Συγγραφέας: Μ. Δικαιάκος
Ο αλήστου μνήμης Πρόεδρος της Ρουμανίας Νικολάι Τσαουσέσκου θέλησε κάποτε να ανεγείρει στο Βουκουρέστι θριαμβική αψίδα μεγέθους αντιστοίχου της παρισινής Αψίδας του Θριάμβου. Έδωσε γι’ αυτόν τον σκοπό ενός μηνός διορία στους επιτελείς του ώστε να φέρουν σε πέρας το έργο. Καθώς η πραγματοποίηση μιας τέτοιας κατασκευής σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα ήταν αδύνατη, οι υπηρεσίες τού καθεστώτος επέλεξαν ως λύση ανάγκης την κατασκευή γιγαντιαίας αψίδας από ξύλινες σκαλωσιές και εξωτερικές επενδύσεις από πεπιεσμένο χαρτί και γύψο. Το αποτέλεσμα ήταν πειστικά μεγαλόπρεπο όταν το έργο επιθεωρήθηκε από τον ίδιον τον Τσαουσέσκου ένα μήνα αργότερα. Λίγες μέρες μετά την επιθεώρηση ωστόσο, η αψίδα κατέρρευσε παραδομένη στις φλόγες από ατύχημα ή δολιοφθορά, αποκαλύπτοντας έτσι την απάτη και προκαλώντας τη γενική θυμηδία και την παύση υψηλά ιστάμενων κυβερνητικών στελεχών.
Η ιστορία που μεταφέραμε είναι ενδεικτική της νοοτροπίας που επικρατούσε στην μεταπολεμική «κομμουνιστική» Ρουμανία. Θα είχε απλώς την αξία ενός ιστορικού ανέκδοτου -από τα τόσα που κυκλοφορούν συνοψίζοντας με ανάλαφρο τρόπο περασμένες ιστορικές περιόδους, πρόσωπα και πράγματα- αν η αψίδα δεν είχε αναγεννηθεί από την τέφρα της, μεταλλαγμένη στο εκσυγχρονιστικό προσωπείο τής Ελλάδος του 2000. Πριν από τις τελευταίες εκλογές, ο προπαγανδιστικός μηχανισμός του ΠΑΣΟΚ, συνεπικουρούμενος από τα «διαπλεκόμενα» ΜΜΕ, ανέγειρε θριαμβική αψίδα στον σημιτικό εκσυγχρονισμό, χρησιμοποιώντας σαν υλικά:
- Τη βελτίωση της οικονομίας και τον χαμηλό πληθωρισμό.
- Την «άνθηση» του χρηματιστηρίου.
- Τη σοβαρή προετοιμασία των Αθηνών για τους Ολυμπιακούς του 2004.
- Την ενίσχυση του κύρους της Ελλάδος στον διεθνή χώρο και ιδιαίτερα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στα Βαλκάνια.
- Τη θεαματική βελτίωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων και τις προσδοκίες επίλυσης του Κυπριακού.
- Την «απελευθέρωση» του κρατικού τομέα από τον κομματικό εναγκαλισμό με την επιβολή αξιοκρατικών μεθόδων επιλογής στελεχών της Δημόσιας Διοίκησης και στην κατοχύρωση της διαφάνειας στον δημόσιο βίο.
- Την αναβάθμιση της Μέσης Εκπαίδευσης συνεπεία της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης Αρσένη.
- Την επιτυχημένη προστασία των δασών από τις πυρκαγιές και τις καταπατήσεις.
- Την ευαισθησία για την ελληνική περιφέρεια – ιδιαιτέρως τις περιοχές της Μακεδονίας, της Θράκης και της Ηπείρου.
Το κατασκεύασμα υπήρξε πειστικό και το ΠΑΣΟΚ κέρδισε τις εκλογές. Δεν πέρασαν παρά λίγοι μήνες ωστόσο, και τα υλικά της σημιτικής θριαμβικής αψίδας άρχισαν να καταρρέουν το ένα μετά το άλλο:
- Οι υψηλοί χρηματιστηριακοί δείκτες και τα «λίμιτ άπ» αποδείχθηκαν ένα καλοστημένο «πυραμιδικό σχήμα», το οποίο συνετέλεσε στη μεγαλύτερη αναδιανομή πλούτου της μεταπολιτευτικής Ελλάδος, με την μεταφορά των αποταμιεύσεων των «μικρομεσαίων» στις τσέπες των «μεγάλων», υπό την ένοχη σιωπή των περσινών σειρήνων της χρηματιστηριακής ευωχίας, κκΠαπαντωνίου, Στουρνάρα, Γιαννίτση και Λαλιώτη.
- Ο λογιστικός πληθωρισμός του 2,5%, μεταφράστηκε σε αυξήσεις πάνω από 15% και 20% στις τιμές βασικών υπηρεσιών μέσα στο 2000: τηλεφωνικά τέλη, νερό, εισιτήρια μέσων μαζικής μεταφοράς, καύσιμα. Η δε οικονομική ανάπτυξη μεταφράστηκε στη διόγκωση της ανεργίας των νέων, στην κρίση της αγροτικής οικονομίας, και στη συνεχιζόμενη οικονομική καχεξία μεγάλων αστικών κέντρων (Πάτρα, Βόλος, Χαλκίδα) και περιφερειών (Ήπειρος).
- Η προετοιμασία για τους Ολυμπιακούς αγώνες του 2004 απεδείχθη ανύπαρκτη, όχι εξαιτίας της ανικανότητας των υπευθύνων της αρχικής οργανωτικής ομάδας αλλά λόγω της δυνατότητας που έχουν τα οργανωμένα συμφέροντα να βραχυκυκλώνουν τη διενέργεια δημοσίων έργων μέχρις ότου εξασφαλίσουν το μερίδιό τους στους διατιθέμενους προϋπολογισμούς.
- Το εύρος του διεθνούς κύρους της Ελλάδος (η… «ισχυρή Ελλάδα») αποκαλύφθηκε με την κακήν-κακώς εκδίωξη του ελληνικού εκστρατευτικού σώματος και μεγάλων ελληνικών επενδύσεων από την Αλβανία, την αποτυχία του ΟΤΕ στη Βουλγαρία, την ανυπαρξία αντιδράσεων από τον ΟΗΕ, τις ΗΠΑ και τους ευρωπαϊκούς εταίρους μας στην τουρκική προέλαση στα Στροβίλια της Κύπρου.
- Η θεαματική βελτίωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων με τη διπλωματία των σεισμών και της … μοδίστρας, περιορίστηκε στα “bravoYorgos” της Χουριέτ καιστις πομφόλυγες των ελληνικών ΜΜΕ. Το μόνο πράγμα για το οποίο δεν πρέπει να παραπονιόμαστε, ωστόσο, είναι η σαφήνεια με την οποία εκφράζονται οι τουρκικές προθέσεις μέσα από τα άρθρα και τις δηλώσεις τού κου Τζέμ, και ενέργειες όπως η κατάκτηση των Στροβιλίων, ή η υπονόμευση των εκ του σύνεγγυς συνομιλιών για το Κυπριακό. Εύγλωττη υπήρξε και η χλιαρή αντίδραση του ελληνικού Υπουργείου Εξωτερικών στις τουρκικές ενέργειες σε ολόκληρη την καλοκαιρινή περίοδο.
- Ο θεσμικός εκσυγχρονισμός εξαντλήθηκε στη διεύρυνση και διαιώνιση των συνθηκών εκείνων που χρειάζονται για να ευδοκιμήσει η αδιαφάνεια και ο πολιτικός εκμαυλισμός: μαζική παραγωγή νόμων και προεδρικών διαταγμάτων από το Κοινοβούλιο, «συνοπτικές» διαδικασίες προσλήψεων στο δημόσιο με την φαλκίδευση του «νόμου Πεπονή», ρουσφετολογικές μονιμοποιήσεις χιλιάδων συμβασιούχων του δημοσίου, υποβάθμιση της συνταγματικής μεταρρύθμισης και άλλων φλεγόντων θεμάτων (π.χ ταυτότητες) κατά την προεκλογική περίοδο.
- Η πολυδιαφημισμένη εκπαιδευτική μεταρρύθμιση Αρσένη, η οποία πιστοποίησε το χαμηλό επίπεδο της δημόσιας εκπαίδευσης με τα πρόσφατα αποτελέσματα των πανελλαδικών εξετάσεων του Λυκείου, τροποποιήθηκε εν μία νυκτί με τις… εκπτώσεις Ευθυμίου. Οι τροποποιήσεις αλλοίωσαν τη βασική φιλοσοφία του Εθνικού Απολυτηρίου της μεταρρύθμισης, εστιάζοντας στον καλλωπισμό τής τραγικής κατάστασης που επικρατεί στην μέση εκπαίδευση, ωσάν η αντιμετώπιση της αγραμματοσύνης να απαιτούσε αλλαγή επικοινωνιακής τακτικής και όχι ριζικές τομές.
- Η περιβαλλοντική ευαισθησία και η εκσυγχρονισμένη δασική πολιτική παρέδωσαν για ένα ακόμη καλοκαίρι τα δάση μας στην επιβουλή των καταπατητών και της οικολογικής τρομοκρατίας. Οι 12 νεκροί, η πυρπόληση πέραν των 2 εκατομμυρίων στρεμμάτων αυτό το καλοκαίρι, αποδόθηκαν από τους αρμόδιους υπουργούς στα «ακραία» καιρικά φαινόμενα. Ο επιβαλλόμενος προβληματισμός περιορίστηκε σε παιδαριώδεις και ανάξιες λόγου συγκρίσεις με τις υπόλοιπες μεσογειακές χώρες. Πλήρης συσκότιση για την απουσία σοβαρής πολιτικής προστασίας των δασών και πρόληψης των πυρκαγιών πριν από την περίοδο της υψηλής ξηρασίας και των θυελλωδών ανέμων που πλήττουν ανελλιπώς την Ελλάδα κάθε καλοκαίρι.
- Κι αν η ερήμωση που έφεραν οι πυρκαγιές σε ακριτικές περιοχές όπως η Σάμος και η Ήπειρος δεν αρκεί για την πιστοποίηση της ανυπαρξίας περιφερειακής πολιτικής, οι αντιδράσεις φορέων της Θεσσαλονίκης για την τελμάτωση των έργων υποδομής στη συμπρωτεύουσα και στη Βόρεια Ελλάδα συμπληρώνουν την εικόνα.
Η αδήριτη ελληνική πραγματικότητα των τελευταίων μηνών, λοιπόν, συντελεί στην κατάρρευση της αψίδας του σημιτικού εκσυγχρονισμού. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το «εκσυγχρονιστικό» επικοινωνιακό επιτελείο του Πρωθυπουργού, σε συνεργασία με τους επαγγελματίες «κατασκευαστές συναίνεσης» των ΜΜΕ, θα συνεχίσουν τις άοκνες προσπάθειές τους. Νέες, πιο εντυπωσιακές αψίδες θα εγερθούν, σχηματίζοντας μια εικονική πραγματικότητα μέσα στην οποία θα φιλοξενούνται η μιζέρια των πολλών και η απληστία των ολίγων.
Στη διεργασία που σκιαγραφήσαμε παραπάνω, τα πιο ενδιαφέροντα στοιχεία δεν είναι η στάση των ψευδεπίγραφων εκσυγχρονιστών, η οβιδιακή μεταμόρφωση του ΠΑΣΟΚ και των συνοδοιπορούντων συνασπισμικών, η σύμπραξη με τα «διαπλεκόμενα» συμφέροντα και η εξάτμιση τής υποτιθέμενης κραταιάς πασοκικής εσωκομματικής αντιπολίτευσης. Μεγαλύτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η απουσία συγκροτημένου και ισχυρού αντιπολιτευτικού λόγου. Φταινε άραγε οι δυναστικές διαμάχες της Νέας Δημοκρατίας που έχουν καταδικάσει την Αξιωματική Αντιπολίτευση σε καλπάζουσα μυοπάθεια; Φταιει η ανικανότητα της αριστεράς να συμπήξει μια συνεκτική, συμπαγή και ρωμαλέα πρόταση διακυβέρνησης; Φταίει ίσως η κόπωση της ελληνικής κοινωνίας από τις συνεχείς διαψεύσεις των αιτημάτων της εκ μέρους του πολιτικού κόσμου; Γνήσια λαϊκά αιτήματα ευρύτατης αποδοχής – ο εκδημοκρατισμός, η αλλαγή, η κάθαρση, ο εκσυγχρονισμός, η αξιοκρατία – έχουν τύχει της χειρότερης εκμετάλλευσης από το κομματικά οργανωμένο τμήμα τής ελληνικής κοινωνίας. Έτσι, τα κόμματα και οι επαγγελματίες της πολιτικής εισπράττουν πλέον την καθολική ανυποληψία ενώ η κοινωνία αποστασιοποιείται από τα κοινά και ιδιωτεύει. Το κόστος της αποστασιοποίησης αυτής είναι, φευ, κολοσσιαίο γιατί κόμματα, παρατάξεις, πολιτικοί αναδεικνύονται σε σύντομο χρονικό διάστημα – η Ελλάδα μπορεί να ζήσει και χωρίς τις δυναστείες Παπανδρέου, Καραμανλή ή Μητσοτάκη, όπως έζησε και χωρίς τη δυναστεία Γκλύξμπουργκ. Ωστόσο, τίποτα δεν αναπληρώνει την χαμένη ανθρώπινη ποιότητα μιας γενιάς Ελλήνων, που σήμερα γαλουχείται σε ένα σαθρό εκπαιδευτικό σύστημα και αρχινά τη ζωή της με ελάχιστες προοπτικές και ψαλιδισμένα φτερά. Τίποτα δεν θα ξαναφέρει πίσω το φυσικό και ιστορικό μας περιβάλλον που ισοπεδώνονται καθημερινά από την ανεξέλεγκτη απληστία των ολίγων και την αδιαφορία των πολλών.
