Εξάρχεια: Η αρχή του τέλους -

«Ο εκσυγχρονισµός είναι έγκληµα»

«Ανάπλαση τέλος – ζωή µαγική»

«Καθαρός τοίχος = πόλεµος»

«Ο λόφος Στρέφη θα µείνει ελεύθερος, Δηµόσιος και ΑΓΡΙΟΣ»

Δεν έχουµε παράπονο! Πλούσιο το ρεπερτόριο σε συνθήµατα στους τοίχους και στους δρόµους των Εξαρχείων, σε ό,τι αφορά την Ανάπλαση.

Της Μαρίας Αθανασοπούλου

Μια μειοψηφία, συνεπικουρούµενη από αυτούς που δεν µένουν στην περιοχή, αλλά τρέχουν «να βάλουν πλάτη» στη µαταίωση των έργων για το Μετρό και το Λόφο του Στρέφη, διαµαρτύρεται για την προσπάθεια αλλοίωσης της Εξαρχειώτικης ταυτότητας. «Ανοιχτές» συνελεύσεις, πορείες διαµαρτυρίας, εντάσεις, πανό σε µπαλκόνια κ.λπ. κ.λπ. αποτελούν καθηµερινότητα.

Πολλά τα χρόνια Κατοχής! Γι’ αυτό και δύσκολη η ανακατάληψη του «Κάστρου» από την Πολιτεία, που αποφάσισε επιτέλους να ξαναδώσει τη γειτονιά στους «ελεύθερους πολιορκηµένους» κατοίκους της.

Πριν από είκοσι σχεδόν χρόνια, κυκλοφόρησε µια αφίσα, µε το σύνθηµα «να κάνουµε την Πλατεία δική µας». Αυτό έγινε µε το Κράτος θεατή και τον πολίτη ανεκτικό µέχρι ανοησίας. Η συνέχεια είναι γνωστή. Με γρήγορους ρυθµούς, η Πλατεία µετατράπηκε κατ’ αποκλειστικότητα, σε θερµοκήπιο αυθαιρεσίας και παραβατικότητας. Αυτό το θερµοκήπιο παραγωγής ανοµίας, κινδυνεύει, και γίνονται απελπισµένες προσπάθειες για να µην «ξηλωθεί».

Ήρθε όµως η ώρα που ανοίγει η διαθήκη, και απ’ ό,τι φαίνεται υπάρχουν κι άλλοι δικαιούχοι που διεκδικούν το αυτονόητο, δηλαδή βελτίωση της µίζερης καθηµερινότητάς τους.

Αυτό µπορεί να γίνει πραγµατικότητα µε έργα που θα αλλάξουν, όχι µόνο τα Εξάρχεια, αλλά και την ευρύτερη περιοχή του Κέντρου. Η κατασκευή του Μετρό θα αναδείξει µια γωνιά της Αθήνας, που ζει χρόνια τώρα περιχαρακωµένη και ποδοπατηµένη από την µπότα της ιδεοληψίας, της αλαζονείας και του εκφοβισµού. Μια περιοχή, που έµεινε χωρίς Δηµόσιες Υπηρεσίες, Τράπεζες, εµπορικά καταστήµατα (το 90% των καταστηµάτων έχουν κλείσει) και χωρίς συγκοινωνία. Προσθέτω την παράνοµη στάθµευση στους πεζόδροµους και το διπλοπαρκάρισµα, παραδείγµατος χάριν, στην οδό Στουρνάρη.

Οι πολέµιοι της κατασκευής του Μετρό και της Ανάπλασης των Εξαρχείων αναφέρονται επίµονα στις αρνητικές συνέπειες του Airbnb (δυσκολία εύρεσης κατοικίας, υψηλά ενοίκια, αθρόα προσέλευση τουριστών κ.λπ.). Μα το Airbnb αποτελεί ένα πρόβληµα που αφορά όλη την Αθήνα, όχι µόνο τα Εξάρχεια, και χρήζει όντως αντιµετώπισης από το κράτος.

ΟΜΩΣ, επειδή πολλοί από τους κατοίκους ήρθανε παιδιά και γίνανε µεσήλικες σ’ αυτή τη γειτονικά, γνωρίζονται πολύ καλά µεταξύ τους. Για να λέµε τα πράγµατα µε το όνοµά τους, οι πρώτοι διδάξαντες του Airbnb είναι αυτοί που φωνάζουν, σκίζοντας τα ιµάτιά τους, αν και βιοπορίζονται χρόνια από αυτό.

Από το 2008 και µετά, το «προϊόν» Εξάρχεια πουλάει. Όλοι θυµούνται τα βανάκια που αποβίβαζαν κόσµο για περιήγηση στα µαγευτικά Εξάρχεια της επανάστασης και της αµφισβήτησης. Όλοι θυµούνται προτάσεις και ανεβασµένες προσφορές στο διαδίκτυο. Θα τους συνιστούσε λοιπόν κάποιος, εκτός από την υψωµένη γροθιά, την παραπληροφόρηση µέσω των ΜΜΕ, να χρησιµοποιούν λίγο συχνότερα τον καθρέφτη τους.

Με πυλώνα την παραπληροφόρηση, οι κάτοικοι δεν πείθονται. Ακόµα και οι πιο ανεκτικοί δεν συναινούν στη µαταίωση των έργων, γιατί τους είναι δύσκολο να δεχθούν ότι η πρόοδος αποτελεί κατάρα και κίνδυνο αφανισµού µιας περιοχής που ζει στην Εντατική εδώ και χρόνια.

Όσον αφορά το Λόφο του Στρέφη, κι εδώ τα πράγµατα είναι δύσκολα. Ένα στολίδι στο Κέντρο της Αθήνας, ο µόνος κοντινός τόπος αναψυχής και περιπάτου έχει εγκαταλειφθεί και έχει γίνει λάφυρο ναρκοµανών, διακινητών, κάθε είδους παραβατικών, αλλά και «τσιφλίκι» του «χώρου» των Εξαρχείων. Ενδεικτικά, πάρτι µέχρι πρωίας, ψησταριές στην κορφή του λόφου, τροµερή όχληση πάνω στην ταράτσα του Αστέρα, και αλλοίµονο σε όποιον διαµαρτυρηθεί, πασχίζοντας για λίγη ηρεµία. Και ο Στρέφης, λοιπόν, πρέπει να ανακτήσει το χαµένο του ρόλο και να γίνει ένας χώρος αναψυχής, αναβαθµισµένος και ελεγχόµενος. Ο όρος «ελεγχόµενος» σίγουρα προκαλεί σε κάποιους αποστροφή, µιας και όλοι αυτοί είναι λάτρεις της ιδέας των ελεύθερων χώρων. Θα πρέπει όµως να εξηγηθεί στους κατοίκους, γιατί το κατειληµµένο Πάρκο Ναυαρίνου έχει ώρες λειτουργίας και τα δηµόσια πάρκα πρέπει να είναι ξέφραγο αµπέλι.

Τελειώνοντας, θα πρέπει για µια ακόµη φορά να επισηµανθεί ότι η µεγάλη Ανάπλαση, από τα Εξάρχεια µέχρι το Αρχαιολογικό Μουσείο, συµπεριλαµβανοµένου και του Πολυτεχνείου φυσικά, είναι έργο µεγαλόπνοο, αλλά επιτακτικής ανάγκης. Καιρός είναι το Πολυτεχνείο να πάψει να γίνεται αφετηρία για ταραχές, κέντρο διδασκαλίας για «καυστικές τέχνες» και µελέτης του «Εγχειριδίου του καλού κλέφτη» (βλ. Πετρόπουλος). Τα καταστήµατα της οδού Στουρνάρη έχουν πικρές εµπειρίες. Η περιοχή των Εξαρχείων ανήκει σε όλους και όχι µόνο σε αυτούς που στοιχηµατίζουν, παίζοντας τα ρέστα τους στην αποτυχία, στο µαρασµό και την αποµόνωσή της.

Κλείνω µε ελαφρώς «πειραγµένο» το σύνθηµα που επικρατεί στις πορείες διαµαρτυρίας: «Αν δεν αντισταθούµε σε Πάρκα και Πλατείες, τις πόλεις µας θα χαίρονται µονάχα οι ΜΑΦΙΕΣ».