του Γιάννη Ξένου από το Άρδην τ. 80 Ιούνιος 2010
Η στάση μέρους του πατριωτικού χώρου έναντι του «Στόλου της Ελευθερίας»
Τα όσα διαδραματίστηκαν πρόσφατα με την πειρατική–δολοφονική ενέργεια απέναντι στο διεθνές κίνημα αλληλεγγύης στον παλαιστινιακό λαό, Free Gaza Movement, προκάλεσαν πολλή συζήτηση και αντιφατικές τοποθετήσεις σε όλους τους πολιτικούς χώρους, αλλά κυρίως σε αυτόν που αποκαλείται πατριωτικός χώρος. Στεκόμαστε ιδιαίτερα σ’ αυτόν τον χώρο, γιατί αφενός και εμείς είμαστε κομμάτι του, αφετέρου θεωρούμε ότι ο συγκεκριμένος χώρος θα έπρεπε να είναι πιο κοντά σε δοκιμαζόμενους-κατεχόμενους λαούς, που βρίσκονται πλησιέστερα σε εμάς που αντιμετωπίζουμε τρεις δεκαετίες κατοχής στην Κύπρο και απειλές σε Αιγαίο και Θράκη. Αλλά και για κάτι ακόμα, επειδή σε αυτόν τον χώρο τις προηγούμενες μέρες κυριάρχησε η παραπληροφόρηση και η σύγχυση γύρω από τους σκοπούς του εγχειρήματος και τον ρόλο των Ελλήνων και Τούρκων ακτιβιστών. Επιπλέον εκφράστηκαν και οι πλέον αντιφατικές απόψεις σχετικά με το ποια στάση όφειλε να κρατήσει η Ελλάδα στο συγκεκριμένο περιστατικό, αλλά και για τη μελλοντική στρατηγική μας στην περιοχή της Μέσης Ανατολής.
Επειδή είναι αδύνατον να παρουσιαστούν οι προσεγγίσεις όλων όσοι ασχολήθηκαν με το θέμα, θα ασχοληθούμε με μια περίπτωση που θεωρούμε ότι διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση άποψης αυτού του χώρου: Την περίπτωση του ιστολογίου http://infognomonpolitics.blogspot.com/, ενός επαγγελματικού ενημερωτικού ιστολογίου, με έμφαση στα θέματα εξωτερικής πολιτικής και μεγάλη αναγνωσιμότητα, αλλά και συγκεκριμένα του Σάββα Καλεντερίδη, του ανθρώπου που συχνά με τα κείμενα και τις μεταφράσεις του δίνει το στίγμα της ιστοσελίδας.
Για μας ήταν δυσάρεστη έκπληξη κείμενα όπως αυτό του Σάββα Καλεντερίδη, «Άλλος ένας ελληνικός παραλογισμός»1, που αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα την Τρίτη, 1η Ιουνίου, δηλαδή την επομένη του αιματοκυλίσματος που προκάλεσαν οι Ισραηλινοί. Σε αυτό το κείμενο, που αναδημοσιεύτηκε δεκάδες φορές από άλλες ιστοσελίδες, ο Σ. Καλεντερίδης αναφέρεται στον απόλυτο παραλογισμό του ελληνικού τμήματος της αποστολής να συμπεριλάβει σε αυτή «Τούρκους, που ήταν σχεδόν στο σύνολό τους στελέχη φασιστικών και ριζοσπαστικών ισλαμιστικών οργανώσεων… οι οποίοι μάλιστα ναύλωσαν το πλοίο Μαβί Μαρμαρά με χρήματα μιας οργάνωσης (ισλαμιστική οργάνωση IHH) που έχει μια καθαρά θρησκευτικορατσιστική νεο-οθωμανική αντίληψη για τα ανθρώπινα δικαιώματα, ενώ ταυτόχρονα αποτελεί βραχίονα της νεο-οθωμανικής πολιτικής του τουρκικού κράτους». Κατηγορεί ακόμα την ελληνική αποστολή ότι, με τον παραλογισμό της να συμπεριλάβει και Τούρκους στην αποστολή, έδωσε την ευκαιρία στην Τουρκία να εμφανιστεί ως υπερασπίστρια των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και να εκμεταλλευτεί το εγχείρημα «για να προωθήσει με τον πιο στυγνό τρόπο τη νεο-οθωμανική της πολιτική». Και ο ίδιος δίνει και την εξήγηση, γιατί οι Έλληνες ακτιβιστές προέβησαν σε αυτή την παράλογη πράξη: «Οι άνθρωποι αυτοί είναι συστηματικά απόντες από τους αγώνες που γίνονται δεκαετίες τώρα για την καταδίκη της γενοκτόνου και εθνοκτόνου πολιτικής της Άγκυρας…»
Δεν θα σταθούμε στο τελευταίο, που είναι απολύτως ψευδές, μιας και κάποιες από τις συλλογικότητες και απλά μέλη που συμμετείχαν στην ελληνική αποστολή ανήκουν σε αυτούς που επί δεκαετίες δίνουν, από την πρώτη γραμμή, τον αγώνα ενάντια στην τουρκική επιθετικότητα. Σε δεύτερο σημείωμά του, την ίδια μέρα με τον ίδιο τίτλο2 παραθέτει τα ονόματα των επιβατών του πλοίου Μαβί Μαρμαρά και καταλήγει ότι «από ανάλυση της εθνικότητας των επιβατών και με δεδομένη πλέον την εμπλοκή του περίφημου βαθέως τουρκικού κράτους (σ.σ. sic), θεωρούμε ότι μπορούν να βγουν αβίαστα συμπεράσματα». Για τον κ. Καλεντερίδη, λοιπόν, η ανθρωπιστική αποστολή του «Ένα Καράβι για τη Γάζα» είναι μια τουρκική προβοκάτσια, που με όχημα την ισλαμική οργάνωση IHH και εκμεταλλευόμενη την αφέλεια3 (το λιγότερο των Ελλήνων) προωθεί τα νεο-οθωμανικά σχέδια στη Μέση Ανατολή. Αναπαράγει σε γενικές γραμμές την άποψη της ισραηλινής κυβέρνησης για το ποιοι ήταν οι πραγματικοί στόχοι του εγχειρήματος της άρσης του αποκλεισμού της Γάζας.
Ο κ. Καλεντερίδης γνωρίζει όμως, πέρα από δεκάδες άλλα κείμενα που δημοσιεύτηκαν εκείνες τις μέρες, αλλά και από κείμενο που μετέφρασε ο ίδιος και δημοσιεύτηκε στην ηλεκτρονική σελίδα του, ότι η IHH όχι μόνο δεν ήταν όργανο της τουρκικής κυβέρνησης, αλλά ότι η τουρκική κυβέρνηση έκανε προσπάθειες να τη χειραγωγήσει, χωρίς να τα καταφέρει. Στο μεταφρασμένο άρθρο «Διπλωματία που κόβει την ανάσα για το Μαβί Μαρμαρά4, που δημοσιεύτηκε το Σάββατο, 5 Ιουνίου, περιγράφονται οι διπλωματικές προσπάθειες της Τουρκίας, σε συνεννόηση με τις ΗΠΑ και το Ισραήλ, να ελέγξει την IHH:
Η κυβέρνηση και το υπουργείο Εξωτερικών ήρθαν σε επαφή με την ΙΗΗ και την προειδοποίησαν για τη στάση του Ισραήλ και τους κινδύνους του εγχειρήματος. Ειδικά το υπουργείο Εξωτερικών, λίγο πριν αναχωρήσουν τα πλοία προειδοποίησε την ΙΗΗ και ζήτησε να μη συμμετάσχουν στην αποστολή βουλευτές του ΑΚΡ. Επιπλέον το καράβι ελέγχθηκε από τους τελωνειακούς και από τις αρχές ασφαλείας εξονυχιστικά για πιθανή ύπαρξη όπλων ή άλλων υλικών. Η τουρκική κυβέρνηση ενημέρωσε από διάφορα κανάλια και την Ουάσιγκτον και το Τελ Αβίβ ότι «προσπαθήσαμε να πείσουμε την ΙΗΗ, όμως δεν μας άκουσαν».
Το συγκεκριμένο κείμενο μας δίνει πληροφορίες και για το ποια κατάληξη περίμεναν ότι θα είχε το εγχείρημα, οι ΗΠΑ και η Τουρκία: «…ούτε στην Άγκυρα ούτε στην Ουάσιγκτον περίμενε κανείς μια αιματηρή επίθεση. Αυτό που περίμεναν ήταν 25 μίλια ανοικτά του Ισραήλ (σ.σ. δηλαδή, ανοιχτά της Γάζας), τα αντιτορπιλικά και τα άλλα σκάφη του Ισραήλ να σταματήσουν τα πλοία και να τα οδηγήσουν στο λιμάνι του Ασντόντ ή σε κάποιο λιμάνι της Αιγύπτου». Η πίεση της Τουρκίας προς τους ακτιβιστές της ΙΗΗ ήταν τέτοια, που και λίγες ώρες πριν την ισραηλινή επίθεση οι τουρκικές μυστικές υπηρεσίες προσπάθησαν να τους πείσουν να αλλάξουν ρότα, αλλά και πάλι δεν τα κατάφεραν. Κλείνοντας, το άρθρο επαναλαμβάνει ότι καμιά από τις τρεις χώρες «δεν περίμενε μια τέτοια τραγική κατάληξη» και κάνει λόγο για τεράστια αποτυχία των ισραηλινών ειδικών δυνάμεων. Με το άρθρο αυτό καταρρέουν όλες οι αιτιάσεις του Σ. Καλεντερίδη, ότι η αποστολή του «Στόλου της Ελευθερίας» ήταν καθοδηγούμενη από την Τουρκία και ότι η IHH ήταν όργανό της. Παρότι όμως μετέφρασε και δημοσίευσε ένα κείμενο που αναιρεί όλα όσα ισχυριζόταν, δεν προέβη ποτέ σε διόρθωση για τα προηγούμενα κείμενά του και, σαν να μην κατάλαβε τίποτα από όσα γράφονται στο κείμενο, σχολιάζει από κάτω ότι, «για όσους δεν το κατάλαβαν, η ΜΙΤ ήταν πάνω στο Μαβί Μαρμαρά». Κάνει ένα άλμα από το ότι ήρθε η ΜΙΤ σε επαφή με την IHH που γράφεται στο άρθρο, στο ότι πράκτορες της ΜΙΤ ήταν πάνω στο πλοίο. Αλλά και αν από τους 546 επιβαίνοντες στο πλοίο ήταν και κάποιος πράκτορας της ΜΙΤ, αν δεν ήταν όλοι όπως άφηνε ο ίδιος να εννοηθεί, γιατί δεν υπάκουσαν στις προτροπές των εντολοδόχων τους;
Κάτι άλλο που εντυπωσιάζει στην περίπτωση του κ. Καλεντερίδη είναι ότι, ενώ τις μέρες που εξελίχθηκαν τα γεγονότα με την αποστολή «Ένα Καράβι για τη Γάζα» ήταν διαπρύσιος κατήγορος των νεο-οθωμανικών σχεδιασμών του Τ. Ερντογάν και του Α. Νταβούτογλου, πριν, μόλις, δύο χρόνια, είχε διαμετρικά αντίθετη άποψη για το τι συμβαίνει στην Τουρκία. Στην ανάλυσή του «Η Τουρκία ανάμεσα στη δημοκρατία και τον κεμαλικό αυταρχισμό»5 στην οποία ασχολείται με τη «φασιστο-κεμαλική» οργάνωση Εργκένεκον, κάνει μια αναδρομή, από τον Νοέμβριο του 2002 που εκλέγεται το κόμμα του Ερντογάν στην Τουρκία, για τις προσπάθειες της Εργκένεκον να υπονομεύσει την κυβέρνηση του Ερντογάν. Αναφέρεται στις μεθοδεύσεις των στρατηγών, που κρύβονται πίσω από την Εργκένεκον, το 2003, για να μη διέλθει ο αμερικανικός στρατός από την Τουρκία, ως προσπάθεια να στρέψει τις ΗΠΑ εναντίον του Ερντογάν, για το σχέδιο Ανάν, το 2004. Γράφει ότι το βαθύ κράτος δεν ήθελε λύση γιατί θα έχανε η Τουρκία την Κύπρο (αντιστροφή της πραγματικότητας, αφού είναι πια κοινός τόπος ότι με το σχέδιο Ανάν η Τουρκία θα κέρδιζε και την υπόλοιπη Κύπρο). Γράφει για τα αναχώματα που βάζει το βαθύ κράτος στην ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας, για απόπειρες δολοφονίες που οργάνωνε το βαθύ κράτος εναντίον του Ερντογάν κ.ά. Στην ανάλυση αυτή, που θεωρήθηκε από τμήμα του πατριωτικού χώρου βαθυστόχαστη και πολύ σημαντική για τα τεκταινόμενα της Τουρκίας, ο Σ. Καλεντερίδης δεν έκανε τίποτα άλλο από το να αναπαράγει τον κυρίαρχο μύθο της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής, που έχει πια καταρρεύσει πανηγυρικά, για τον «καλό» Ερντογάν που θέλει να εκδημοκρατίσει την Τουρκία και τον πόλεμο που του κάνουν οι φασίστες στρατηγοί. Χαρακτηριστικό είναι το επιμύθιο του άρθρου του:
Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει το τέλος του «αγώνα» δημοκρατικών-φασιστικών δυνάμεων –γιατί περί αυτού πρόκειται– στην Τουρκία. Πάντως, για την Ελλάδα το θέμα έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, γιατί οι μηχανισμοί του βαθέως κράτους, σε αγαστή συνεργασία με τους «δικούς τους» ανθρώπους που υπηρετούν στο διπλωματικό σώμα, είναι αυτοί που κινούν τα νήματα στα κρίσιμα ζητήματα που απασχολούν τον Ελληνισμό στην Κύπρο, το Αιγαίο, τη Θράκη και το Πατριαρχείο και τελικά επιβάλλουν τη δική τους άποψη, ανεξάρτητα με τις υποσχέσεις ή και συμφωνίες που υπογράφει κατά καιρούς η νόμιμη τουρκική κυβέρνηση. Χωρίς να σημαίνει βέβαια ότι η ενδεχόμενη επικράτηση του Ερντογάν θα σημαίνει αυτόματα και εξάλειψη των κινδύνων και των απειλών στα εθνικά μας συμφέροντα, μπορούμε να ισχυριστούμε ότι, για τη διαχείριση των ελληνοτουρκικών σχέσεων, το πεδίο του διεθνούς δικαίου και της πολιτικής είναι προτιμότερο από το πεδίο των παράλογων διεκδικήσεων και απειλών που εκπορεύονται από τη δράση των μηχανισμών του βαθέως κράτους και του κεμαλισμού.
Το πόσο ευνοϊκά λειτούργησε η επικράτηση του Ερντογάν στην Τουρκία το βλέπουμε το τελευταίο διάστημα και, κυρίως μετά την πρόσφατη επίσκεψη του Ερντογάν στην Αθήνα, όταν η Ελλάδα είναι πολύ κοντά στο να καταστεί δορυφόρος της Τουρκίας.
Για να κλείσουμε, θα σταθούμε λίγο σε ένα τελευταίο κείμενό του, με αφορμή την κυκλοφορία στα ελληνικά του Στρατηγικού Βάθους του Α. Νταβούτογλου, «Στρατηγικό Βάθος ή στρατηγικό αδιέξοδο»6. Εδώ ο Σ. Καλεντερίδης παρατηρεί ότι η εξωστρεφής εξωτερική πολιτική που ακολουθεί τα τελευταία χρόνια η Τουρκία δεν προέρχεται από τη νεο-οθωμανική στρατηγική του Νταβούτογλου, αλλά από το αδιέξοδο της Τουρκίας στο Κουρδικό. Αδιέξοδο που έχει σχέση με το ότι «η Τουρκία είναι αποφασισμένη να ακολουθήσει στο Κουρδικό τη γνωστή πολιτική που ακολούθησε μέχρι τώρα απέναντι στις θρησκευτικές και εθνικές μειονότητες. Δηλαδή, θρησκευτική και εθνική αφομοίωση ή γενοκτονία. Η πολιτική αυτή είναι προφανές ότι δεν γίνεται αποδεκτή από το ΝΑΤΟ-ΗΠΑ ούτε από την Ε.Ε., γεγονός που συνιστά για την Τουρκία ένα τεράστιο στρατηγικό αδιέξοδο και την αναγκάζει να στραφεί αλλού για να βρει υποστηρικτές ή συνενόχους στις πολιτικές της». Συνεχίζει, γράφοντας, «Ακριβώς τη στιγμή αυτή, η Τουρκία, πιεζόμενη από μέσα και από έξω από τις εξελίξεις στο Κουρδικό (σ.σ. και είναι αλήθεια ότι το κουρδικό αντάρτικο τα τελευταία χρόνια έχει δυναμώσει αρκετά), αναγκάζεται να υιοθετήσει την πολιτική των μηδενικών προβλημάτων, κάνοντας ανοίγματα χωρίς κανένα πολιτικό αντίκρισμα προς τις γειτονικές χώρες (Αρμενία, Ιράν, Συρία, Ελλάδα κ.λπ.)
Με αυτό του κείμενο, μετά από ένα διάλειμμα τις ημέρες των γεγονότων στα ανοιχτά της Γάζας, που εμφάνιζε τον νεο-οθωμανισμό του Ερντογάν έτοιμο να κυριαρχήσει στη Μέση Ανατολή, επιστρέφει σε παλιότερες θέσεις-μύθους, που τόσο έχουν στοιχίσει στην Ελλάδα, αλλά και στον πατριωτικό χώρο όπου αναπαράγονταν κατά κόρον τη δεκαετία του ’90, ότι η Τουρκία κάτω από την πίεση του κουρδικού (που είναι οπωσδήποτε σημαντική) βρίσκεται σε αδιέξοδο και προβαίνει σε σπασμωδικές κινήσεις.
Οι απόψεις του Σ. Καλεντερίδη πιστεύουμε ότι έχουν μια κοινή συνισταμένη (και μακάρι να διαψευστούμε στο μέλλον): όταν οι Αμερικανοί, η Ε.Ε. οι Ισραηλινοί ακολουθούσαν φιλοτουρκική πολιτική υποστήριζε και αυτός τον Ερντογάν και όταν αυτοί απομακρύνονται από την Τουρκία, το ίδιο πράττει και αυτός. Δεν θα δίναμε τόση βαρύτητα βέβαια στις συγκεκριμένες απόψεις, αν δεν βλέπαμε ότι γίνονται αποδεκτές και αναπαράγονται από ένα κομμάτι του πατριωτικού χώρου. Για μας, ο πατριωτικός χώρος θα έπρεπε να σταθεί αλληλέγγυος στο εγχείρημα των Ελλήνων αγωνιστών, γιατί η προσπάθειά τους κινείται στα πλαίσια της λαϊκής (όχι κρατικής) εξωτερικής πολιτικής προς όφελος των πραγματικών συμφερόντων του λαού μας, σε μια εποχή που η επίσημη εξωτερική πολιτική είναι στην αντίθετη κατεύθυνση.
Γνωρίζουμε ότι σ’ αυτόν τον χώρο, λόγω της πολυδιάσπασης και της διάχυσής του τα τελευταία χρόνια, είναι εύκολο να εμφιλοχωρήσει οποιαδήποτε άποψη, αλλά και το ότι είναι ένας χώρος που περιορίζεται, σε μεγάλο βαθμό, στο διαδίκτυο, και έχει πάψει να έχει ενεργητική–κινηματική επαφή με τα πολιτικά ζητήματα, είναι εύκολο να αναπτυχθεί η οποιαδήποτε, όσο απίθανη, συνωμοσιολογική άποψη. Συνάμα, μόνο αν αντιμετωπίσει αυτό του το μειονέκτημα, αν αποκτήσει δηλαδή κινηματική επαφή με τα πολιτικά, κοινωνικά, εθνικά ζητήματα, και έρθει σε επαφή και ζύμωση με την κοινωνική πραγματικότητα, και όχι μόνο αν την παρακολουθεί από τους παραμορφωτικούς φακούς του διαδικτύου, θα μπορέσει να επιβιώσει την επόμενη δεκαετία.
* Αντιγυρίζοντας τον τίτλο του άρθρου του Σάββα Καλεντερίδη «Άλλος ένας ελληνικός παραλογισμός».
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
1. Σάββας Καλεντερίδης, «Άλλος ένας ελληνικός παραλογισμός», http://infognomonpolitics.blogspot.com/2010/06/blog-post_7390.html
2. Σάββας Καλεντερίδης, «Άλλος ένας ελληνικός παραλογισμός (2)», http://infognomonpolitics.blogspot.com/2010/06/2_01.html
3. Για τα σχετικά περί αφέλειας των Ελλήνων ακτιβιστών να συμπεριλάβουν την τουρκική IHH, απαντά ο Βαγγέλης Πισσίας στη συνέντευξη που έδωσε στη Μαρία Ψαρρά, λέγοντας ότι: στην τουρκική μη κυβερνητική οργάνωση ΙΗΗ που ζήτησε να πάρει μέρος σε ένα επόμενο εγχείρημα… κάναμε σαφές ότι καμία άλλη ατζέντα δεν μπορεί να εμφιλοχωρήσει στη μία και μοναδική ατζέντα της αποστολής, αυτή του σπασίματος του αποκλεισμού της Γάζας». Στη συνέχεια της συνέντευξης δηλώνει ότι στις επαφές του με Κύπριους αξιωματούχους, στους φόβους τους για ύπαρξη κρυφής τουρκικής ατζέντας, δηλαδή τον ελλιμενισμό πλοίων της αποστολής σε λιμάνια της κατεχόμενης Κύπρου, τους διαβεβαίωνε ότι 5 από τους 6 εταίρους του εγχειρήματος ήταν αντίθετοι σε οποιαδήποτε τέτοια κίνηση, και στις επόμενες μέρες και η τουρκική οργάνωση σεβάστηκε την απόφαση αυτή.
4. Ασλί Αϊντιντάσμπας, «Διπλωματία που κόβει την ανάσα πάνω στο Μαβί Μαρμαρά», εφ. Μιλλιέτ, μετ. Σ. Καλεντερίδης, http://infognomonpolitics.blogspot.com/2010/06/blog-post_9615.html
5. Σάββας Καλεντερίδης, «Η Τουρκία ανάμεσα στη δημοκρατία και τον κεμαλικό αυταρχισμό» 11/4/2008, http://infognomonpolitics.blogspot.com/2008/05/2008.html Ολοκληρωμένη κριτική για τις θέσεις του Σάββα Καλεντερίδη σε αυτή την ανάλυση μπορείτε να διαβάσετε στο κείμενο του Γιώργου Παλαιολόγου, «Ισλαμισμός – Κεμαλισμός», περ. Άρδην, τχ. 72, Νοέμβριος – Δεκέμβριος του 2008. Ηλεκτρονικά http://ardin.gr/node/180
6. Σάββας Καλεντερίδης, «Στρατηγικό Βάθος ή στρατηγικό αδιέξοδο;», 16-6-2010, http://infognomonpolitics.blogspot.com/2010/06/blog-post_5404.html
