Σκίτσο του Νικόλα από τη Ρήξη φ. 105, Ξύλα πέτρες
Το πρώτο παράδειγμα της «Νέας Ελλάδας» του Αντώνη Σαμαρά
Του Νίκου Ντάσιου από τη Ρήξη φ. 105
Σε λεηλασία εξελίσσεται η διαδικασία εκποίησης της δημόσιας περιουσίας μέσω του ΤΑΙΠΕΔ (Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου Α.Ε.): Ήδη από το 2011, στο πλαίσιο του Προγράμματος Αποκρατικοποιήσεων και του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος Δημοσιονομικής Σταθερότητας, με σκανδαλώδεις ρυθμίσεις υπέρ του ομίλου του κου Λάτση. Καθόλου τυχαία, πρόσφατα η Βουλή, με πρόσχημα τη μη απώλεια θέσεων εργασίας, χάρισε πρόστιμα δισεκκατομμυρίων στους Βαρδινογιάννη και Λάτση.
Με αφορμή την περίπτωση «αξιοποίησης» του χώρου των 6,2 χιλιάδων στρεμμάτων του πρώην αεροδρομίου του Ελληνικού, σύμφωνα με τον Ν. 4062/12 (ΦΕΚ 70/Α/30-3-2012), θα προσπαθήσω να δικαιολογήσω τον όρο «λεηλασία» επικεντρώνοντας στο τίμημα, στη διαδικασία, στα οφέλη του δημοσίου και στις οικολογικές–κοινωνικές παρενέργειες που αυτή θα προκαλέσει. Διευκρινίζω εξαρχής πως υποστηρίζω την αξιοποίηση του χώρου –αντίθετα με τη σημερινή εικόνα εγκατάλειψης και απαξίωσής του. Αξιοποίηση με βασικό κορμό ένα μητροπολιτικό πάρκο πολλαπλών παραγωγικών, πολιτιστικών και αθλητικών δραστηριοτήτων, που θα συνδέει το θαλάσσιο οικοσύστημα και τον ορεινό όγκο του Υμηττού, που θα αναδεικνύει τα σημαντικά αρχαιολογικά και βυζαντινά ευρήματα των σύγχρονων ανασκαφών στην κοιτίδα του Θουκυδίδη και θα προωθεί την ήπια τουριστική εκμετάλλευση.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις παραγόντων της κτηματαγοράς το τίμημα που θα καταβάλει η ανάδοχος εταιρεία Λάμδα Ντιβέλομπεντ, του Ομίλου Λάτση, για την εξαγορά του συνόλου της έκτασης, δεν θα ξεπεράσει τα 500 εκατ €, δηλαδή μόλις 80€/ τμ !!! Η Λάμδα Ντιβέλομπεντ είναι αυτή που διαχειρίζεται τα: Μολ -με τίμημα μόλις 50λεπτά/τμ-, Γκόλντεν Χολ και Μεντιτεράνιαν Κόσμος, ενώ έχει ήδη προχωρήσει στη διαχείριση και αξιοποίηση της Μαρίνας του Φλοίσβου για 40 χρόνια!
Με την υπογραφή της σύμβασης θα περιέλθει στον ανάδοχο το 100% των μετοχών της «Ελληνικό Α.Ε.» -που ανήκουν στο ΤΑΙΠΕΔ-, η πλήρης κατοχή του 30% της έκτασης του χώρου με σκοπό την πώληση κυρίως κατοικιών και το υπόλοιπο 70% με τη μορφή μακροχρόνιας μίσθωσης 99 ετών! Το επενδυτικό σχέδιο θα περιλαμβάνει δύο στάδια, διάρκειας 5-8 ετών το καθένα. Το πρώτο στάδιο θα αφορά σε επενδύσεις υψηλής κεφαλαιουχικής απόδοσης, δηλαδή χρήση χρηματιστηριακών αποδόσεων και τραπεζικού δανεισμού, προκειμένου να αποφευχθεί η χρήση ιδίων κεφαλαίων για άμεσα κερδοφόρες επενδύσεις. Σ’ αυτό το στάδιο προβλέπεται η κατασκευή τουριστικών, εμπορικών και επιχειρηματικών εγκαταστάσεων που θα εξασφαλίσουν τη μέγιστη κερδοφορία αξιοποιώντας το παραλιακό μέτωπο και τον άξονα της λεωφόρου Βουλιαγμένης. Ο επενδυτής υποχρεούται να κατασκευάσει μόνο ένα μέρος του προβλεπόμενου πάρκου στο εσωτερικό, προκειμένου να μεγιστοποιήσει την επενδυτική αξία του δομημένου χώρου και των ξενοδοχειακών εγκαταστάσεων. Τα εκτιμώμενα επενδυτικά κόστη για τις δημόσιες χρήσεις δεν θα ξεπερνούν τα 200εκ. €, ενώ για τις επιχειρηματικές χρήσεις το αντίστοιχο του 1,2 δισ. €.
Πέραν του αρχικού τιμήματος των 500 εκατ., το δημόσιο θα έχει πρόσβαση σε ποσοστό επί των ετήσιων κερδών του ομίλου μετά το τέλος του πρώτου σταδίου (δηλαδή των οχτώ χρόνων) με την προϋπόθεση όμως ότι η κερδοφορία θα υπερβεί ένα συγκεκριμένο πλαφόν, ή ποσοστό επί του επενδυμένου κεφαλαίου. Αυτό αποτελεί άλλωστε και την προϋπόθεση έναρξης του δεύτερου σταδίου –της καθεαυτό κτηματομεσιτικής φάσης–, όπου προβλέπεται η κατασκευή και η πώληση του μεγαλύτερου μέρους των κατοικιών, υπό τον όρο βελτίωσης των συνθηκών της κτηματαγοράς.
Τι θα σημάνει όμως για τον πολεοδομικό ιστό, το θαλάσσιο οικοσύστημα, την ιστορικότητα του χώρου και την ανθρωπογεωγραφία των νοτίων προαστίων και κατ’ επέκταση του λεκανοπεδίου μια τέτοια επένδυση;
Για να απαντήσουμε, θα πρέπει να γνωρίζουμε το σύνολο των επενδυτικών δραστηριοτήτων στον χώρο, που περιλαμβάνουν:
Α) Κατεδάφιση κτηριακών συγκροτημάτων 360 στρεμμάτων και έξωση ενός μεγάλου αριθμού διοικητικών, ερευνητικών, πολιτιστικών και αθλητικών δραστηριοτήτων που λειτουργούν σήμερα στον χώρο (κοινωφελή ιδρύματα, δημοτικές υπηρεσίες, ερευνητικά κέντρα, αθλητικές εγκαταστάσεις Αγίου Κοσμά κοκ). Οι συγκεκριμένες δραστηριότητες θα πρέπει να μετεγκατασταθούν πληρώνοντας το αντίστοιχο τίμημα και τα ενοίκια, ή σε άλλη περίπτωση, να κλείσουν.
Β) Εντατικούς όρους εκμετάλλευσης της γης, με συντελεστή δόμησης που θα κυμαίνεται από 0,2 έως 2,2, οι οποίοι υπό όρους θα μπορούν να προσαυξάνονται κατά ποσοστό έως και 20% ανά ζώνη ανάπτυξης, ή περιοχή προς πολεοδόμηση. Η συνολική δόμηση θα αγγίζει τα 3.2 χιλ. στρέμματα., ενώ η κάλυψη (δομημένες επιφάνειες) θα ανέρχεται στο 35% της συνολικής έκτασης της περιοχής. Προβλέπεται η ανέγερση πολυώροφων κτηρίων –και ουρανοξυστών!!- ακόμα και κατά μήκος της λεωφόρου Βουλιαγμένης και της Ποσειδώνος, φράζοντας εντελώς τους αεριο-διαδρόμους από τη θάλασσα έως τον Υμηττό, με επιπτώσεις στο μικροκλίμα των οικιστικών περιοχών, σε συνθήκες κλιματικής αλλαγής.
Γ) Διαμόρφωση ειδικών ζωνών, εντός των οποίων θα επιτρέπεται η ανάπτυξη κάθε είδους χρήσεων: τουριστικές εγκαταστάσεις, πολυτελή ξενοδοχεία, γήπεδα γκολφ, εμπορικές χρήσεις μεγάλης κλίμακας (μολ), λιμενικές εγκαταστάσεις, θεματικά πάρκα, καζίνα, κατοικίες, ιδιωτικά νοσοκομεία & πανεπιστήμια, ερευνητικά κέντρα και κέντρα διασκέδασης. Για την εξυπηρέτηση των νέων αναγκών προβλέπεται ακόμα η δημιουργία μεγάλων έργων υποδομής για την υποστήριξη των συγκροτημάτων αυτών, όπως αυτοκινητόδρομοι, λιμενικές εγκαταστάσεις, ελικοδρόμια, υποσταθμοί ηλεκτρικής ενέργειας, χώροι επεξεργασίας αποβλήτων κοκ επιβαρύνοντας τα δημοτικά τέλη των όμορων δήμων.
Δ) Εκτεταμένες παρεμβάσεις τριών χιλιομέτρων στην ακτογραμμή του Αγίου Κοσμά, με περαιτέρω δυνατότητα προσχώσεων στο θαλάσσιο μέτωπο. Συνολικά παραχωρούνται στην κοινοπραξία η παραλία και ο αιγιαλός, δίνοντας τη δυνατότητα κατασκευής ακόμα και τεχνητών νησίδων και λιμενικών εγκαταστάσεων, χωρίς καμία απολύτως μέριμνα για τη φυσιογνωμία των ακτών της Αττικής, τα θαλάσσια οικοσυστήματα, το αστικό τοπίο και τα αρχαιολογικά- βυζαντινά μνημεία του χώρου.
Η ολοκλήρωση αυτών των σχεδίων θα μετατρέψει την περιοχή σε «Ταϊλάνδη της Μεσογείου», με τερατώδεις τουριστικές εγκαταστάσεις και παρόξυνση των αντιθέσεων μεταξύ νησίδων υπερβολικού πλούτου σε μια θάλασσα κοινωνικής εξαθλίωσης και απόλυτης ένδειας.
Τα σχέδια για την «αξιοποίηση» της παραλίας του Αγίου Κοσμά αποτέλεσαν πιλότο για τις καταστροφικές ρυθμίσεις ξεπουλήματος 100 και πλέον δημόσιων παραλιών που περιλαμβάνει ο πρόσφατος Νόμος 4261/14, του υπ. Οικονομικών, περί «Οριοθέτησης, διαχείρισης και προστασίας αιγιαλού και παραλίας». Με διαδικασίες εξπρές και κατ’ εφαρμογή του νόμου αυτού, μεταβιβάστηκαν ήδη στο ΤΑΙΠΕΔ προς πώληση τρία ακόμα φιλέτα του παράκτιου μετώπου του Σαρωνικού (176 στρέμματα γης, από το αθλητικό Κέντρο Αγίου Κοσμά μέχρι τα «Αστέρια» Γλυφάδας, 20 στρέμματα στη Γλυφάδα και το Άσπρο Λιθάρι Σουνίου (με το Κέιπ Σούνιου του ομίλου Γκρεκοτέλ), εκτάσεως 383 στρεμμάτων. Να επισημανθεί ότι η ρύθμιση αυτή έγινε κατά παρέκκλιση δηλώσεων του πρωθυπουργού!!! περί αξιοποίησης του παραλιακού μετώπου της Αττικής, από το Φάληρο ως το Σούνιο, στο πλαίσιο οργανωμένης πολεοδόμησης και διασύνδεσης του παραλιακού μετώπου με τον αστικό ιστό. Το σχέδιο αυτό, που προέβλεπε έσοδα 4-9 δισ. €/χρόνο μέσω επιλογής αναδόχων από διαγωνισμούς, ματαιώθηκε από την τρόικα η οποία, μέσω της επιτροπής αποκρατικοποιήσεων, φρόντισε για την άμεση υπαγωγή δημόσιας γης, παραλιών και ακινήτων –φιλέτων (55 μέχρι στιγμής) στο ΤΑΙΠΕΔ.
Και ερχόμαστε στο διά ταύτα:
Η κυβέρνηση θέλει απεγνωσμένα να ανταποκριθεί στις «συμβατικές υποχρεώσεις» της για την επίτευξη του στόχου των ιδιωτικοποιήσεων, την εξυπηρέτηση του χρέους και την επικοινωνιακή προπαγάνδα περί πρωτογενούς πλεονάσματος, εξασφαλίζοντας πρόσκαιρα οικονομικά οφέλη.
Τα χρήματα που καταβάλλει ο ανάδοχος στο ΤΑΙΠΕΔ δεσμεύονται από τις γενικές διατάξεις και όρους που προβλέπει ο Ν 3986/2011 (μεσοπρόθεσμο). Σύμφωνα με το αρθρ. 1 παρ. 2: «Το προϊόν αξιοποίησης χρησιμοποιείται αποκλειστικά για την αποπληρωμή του δημόσιου χρέους», άρα τα όποια έσοδα μεταβιβάζονται απευθείας στους δανειστές μας! Συμβαίνει δε το τραγελαφικό να οδηγούνται προς πώληση κτήρια όπως αυτό που στεγάζει το υπουργείο Υγείας στην λεωφόρο Κηφισίας 39, το υπουργείο Δικαιοσύνης στη Μεσογείων, της ΓΑΔΑ στην Αλεξάνδρας. Τα πενιχρά έσοδα από την πώληση τους καλύπτουν μέρος των τρεχουσών δανειακών μας αναγκών, ενώ οι οργανισμοί καλούνται στη συνέχεια να πληρώνουν ενοίκια στον όμιλο του Λάτση, εγγράφοντας ελλειμματικούς προϋπολογισμούς, που πρέπει να ισοσκελίσουν από περικοπές μισθών ή και απολύσεις!!!
Η κρίση στην κτηματαγορά έχει ως αποτέλεσμα το ΤΑΙΠΕΔ να έχει κλείσει συμφωνίες ύψους 4 δισ. € έχοντας εισπράξει μόλις 2,6 δισ. –στα τέλη του Δεκεμβρίου του 2013- ενώ ο αναθεωρημένος –προς τα κάτω- στόχος για το 2016 φτάνει τα 11 δισ. Φοβούμαι όμως πως, εάν ο στόχος αυτός επιτευχθεί, η Ελλάδα δεν θα είναι πλέον κατοικήσιμη χώρα….
