«Στόχος η ευρύτερη συμπαράταξη αριστεράς και οικολογίας» Συνέντευξη Γιάννη Μπανιά
Του Μάκη Διόγου
Ο Γιάννης Μπανιάς είναι από τις ξεχωριστές μορφές της σύγχρονης ελληνικής αριστεράς. Ήταν ο τελευταίος γραμματέας του ενιαίου ΚΚΕ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ (πριν η πλειοψηφία του κόμματος με επικεφαλής τον Λεωνίδα Κύρκο αποφασίσει την μετεξέλιξη του σε Ελληνική Αριστερά το 1987) και στη συνέχεια δεν δίστασε να αποχωρήσει από το κόμμα του όταν ιδεολογικά και πολιτικά δεν τον κάλυπτε (ηγήθηκε του ΚΚΕ Εσωτερικού – Ανανεωτική Αριστερά, το οποίο μετεξελίχθηκε στη συνέχεια σε Ανανεωτική Κομμουνιστική και Οικολογική Αριστερά ΑΚΟΑ). Τα τελευταία χρόνια εκφράζει την άποψη για ενότητα στη δράση της αριστεράς, της ριζοσπαστικής οικολογίας και των δυνάμεων των κοινωνικών κινημάτων. Στις επερχόμενες εκλογές της 9ης Απριλίου η ΑΚΟΑ και ο Γιάννης Μπανιάς θα συνεργαστούν με τον Συνασπισμό, διεκδικώντας όπως υποστηρίζει στη συνέντευξη που παρεχώρησε στο «ΑΡΔΗΝ» μια μονιμότερη συνεργασία των δυνάμεων της αριστεράς και της οικολογίας.
-Η απόφαση σας να είστε στα ψηφοδέλτια του Συνασπισμού χαρακτηρίστηκε και λίγο ως έκπληξη, καθώς είναι γνωστή η σκληρή κριτική που έχετε κάνει κατά καιρούς σε βασικές επιλογές του Συνασπισμού. Ποιο είναι το πολιτικό στίγμα της επιλογής σας;
Γ. Μπανιάς: «Συνεργαζόμαστε ο Συνασπισμός, η Ανανεωτική Κομμουνιστική και Οικολογική Αριστερά, η Α.Κ.Ο.Α και ταυτόχρονα έχουν δηλώσει την συμπαράταξή τους: οι Οικολόγοι Εναλλακτικοί, οι Δυνάμεις του Ριζοσπαστικού Αντιαπαγορευτικού Κινήματος, του ΡΑΚ, αλλά και άλλες δυνάμεις από κοινωνικά κινήματα, όπως είναι τα Κινήματα για τα κοινωνικά και πολιτικά δικαιώματα, το Κίνημα για τις Ευρωπορείες, το Κίνημα κατά της Ανεργίας και του Κοινωνικού Αποκλεισμού, τα Κινήματα κατά του Ρατσισμού και του Εθνικισμού, τα Κινήματα κατά της Νέας Τάξης Πραγμάτων, των Στρατιωτικών Επεμβάσεων των Ιμπεριαλιστικών Δυνάμεων και των πολέμων που τους είδαμε να ξεσπούν και στην περιοχή μας την τελευταία περίοδο. Όπως είναι επίσης οι πρωτοβουλίες κατά της διεξαγωγής των Ολυμπιακών Αγώνων στην Αθήνα, τα Κινήματα για τον Φεμινισμό, τα Κινήματα της Νεολαίας, τα Κινήματα για το σεβασμό της διαφοράς και της διαφορετικότητας. Κατά συνέπεια μπορούμε να πούμε και θέλουμε να τονίσουμε αυτό το στοιχείο του χαρακτήρα αυτής της ευρύτερης συμπαράταξης, ότι έχει ένα έντονο κινηματικό χαρακτήρα, γιατί ένα ευρύ φάσμα δυνάμεων που συναντιόμαστε συχνά σε κοινούς κοινωνικούς και πολιτικούς αγώνες.».
-Τι σημαίνει για την ΑΚΟΑ και εσάς προσωπικά η παρουσία σας στις επερχόμενες εκλογές με τα ψηφοδέλτια του Συνασπισμού;
Γ. Μπ.: «Πιστεύουμε, ότι αυτή η συνεργασία ξεκίνησε με καλούς οιωνούς, ανταποκρίνεται σε ένα πολύ επίκαιρο αίτημα της εποχής μας και ιδιαίτερα σε ένα πολύ επιτακτικό αίτημα των δυνάμεων της Αριστεράς, της Οικολογίας και των Κοινωνικών Κινημάτων. Πρέπει να πούμε, ότι αυτή η συνεργασία γίνεται σε μία πολύ κρίσιμη καμπή για την κοινωνική και πολιτική ζωή του τόπου μας. Η κοινωνία μας και ιδιαίτερα ο κόσμος της εργασίας, οι δυνάμεις της Αριστεράς και της Οικολογίας, οι δυνάμεις των κοινωνικών κινημάτων αντιμετωπίζουν σήμερα δύο μεγάλες προκλήσεις: Αντιμετωπίζουν τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές και αντιμετωπίζουν και το δικομματικό σύστημα».
-Θεωρείτε ότι με αυτό τον τρόπο η Αριστερά αντιμάχεται το νεοφιλελευθερισμό και στις δυο εκδοχές του, ΠΑΣΟΚ και ΝΔ;
Γ. Μπ.: «Οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές οικοδομούν μια κοινωνία που αποθεώνει τη λογική του κέρδους, μια κοινωνία της πλήρους ασυδοσίας της αγοράς, μια κοινωνία της συναλλαγής και του τζόγου, μια κοινωνία της ανεργίας και του κοινωνικού αποκλεισμού, μια κοινωνία εχθρική προς τον άνθρωπο, αλλά και προς τη φύση, προς το περιβάλλον και την οικολογική ισορροπία, μια κοινωνία που εμείς θέλουμε να την αλλάξουμε. Από την άλλη μεριά το δικομματικό σύστημα εξασφαλίζει την κατά το δυνατόν αδιατάραχτη συνέχεια των νεοφιλελεύθερων πολιτικών και το εξασφαλίζει αυτό με την εναλλαγή των δύο εταίρων του δικομματικού συστήματος, του ΠΑΣΟΚ και της Νέας Δημοκρατίας στην κυβέρνηση και την εξουσία. Αλλά ταυτόχρονα και με την προσπάθεια για περιθωριοποίηση των δυνάμεων της Αριστεράς και των Κοινωνικών Κινημάτων».
– Η απάντηση, λοιπόν είναι η συμπαράταξη των δυνάμεων της αριστεράς;
Γ. Μπ.: «Φυσικά πιστεύω ότι στις μεγάλες αυτές προκλήσεις της εποχής μας κατά τη γνώμη μας υπάρχει μόνον ένας αποτελεσματικός τρόπος για να απαντήσουμε. Να πετύχουμε τη μεγαλύτερη δυνατή συσπείρωση αυτών των δυνάμεων, των δυνάμεων της Αριστεράς, της Οικολογίας, των Κοινωνικών Κινημάτων και να πετύχουμε τη συμπαράταξή τους σε όλα τα μέτωπα και σε όλα τα επίπεδα και μέσα στους κοινωνικούς αγώνες, κατ’ εξοχήν μέσα σ’ αυτούς, αλλά και μέσα στους γενικότερους πολιτικούς αγώνες, αλλά και στο επίπεδο το εκλογικό, στις εκλογές που έρχονται, στις εκλογές στις 9 του Απρίλη. Σ’ αυτή τη φάση πρέπει να πούμε, ότι δεν πετύχαμε το μείζον αυτό στόχο. Δεν πετύχαμε δηλαδή την συμπαράταξη όλων ανεξαιρέτως των δυνάμεων αυτών στις οποίες αναφέρθηκα προηγούμενα».
– Τι φταίει και δεν υπάρχει η ευρύτερη δυνατή συσπείρωση των δυνάμεων της αριστεράς;
Γ. Μπ.: «Οι αιτίες είναι πολλές: ιδεολογικές και πολιτικές αγκυλώσεις, περιχαρακώσεις και ηγεμονισμοί δεν επέτρεψαν αυτή την αναγκαία μείζονα συμπαράταξη των δυνάμεων, που επαναλαμβάνω, ότι αποτελεί μια μεγάλη πρόκληση για τις δυνάμεις της Αριστεράς και επιτακτικό αίτημα ευρύτατων κοινωνικών στρωμάτων, ιδιαίτερα των δυνάμεων και των χώρων του κόσμου της εργασίας. Δεν είναι τώρα ώρα για να καταλογίσουμε ευθύνες γιατί δεν έγινε δυνατή αυτή η αναγκαία μείζονα συμπαράταξη. Πρέπει όμως να πούμε, ότι πετύχαμε μια επιμέρους, μια μικρότερη, αλλά κατά τη γνώμη μας πολύ σημαντική συσπείρωση και συμπαράταξη δυνάμεων αυτού του χώρου».
- Ποια είναι τα θέματα που εσείς, ως ΑΚΟΑ μέσα από τα ψηφοδέλτια του Συνασπισμού, θα δώσετε ιδιαίτερο βάρος κατά τη προεκλογική περίοδο;
Γ. Μπ.: «Θα πρέπει σας πω, ότι η συμπαράταξη αυτή έχει ως αιχμές της τα προβλήματα της ανάπτυξης, το δικαίωμα στην εργασία, το μεγάλο πρόβλημα που απασχολεί σήμερα την κοινωνία μας, αλλά και ολόκληρη την Ευρώπη, το πρόβλημα της ανεργίας. Το μεγάλο ζήτημα της αναδιανομής του εισοδήματος, που πάνω σ’ αυτό υπάρχουν πολύ συγκεκριμένες προτάσεις διεξόδου από τα σημερινά αδιέξοδα. Το μεγάλο πρόβλημα της προστασίας του περιβάλλοντος και της οικολογικής ισορροπίας και τα προβλήματα της δημοκρατίας, της ισότητας και της ισονομίας. Είναι επίσης σαφής η διαφορετική αντίληψη, η προσέγγιση η διαφορετική που κάνουμε εμείς και η διαφορετική θέση μας στο πρόβλημα της κυβέρνησης και της εξουσίας. Εμείς μιλάμε για ένα νέο μπλοκ κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων, που θα ανοίξει καινούργιους δρόμους και θα μας βγάλει από τα σημερινά αδιέξοδα. Και πιστεύουμε, ότι αυτό μπορεί να γίνει μόνον με μία καθημερινή συνεχή πάλη και στο κοινωνικό και στο πολιτικό επίπεδο προκειμένου να αλλάξουν οι δυσμενείς σήμερα για τις δυνάμεις της εργασίας, της Αριστεράς και των Κινημάτων συσχετισμοί και να ανοίξει αυτός ο καινούργιος δρόμος για την άλλη κοινωνία που εμείς οραματιζόμαστε».
– Δεν σας προβληματίζει το γεγονός ότι υπάρχουν αρκετές πολιτικές και ιδεολογικές διαφορές, ανάμεσα στις δυνάμεις που συνεργάζεστε αυτή τη περίοδο;
Γ. Μπ.: «Ενα βασικό στοιχείο της συμπαράταξής μας που συνομολογούμε, είναι η συνεργασία αυτών των διαφορετικών πολιτικών δυνάμεων, των ρευμάτων και των ευαισθησιών να γίνει με σαφείς όρους, σεβασμού της αυτονομίας και της ισοτιμίας των επιμέρους συνιστωσών που συγκροτούν αυτή τη συνεργασία και τη συμπαράταξη. Αυτό που είπαμε και προηγούμενα, να πετύχουμε δηλαδή τη σύνθεση μέσα από μια δημιουργική πολυφωνία. Επίσης θέλουμε να τονίσουμε, ότι από την πρώτη στιγμή όλες μας οι ενέργειες είναι στη κρίση και ολόκληρης της κοινωνίας και ιδιαίτερα των δυνάμεων της Αριστεράς και των Κοινωνικών Κινημάτων. Γίνονται, λοιπόν, αυτές οι συζητήσεις, οι κινήσεις, οι διεργασίες με πλήρη διαφάνεια και δημοσιότητα. Εχει σημασία αυτό, γιατί δεν συμβαίνει έτσι συνήθως στην κοινωνική και πολιτική ζωή του τόπου μας. Τέλος, θα πρέπει να πούμε ότι αυτή η συμπαράταξη θέλουμε και θα επιδιώξουμε και στο μέλλον και μετά τις εκλογές, να είναι ανοιχτή προς όλες ανεξαιρέτως τις δυνάμεις της Αριστεράς, της οικολογίας και των κοινωνικών κινημάτων, διότι εμείς θέλουμε να υπάρξει αυτή η ευρύτερη συμπαράταξη, θα την επιδιώξουμε. Πιστεύουμε ότι κάνουμε ένα πρώτο σημαντικό βήμα προς αυτή την κατεύθυνση».
– Αφού μιλάμε για την αριστερά θα ήθελα ένα σχόλιο για την επιστολή του Μήτσου Κωστόπουλου και την απόφασή του να μην είναι υποψήφιος στις εκλογές με το ΚΚΕ. Τι σημαίνει για σας αυτή η κίνηση;
Γ. Μπ.: «Είναι μια εσωτερική υπόθεση του ΚΚΕ και πράγματι δεν μπορούμε να ξεπερνούμε ορισμένα όρια. Αλλά προφανώς, επειδή είναι ένα δημόσιο ζήτημα αυτό το πράγμα και από καιρό το έχουμε σχολιάσει γενικότερα όσον αφορά αυτό που λέμε διεργασίες και κινητικότητες σε όλους ανεξαιρέτως τους χώρους της Αριστεράς. Εμάς από την στιγμή που αυτά γίνονται προς θετικές κατευθύνσεις και θεωρούμε θετική κατεύθυνση όταν μιλούν για μια άλλη αντίληψη για την ενότητα και τη συμπαράταξη, μας ενδιαφέρουν και πιστεύουμε ότι μπορούν πράγματι να λειτουργήσουν θετικά».
-Πάντως το προηγούμενο διάστημα είχατε επαφές με το ΚΚΕ, συνεργαστήκατε μάλιστα με επιτυχία στις δημοτικές εκλογές και στον Δήμο της Αθήνας δημιουργήθηκε ένα πολύ καλό σχήμα η Συμπαράταξη με επικεφαλής τον Λέοντα Αυδή. Τώρα είχατε συζητήσει το ενδεχόμενο εκλογικής συνεργασίας;
Γ.Μπ.: «Βεβαίως, εμείς, όπως σας είπα, απευθυνθήκαμε σε όλες ανεξαιρέτως τις δυνάμεις της Αριστεράς, της οικολογίας και των κοινωνικών κινημάτων και ήρθαμε σε επαφή και με το ΚΚΕ. Η αντίληψη του ΚΚΕ, η οποία είναι και δημόσια εκφρασμένη, ήταν ότι δεν θέλει συνεργασία με άλλες πολιτικές δυνάμεις, παρά το γεγονός ότι στην αντίληψή του την στρατηγική για το μέτωπο μιλάει για συνεργασία και συμπαράταξη κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων. Αλλά πιστεύουμε ότι με ένα ανάπηρο τρόπο γίνεται στην πράξη αυτό, διότι λείπει το σκέλος των πολιτικών δυνάμεων. Πώς μπορεί να μιλάς για μέτωπο -αυτό είναι ιστορική πρωτοτυπία, όπως και στους ίδιους είπαμε- κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων και να μην υπάρχουν πολιτικές δυνάμεις με τις οποίες δέχεσαι ή μπορείς να συνεργαστείς; Μας είπανε, λοιπόν, ότι το μόνο που θα ήθελαν ήταν μία συμμετοχή κάποιων προσωπικοτήτων ενδεχομένως από όλους τους χώρους. Αυτό είναι ξένο προς τη δική μας αντίληψη και το εκθέσαμε προηγούμενα. Εμείς μιλάμε για συμπαράταξη δυνάμεων, ρευμάτων, ευαισθησιών, της Αριστεράς, της οικολογίας, των κοινωνικών κινημάτων».
- Σας ευχαριστούμε πολύ για την συνέντευξη και σας ευχόμαστε καλή επιτυχία στις εκλογές του Απριλίου.
Γ. Μπανιάς: «Και εγώ σας ευχαριστώ».
