του Κώστα Ήσυχου από το Άρδην τ. 13
Οι συχνές αλλαγές διοικήσεων (36 τα τελευταία 22 χρόνια), η έλλειψη διοικητικής αυτοτέλειας, το κενό επιχειρησιακής και επιχειρηματικής στρατηγικής, ο 22χρονος εναγκαλισμός του κράτους-κόμματος, έφεραν και πάλι στο προσκήνιο την υπόθεση της οικονομικής επιβίωσης της Ο.Α.
Προκύπτει επομένως σοβαρό πολιτικό ζήτημα για το κατά πόσον η κυβέρνηση Σημίτη, διαθέτει την πολιτική βούληση και την οικονομική πρόθεση να οδηγήσει τον Εθνικό Αερομεταφορέα σε μια πραγματική πορεία επιβίωσης και ανάπτυξης.
Αποτελεί κοινή διαπίστωση ότι η Ο.Α. ήταν πάντα καλός «πελάτης» των ΜΜΕ, επειδή εθεωρείτο ένα «εμπόρευμα» που ακόμα και σε περιόδους κρίσης για τον Τύπο, πουλάει. Το μέτρο της αντικειμενικής δεοντολογικής δημοσιογραφίας, έχει όμως χαθεί παντελώς, την περίοδο αυτή που διανύουμε, όταν μάλιστα οι εργαζόμενοι εμφανίζονται σαν οι κύριοι υπεύθυνοι για την άσχημη κατάσταση της εταιρείας σήμερα.
Ενδεικτικά επισημαίνονται ορισμένα ζητήματα τα οποία έπρεπε να απασχολούν τον τύπο στα πλαίσια της διασφάλισης του κοινού συμφέροντος:
- Τις ευθύνες χρεών προς την Ο.Α. ιδιωτικών και δημοσίων φορέων (πάνω από 600 δις) που εμφανίστηκαν στη συνέχεια σαν ελλείμματα της Ο.Α.
- Την κρίση του Περσικού Κόλπου το 1991 όπου η Ο.Α. ήταν η μοναδική εταιρεία της περιοχής που δεν επιδοτήθηκε έκτακτα από την Ε.Ε. Σε αντίθεση με τις αεροπορικές εταιρείες της Γαλλίας, της Ιταλίας κ.λ.π.
- Τα συμβόλαια πώλησης σε εξευτελιστική τιμή της OLYMPIC CATERING, που με σκανδαλώδεις και αδιαφανείς διαδικασίες, έγιναν το 1991 από την κυβέρνηση Μητσοτάκη και που ακόμα και σήμερα δεν έχουν απασχολήσει την Ελληνική βουλή.
- Τα σκάνδαλα αγοροπωλησίας των κτιρίων της Ο.Α. Νέας Υόρκης και Αυστραλίας, το παράξενο και αδιευκρίνιστο έως σήμερα κύκλωμα διακίνησης εισιτηρίων Ελλάδας-Αυστραλίας, που στοίχισε εκατομμύρια δολάρια ζημία.
- Οι οφειλές των πολιτικών κομμάτων (μεταφορά ετεροδημοτών) που αγγίζουν τα 3 δις δρχ.
Τα προαναφερόμενα γεγονότα στην πλειοψηφία τους έλαβαν χώρα, την περίοδο 1990-93. Μετά και πάλι η οικονομική αδιαφάνεια, και ο οικονομικός-διοικητικός ανορθολογισμός κορυφώθηκαν, ώσπου φτάσαμε εδώ που φτάσαμε. Το 1994 η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ παρέλαβε «καμένη γη». Από το 1994 έως σήμερα, «παρέλασαν» 5 διαφορετικοί υπουργοί Μεταφορών και 7 διοικήσεις στην Ο.Α. Ο κάθε παραλήπτης, στον τομέα του, συνεπής προς τους προκατόχους του, παραλάμβανε και αυτός «καμένη γη». Οι εργαζόμενοι στην Ο.Α. παρακολουθούσαν και παρακολουθούν, άφωνοι, αυτή την κακόγουστη πασαρέλα, που σήμερα μάλιστα, παίρνει και μια κωμικοτραγική μορφή. Οι σημερινοί διοικούντες την Ο.Α. παραπέμπουν στον εισαγγελέα τους πρώην διοικούντες (περίοδος 1995-97), για σκάνδαλα εκατοντάδων δις, παράνομες προσλήψεις εποχικού προσωπικού κ.λ.π. Οι πρώην κατηγορούμενοι τώρα διοικούντες, απειλούν και αυτοί με αποκαλύψεις σκανδάλων. Δυστυχώς στις πλάτες των απλών εργαζόμενων στην Ο.Α. όλοι θέλουν να φορτώσουν τις αμαρτίες τους. Θεωρούμε ότι θα χρειαζόμασταν πολλές σελίδες για να απαριθμήσουμε τις εγκληματικές ευθύνες της κυβέρνησης Σημίτη, που πειραματίζεται με Θατσερικά μοντέλα και σενάρια, για να εξασφαλίσει τον δικό της «εκσυγχρονισμό».
Έτσι φτάσαμε σήμερα και στο πρόσφατο περίφημο νομοθέτημα «Περί ολοκλήρωσης της εξυγίανσης της ΟΑ». Την επόμενη μέρα του νομοθετήματος όλα τα τραγελαφικά που συνεχίζουν να συμβαίνουν στην ΟΑ (580 αποχωρήσεις προσωπικού όλων των ειδικοτήτων και κατηγοριών, με αποκορύφωμα την αναντιστοιχία προσωπικού-αεροσκαφών-αναγκών της αγοράς και συγκεκριμένα την περίοδο αιχμής που εισέρχεται η χώρα) μας οδηγούν στο συμπέρασμα ότι ο σχεδιασμένος από την κυβέρνηση διασυρμός της ΟΑ που κοστολογείται σε απώλειες εσόδων μέχρι στιγμής στα 14 δις δρχ. μέχρι τέλος του έτους, χωρίς να υπολογίζουμε τις προεκτάσεις σε συναλλαγματοφόρες εισροές και στους τουριστικούς τομείς της οικονομίας, συνεχίζεται με απώτερο σκοπό την ιδιωτικοποίηση του ομίλου της ΟΑ εν όψει της μετεγκατάστασης της ΟΑ στα Σπάτα από τα γερμανικά συμφέροντα.
Σε μία περίοδο, που οι αεροπορικές εταιρίες της Ευρώπης καταρτίζουν με λεπτομέρεια στρατηγικές πτυχές της πολιτικής τους, για τα επόμενα 10-15 χρόνια, οι ιθύνοντες στον τόπο μας και η ιδιότυπη κομματική νομεγκλατούρα στην Ο.Α., αδυνατούν να συλλάβουν στρατηγικές ανάπτυξης και η αντίληψή τους για το πώς, πού και πότε μπορούν να απαντούν στις ανάγκες του σήμερα, των επιβατών-καταναλωτών, είναι σε εμβρυακή μορφή. Η μεν κυβέρνηση αποφεύγει να αναλάβει την πολιτική ευθύνη των πράξεων της, με ευθεία δημόσια τοποθέτηση, η δε ηγεσία του συνδικαλιστικού κινήματος, ελεγχόμενη από κυβερνητικές δυνάμεις, αδυνατεί να απαγκιστρωθεί και να αναλάβει πρωταγωνιστικό ρόλο. Οι δικές μας δυνάμεις, έχουν χρέος, ηθικό και ιστορικό απέναντι στους εργαζόμενους της Ο.Α. και την Ελληνική κοινωνία, να αντιπροτείνουν ρεαλιστικές προτάσεις διεξόδου, μέσα από το εργατικό κίνημα κυρίως και να βρουν τη μεθοδολογία, και τον τρόπο της κοινωνικής και πολιτικής αποτελεσματικής παρέμβασης.
Θεωρούμε ότι έφτασε ο καιρός, να απορρίψουμε δυο κλασικές φιλοσοφίες, που απαντούν σήμερα με συνθηματολογικό τρόπο, στο πρόβλημα που τίθεται για την Ο.Α. και το μέλλον της.
Η πρώτη εκδοχή, ασπάζεται το νεοφιλελεύθερο και συντηρητικό μοντέλο της ιδιωτικοποίησης-μετοχοποίησης. Διεθνώς το μοντέλο αυτό έχει αποτύχει, όχι μόνο ως προς την πλευρά της παροχής υπηρεσιών προς το επιβατικό κοινό (μείωση παραγωγικού κόστους, ασφάλεια πτήσεων, δημιουργία καρτέλ όπως στις ΗΠΑ), αλλά και με την πλήρη ισοπέδωση των εργασιακών σχέσεων, την δημιουργία στρατιών εποχικών εργαζομένων (ημιαπασχολούμενων). Να επισημάνουμε εδώ ότι το 4,5% των περίπου 20 εκατομμυρίων ανέργων πολιτών στην Ευρώπη, προέρχεται από το χώρο των αεροπορικών εταιρειών και αεροπορικής βιομηχανίας.
Το δεύτερο μοντέλο ή εκδοχή, εκτιμά και επικεντρώνει στην διατήρηση ενός κρατικίστικου-κομματικού μοντέλου, που 22 χρόνια τώρα βιώνουμε. Το δίλημμα δεν είναι περισσότερο ή λιγότερο κρατική Ο.Α., αλλά μια καλύτερη, αναπτυσσόμενη, κερδοφόρα δημόσια Ο.Α., με εθνική και κοινωνική στόχευση και ρόλο. Η γεωπολιτική θέση της χώρας μας στα Βαλκάνια και στην ευρύτερη περιοχή, θα μπορούσαν να καταστήσουν την Ο.Α. μια εταιρεία, που συνεργαζόμενη με άλλες εταιρείες του ευρύτερου χώρου (Ανατολική Ευρώπη, Παρευξείνια ζώνη, Αραβικός κόσμος), σε θέματα τεχνογνωσίας, τεχνολογίας, εμπορίου και τουρισμού, δημιουργίας τρίτων δραστηριοτήτων και επιχειρήσεων, να αναπτυχθεί και να επεκταθεί. Η παρουσία του απόδημου Ελληνισμού, σε σημαντικούς απόλυτους αριθμούς, συνιστά πλεονέκτημα. Η Ο.Α. όμως, δεν έχει δημιουργήσει την αναγκαία και σύγχρονη, οικονομική και πολιτιστική υποδομή, ώστε να θεωρεί δεδομένη της εξασφάλιση μόνιμης επιβατικής κίνησης, από περιοχές όπως: Νότια Αφρική, Αμερική, Αυστραλία, Καναδά.
Η σημασία άρθρωσης, μιας βιώσιμη και ρεαλιστικής εναλλακτικής πρότασης, συνίσταται στο ότι μπορεί να φέρει ρωγμές σε προκάτ αποτυχημένες πολιτικές όταν μάλιστα αυτή η προσπάθεια, συνδυαστεί με τη διεθνοποίηση της συνδικαλιστικής και πολιτικής δράσης, που ενώνει τους εργαζόμενους και τους πολίτες γενικότερα. Οι κλασικές δυνάμεις του νεοφιλελευθερισμού και της παραδοσιακής σοσιαλδημοκρατίας, διανύουν μια εποχή, ιδεολογικής κλωνοποίησης. Το γεγονός αυτό προκαλεί κοινωνικοπολιτική ρευστότητα στα δύο «μεγάλα» κόμματα. Σήμερα είναι η εποχή, που η παραγωγή εναλλακτικής πολιτικής, δίνει διέξοδο και ελπίδα. Αυτό το δρόμο, πρέπει να τον περπατήσουμε αποφασιστικά. Όλοι θα κερδίσουμε από αυτό, γιατί πρέπει να αποτρέψουμε τις πολιτικές που παράγουν και αναπαράγουν το χθες με γαρνίρισμα τον «νεοφιλελεύθερο εκσυγχρονισμό».
*Μέλος του Δ/Σ της ΟΣΠΑ και εκπρόσωπος. της Διακλαδικής Συνεργασίας Ανεξ. Κινήσεων ΟΑ.
