητρίου (!), ο συγγραφέας διερωτάται και σαρκάζει ποιος άραγε από τους πολιτικούς μας θα νοιαστεί και θα ασχοληθεί με ένα τόσο ασήμαντο εθνικό θέμα και θα το διορθώσει.
Για την ιστορία και μόνον, σημειώνω ότι η πρώτη τέτοια πινακίδα στην οδό αυτή, την πρώην οδό Λουκιανού, αναρτήθηκε από διαδηλωτές σε μια από τις μεγαλειώδεις συγκεντρώσεις που ανέφερα πιο πάνω. Οι ίδιοι διαδηλωτές κατέβασαν τις πινακίδες από το ξενοδοχείο Μεγάλη Βρεταννία και από το ζαχαροπλαστείο Πικαντίλλυ (της οδού Πανεπιστημίου) και τις αντικατέστησαν με την πινακίδα Κύπρος. Οι πινακίδες παρέμειναν στη θέση τους αρκετό διάστημα.)
Ο συγγραφέας μάλιστα προτρέπει τον αναγνώστη να ασκήσει κάθε δυνατή πίεση προς τη σημερινή δημοτική αρχή των Αθηνών, στην ευθύνη της οποίας ανήκει το ζήτημα, να αποκαταστήσει όπως έχει υποχρέωση αυτήν την ξεχωριστή ιστορικά ονομασία – κι αν δεν νοιαστεί, τουλάχιστον να τη μετονομάσει, όπως προτείνει ο Κρίτων, σε… «Εξοχοτάτου Κυβερνήτου της Κύπρου Τζων Χάρντινγκ, έτσι ώστε να τιμήσουμε κι εμείς, όπως οι Εγγλέζοι, τον άνθρωπο που έστειλε στην αγχόνη τον Καραολή και τον Δημητρίου μία κι έξω. Όχι σαν εμάς, τους Έλληνες, που συνεχίζουμε να τους κρεμάμε κάθε μέρα στην τρίτη αγχόνη που τους στήσαμε στα χαμηλά της οδού Λουκιανού, στην Αθήνα.»
Πιστεύω ότι ο Κρίτων Σαλπιγκτής, με τον τόσο καυστικό λόγο, θα αποστείλει στο Δημοτικό Συμβούλιο Αθηνών το βιβλίο του και ελπίζω ότι όντως θα υπάρξει με την κυκλοφορία του η αφορμή για να ασκηθεί πίεση και από άλλους φορείς, αλλά και απλούς πολίτες. Ιδού πεδίον δόξης λαμπρό για τον σημερινό Δήμαρχο Αθηναίων, ο οποίος, αν δεν απατώμαι, θεωρεί εαυτόν αριστερό.
Επιθυμώ να σταθώ και σε μία άλλη, πολύ σημαντική σημείωση του συγγραφέα (της οποίας την πατρότητα, όπως ρητά διευκρινίζει ο ίδιος, την αποδίδει στον δάσκαλο Σάββα Παύλου), τη σημασία της οποίας ελάχιστοι ίσως έχουν αντιληφθεί. Ο Κρίτων Σαλπιγκτής επισημαίνει ότι το 1956, παρά τη χρονική εγγύτητα των γεγονότων του εμφυλίου, στις πολυπληθείς συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας για το Κυπριακό και κυρίως με αφορμή την εκτέλεση των Καραολή και Δημητρίου, πρώτη φορά βρέθηκαν σε κοινή πολιτική δράση μαζί αριστεροί και δεξιοί. Το αναδεικνύω και τον ευχαριστώ και γι’ αυτήν την επισήμανση, διότι λανθασμένα συνηθίζουμε να λέμε ότι αυτό συνέβη για πρώτη φορά κατά τη διάρκεια της χούντας του ‘67.
Πριν κλείσω αυτή την παρουσίαση, θα ήταν παράλειψη να μην επισημάνω ότι ο συγγραφέας αφιερώνει το βιβλίο στους τέσσερις διαδηλωτές και στον νεκρό αστυφύλακα, που έχασαν τη ζωή τους, λίγες ώρες πριν από την εκτέλεση, όταν ακολούθησε κατά το συλλαλητήριο της Αθήνας σύγκρουση των διαδηλωτών με την Αστυνομία, που τους εμπόδισε να φτάσουν και να διαμαρτυρηθούν στην αγγλική πρεσβεία. Ζητά μάλιστα να μνημονεύεται πότε πότε το όνομά τους δίπλα σε αυτό των Καραολή και Δημητρίου.
Σας προτρέπω, φίλες και φίλοι, να διαβάσετε αυτό το θαυμάσιο βιβλίο, το οποίο, μαζί με πλείστες όσες άλλες ιστορικές επισημάνσεις, αλλά και με τις λεπτομέρειες της καταγραφής, θα αποτελεί στολίδι στις γνώσεις μας και στη βιβλιοθήκη μας. Μια ευχή για το τέλος, να βρεθεί επιτέλος αυτός ο οποίος θα επαναφέρει την ονομασία ΚΑΡΑΟΛΗ ΚΑΙ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ, των εκτελεσθέντων αγωνιστών της ΕΟΚΑ, στο Κολωνάκι.

Υ.Γ. Την κεντρική διανομή του βιβλίου έχει στην Αθήνα το Εναλλακτικό Βιβλιοπωλείο, Θεμιστοκλέους 37, και κυκλοφορεί σ’ όλα τα μεγάλα βιβλιοπωλεία της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης.

ΑΦΗΣΤΕ ΕΝΑ ΣΧΟΛΙΟ