Του Στρατή Ζαφείρη* από την Ρήξη φ. 165
Τα νησιά του Βορείου Αιγαίου ταλανίζονται για άλλη μια φορά με το προσφυγικό. Το 2015 δέχτηκαν ένα τεράστιο προσφυγικό κύμα, που άφησε μόνιμες προσφυγικές δομές πάνω στα νησιά, με πληθυσμό που αυξομειωνόταν και έφθασε στην κορύφωσή του, το φθινόπωρο του 2019, σε συνολικό πληθυσμό προσφύγων πάνω από 40.000 στα τρία μεγάλα νησιά, Λέσβο, Χίο και Σάμο. Αρχές του 2020 είχαμε την αντίδραση του ντόπιου πληθυσμού στα κυβερνητικά σχέδια να γίνουν μεγάλες νέες δομές των 7000 ατόμων. Τα σχέδια ακυρώθηκαν προσωρινά, αλλά επανέρχονται με ιδιαίτερη επιμονή και ζήλο, με πρωτεργάτη τον υπουργό Μεταναστευτικής Πολιτικής N. Μηταράκη.
Aς δούμε όμως μερικά στοιχεία ποιά είναι η Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου και τι επιπτώσεις είχε πάνω της το προσφυγικό μέχρι σήμερα. Η περιφέρεια αποτελείται από εννιά νησιά. Τέσσερα μεγάλα (Λέσβο, Χίο, Σάμο, Λήμνο) και πέντε μικρά. Τα νησιά αποτελούν το 2,9% του εδάφους της χώρας και ο πληθυσμός τους είναι το 1,8% – 200.000 άτομα. Η περιφέρεια παράγει το 1,4% του ΑΕΠ της χώρας. Είναι δηλαδή στο 72,% του ΑΕΠ της χώρας. Είναι η πιο φτωχή περιφέρεια της Ελλάδας και από τις πιο φτωχές περιφέρειες της Ευρώπης. Επιπλέον, είναι τα νησιωτικά ανατολικά σύνορα της Ελλάδας με την Τουρκία, έναν προβληματικό και εχθρικό γείτονα.
Ας δούμε τις επιπτώσεις του προσφυγικού. Τα στοιχεία είναι από την ΕΛΣΤΑΤ. Το 2014, το ΑΕΠ του ΒΑ Αιγαίου ανερχόταν στο 78% της χώρας. Το 2018 έπεσε στο 68%. Είναι τα χρόνια που τα νησιά μας δέχτηκαν ένα τεράστιο προσφυγικό κύμα το οποίο επηρέασε την οικονομία του κατά -10%. Την ίδια περίοδο το ΑΕΠ στην Ελλάδα ανέβηκε πάνω από 2%. Στον τουρισμό εκτιμάται ότι χάθηκε εισόδημα στη Λέσβο 80 εκατομμυρίων ευρώ.
Οι απώλειες αυτές για να ανακτηθούν χρειάζονται στοχευμένες επενδύσεις πάνω από 500 εκατομμύρια. Αντί αυτού γίνονται συζητήσεις με τους δήμους για να αποδεχτούν τις νέες δομές με αντισταθμιστικά οφέλη ύψους 18 εκατομμυρίων, με Ευρωπαίους αξιωματούχους με λεφτά του ΕΣΠΑ, που και αυτά είναι αμφίβολο αν μπορούν να απορροφηθούν. Στις συζητήσεις αυτές η ελληνική κυβέρνηση απουσιάζει.
Πρόσφατα, τον Νοέμβριο του 2019, επισκέφθηκα ως μέλος αντιπροσωπείας του Δήμου Δυτικής Λέσβου την Κύπρο. Στην Κυρήνεια υπάρχει ένα μνημείο των Τούρκων για τη «Νίκη τους στον Πόλεμο του 1974». Αποτελείται από 11 δοκάρια που ανέρχονται λοξά στον ουρανό και συμβολίζουν τα χρόνια προετοιμασίας για την νίκη αυτή. Ο σχεδιασμός τους για την κατοχή της Βόρειας Κύπρου ξεκίνησε το 1963. Ας δούμε αυτά που γίνονται στα νησιά μας για το προσφυγικό και με τη ματιά των γεγονότων της κατοχής της Βόρειας Κύπρου. Δεν συγχωρούμαστε να κάνουμε τα ίδια λάθη.. g
- Ο Στρατής Ζαφείρης είναι Αντιδήμαρχος Προγραμματισμού και Ανάπτυξης Δυτικής Λέσβου.