Φιλοξενούμενος του newhsub.gr είναι ο κ. Μελέτης Μελετόπουλος, Διδάκτωρ Οικονομικών και Κοινωνικών Επιστημών του Πανεπιστημίου της Γενεύης. Αφορμή για τη συνέντευξη αυτή αποτελεί η επανέκδοση του βιβλίου του «Ἡ μαρξιστική σκέψη στήν Ἑλλάδα» που εκδόθηκε από τις «Εναλλακτικές Εκδόσεις». Ένα βιβλίο με εξαιρετικό ενδιαφέρον μιας και την προσέγγιση του ζητήματος την κάνει ένας «μη μαρξιστής» αν και ο ίδιος δηλώνει ότι είναι ένας μελετητής του μαρξισμού.
Ο κ. Μελετόπουλος στη διάρκεια της συνέντευξης του στο newshub.gr παρουσιάζει το πανόραμα της μαρξιστικής θεωρίας στην Ελλάδα, μέσα από την ζωή και το έργο των κυριότερων μαρξιστών θεωρητικών και διανοουμένων. «Η μαρξιστική σκέψη πριν την Οκτωβριανή Επανάσταση, από τέλη του 19ου αιώνα ως τον πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, έχει έναν ιδεαλιστικό ουτοπικό χαρακτήρα. Είναι άνθρωποι οι οποίοι έζησαν στην Ευρώπη, είδαν τις πνευματικές εξελίξεις (…).
Ο πρώτος αυθεντικός Έλληνας Μαρξιστής ήταν μαθητής του Γεωργίου Πλεχάνοφ. Είχε πάει στη Ρωσία κατά τη διάρκεια της Ρωσικής Επανάστασης (…). Στη συνέχεια προσπάθησε να εφαρμόσει στην ελληνική πραγματικότητα την μαρξιστική μέθοδο. Δηλαδή να αναλύσει την ελληνική κοινωνία κατά τρόπο μαρξιστικό. Ταυτόχρονα όμως ο Γεώργιος Κωνσταντινίδης-Σκληρός ήταν και πάρα πολύ πατριώτης», λέει χαρακτηριστικά.
Ενώ στον Μεσοπόλεμο εμφανίστηκαν σημαντικοί Έλληνες μαρξιστές, η επιβολή κατά την δεκαετία του ’30 των σταλινικών δομών στο αριστερό κίνημα ακύρωσε τον ανοιχτό θεωρητικό διάλογο. Οι επιφανέστεροι μαρξιστές περιθωριοποιήθηκαν ή και εξοντώθηκαν ενώ η οργάνωση του κομμουνιστικού χώρου με όρους στρατοπέδου εμπόδισε την ανάπτυξη της μαρξιστικής σκέψης στην χώρα μας. Και αυτό, παρότι υπήρχαν όλες οι προϋποθέσεις για μία πρωτότυπη θεωρητική άνθιση, που θα οδηγούσε στην εμφάνιση ενός ιδιαίτερου ελληνικού μαρξισμού, ενδεχομένως συνδυασμένου με ιδιαίτερα στοιχεία της ελληνικής παράδοσης, όπως π.χ. ο Κοινοτισμός και η Άμεση Δημοκρατία.
Στο έργο παρουσιάζεται, εκτός της μαρξιστικής κίνησης στην Ελλάδα, και η πνευματική ζωή των προσφύγων κομμουνιστών στο «Παραπέτασμα» μετά το τέλος του Εμφυλίου. Αποκαλύπτει δε μία διαφορετική εικόνα για τα εξόριστα μέλη του ΚΚΕ, τα οποία, παρά τον ασφυκτικό έλεγχο του κόμματος, ανέπτυξαν εξαιρετικής ποιότητας λογοτεχνία και διαμόρφωσαν ένα εν εξορία ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα, με έντονο πατριωτισμό. Ο συγγραφέας είχε την ευκαιρία να συλλέξει πρωτογενώς υλικό από τις οικογένειες μαρξιστών διανοουμένων και να παρουσιάσει αναλυτικά το έργο αλλά και την ζωή τους.
Βιογραφούνται οι κυριότεροι Έλληνες μαρξιστές: Γεώργιος Κωνσταντινίδης-Σκληρός, Γιάννης Κορδάτος, Σεραφείμ Μάξιμος, Δημήτριος Γληνός, Δημήτρης Μπάτσης, Νίκος Πουλαντζάς. Η προσωπικότητα και το έργο του Πουλαντζά φωτίζεται με νέα στοιχεία, που αποκαλύπτουν τις δραματικές αυτοαναιρέσεις και μεταμορφώσεις του θεωρητικού του δημοκρατικού σοσιαλισμού.
Στο τελευταίο μέρος παρουσιάζονται οι αρχειομαρξιστές και η σχέση τους με το παγκόσμιο τροτσκιστικό κίνημα και τον Λέοντα Τρότσκυ. Βιογραφούνται ο Παντελής Πουλιόπουλος, ο Άγις Στίνας και ο Μιχάλης Ράπτης ή Πάμπλο, ο διανοούμενος που προσέδωσε στο ελληνικό τροτσκιστικό κίνημα εθνική ταυτότητα και συνείδηση.
Ο συγγραφέας αυτού του έργου δεν συγκαταλέγει τον εαυτό του στους μαρξιστές ή στους αντιμαρξιστές, αλλά στους μελετητές του μαρξισμού. Επί μία τριακονταετία, ερεύνησε αδημοσίευτα αρχεία και πηγές, έλαβε συνεντεύξεις και ανέλυσε το αντικείμενό του χωρίς προκαταλήψεις. Με την πεποίθηση ότι, ακόμα και αν ο μαρξισμός σήμερα δεν είναι πλέον στο επίκεντρο του θεωρητικού διαλόγου, δικαιούται μία κεντρική θέση στην ιστορία των ιδεών του Εικοστού Αιώνα.
